Μαρόκο: Το κίνημα για δημοκρατία αντιμετωπίζει κρατική καταστολή

Αυτό το άρθρο αποτελεί μέρος του ειδικού μας αφιερώματος Διαδηλώσεις στο Μαρόκο 2011.

Όταν πριν λίγους μήνες μιά μικρή ομάδα Μαροκινών ακτιβιστών ξεκίνησαν μια καμπάνια στο Facebook, ζητώντας από τον κόσμο να διαδηλώσει στις 20 Φεβρουαρίου 2011, κανείς δε θα μπορούσε να προβλέψει ότι το κάλεσμα θα είχε σαν αποτέλεσμα ένα πανεθνικό κίνημα για αλλαγή. Τρεις μήνες και δεκάδες πορείες, καθιστικές διαμαρτυρίες και συγκεντρώσεις μετά, η μαροκινή μπλογκόσφαιρα αναρωτιέται που θα πρέπει να κατευθυνθεί το κίνημα από δω και πέρα, και ποιές νέες στρατηγικές θα πρέπει να υιοθετήσει για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη αστυνομική αυθαιρεσία.

Για πολλούς, το κίνημα κατάφερε αυτό που πολιτικά κόμματα απέτυχαν να κάνουν εδώ και μερικές δεκαετίες: να εμφυσήσει νέα ζωή στο πολιτικό σύστημα του Μαρόκου, και να εξαναγκάσει τη μοναρχία να παραχωρήσει μεταρρυθμίσεις. Αλλά καθώς το κίνημα ορκίζεται να συνεχίσει την πίεση στο καθεστώς, οργανώνοντας εβδομαδιαίες μη-βίαιες διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα, οι αρχές φαίνονται ολοένα και πιο αποφασισμένες να καταστείλουν τις διαδηλώσεις στους δρόμους, εγκαινιάζοντας ταυτόχρονα μια καμπάνια δυσφήμισης του κινήματος.

Διαδηλώσεις στην Καζαμπλάνκα – Φωτογραφίες υπό άδεια CC BY 2.0 licence στο Flickr

Κάποιοι bloggers προτείνουν στρατηγική στροφή στο νεανικό κίνημα της “20ης του Φλεβάρη”. Άλλοι προειδοποιούν πως η στάση καταστολής που υιοθετεί το καθεστώς θα οδηγήσει τελικά στη ριζοσπαστικοποίηση ενός κινήματος που, μέχρι στιγμής, απέφυγε επιμελώς να συγκρουστεί μετωπικά με το καθεστώς.

Ο blogger Mullionel πιστεύει πως η κλιμάκωση της αστυνομικής βίας μπορεί να ριζοσπαστικοποιήσει τους διαδηλωτές, και να οδηγήσει τις αρχές σε κατάσταση απώλειας ελέγχου. Γράφει:

Η τρέχουσα πολιτική καταστολής εγκυμονεί ολοένα και μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρού στραβοπατήματος. Ενδέχεται να πυροδοτήσει τυχαία ριζοσπαστικοποίηση της πλειοψηφίας των διαδηλωτών, που μέχρι στιγμής, απαιτούν δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, κι όχι την ανατροπή του καθεστώτος όπως συμβαίνει στη Λιβύη και τη Συρία.

Την περασμένη εβδομάδα, υπήρξαν αναφορές για ξυλοδαρμό γυναίκας με παιδί από αστυνομικούς. Τέτοιες σκηνές καταδεικνύουν πόσο εύκολα θα μπορούσαν τα γεγονότα να ξεφύγουν από τον έλεγχο, και πως μιά συγκλονιστική εικόνα μπορεί άμεσα να μεταδοθεί σε όλους, οδηγώντας σε αυξημένη ριζοσπαστικοποίηση και αντιγνωμία το κοινό.
Πρόσφατες εξελίξεις σε γειτονικές χώρες έδειξαν ότι η αυξημένη καταστολή συχνά οδηγεί σε κλιμάκωση της αντιπαράθεσης γιατί το τείχος του φόβου σ’ ολόκληρη την περιοχή έχει καταρρεύσει.

