[1]Ένας δρόμος του Oslo, μία μέρα μετά την έκρηξη, φωτογραφία του χρήστη Flickr Francesco Rivetti στις 23 Ιουλίου 2011 (CC-BY-NC-SA)
Την Παρασκευή 22 Ιουλίου 2011 στις 3:26 μμ, μιά έκρηξη στο Όσλο της Νορβηγίας σκότωσε επτά ανθρώπους και προκάλεσε εκτενείς ζημιές σε αρκετά κυβερνητικά κτίρια. Ο τρόμος συνέχισε λίγες ώρες μετά, όταν ένας άνδρας μεταμφιεσμένος σε αστυνομικό άνοιξε πυρ στους συμμετέχοντες σε κατασκήνωση της νεολαίας του Εργατικού Κόμματος (AUF) [2] [no] στο νησί Utøya [3]. Τουλάχιστον 85 άνθρωποι δολοφονήθηκαν στο νησί πριν συλληφθεί ο εκτελεστής από την αστυνομία, και ταυτοποιηθεί ως ο 32χρονος Νορβηγός άνδρας ονόματι Anders Behring Breivik [4].
Η σελίδα στο Facebook [5] του Breivik εντοπίστηκε γρήγηροα (έχει πλέον απενεργοποιηθεί), όπως και το μοναδικό μήνυμα που δημοσίευσε στο Twitter [6] στις 17 Ιουλίου. Bloggers και δημοσιογράφοι στη Νορβηγία και στο εξωτερικό συνέχισαν να ψάχνουν για διαδικτυακά ίχνη του που θα μπορούσαν να εξηγήσουν τις ασύλληπτες πράξεις του.
Ψάχνοντας για ενδείξεις κινήτρων
Το Σάββατο, ένας blogger ονόματι Kevin Slaughter (@kevinslaughter [7]) στις ΗΠΑ εντόπισε ένα μανιφέστο 1.514 σελίδων [8] και ένα 12λεπτο βίντεο [9] που φαίνονταν να είναι του Breivik, παρ’ ότι είχε δημοσιευτεί στα Αγγλικά, με το ψευδώνυμο “Andrew Berwick”. Πρόκειται για μιά ασυνάρτητη λογοδιάρροια κατά των “πολιτισμικών Μαρξιστών” και της “Ισλαμοποίησης της Ευρώπης” και προσφέρει συμβουλές σε επίδοξους τρομοκράτες. Τα νορβηγικά ΜΜΕ επιβεβαίωσαν [10] ότι το κείμενο και το βίντεο δημοσιεύτηκαν στο διαδίκτυο από την Breivik τη μέρα των επιθέσεων.
Παρ'ότι το κείμενο δύσκολα μπορεί να χαρακτηριστεί προτεινόμενο ανάγνωσμα, η έντονη περιέργεια για την ταυτότητα του δολοφόνου το μετέτρεψε σε δημοφιλές θέμα συζήτησης.
Στο Twitter, μπορεί κανείς να βρει τις συζητήσεις για το κείμενο ψάχνοντας για το hashtag #N2083 [11], που αποτελεί αναφορά στον τίτλο του, “2083: Μιά Ευρωπαϊκή Ανακήρυξη Ανεξαρτησίας.”
Ο αρχισυντάκτης του περιοδικού Foreign Policy [12], Blake Hounshell (@blakehounshell [13]), δημοσίευε αποσπάσματα από το μανιφέστο, καθώς το διάβαζε το Σάββατο.
@blakehounshell [14]: Ο συγγραφέας συμπεραίνει παιχνιδιάρικα: “Η ζωή ενός Ιππότη [στμ: Justiciar Knight στα Αγγλικά, ο Breivik αυτοχαρακτηρίζονταν ως Ναίτης Ιππότης] δεν είναι για όλους.”
@blakehounshell [15]: “Να συμπεριφέρεστε με πολιτική ορθότητα, ή τουλάχιστον με μετριοπάθεια, να ντύνεστε κανονικά. Προσπαθήστε να περιορίσετε τις ρητορικές σας δραστηριότητες. Αποφύγετε τις εκτενείς δημοσιεύσεις σε forums.”
