Αυτό το άρθρο αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος Λιβυκή Επανάσταση 2011.
Από την αρχή της σύγκρουσης στην Λιβύη η οποία έριξε το καθεστώς Γκαντάφι, η λαθρεμπορία όπλων έχει δει μεγάλη αύξηση στην πεδιάδα του Σαχέλ. Οι επιπτώσεις αυτού του λαθρεμπορίου απειλούν την ειρήνη σε μια περιοχή που είναι ήδη αποσταθεροποιημένη λόγω της φτώχειας και των αχανών, ανεξέλεγκτων εκτάσεων.
Η Μόνιμη Δια-πολιτειακή Επιτροπή για τον Έλεγχο Ξηρασίας στο Σαχέλ (CILSS in French) [ΣτΜ: Permanent Interstate Committee for Drought Control in the Sahel] είναι ένας διεθνής οργανισμός, σκοπός του οποίου είναι η χρηματοδότηση για την έρευνα και την διασφάλιση φαγητού, και την καταπολέμηση των επιπτώσεων της ξηρασίας και της ερημοποίησης της περιοχής. Τα κράτη-μέλη της περιλαμβάνουν τις χώρες Μπουρκίνα-Φάσο, Κειπ Βέρντε, Γκάμπια, Γουινέα-Μπισσάου, Μάλι, Μαυριτανία, Νίγηρας, Σενεγάλη και Τσαντ. Όλα αυτά τα κράτη βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού σχετικά με τον πιθανό αντίκτυπο των ανεξέλεγκτων όπλων που φτάνουν στα σύνορά τους.
Ο Africa Boyebi αναδημοσιεύει στο blog του μια αναφορά από την AFP που περιγράφει ένα αφρούρητο οπλοστάσιο [fr]:
L'arsenal compte quelque 80 bunkers de béton peints couleur sable destinés au stockage de munitions, essentiellement de fabrication russe et française.
Dans un seul de ces bunkers, l'AFP a compté environ 8.000 obus de 100 mm. Dans d'autres, des centaines de bombes de 250, 500 et 900 kg larguées par avion, sont empilées sur plusieurs mètres de haut, mais aussi des roquettes, des bombes à fragmentation, des obus d'artillerie et de mortier de tout calibre, des munitions de canon antiaérien…
Σε ένα από αυτά τα καταλύματα η AFP καταμέτρησε περισσότερους από 8.000 κάλυκες των 100 mm. Σε άλλα καταλύματα, βρέθηκαν εκατοντάδες βόμβες των 250, 500 και 900 kg τοποθετημένες σε στοίβες πολλών μέτρων σε ύψος, καθώς και ρουκέτες, βλήματα πυροβολικού, και όλμους κάθε διαμετρήματος, καθώς και πυρομαχικά για αντί-αεροπορικά όπλα…
Ο Peter Bouckaert, διευθυντής επειγόντων περιστατικών του Human Rights Watch, και ειδικός στις ανθρωπιστικές κρίσεις μας περιγράφει λεπτομερώς τα όπλα [fr] που βρέθηκαν αφρούρητα 100 χμ. νότια της Συρτί στο ακόλουθο βίντεο. Αναφέρει πως μερικά από τα όπλα εδώ ανακτήθηκαν αργότερα από την έρημο του Σινά, ακόμα και από τη Γάζα:
Πολύ πριν ξεσπάσουν οι συγκρούσεις στη Λιβύη, υπήρχαν όπλα που κυκλοφορούσαν μέσω της πεδιάδας του Σαχέλ και στα αφύλακτα σύνορα πολλών χωρών, αλλά αυτά τα όπλα ήταν πολύ μικρότερα σε μέγεθος και εμβέλεια. Ωστόσο, έχει εμφανιστεί πιο εξελιγμένος οπλισμός στην διάρκεια των τελευταίων μηνών.
Ο Samuel Benshimon εξηγεί στο Sahel Intelligence πως η AQIM (η Οργάνωση της Αλ-Κάιντα στο Ισλαμικό Μάγκρεμπ – μια ακραία πολιτοφυλακή Ισλαμιστών)[ΣτΜ: Al-Qaeda Organization in the Islamic Maghreb] πιθανώς να κατέλαβε ένα μέρος από αυτόν τον βαρύ οπλισμό [fr]:
Σύμφωνα με έγκυρες πηγές από τις πρωτεύουσες των χωρών Τσαντ, Νιγηρία, Μπουρκίνα-Φάσο, Αλγερία και Μαυριτανία, εγκαταλελειμμένος βαρύς οπλισμός, συμπεριλαμβανομένων και αντί-αεροπορικών πυραύλων καταλήφθηκαν από μυστήριες τρομοκρατικές ομάδες. Μια στρατιωτική πηγή στο Μπαμάκο αναφέρει πως πολλά από αυτά τα όπλα ήδη έχουν μεταφερθεί στις βάσεις της AQMI στα βόρεια του Μάλι από Αφρικανούς μισθοφόρους.
