Σύμφωνα με μια πρόσφατη δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε στη Gazeta Wyborcza, η πλειοψηφία των Πολωνών τάσσεται κατά της συμμετοχής στην Ευρωζώνη.

Ένας από τους λόγους ίσως να βρίσκεται στην παρανόηση της εμπειρίας της Σλοβακίας.

Ο Jakub Loginow, Πολωνός που κατοικεί στη Μπρατισλάβα, πρωτεύουσα της Σλοβακίας, περιέγραψε [sk] για τους Σλοβάκους αναγνώστες του blog του πως βίωσαν οι συμπολίτες του την οικονομική κατάσταση μετά την είσοδο της Σλοβακίας στην Ευρωζώνη ως η δεύτερη χώρα προερχόμενη από το πρώην Ανατολικό Μπλόκ.

Σύμφωνα με τον συγγραφέα, οι περισσότεροι την είδαν ως μια ξεκάθαρη αποτυχία, ενώ η οπτική στη Σλοβακία είναι πολύ διαφορετική: σε μια δημοσκόπηση του φθινοπώρου του 2010 [sk], το 89% των σλοβάκων τάσσονταν υπέρ ενός μοναδικού νομίσματος για όλη την Ευρωπαϊκή ένωση και σύμφωνα με μια δημοσκόπηση του Φεβρουαρίου του 2011 [sk], το 63% των σλοβάκων στεκόταν θετικά απέναντι στην είσοδο στην Ευρωζώνη.

Χαρτονομίσματα του Ευρώ. Εικόνα του χρήστη aranjuez1404 στο Flickr (CC BY-NC-ND 2.0).

Ο Loginow έγραφε:

Το 2007, οι Πολωνοί πολιτικοί σκέφτονταν άν θα ήταν καλύτερη η είσοδος στην Ευρωζώνη το 2011 ή το 2013. Σήμερα κανείς δεν μιλά γι'αυτό πια και γίνονται εκτιμήσεις για το 2018-2022.  Είναι ενδιαφέρον πως ένα μεγάλο μέρος του αυτού σκεπτικισμού προκλήθηκε από τη Σλοβακία. Παρά την πραγματικότητα, οι περισσότεροι Πολωνοί πιστεύουν πως η υιοθέτηση του Ευρώ από τη Σλοβακία είχε άσχημη κατάληξη.

“Οι τιμές αυξήθηκαν εξαιτίας του Ευρώ”

Πολλοί Πολωνοί θυμούνται την αξία που είχε η σλοβακική Koruna (Κορώνα) πριν από πολλά χρόνια. Αλλά “κατά τα έτη 2004-2008 αυξήθηκε η αξία της σλοβακικής κορώνας σε σχέση με το ευρώ και με το Zloty” – και η αξία του πολωνικού Zloty έπεφτε. “Το 2007, η ισοτιμία του ευρώ ήταν 1/2.90 PLN και τον Απρίλιο του 2009, 1/4.5 PLN (για να σταθεροποιηθεί αργότερα γύρω στις 4 PLN).”

Έτσι, σε σύγκριση με πριν από δέκα χρόνια, η Σλοβακία είναι πολύ ακριβότερη για τους Πολωνούς, και βλέπουν “τις τιμές να έχουν διπλασιαστεί”. Λόγω της εικόνας αυτής, η Σλοβακία έχασε “χιλιάδες Πολωνούς τουρίστες”.  Από την οπτική των πολωνών, η οικονομία της Σλοβακίας στηρίζεται κυρίως στον τουρισμό (όπως πράγματι συμβαίνει και με την οικονομία των ορεινών περιοχών κοντά στα πολωνικά σύνορα) ακόμη και αν στην πραγματικότητα, ο τουρισμός συντελεί μόλις στο 5% του ΑΕΠ της χώρας,” ενώ “πολλοί Πολωνοί πιστεύουν πως θα κυμαινόταν γύρω στο 40%.”

Ο Loginow αναφέρει πως “δεν αυξήθηκαν οι τιμές” την περίοδο που η Σλοβακία εισήλθε στην Ευρωζώνη. Αυτό οφείλεται σε αρκετούς παράγοντες. Εκτός από την παγκόσμια οικονομική κρίση, υπήρχε ένα κρατικό πρόγραμμα με τον τίτλο “αλλάζουμε το νόμισμα, όχι την τιμή.”

Για πολλούς μήνες πριν και μετά την αλλαγή στο Ευρώ, υπήρχαν υποχρεωτικές ‘διπλές’ τιμές σε Κορώνες και Ευρώ στα καταστήματα. Δόθηκε η νομική δυνατότητα να αμφισβητηθούν αδικαιολόγητες αυξήσεις στις τιμές. Πολλοί Σλοβάκοι όμως πιστεύουν πως η αύξηση σημειώθηκε μεταξύ της ανακοίνωσης του νόμου αυτού και της ημερομηνίας που τέθηκε σε ισχύ.

Λόγω της προσωρινής πτώσης του πολωνικού αλλά και των ουγγρικών και τσέχικων νομισμάτων στις αρχές του 2009 και τις εύκολης δυνατότητας σύγκρισης τιμών μεταξύ αυστριακών και σλοβακικών καταστημάτων, η περίοδος αυτή ήταν η χρυσή εποχή που οι Σλοβάκοι ψώνιζαν στο εξωτερικό. Το γεγονός αυτό βοήθησε στο να συγκρατηθούν οι εγχώριες τιμές, αν και δεν βοήθησε την τοπική οικονομία.

Προπαγάνδα εναντίον του Ευρώ

Τα προβλήματα της Ελλάδας και το παράδειγμα της ακρίβειας στη Σλοβακία χρησιμοποιούνται ευρέως στην Πολωνία. Οι ευρωσκεπτικιστές και οι πολιτικοί που “απέτυχαν να εκπληρώσουν την υπόσχεση μιας ταχείας εισόδου στην Ευρωζώνη” και “ανέβαλλαν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, που οδήγησαν σε τεράστιο έλλειμμα στον προϋπολογισμό” είναι ευτυχείς που πλέον έχουν ένα λόγο “για να δείξουμε πως δεν χρειαζόμαστε προς το παρόν το Ευρώ.”

Σύμφωνα με τον Loginow, στο τέλος του 2009 και στις αρχές του 2010, εμφανίστηκαν άρθρα στις πολωνικές εφημερίδες που υποστήριζαν πως η οικονομία τις Σλοβακίας βρισκόταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης λόγω της απουσίας πολωνών τουριστών – “και πολλοί Πολωνοί άρχισαν να το πιστεύουν.”