- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Μάλι, Νίγηρας: Αχνές οι φωνές των Τουαρέγκ μες στις ιαχές του πολέμου

Κατηγορίες: Υπο-Σαχάρια Αφρική, Μάλι, Νίγηρας, Ανάπτυξη, Διεθνείς Σχέσεις, Εθνότητα & φυλή, Μέσα των πολιτών, Πολιτική, Ψηφιακός ακτιβισμός

Αυτό το άρθρο αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος Λιβυκή Επανάσταση 2011 [1].

Από το ξέσπασμα του πολέμου στη Λιβύη, πολλοί ειδικοί σε θέματα πολιτικής και ασφάλειας έχουν προειδοποιήσει για πιθανές απειλές σχετικά με τους νομάδες Τουαρέγκ της Σαχάρας, ειδικά στο Μάλι και τον Νίγηρα. Αποτελούν πραγματική απειλή ή απλά μια εικασία; Για την ώρα, ο μόνος χώρος για να ακουστούν οι φωνές των Τουαρέγκ είναι το Διαδίκτυο.

Όλα ξεκίνησαν με την σημαντική σε όγκο μετανάστευση από τη Λιβύη στις γειτονικές της χώρες. Καιρό πριν, πολλοί παρατηρητές πίστευαν πως ο πρώην Λίβυος ηγέτης Καντάφι πιθανόν είχε στρατολογήσει Τουαρέγκ για να διασφαλίσουν το νότο της χώρας [2] [en] και να αποτελέσουν μια ανθηρή λιβυκή οικονομία, εκμεταλλευόμενος ταυτόχρονα ένα (κατά βάση φθηνότερο) ξένο εργατικό δυναμικό. Ο θάνατος του “Βασιλιά των Βασιλέων [3]” της Αφρικής (παρατσούκλι του Καντάφι) έχει ωθήσει πλέον χιλιάδες Τουαρέγκ στην επιστροφή τους στο Μάλι και τον Νίγηρα [4]. [en]

Πραγματική απειλή;

Η επιστροφή των καλώς εξοπλισμένων πολεμιστών, καθώς και των απλών πολιτών με τα άδεια χέρια, έχει αποτελέσει τροφή φημών στην περιοχή. Υπήρχαν φήμες πως ο γιος του Μουαμάρ Καντάφι, Σαΐφ αλ Ισλάμ, κρυβόταν στην περιοχή, ωστόσο αποδείχτηκαν λανθασμένες. Στις 11 Νοεμβρίου 2011, 14 πολεμιστές Τουαρέγκ που επέστρεφαν από τη Λιβύη σκοτώθηκαν κατά τα λεγόμενα [5] [en] μετά από ανταλλαγή πυρών με δυνάμεις ασφαλείας από το Νίγηρα στα σύνορα Νίγηρα και Μάλι.

Κυρίως τοπικά και διεθνή ΜΜΕ δίνουν έμφαση στην, ανύπαρκτη ακόμη, απειλή επερχόμενης επανάστασης από τα βόρεια της περιοχής. Η φλυαρία των ΜΜΕ πλημμυρίζει με την υποτιθέμενη αγωνία των αρχών, που υποτίθεται φοβούνται ανταρσία των Τουαρέγκ. Οι κυβερνήσεις και του Μάλι και του Νίγηρα εντατικοποιούν τη στρατιωτική τους παρουσία [6] [fr] και πρωτοβουλίες, προκειμένου να διασφαλίσουν την τάξη στις περιοχές των Τουαρέγκ. Απούσες σε όλο αυτό είναι οι φωνές των ίδιων των Τουαρέγκ.

Απομονωμένοι και χωρίς φωνή

Γεωγραφικά, η περιοχή που κατοικείται από τους Τουαρέγκ είναι χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα του Μάλι, Μπαμάκο. Η απομόνωσή τους ισχυροποιείται από το γεγονός ότι η Αλ Κάιντα στο Ισλαμικό Μαγκρέμπ (AQIM) έχει απαγάγει πολλούς ξένους στην περιοχή [7][en], κάτι που έχει αποθαρρύνει τους περισσότερους επισκέπτες από μια τολμηρή βόλτα στην περιοχή της Σαχάρας.

