Ρωσία: Το μέλλον του “δικτυακού αντικτύπου” του LiveJournal

Στις 12 Οκτωβρίου 2011, η εφημερίδα Vedomosti δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο “Μια μισοπεθαμένη εφημερίδα” [ru], το οποίο ανέλυε την πτώση της επισκεψιμότητας της ιστοσελίδας LiveJournal [στμ: πρώιμη πλατφόρμα για blogging με κοινωνικά χαρακτηριστικά, και επί μακράν η πιό δημοφιλής πλατφόρμα στη Ρωσία] μέσα στους εννέα τελευταίους μήνες. Το δημοσίευμα προκάλεσε έντονες συζητήσεις για την αξιοπιστία του δημοσιογραφικού επαγγέλματος, την αξία του διαδικτυακού αντικτύπου [στμ: απόδοση του network effect] και τη δομή της Ρωσικής μπλογκόσφαιρας.

Υπεράσπιση του Live Journal

Η Svetlana Ivannikova, επικεφαλής του LiveJournal της Ρωσίας, ο Demian Kudryavtsev, διευθύνων σύμβουλος του Εκδοτικού Οίκου Kommersant (ενός από τους βασικούς μετόχους του SUP Fabrik, μιας εταιρίας που ελέγχει τη λειτουργία του LiveJournal) και ο μπλόγκερ Anton Nossik (που δούλεψε ως “ευαγγελιστής των κοινωνικών δικτύων” στην SUP Fabrik από το 2006 μέχρι το 2008) υποστήριξαν πως η εφημερίδα Vedomosti έκανε κακή δημοσιογραφική δουλειά και ερμήνευσε εσφαλμένα τα δεδομένα.

H Ivannikova παρουσίασε γραφήματα σχετικά με τη διάρθρωση της κίνησης στο LiveJournal κατά το 2009 και το 2010, τα οποία έδειχναν πως η πτώση μπορούσε πιθανώς να συνδεθεί με την επικρατούσα κατάσταση της εποχής.

Γιατί το LiveJournal είναι σημαντικό

Οι συζητήσεις σχετικά με το αν το LiveJournal έχανε το κοινό του ή όχι, λαμβάνουν χώρα από τα μέσα του 2010, καθώς όλο και περισσότερα εναλλακτικά κοινωνικά δίκτυα εισήλθαν στη Ρωσική αγορά. Για πολύ καιρό, το LiveJournal υπήρξε η κατ’ εξοχήν πλατφόρμα για πολλούς bloggers. Ήταν τόσο δημοφιλές στους χρήστες του διαδικτύου, που μπήκε στο προσκήνιο των μεγάλων επιχειρήσεων της Ρωσίας.

Το 2007 εξαγοράστηκε [ru] από το Ρώσο επιχειρηματία Alexander Mamut και από μικρότερους μετόχους (αργότερα ο Mamut πούλησε ένα σημαντικό μερίδιο σε μια άλλη “ολιγαρχία”, δηλαδή στον Alisher Usmanov και στον Εκδοτικό Οίκο Kommersant που ελέγχεται από τον τελευταίο). Τον Αύγουστο του 2011 ο Usmanov και ο Mamut ανακοίνωσαν οτι θα πουλήσουν την SUP (κάποιοι σχολιαστές υποστήριξαν πως το άρθρο στην εφημερίδα Vedomosti δημοσιεύτηκε σκόπιμα από κάποιο πιθανό αγοραστή, ώστε να μειωθεί η τιμή πώλησης).

Η προτίμηση που δείχνει ο κόσμος στο LiveJournal σε σχέση με άλλα αυτόνομα blogs που δεν είχαν τη δυνατότητα σύνδεσης με φίλους ως βασική λειτουργία, είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό που κάνει τη διαφορά σε σύγκριση με μπλογκόσφαιρες άλλων χωρών. Το 2011 ωστόσο, η πλατφόρμα έπεσε θύμα επιθέσεων DDoS, γεγονός που ώθησε κάποιους χρήστες να εδραιώσουν την παρουσία τους σε εναλλακτικές πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων, όπως το Google+ και το Facebook.

