Ρωσία: Εκθέτοντας την Ιδιωτική Πλευρά της Ανομίας

Στις 3 Απριλίου 2011, σε ένα ξεχασμένο προάστιο της Μόσχας, η Natalya Seibel αποφάσισε να βγει έξω και να πάει μια βόλτα το σκύλο της. Καθώς περπατούσε, ένα μπλε Land Cruiser σταμάτησε δίπλα της και ο μεθυσμένος οδηγός προσπάθησε να φλερτάρει μαζί της. Η Natalya τον αγνόησε, αλλά αυτός βγήκε από το αμάξι, την άρπαξε από τα μαλλιά και την γρονθοκόπησε στο πρόσωπο.

Ο δράστης; Κανένας άλλος από τον αρχηγό του Εγκληματολογικού της Μόσχας.

Συχνά ακούμε ιστορίες για αυτό το είδος κατάχρησης εξουσίας στη Ρωσία. Πράγματι, το πρόσφατο Βραβείο Pulitzer απονεμήθηκε σε μια εξαιρετική σειρά άρθρων των New York Times, που εστιάζουν σε αυτό ακριβώς το θέμα: ο σκοτεινός ρόλος του Ρωσικού κράτους στην καταστολή δημοσιογράφων, επιχειρηματιών και πολιτών. Και υπάρχει -χωρίς αμφιβολία- μεγάλη δόση αλήθειας σε αυτό. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση κατέδειξε οτι σχεδόν οι μισοί Ρώσοι δεν εμπιστεύονται την αστυνομία και σχεδόν το ένα τρίτο φοβάται ουσιαστικά την αστυνομία.

A policeman and a security guard at Evropeyskiy shopping mall in Moscow. Photo by Ilya Varlamov/zyalt.livejournal.com.

Ένας αστυνομικός κι ένας φύλακας ασφαλείας στο εμπορικό κέντρο Evropeyskiy στη Μόσχα. Φωτογραφία Ilya Varlamov/zyalt.livejournal.com.

Η αποστολή του blogger

Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα που καταδεικνύουν τη Ρωσική ανομία. Πράγματι, με τη βοήθεια μιας ψηφιακής κάμερας και ένα αντίγραφο του εφαρμοστέου δικαίου, κάποιοι νέοι Ρώσοι ακτιβιστές έχουν εκθέσει μια άλλη πλευρά της αυθαίρετης άσκησης εξουσίας στη Ρωσία. Αυτοί οι bloggers -πολλοί από τους οποίους δίνουν κυρίως προτεραιότητα στη φωτογραφία στα blog τους – έχουν αναλάβει ως αποστολή τους να εκθέσουν τα απαγορευτικά μέτρα κατά της φωτογραφίας σε πολλά ρωσικά σούπερ μάρκετ και σε ιδιωτικά πολυκαταστήματα, ως παράνομα.

Οι Ilya Varlamov και Dmitry Ternovsky, διακεκριμένοι φωτογραφικοί ακτιβιστές ηγούνται αυτής της καμπάνιας, με κατεύθυνση το σούπερ μάρκετ Perekryostok στο πολυκατάστημα Evropeyskiy κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό του Kievsky και στο επιχειρησιακό συγκρότημα Moscow-City, ώστε να αμφισβητήσουν τις εν λόγω απαγορεύσεις. Μετά από ολιγόλεπτη λήψη φωτογραφιών και στα δύο αυτά μέρη, φύλακες της ιδιωτικής ασφάλειας τους προσέγγισαν και τους είπαν πως δεν επιτρέπεται να τραβούν φωτογραφίες. Και στις δύο περιπτώσεις, οι ιδιωτικοί φύλακες ήταν παντελώς αδιάφοροι για την νομιμότητα της απαγόρευσης φωτογραφιών. Ενδιαφέρονταν βασικά να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση με τους δικούς τους “ιδιωτικούς” κανόνες.

