Περού: Ο Αμαζόνιος και η εκτροπή των ποταμών Ουαγιάγκα και Μαρανιόν

Αυτή η ανάρτηση είναι μέρος της ειδικής θεματικής μας Forest Focus: Amazon

Όλοι οι σύνδεσμοι αυτής της ανάρτησης καταλήγουν σε ισπανόφωνες ιστοσελίδες εκτός αν δηλώνεται κάτι διαφορετικό.

Στις 21 Ιουλίου 2011, ο Νόμος 29760 – γνωστός και ως Νόμος Κορίνα (Corina Law), εγκεκριμένος νωρίτερα από το Κογκρέσο – δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα El Peruano, και όρισε: “Πράξη που ανακηρύσσει ως δημόσια αναγκαιότητα και εθνικού συμφέροντος το έργο που περιλαμβάνει την εκτροπή του ποταμού ποταμού Μαρανιόν [en] και την υδατόφραξη και εκτροπή του ποταμού Ουαγιάγκα [en] για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας και για αγροτικούς σκοπούς”. Στο κείμενο του νόμου αναφέρεται επίσης ότι τα πλεονάζοντα ύδατα των ποταμών θα ρέουν στον ποταμό Σάντα [en].

Τον περσινό Σεπτέμβριο, το έργο, που είναι γνωστό ως Έργο Κορίνα (Corina Project), εξαγγέλθηκε κατά τη διάρκεια μιας περιόδου ξηρασίας που επηρέασε σοβαρά τις βροχοπτώσεις στον Αμαζόνιο. Εκείνη την περίοδο το μπλογκ Warmiboa επισήμαινε:

Aparentemente este proyecto fué planteado por un tal Guido Muñoz hace 40 años. Recientemente, el congresista Wilder Calderón (APRA) tomó la iniciativa declarándo el proyecto de “necesidad pública”. El 16 de mayo de 2009, el congreso de la República aprobó el proyecto de Ley Nº 1824/2007-CR que declara de necesidad pública la construcción y ejecución del encauce de los ríos Huallaga y Marañón a la costa peruana, según la web de Calderón. Pero, al momento, no encontré muchas opiniones al respecto, salvo la de este blog

Όπως φαίνεται αυτό το έργο ξεκίνησε από κάποιον Γκουίντο Μουνιός πριν από 40 χρόνια. Πρόσφατα το μέλος του Κογκρέσου Γουάιλντερ Καλντερόν (του κόμματος APRA) πήρε την πρωτοβουλία ανακηρύσσοντας το έργο “δημόσιας αναγκαιότητας”. Στις 16 Μαϊου 2009, το Κογκρέσο της Δημοκρατίας ενέκρινε το σχέδιο του Νόμου Nº 1824/2007-CR που ανακήρυσσε την δημόσια αναγκαιότητα της κατασκευής και της διοχέτευσης των ποταμών Ουαγιάγκα και Μαρανιόν στην περουβιανή ακτή, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Καλντερόν. Όμως, μέχρι στιγμής, δεν βρήκα πολλές απόψεις επί του θέματος, πλην αυτού του μπλογκ

Παρόλ’ αυτά, κάποιοι όντως, σχολίασαν στο μπλογκ Warniboa . Μολονότι οι απόψεις μοιάζουν να είναι περισσότερο υπέρ παρά κατά του έργου, δεν μπορεί να πει κανείς ότι υπάρχει σύγκλιση απόψεων εναντίον του. Για παράδειγμα, ο Ρόναλντ δηλώνει:

Señores pensemos en el Peru, que le conviene a nuestra nacion, tenemos grandes cantidades de terrenos desertico en la costa que serian muy productivas con el agua que se esta dejando ir al Atlantico, asimismo el represar las aguas en la sierra beneficiaria a la gente de esa zona, haciendo que se tecnifique su agricultura y que se tenga agua todo el año

Κύριοι, ας σκεφτούμε το Περού, τι συμφέρει το έθνος μας. Έχουμε μεγάλες παράκτιες ερημικές εκτάσεις που θα ήταν πολύ παραγωγικές με το νερό που καταλήγει στον Ατλαντικό, και επιπλέον η υδατόφραξη στα βουνά θα ωφελούσε τους ανθρώπους αυτής της περιοχής, εισάγοντας την τεχνολογία στην γεωργία και εξασφαλίζοντας νερό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Και ο Σαφίς διαβεβαιώνει:

Abran sus ojos y cerebros señores. Solo se trasvasaría 11,000 MMC de los 611,000 Millones existentes o sea nada.