Ο Samuel Benshimon προσθέτει πως υψηλά ιστάμενος αξιωματούχος επιβεβαιώνει την εγκυρότητα αυτής της πληροφορίας και επιπροσθέτως αναφέρει [fr]:
Οι αρχές της χώρας ανησυχούν πολύ για το γεγονός πως η AQIM ανανεώνει τον οπλισμό της με τέτοιο τρόπο, και το γεγονός αυτό αποτελεί πολύ σοβαρή απειλή για ολόκληρη την περιοχή. Προσθέτει πως ανάμεσα στα όπλα υπάρχουν Sam7, αντί-αεροπορικοί πύραυλοι κατασκευασμένοι στη Ρωσία. Παρόμοιες ανησυχίες εξέφρασε και ο πρόεδρος του Τσαντ, Driss Deby. Τα όπλα ανακτήθηκαν από Αφρικανούς μισθοφόρους ή στοιχεία της AQIM και μεταφέρθηκαν την ίδια νύχτα στον τελικό τους προορισμό. Τα παρακλάδια της AQIM που βρίσκονται στα βόρεια του Μάλι τελούν υπό τον έλεγχο των Αλγέριων εμίρηδων Mokhtar Belmokhtar και Abdelhamid Abou Zaid.
Αυτό που θα έπρεπε να προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη ανησυχία είναι τα ζητήματα που η συγγραφές και blogger Thérèse Zrihen-Dvir αναφέρει στην ακόλουθη ανάρτηση [fr] :
Η επανάσταση έληξε και τώρα η Λιβύη είναι ελεύθερη. Ωστόσο, οι πρώην επαναστάτες δεν είναι διατεθειμένοι να παραδώσουν τα όπλα τους με το πρώτο. Ποτέ δεν ξέρεις τι γίνεται, έτσι; Η περιοχή δεν έχει σταθεροποιηθεί ακόμα, και η αστυνομία αποτελείται από εθελοντές κατά το ήμισυ. Δεν έχει συσταθεί εθνικό σώμα στρατού ακόμα, και ο πληθυσμός νιώθει πως πρέπει να προστατεύσουν οι κοινότητες τον εαυτό τους και διατηρούν τα όπλα τους.
Σε άρθρο στο elkhabar.com blog, ο Μαροκινός λόγιος Mohamed Drif (ειδικός στο Ισλαμιστικό κίνημα), προβλέπει πως η περιοχή θα ελέγχεται από τρεις ομάδες που γεννήθηκαν από την πτώση του Μουαμάρ Γκαντάφι στην Λιβύη [fr]:
Η πρώτη ομάδα θα αποτελείται από ακολούθους του Γκαντάφι, τις φυλές που πολέμησαν μαζί του και που αποσύρθηκαν στον τόπο τους βόρεια του Νίγηρα. Η ομάδα είναι έμπειρη στη μάχη, και έχει στην διάθεσή της οπλισμό που της επιτρέπει να συνεχίσει τον πόλεμο κατά του νέου καθεστώτος της Λιβύης, και θα βάλει στο στόχαστρο τα δυτικά συμφέροντα στην περιοχή.
Η δεύτερη ομάδα θα αποτελείται από την πληθώρα Αφρικανών που σχετίζονταν με το καθεστώς Γκαντάφι. Αυτή η ομάδα θα αρχίσει να αποσταθεροποιεί την περιοχή όχι για να εκδικηθούν το θάνατο του Γκαντάφι, αλλά επειδή θα θέλουν να ανακτήσουν την οικονομική απώλεια που επιβαρύνθηκαν όταν η αρωγή του Γκαντάφι στέρεψε. Είναι πιθανό αυτήν την ομάδα να διεξάγει κλεφτοπόλεμο, για να αποκτηθούν έτσι μερικά γρήγορα οικονομικά κέρδη.
Η τρίτη ομάδα θα αποτελείται από τους υποστηρικτές του Γκαντάφι στη Λιβύη ή σε γειτονικές χώρες οι οποίες προσπαθούν να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή για φυλετικούς λόγους.
Το Cafe Aboki blog δημοσιεύει μια αναφορά της AFP, η οποία ισχυρίζεται πως το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο [ΣτΜ: National Transitional Council] της Λιβύης ανακάλυψε ακόμα ένα οπλοστάσιο [fr], αυτή τη φορά, χημικών όπλων. Τα χημικά όπλα είναι εύκολα στη μεταφορά [fr] και μπορούν να σκοτώσουν και να καταστρέψουν το άμεσο περιβάλλον ολοσχερώς.
Μια μελέτη από τον Olivier Lepick για το Recherche Stratégique υποδηλώνει τα πολλά δεινά που τα χημικά όπλα [fr] μπορούν να επιφέρουν:
Μερικά χαρακτηριστικά των χημικών όπλων υποβοηθούν τις τρομοκρατικές πράξεις, κυρίως το γεγονός πως δεν υπάρχουν έγκυροι ανιχνευτές χημικών και βιολογικών όπλων, πως δεν είναι εύκολα ανιχνεύσιμα και πως τέτοιες ουσίες είναι σχετικά εύκολες στην κατασκευή. Προφανώς και δυστυχώς, τέτοια όπλα έχουν επίσης την τεράστια ικανότητα να σπείρουν τον φόβο και τον πανικό στον άοπλο πληθυσμό.
Αυτό το άρθρο αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος Λιβυκή Επανάσταση 2011.