Στην Moscow-City [ru], αφού έγινε ξεκάθαρο ότι οι Ilya και Dmitry δεν επρόκειτο να φύγουν, οι φύλακες -οι οποίοι, όπως ο Ιlya προσδιόρισε αργότερα- δούλευαν για μια Τουρκική κατασκευαστική κοινοπραξία που ονομάζεται ΕΝΚΑ – χρησιμοποίησαν λεκτικές και σωματικές απειλές για να τους αναγκάσουν να φύγουν. Ένας χαρακτηριστικός διάλογος έιχε ως εξής:

- Я имею право попросить вас не снимать здесь, – грозно сказал мужчина в костюме.
– Это незаконные требования! – уверенно парировал я мужчине в костюме,
– Вы знаете что, ребят, это частная территория! – стоял на своем мужчина в костюме…
– И что? У вас законы РФ не действуют? – поинтересовался я,
– Здесь многие законы не действуют! – шокировал нас своим ответом мужчина в костюме,

- “Έχω το δικαίωμα να σας ζητήσω να μην φωτογραφίζετε εδώ”, είπε ένας άντρας απειλητικά.
– “Αυτό που ζητάτε είναι παράνομο,” απάντησα με αυτοπεποίθηση εγώ [ο Varlamov] στον άντρα με το κοστούμι.
– “Ξέρετε παιδιά, εδώ είναι ιδιωτική περιοχή”, είπε ο άντρας με το κοστούμι επιμένοντας.
– “Και λοιπόν; Οι νόμοι της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν ισχύουν εδώ μέσα;” ρώτησα με ενδιαφέρον.
– “Πολλοί νόμοι δεν έχουν ισχύ εδώ μέσα!”, είπε ο άντρας με το κοστούμι, σοκάροντάς μας με την απάντησή του.

Αφού έφτασε η αστυνομία, οι ιδιωτικοί φύλακες ήταν πολύ πιο “ευγενικοί”.  Ο Ilya αργότερα άσκησε μήνυση για την επίθεση εναντίον ενός από τους ιδιωτικούς φρουρούς, που δεν ερευνήθηκε ποτέ από την αστυνομία.

Στο Perekryostok/Evropeyskiy, ο Ilya και ο Dmitry αντιμετώπισαν ξανά [ru] μια φάλλαγγα από οργισμένους και απειλητικούς ιδιωτικούς φύλακες. Ένας τους απευθύνθηκε ως εξής:

Ты вообще знаешь, кто владелец этого торгового центра? Ты думаешь, он сюда с воздуха упал? Нет, он не с воздуха, он из-под земли вырос! Ты же все понимаешь, ты сейчас на улицу выйдешь, тебе не камеру разобьют, тебе шею сломают, а менты смотреть будут и ничего не увидят. И никогда ты тут ничего не докажешь. У нас тут район такой, опасный, вокзал… понимаешь?

Ξέρετε ποιός είναι ο ιδιοκτήτης του σούπερ μάρκετ; Νομίζετε πως απλά έπεσε από τον ουρανό; Όχι, δεν έπεσε από τον ουρανό, ήρθε από τον υπόκοσμο. Πρέπει να ξέρετε πως, αν δε φύγετε αυτή τη στιγμή, δεν είναι η μηχανή σας που θα σπάσει, αλλά ο λαιμός σας, και οι μπάτσοι θα το ερευνήσουν, αλλά δεν θα βρουν τίποτα. Και ποτέ δεν θα αποδείξετε τίποτα. Αυτή εδώ η γειτονιά είναι επικίνδυνη, είναι σταθμός τρένων… με πιάνετε;

Αφού έφτασε η αστυνομία, οι ιδιωτικοί φύλακες σταμάτησαν το σωματικό και λεκτικό εκφοβισμό. Ένας αστυνομικός προσποιήθηκε πως συλλαμβάνει τους Ilya και Dmitry, αλλά τους απελευθέρωσε μόλις βγήκαν από το κατάστημα. Τους είπε:

Хорошо, пройдемте. Ну и зачем вы с ними спорили? Вы что, не видели, кто это такие? Зачем вы нарываетесь! – это говорит мне сотрудник полиции, который от таких “бандитов” должен нас защищать.

“Άντε, πάμε. Γιατί αρχίζετε καβγάδες με αυτούς τους τύπους; Δεν είδατε ποιοί είναι; Εσείς πάτε γυρεύοντας, παιδιά’ και για ποιό λόγο;” μου είπε ο αστυνόμος, ο οποίος υποτίθεται πρέπει να μας υπερασπίζεται μπροστά σε τέτοιους “κλέφτες.”