@blakehoundshell [16]: Ο συγγραφέας συστήνει να λέτε σε φίλους / συνεργάτες / μέλη της οικογένειάς σας ότι αρχίσατε να παίζετε, πχ. World of Warcraft, και θέλετε ν’ αφοσιωθείτε σ’ αυτό.
Αγνοώντας τις ίδιες του τις συμβουλές, ο Breivik δημοσίευσε αναρτήσεις σε online forums, συμπεριλαμβανομένης και της νορβηγικής ακροδεξιάς ιστοσελίδας Document.no, που καταφέρεται κατά της μουσουλμανικής μετανάστευσης. Τα σχόλιά του εκεί μεταξύ των ετών 2009 και 2010 [17] [no] μεταφράστηκαν στα Αγγλικά και αναδημοσιεύτηκαν [18] στο προσωπικό blog του Doug Saunders (@DougSaunders [19]), επικεφαλής του ευρωπαϊκού γραφείου της καναδικής εφημερίδας Globe and Mail.
Όπως γράφτηκε αλλού
Την Κυριακή, ο ιδρυτής του Document.no Hans Rustad [20] ανακάλυψε ότι το μανιφέστο του Breivik αντέγραφε ολόκληρες παραγράφους [21] [no] από το μανιφέστο του Ted Kaczynski [22], γνωστού και ως “Unabomber.” Ο Kaczynski έστειλε περισσότερες από μιά ντουζίνα παγιδευμένες επιστολές σε πανεπιστήμια και αεροπορικές εταιρείες, μεταξύ των ετών 1978 και 1995, σκοτώνοντας τρεις ανθρώπους. Όπου ο Kaczynski είχε γράψει “αριστεριστές”, ο Breivik έγραφε “πολιτιστικοί Μαρξιστές”. Ο Rustad γράφει ότι μιά ανώνυμη πηγή που “μελετούσε το μανιφέστο όλη νύχτα”, και “συμπτωματικά εντόπισε ομοιότητα” τον βοήθησε να ανακαλύψει την λογοκλοπή. Αντιδρώντας στην έντονή περιέργεια των ΜΜΕ, οι διαχειριστές του Document.no αποστασιοποιήθηκαν [23] [no] από τον Breivik, επισημαίνοντας προσωπικές επικρίσεις κατά του Rustad στο μανιφέστο, και υπογραμμίζοντας επίσης ότι ο Breivik είχε επίσης δημοσιεύσει και σε άλλα διαδικτυακά forums, όπως το Minerva [24] [no] και στην σουηδική νεοναζιστική ιστοσελίδα Nordisk.nu [25] [se].
Προηγούμενες δημοσιεύσεις του Breivik εντοπίστηκαν επίσης στο διαδικτυακό forum Eu.Battle.Net, όπου οι παίκτες του World of Warcraft [26] και άλλων διαδικτυακών παιχνιδιών με πολλούς παικτες (MMO) συνέρχονται για να συζητήσουν ζητήματα που αφορούν τα παιχνίδια. Σε ένα νήμα συζήτησης με τίτλο “Ήταν ο επιτιθέμενος από το Όσλο παίκτης του WoW;;” [27], τα μέλη του forum συζητούν για το αν ήρθαν ποτέ σε επαφή με τον Breivik, και για το πως η σχέση του με τα παιχνίδια ενδέχεται να οδηγήσει σε αρνητική απεικόνιση των βιντεοπαιχνιδιών στα μέσα ενημέρωσης.
Στο ειδησεογραφικό blog The Lede των New York Times, ο Robert Mackey δημοσίευσε κάποιους συνδέσμους σε άρθρο με τίτλο “Διαδικτυακά ίχνη για τα κίνητρα του υπόπτου για την επίθεση” [28] και αρκετά βίντεο πολιτών που δείχνουν τη ζημιά στους δρόμους του Όσλο [29].