Μεταξύ άλλων, το άρθρο στην Vedomosti σημείωσε πως η οικονομική διάρθρωση της LiveJournal ήταν αδιαφανής (ως ιδιωτική εταιρία, η SUP δεν είναι υποχρεωμένη να μοιράζεται τα στοιχεία κυκλοφορίας ή την οικονομική της κατάσταση) και οτι μια από τις πηγές εσόδων ήταν οι συγκαλυμμένες τοποθετήσεις διαφημίσεων από blogs, το μέγεθος της αγοράς των οποίων δεν μπορούν να το εκτιμήσουν ούτε οι αναλυτές διαφήμισης.

Οι μπερδεμένοι χρήστες

Οι παρατηρητές του σκανδάλου ωστόσο, (υπάρχει ακόμα μια πτυχή: η Kommersant και η Vedomosti είναι δύο κεντρικοί ανταγωνιστές στο πεδίο της ανάλυσης επιχειρήσεων) εξέφρασαν την σύγχυσή τους και όχι την πίστη τους στην πλατφόρμα που κάποτε προτιμούσαν.

Ο Sergey Muhammedov, δημοφιλής φωτογράφος, έγραψε [ru]:

ХЗ, не верю я в эту статистику, но по ощущениям так и есть. Офигительного всплеска в сентябре после лета я не почувствовал.

Δεν πιστεύω αυτά τα στατιστικά, αλλά αυτή η αίσθηση υπάρχει. Δεν ένιωσα κάποια συντριπτική αύξηση το Σεπτέμβριο μετά το καλοκαίρι.

Ο Yuri Sinodov, ένας δημοσιογράφος πληροφορικής στο Roem.ru, παραπονέθηκε [ru] πως το πρόβλημα του LiveJournal ήταν η αδιαφανής πολιτική της στην αποκάλυψη δεδομένων. Υποστήριξε πως οι εκπρόσωποι του LiveJournal θα μπορούσαν να ανοίξουν τα δεδομένα, ώστε οι bloggers να βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα για το αν το άρθρο στην Vedomosti ήταν αντιεπαγγελματικό, όπως υποστήριξαν οι ίδιοι. Αυτός ωστόσο, παρουσίασε τρείς ανεξάρτητους δείκτες που υποστήριζαν την κύρια θέση του άρθρου: το κοινό της πλατφόρμας μειώνεται ακόμα και αν οι χρήστες του ίντερνετ αυξάνονται στη Ρωσία.

Η αξία της δικτύωσης

Οι σχολιαστές του Sinodov συζήτησαν επίσης τον “πυρήνα” της περίπτωσης του LiveJournal και την επίδραση της δικτύωσης που έχει συσσωρευτεί μέσα σε μια δεκαετία περίπου.

Ο ανώνυμος χρήστης Alter Ego σχολίασε και ρώτησε [ru] γιατί κάποιος δεν δημιουργούσε κάτι ανάλογο με το LiveJournal και μήπως δεν είναι η πλατφόρμα που πεθαίνει, αλλά η μορφή της:

[…] преданных многопишущих юзеров, составляющих активную аудиторию, сервис в общем устраивает, им главное писать и писать куда-то, потому серьезно развивать сервис или делать более технологичный аналог нет смысла, […], а волна новых людей в такой формат не придет, как его ни развивай и ни оформляй?

[…]  Η πλατφόρμα ικανοποιεί πιστούς χρήστες που γράφουν πολλά και που αποτελούν τον βασικό πυρήνα του κοινού. Απλά χρειάζονται να γράψουν κάτι και να το δημοσιεύσουν κάπου. Για αυτό δεν υπάρχει λόγος να αναπτύξουμε αυτή την υπηρεσία ή να δημιουργήσουμε κάτι ανάλογο αλλά πιο εξελιγμένο. Το κύμα των νεοεισερχόμενων δεν θα αντιλαμβάνεται μια τέτοια μορφή, ανεξάρτητα από το αν θα το αναπτύξουμε ή όχι.