Ο αστυνομικός προφανώς σκέφτηκε οτι έκανε χάρη στους Ilya και Dmitry. Όπως σχολίασε ο Ilya,

Как мне показалось, полиция не особо хочет спорить с охраной ТЦ, . . .Видимо владелец установил здесь свои законы, против которых господа полицейские идти не могут.

Μου φαίνεται ότι οι αστυνομικοί πραγματικά δεν ήθελαν να διαφωνήσουν με τους ιδιωτικούς φύλακες του πολυκαταστήματος . . . προφανώς, ο ιδιοκτήτης έχει ιδρύσει τους δικούς του νόμους εδώ, στους οποίους [ακόμα και η αστυνομία δεν ήταν πρόθυμη] να ανακατευτεί.

Στο Krasnoyarsk, δύο photobloggers προσπάθησαν το ίδιο ακριβώς [ru] σε ένα τοπικό σούπερ μάρκετ. Αφού αντιμετωπίστηκαν από ιδιωτικούς φρουρούς, επέμειναν οτι είχαν δικαίωμα να τραβήξουν φωτογραφίες και ζήτησαν να έρθει η αστυνομία. Η αστυνομία αρνήθηκε να τους συλλάβει, συμφωνώντας πως είχαν το δικαίωμα να τραβήξουν φωτογραφίες. Όμως, όταν έφυγε η αστυνομία,

…из подсобки выскочил взъерошенный мужчина в спортивном костюме, который представившись начальником службы контроля, резво попытался вырвать у приехавшего в самый разгар разбирательства Коновалова видеокамеру. После чего он набросился на меня с кулаками.

ένας αναμαλλιασμένος άντρας με μια αθλητική φόρμα ξεπρόβαλε από μια αποθήκη του καταστήματος και συστήθηκε ως ο επικεφαλής της ασφάλειας. Στο αποκορύφωμα της εξέτασης που έκανε, προσπάθησε να αρπάξει την φωτογραφική μηχανή του Konovalov. Μετά, πήγε να με γρονθοκοπήσει.

Αυτά τα περιστατικά αποκαλύπτουν μια κρυφή πλευρά του προβλήματος της ανομίας στη Ρωσία: οι ιδιώτες, που συχνά εμπλέκονται με ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα, που δεν έχουν καμία εκτίμηση για τους επίσημους νόμους και που επιβάλλουν τη δική τους ιδιωτική νομοθεσία αποκλειστικά μέσα από τη βία (ή την απειλή χρήσης βίας). Αυτοί οι σκιώδεις, μη κρατικοί φορείς είναι συμπτώματα του αδύναμου και διαφθαρμένου κράτους της Ρωσίας και ένα έντονο σημάδι ενός κυβερνητικού μηχανισμού, όπου η εμβέλεια δράσης της κυβέρνησης είναι είτε περιορισμένη, είτε συμπεφωνημένη.

Περίπου δεκαπέντε χρόνια πριν, ο διάσημος πολιτικός επιστήμονας Stephen Holmes σημείωσε ότι:

Η Ρωσία του σήμερα καθιστά βασανιστικά σαφές ότι, οι φιλελεύθερες αξίες απειλούνται τόσο από την ανικανότητα του κράτους όσο και από τη δεσποτική εξουσία. Η “αποδόμηση του κράτους” δεν είναι η λύση, αλλά το πρόβλημα. Χωρίς την καλή λειτουργία της δημόσιας εξουσίας ενός συγκεκριμένου είδους, δεν θα υπάρξει πρόληψη της αμοιβαίας βλάβης, δεν θα υπάρξει προσωπική ασφάλεια και κανένας “ισxυρός νόμος να τηρήσουμε”, για να χρησιμοποιήσουμε και μια φράση του Τζον Λόκ.

Οι εμπειρίες αυτών των φωτοακτιβιστών μας θυμίζουν επομένως, ότι η καταπολέμηση της ανομίας στη Ρωσία αφορά την εφαρμογή των νόμων τόσο για τα ισχυρά ιδιωτικά συμφέροντα όσο και για τους αξιωματούχους του.

1 σχόλιο

Συμμετέχετε στη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.