Ανοίξτε τα μάτια σας, άνθρωποι. Μόνο 11,000 εκατομμύρια κυβικά μέτρα από τα υφιστάμενα 611,000 εκατομμύρια θα εκτρέπονταν από τον ποταμό, δηλαδή τίποτα.

To Warmiboa συγκεντρώνει όρους που έθεσε ένας πολιτικός του APRA [en] οι οποίοι πιστεύει ότι πρέπει να πληρούνται στο Λορέτο προτού εγκριθεί το έργο:

Primero, garantizar que la ejecución del megaproyecto no tendrá un impacto ambiental negativo ni tampoco consecuencias sociales; segundo, que el gobierno nacional se comprometa en un plazo que no exceda del 2013, a financiar la ejecución de la interconexión de Loreto al sistema eléctrico nacional y de los ramales que lleven la energía a todos los pueblos de Loreto; tercero, que la energía generada en las centrales hidroeléctricas que deben construirse con el trasvase tenga como prioridad dotar de energía eléctrica a Loreto; y cuarto, establecer el cobro de un canon hidroeléctrico que se destine a proyectos ambientales y de infraestructura económica y social en Loreto.

Καταρχήν, να υπάρχει εγγύηση ότι αυτό το τεράστιο έργο δεν θα έχει αρνητική περιβαλλοντική επίπτωση ή κοινωνικές συνέπειες. Δεύτερον, η εθνική κυβέρνηση θα έπρεπε να δεσμευτεί σε ένα χρονοδιάγραμμα που να μην υπερβαίνει το 2013 να χρηματοδοτήσει τη διασύνδεση του Λορέτο με με το εθνικό σύστημα ηλεκτροδότησης και με τα δίκτυα παροχής ενέργειας σε όλα τα χωριά του Λορέτο. Τρίτον, η ενέργεια που θα παράγεται από τις κεντρικές υδροηλεκτρικές μονάδες που θα κατασκευαστούν με την εκτροπή θα πρέπει να πηγαίνει κατά προτεραιότητα για την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στο Λορέτο. Και τέταρτον, να θεσμοθετηθεί ένα τέλος υδροηλεκτρικής ενέργειας που θα πηγαίνει υπέρ περιβαλλοντικών έργων και των κοινωνικοοικονομικών υποδομών του Λορέτο.
Image by Juan Arellano
Φωτογραφία του Juan Arellano

Το έργο έχει ήδη εγκριθεί χωρίς να λαμβάνονται υπόψη αυτοί οι όροι. Ούτε καν έγινε διαβούλευση, όπως είχε συζητηθεί, στις περιοχές του Αμαζονίου. Είναι γνωστό ότι το έργο περιλαμβάνει δύο υδροηλεκτρικούς σταθμούς που θα παράγουν 10 χιλιάδες  MW. Παρόλο που μοιάζει να είναι μάλλον μικρή ποσότητα, αν συνυπολογίσουμε το έργο του Μαρανιόν, που αφορά το χτίσιμο  20 υδροηλεκτρικών σταθμών κατά μήκος του ποταμού Μαρανιόν, μιλάμε ήδη για διάφορα έργα που θα έχουν πολύ μεγάλη περιβαλλοντική επίπτωση, παρόλο που η κυβέρνηση το αρνείται.

Υπάρχει μεγάλη αντίθεση απέναντι στο έργο στην περιοχή του τροπικού δάσους, κυρίως στην περιοχή του Λορέτο, παρόλο που τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν μιλήσει ελάχιστα γι’ αυτό το θέμα: Οι πολιτικοί και οι αρχές, όπως ο Πρόεδρος της τοπικής κυβέρνησης, Ιβάν Βάσκεζ, που ήταν εναντίον του έργου για ένα διάστημα, ο Σύμβουλος της τοπικής κυβέρνησης, Πάμπλο Κασούσο, ο πρώην εθνικός Σύμβουλος, Έκτορ Μινγκουίγιο, ο Δήμαρχος του Ικίτος, Τσαρλς Σεβάγιος, ο Επικεφαλής του Μετώπου Άμυνας και Ανάπτυξης της Επαρχίας του Ορεινού Αμαζονίου (Defense and Development Front of the Alto Amazonas Province), και ο δάσκαλος  του Εθνικού Κολλεγίου, Χοσέ Μανουγιάμα ο οποίος έχει προτείνει μια διαδήλωση εναντίον του αποκαλούμενου Νόμου Κορίνα.