Ο χρήστης Ilyin έγραψε [ru] οτι ακόμα και αν οι λογαριασμοί και τα αρχεία μεταναστεύσουν σε οποιαδήποτε άλλη πλατφόρμα, το πραγματικό πρόβλημα είναι η μετανάστευση της “σύνδεσης” των χρηστών:

Путь на новые суперские платформы – это перефасовка с нарушением связности. […] Все связи – сразу оказываются под угрозой. Особенно не зафиксированные в логах, а зафиксированные в человеческих привычках. Мол: “патриотов я могу посмотреть в комментах к постам Тёмы”, “провинциальные сумасшедшие носят красный юзерпик с номером”.

Η μετάβαση σε άλλες πλατφόρμες […] περιλαμβάνει εκ νέου διαμόρφωση και διάλυση της συνδεσιμότητας. […] Όλες οι συνδέσεις [μεταξύ των bloggers] απειλούνται. Ειδικά αυτές που δεν καθορίζονται στα αρχεία καταγραφής, αλλά στις ανθρώπινες συνήθειες. Για παράδειγμα: “Βρίσκω πατριώτες (εθνικιστές) ανάμεσα στα σχόλια των δημοσιεύσεων της Τema [η Tema είναι μια δημοφιλής μπλόγκερ]: “τρελοί επαρχιώτες έχουν κόκκινες εικόνες με έναν αριθμό”.

***

Πολλές πλατφόρμες είναι μεγαλύτερες από ολόκληρες πόλεις ή ακόμα μεγαλύτερες και από κάποιες χώρες. Όμως, σε αντίθεση με τις πόλεις, είναι πολύ πιο ευάλωτες κάτω από ορισμένες συνθήκες, μερικές από τις οποίες μπορεί να οδηγήσουν είτε σε αύξηση είτε σε μείωση της επισκεψιμότητάς τους. Η ταχύτητα μετανάστευσης των χρηστών φυσικά μετριάζει αυτή την ευπάθεια. Παρ’ όλα αυτά, όσο περισσότερο περιεχόμενο, συνήθειες και σχέσεις δημιουργούνται από τους χρήστες, τόσο περισσότερο αληθινοί μοιάζουν αυτοί οι εικονικοί χώροι.

Η περίπτωση του LiveJournal και η μεταφορά του από έναν επενδυτή σε έναν άλλο, τα αδιαφανή δεδομένα του, ένας αυξανόμενος αριθμός από κομπιούτερ και ανθρώπινα ρομπότ και από πληρωμένες διαφημίσεις μοιάζει με την τύχη του MySpace – μιας πλατφόρμας που κάποτε άξιζε ένα δισεκατομμύριο δολάρια, αλλά τελικά πουλήθηκε 50 εκατομμύρια δολάρια και της απέμεινε ένα πολύ συγκεκριμένο είδος χρηστών.

Σε αντίθεση με το LiveJournal, το MySpace δεν υπήρξε ποτέ μια αρένα για πολιτικές συζητήσεις και ελεύθερη έκφραση σε αυταρχικές χώρες. Αυτό κάνει τη διαδικασία να γίνεται αντιληπτή ως μια πτώση από μια άποψη και οδηγεί σε διαρκή ερωτήματα: 1. Πόσο καιρό θα χρειαστούν οι Ρώσοι bloggers να ξαναχτίσουν τη συνδεσιμότητά τους, αν το LiveJournal συνεχίσει να έχει πτωτική τάση; 2. Αν οι bloggers δεν το κάνουν, θα γίνουμε μάρτυρες της πρώτης μαζικής επιτυχημένης διακοπής των ψηφιακών πολιτικών δικτύων; 2. Αν το κάνουν, ποιές ρυθμίσεις θα επιλέξουν οι bloggers: θα είναι μια μοναδική πλατφόρμα (όπως το LiveJournal των τελευταίων 10 χρόνων) ή ένα προτιμώμενο κοινωνικό δίκτυο ή ένα υβρίδιο διάφορων κοινωνικών δικτύων;

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.