Ο Chana Nawfel ανησυχεί για την πόλωση των απόψεων σχετικά με το κίνημα για δημοκρατία, ιδίως, όπως λέει, μετά την βίαιη αστυνομική καταστολή των διαδηλώσεων της περασμένης Κυριακής (29 Μαίου). Γράφει [fr]:

On parle de plus en plus de radicalisation de la rue après les effusions de sang du dimanche dernier. Ce n’est pas faux, mais la radicalisation est bipartite : Il y a une partie des manifestants qui souhaite désormais élever le seuil des revendications et commence à pointer du doigt la monarchie, mais il y a une autre radicalisation tout aussi grave : une partie des citoyens, non hostile au changement à la base, se radicalise en refusant désormais d’y contribuer, à cause de certains préjugés sur le mouvement du 20 février ou quelques un de ses membres. Les deux radicalisations se nourrissent l’une de l’autre : la surenchère des revendications irrite les conservateurs, et la sclérose des royalistes enrage les progressistes; et chacun campe dans son ghetto. Cela ne fait que fragiliser la cohésion sociale, indispensable à la création d’un contre-pouvoir, seul garant d’une réelle avancée démocratique.

Ακούμε ολοένα και περισσότερο για τη ριζοσπαστικοποίηση του δρόμου μετά το αιματοκύλισμα της περασμένης Κυριακής. Δεν είναι ψέμα, αλλά η ριζοσπαστικοποίηση είναι διπλή: υπάρχουν πλέον διαδηλωτές έτοιμοι να κλιμακώσουν το επίπεδο των απαιτήσεών τους, αντιτιθέμενοι στη μοναρχία, κι απ’ την άλλη, υπάρχει η εξίσου σοβαρή ριζοσπαστικοποίηση κάποιων πολιτών που δεν αντιτίθενται βασικά στην αλλαγή, αλλά που αρνούνται να συμμετάσχουν στο κίνημα της “20ης Φλεβάρη” εξαιτίας κάποιων λανθασμένων αντιλήψεων γι’ αυτό ή για κάποιους συμμετέχοντες σ’ αυτό. Οι δύο ομάδες τρέφουν η μία την ριζοσπαστικοποίηση της άλλης: οι κλιμακούμενες απαιτήσεις εκνευρίζουν του συντηρητικούς, ενώ η ακαμψία των βασιλικών εκνευρίζει τους προοδευτικούς, κι ο καθένας εμμένει στο γκέτο του. Το μόνο που επιτυγχάνεται μ’ αυτό είναι η υπονόμευση της κοινωνικής συνοχής, που είναι απαραίτητη για την επίτευξη ισορροπίας δυνάμεων, της μόνης εγγύησης για αληθινή πρόοδο προς την δημοκρατία.

Ο Ahmed T.B. προειδοποιεί πως αν συνεχιστεί η κατασταλτική προσέγγιση που έχει υιοθετήσει η μαροκινή αστυνομία, τα χειρότερα έπονται. Γράφει:

Όσο η κυβέρνηση εξακολουθεί να καταστέλλει βίαια τις διαδηλώσεις, τόσο ο κόσμος θα ξεχύνεται στους δρόμους για να εκφράσει την δυσαρέσκειά του. Δεν απέχουμε πολύ από τη μέρα που οι νέοι διαδηλωτές θα σταματήσουν να τρέχουν, κι αντί γι’ αυτό, θα σφίξουν τα χέρια γύρω απ’ τους λαιμούς των αδαών κτηνών και των διοικητών τους με τους ασυρμάτους. Οι πιθανότητες μιάς ειρηνικής μετάβασης είναι ισχνές. Φοβάμαι πως τα χειρότερα έπονται.