Ένας από τους πρώτους ανθρώπους που ανέδρασαν εναντίον του νόμου ήταν ένας Άγγλος ιερέας που ζει στο Ικίτος, ο Πόλ Μακόλει, ο οποίος γράφει στην ιστοσελίδα Red Ambiental Loretana:

Lo impresionante son los conceptos de “interés nacional” y “aguas excedentes”, además de la llamada a los Gobiernos Regionales de “adoptar las acciones necesarias”. Se abre un debate urgente.

Το εντυπωσιακό σε όλα αυτά είναι οι έννοιες “εθνικό συμφέρον” και “περίσσεια νερού”, καθώς και το κάλεσμα στις Τοπικές Κυβερνήσεις “να λάβουν τα αναγκαία μέτρα”. Ανοίγει ένα θέμα που επείγει.

Ο Ρότζερ Τόρες Τσουχατάγι από το μπλογκ Ο Αμαζόνιος (El Amazonico) επίσης σχολιάζει πάνω στο θέμα και ρωτά:

¿Qué estamos haciendo? ¿Que decimos los amazónicos ante esta pretención legal de quitarnos el río huallaga? Alerta autoridades y Frente de Defensa.

Τι κάνουμε; Τι λέμε στους ανθρώπους του Αμαζονίου μπροστά σ’ αυτά τα νομικά προσχήματα να εγκαταλείψουμε τον ποταμό ουαγιάγα; Ξυπνήστε, Αρχές και Μέτωπο Άμυνας.

Η ιστοσελίδα Alerta Peru μίλησε με τον Αντόνιο Ζαμπράνο, Συντονιστή της “Επιτροπής Ενέργειας του Κινήματος Πολιτών ενάντια στην Κλιματική Αλλαγή” (Energy Commission of the Citizen Movement on Climate Change), MOCICC, ο οποίος διαβεβαιώνει πρέπει αυτός ο νόμος πρέπει να αποσυρθεί αφού είναι αυταρχικός και δεν έχει συζητηθεί με τους ανθρώπους της περιοχής. Ο ίδιος προσθέτει:

El texto de todos los documentos dice que no se pretende reducir el caudal de agua que afluye hasta el río, sin embargo, lo que sí se reduce radicalmente es la masa de nutrientes que fluye a través del río y que alimenta la vida a través de los valles. {…] Hay que recordar que la mayoría de conflictos sociales o cerca del 50% de conflictos sociales en el Perú son por grandes inversiones en el territorio y fundamentalmente por conflictos socioambientales, es decir, el impacto de los grandes proyectos de inversión en el territorio genera daños y perjuicios a las poblaciones que viven alrededor de ellos y que en muchos casos no desean que se les cambie su modo de vida

Το κείμενο όλων των εγγράφων λέει ότι δεν πρόκειται για μείωση της ροής των υδάτων στο ποτάμι, αλλά ότι αυτό που μειώνεται δραστικά στο ποτάμι είναι η μάζα των θρεπτικών ουσιών που κυκλοφορούν μέσω του ποταμού και τρέφουν τη ζωή μέσω των πεδιάδων.[…] Πρέπει να θυμόμαστε ότι οι περισσότερες κοινωνικές συγκρούσεις ή περίπου το 50% των κοινωνικών συγκρούσεων στο Περού οφείλονται σε μεγάλες επενδύσεις στην περιοχή και κυρίως σε κοινωνικοπεριβαλλοντικές συγκρούσεις. Δηλαδή ο αντίκτυπος των μεγάλων έργων επένδυσης στην περιοχή προκαλεί ζημιά και προκαταλήψεις στους πληθυσμούς που ζουν τριγύρω τους και οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις δεν επιθυμούν να αλλάξει ο τρόπος ζωής τους.

Στη συνέχεια, ο Αντόνιο Ζαμπράνο σε ένα άρθρο του για το Alerta Peru, πλην την αναφοράς στην αύξηση εκπομπών αερίου μεθανίου, που οφείλονται στον θάνατο της βλάστησης, εκθέτει την υποψία του για τις οικονομικής συνέπειες του υδροηλεκτρικού έργου:

En primer lugar, la evidente triplicación de nuestra capacidad energética nacional instalada (el proyecto Marañón generaría 12430 Mw de energía) con el fin de exportarla o venderla en el mercado libre nacional, impactando “de taquito” en al menos siete regiones del país (Amazonas, Loreto, Cajamarca, San Martín, La Libertad, Ancash y Huánuco) tanto a su población como a su medio ambiente. Lo que no es tan fácil dilucidar, pero que se puede leer con un poco de agudeza, es el tipo de faenón de enormes proporciones que se podrían concluir entre Odebrecht, Electrobras y el gobierno García para privatizar el agua, la energía y expropiar tierras en grandes cantidades.

Κατ’ αρχήν, τον προφανή τριπλασιασμό της υφιστάμενης εθνικής ενεργειακής μας δυναμικότητας (το έργο του Μαρανιόν θα δημιουργούσε 12430 MWTT) προκειμένου είτε να την εξάγουμε είτε να την πουλήσουμε στην ελεύθερη εθνική αγορά, με επιπτώσεις τουλάχιστον σε επτά περουβιανές περιοχές (Αμαζόνιο, Λορέτο, Καχαμάρκα, Σαν Μαρτίν, Λα Λιμπερτάδ, Ανκάς και Ουανούκο), τόσο για τον πληθυσμό όσο και για το περιβάλλον. Αυτό που δεν είναι τόσο εύκολο να φωτιστεί, αλλά μπορεί να αναγνωστεί λίγη οξυδέρκεια, είναι ότι το να καταλήξουν η Odebrecht, η Eletrobras και η κυβέρνηση Γκαρσία να ιδιωτικοποιήσουν το νερό, την ενέργεια και την εκμετάλλευση της γης σε μεγάλες ποσότητες.

Επιπροσθέτως, ο Ζορζ Μποκανέγρα από το μπλογκ Loreto Nostrum σχολιάζει την αντίληψη των ανθρώπων για το τροπικό δάσος ως μία περιοχή απομονωμένη από το υπόλοιπο Περού, λέγοντας ότι οι οι κάτοικοι της ακτής θυμούνται τη συγκεκριμένη περιοχή μόνο όταν θέλουν να την εκμεταλλευτούν:

Que recuerde la historia, desde la demarcación de nuestro territorio en Lima siempre tuvieron el facilismo de ceder los enormes territorios de la selva porque nadie llegaría hasta estos confines según ellos, sin pensar que aquí también hay Peruanos. […] Hoy se acuerdan de la selva. […] En este Perú, el gobierno no hace inversión pública de magnitud como en la costa que invierte en carreteras, energía, infraestructura para el desarrollo, no, aquí no lo hace, aquí deja que los loretanos nos friamos con nuestra propia manteca pagando todo con nuestro canon que es una compensación por el Recurso llamado Petróleo que aportamos al otro Perú

Ας θυμηθούμε την ιστορία, από την οριοθέτηση των εδαφών μας στη Λίμα πάντα το είχαν εύκολο να εκχωρούν τεράστιες εκτάσεις της ζούγκλας αφού, σύμφωνα με εκείνους, κανείς δεν θα έφτανε μέχρι την άκρη των συνόρων, χωρίς να σκέφτονται ότι κι εκεί υπάρχουν Περουβιανοί […] Σήμερα ξαναθυμούνται τη ζούγκλα […] Σε αυτό το Περού η κυβέρνηση δεν κάνει σημαντικές δημόσιες επενδύσεις όπως στην ακτή, όπου επενδύει σε δρόμους, ενέργεια και αναπτυξιακές υποδομές. Όχι, εδώ δεν το κάνει αυτό. Αφήνει εμάς τους λορετιανούς να τα βγάλουμε πέρα μόνοι μας, ενώ πληρώνει τα πάντα με ένα κόστος που πληρώνουμε εμείς, δηλαδή με το τέλος αποζημίωσης για έναν πόρο που ονομάζεται Πετρέλαιο και τον οποίο παραχωρούμε στο υπόλοιπο Περού.

Καθώς η παράκτιες περιοχές αδημονούν για το έργο, οι άνθρωποι του Αμαζονίου δεν είναι καθόλου ευτυχείς μ’ αυτό. Μια διαδήλωση εναντίον του Νόμου Κορίνα ορίστηκε για τις 30 Ιουλίου, ενώ οι άνθρωποι του Γιαριμάγουας περιμένουν ενημέρωση για να κάνουν το ίδιο και οι άνρθωποι του Σαν Μαρτίν έχουν ήδη ζητήσει την απόσυρση του νόμου. Όπως φαίνεται, αυτό θα είναι ένα από τα προβλήματα που θα έχει να αντιμετωπίσει ο νέος πρόεδρος Ογιάντα Ουμάλα.

Αυτή η ανάρτηση είναι μέρος της ειδικής θεματικής μας Forest Focus: Amazon

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.