Ο Nadir Bouhmouch είναι Μαροκινός κινηματογραφιστής και ακτιβιστής. Φοβάται πως η κατασταλτική στάση του κράτους βυθίζει το κίνημα της “20ης Φλεβάρη” σε ένα μονότονο αδιέξοδο. Πιστεύει πως η εικόνα που προβάλλει το κίνημα είναι εξίσου σημαντική με το μήνυμα που προτίθεται να εκφράσει. Γράφει:

Πρόσφατα, το κράτος ενέτεινε τις προσπάθειες αποκλεισμού του κόσμου από τις διαδηλώσεις με τη χρήση βίας. Κατά συνέπεια, ο κόσμος ο ίδιος άρχισε να υιοθετεί διαφορετική, λιγότερο συναφή και συχνά πιο φιλοπόλεμη στάση. Αυτή η αλλαγή νοοτροπιών είναι αντιληπτή: η αισθητική απήχηση των διαδηλώσεων έχει υπονομευτεί. Δεν βλέπουμε πλέον τους ποιητικούς κύκλους και τα παγωμένα flash mobs, δεν βλέπουμε σημαντικό αριθμό γυναικών, ούτε καν πανό και σημαίες! Μία διαδήλωση χωρίς οπτικές επισημάνσεις του μηνύματός της είναι αποτυχημένη. Η αισθητική απήχηση μιάς διαδήλωσης είναι που την κάνει ελκυστική στα μέσα. Η επανάσταση της Αιγύπτου, για παράδειγμα, χάρισε στις κάμερες του κόσμου θεαματικές εικόνες ποικιλομορφίας, ευφάνταστα πανό και αμέτρητες σημαίες. Είχε απήχηση.

Ο Nadir συνεχίζει, προτείνοντας ιδέες που θα προσθέσουν λίγο χρώμα στο κίνημα, όπως λέει:

1. Οι γυναίκες πρέπει να ενθαρρυνθούν να συμμετέχουν.
2. Κρατάτε πανό ή σημαίες.
3. Δημιουργήστε ένα έργο τέχνης’ τραγουδήστε, χορέψτε, γράψτε, κινηματογραφήστε ή ζωγραφίστε για το κίνημα.
4. Διοργανώστε προβολή ανεξάρτητων ταινιών.
5. Διοργανώστε έκθεση τέχνης.

Ο Younes Benmoumen στο Capdéma μοιράζεται τους φόβους του σχετικά με την κρίση στην οποία πιστεύει ότι έχει εμπλακεί πλέον η μαροκινή κοινωνία. Γράφει:

J’ai peur de ce peuple que notre gouvernement est en train de nous forger. Il est fait de trop de serveurs, de femmes de chambres et de désœuvrés débrouillards. Voila pour leurs conditions économiques. Il est fait de trop de soumis et de trop de révoltés. Voila pour leurs conditions politiques. Ces deux ensembles préparent un avenir inquiétant. Ce n’est pas là une société pacifiée que je vois, mais un ensemble décousu, où une part que l’on voudra toujours majoritaire, sera satisfaite par peur du pire, et l’autre révoltée parce que le vivant.

Φοβάμαι το είδος των ανθρώπων στους οποίους μας σφυρηλατεί η κυβέρνηση. Πολλοί σερβιτόροι, οικονόμοι και αδρανείς άνεργοι. Τι να πει κανείς για την οικονομική τους κατάσταση; Υπερβολικά πολλοί παραιτημένοι, υπερβολικά πολλοί επαναστατημένοι. Τι να πει κανείς για την πολιτική τους κατάσταση; Και οι δύο ομάδες οικοδομούν ένα ανησυχητικό μέλλον για τη χώρα. Αυτό που βλέπω δεν είναι μια ειρηνική κοινωνία, αλλά ένα διασπασμένο σύνολο, ένα τμήμα του οποίου -που πάντα ευχόμαστε να είναι η πλειοψηφία- θα ικανοποιείται λόγω φόβου για το χειρότερο, και το άλλο θα επαναστατεί επειδή το ζει.

Ο Younes συνεχίζει λέγοντας:

A ces inconscients qui ordonnent la matraque : vous transformez le besoin de réformes en envie de révolution. Les humiliations peuvent être ravalées, mais point trop n’en faut. Elles se vomissent aussi.

Σ’ αυτούς τους αναίσθητους ανθρώπους που διατάζουν τον ξυλοδαρμό των διαδηλωτών με γκλομπ, λέω ότι μεταμορφώνουν την επιθυμία για μεταρρύθμιση σε επιθυμία για επανάσταση. Οι ταπεινώσεις καταπίνονται για κάποιο διάστημα, αλλά έρχεται η στιγμή που όλα ξερνιόνται προς τα έξω.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.