Η απομόνωση είναι τόσο ψυχολογική όσο και γεωγραφική, κάτι που καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την εξερεύνηση της περιοχής και την κατανόησή της από ξένους.

Πιο αποτελεσματικό από ανακοινωθέντα και διακηρύξεις, το YouTube κατάφερε να γίνει συνειδητό ότι κάτι αναμοχλεύεται στην περιοχή. Στην πόλη Κιντάλ στο βορειοανατολικό Μάλι, ανεπίσημος αριθμός Τουαρέγκ βάδισε σε πορεία για τη διεκδίκηση της αυτονομίας της περιοχής Azawad την 1η Νοεμβρίου (δημοσιεύτηκε στο YouTube από τον χρήστη amassakoulable [8] στις 2 Νοεμβρίου):

Κι άλλοι κατέβηκαν σε πορείες στις πόλεις Μενάκα, Γκάο και Τομπουκτού, εις αλληλεγγύη του καλέσματος για αυτονομία του ΜNLA, γαλλικού ακρώνυμου του Εθνικού Απελευθερωτικού Κινήματος του Azawad.

To MNLA είναι καλά οργανωμένο στο Διαδίκτυο, όπου σκιαγραφεί τους στόχους του στην ιστοσελίδα του [9][fr]:

[Το MNLA] στοχεύει στην ενίσχυση των ανθρώπινων και κοινωνικών σχέσεων μεταξύ κοινοτήτων της περιοχής και του υπόλοιπου έθνους σε μια δημοκρατική διαδικασία. Επιλέγει μια πολιτική προώθησης της ατζέντας του μέσω νόμιμων ενεργειών και δημοκρατικού πνεύματος και, κατά συνέπεια, καταδικάζει κάθε είδους βίαια δράση.

Τα αιτήματά τους ακόμα δεν είναι καλώς καθορισμένα. Ζητούν αυτονομία, αλλά δεν φανερώνουν τι θα επιφέρει στην πράξη η αυτονομία αυτή.

Ο blogger Kal-Azawad [10] επισημαίνει τους ειρηνικούς σκοπούς του κινήματος MNLA. Μιλά για ένα κοινωνικό κίνημα, όχι επανάσταση, και επίσης αρνείται τις φήμες που κυκλοφορούν [11] [fr]:

Αυτό απευθύνεται στην εθνική και διεθνή κοινή γνώμη: μάθετε πως οι μαχητές που επιστρέφουν από τη Λιβύη δεν σκοπεύουν να παίξουν τα παιχνίδια της τοπικής Αλ Κάιντα (ΑQIM) ούτε θα μπουν ποτέ στον πειρασμό να το κάνουν ούτως ή άλλως. Αντιθέτως, οι συμπατριώτες μας έχουν μυριάδες σχέδια: τη βιώσιμη ανάπτυξη των εδαφών τους και την ασφάλεια των πληθυσμών της περιοχής Azawad και όλων των επιμέρους φυλών, των Σονγκάι, των Τουαρέγκ, των Αράβων, των Φουλάνι, την προστασία των ιδιοκτησιών τους ενάντια σε μεμονωμένες περιπτώσεις βανδαλισμού και κλοπών οχημάτων από ασήμαντες οπλισμένες ομάδες εκτός ελέγχου, μια μαζική εκστρατεία ενημέρωσης ενάντια σε οποιοδήποτε είδος “κατήχησης” από το παράρτημα της Αλ Κάιντα στο Μαγκρέμπ και την αναδιάρθρωση μιας τοπικής κοινωνικής βάσης με σκοπό την επανένωση των ανθρώπων του Azawad!

Ένας τηλεθεατής [12] [fr] του γαλλικού τηλεοπτικού καναλιού France 24 εξηγεί πως η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από μια πολιτική διαμάχη αυτοδιάθεσης και όχι για εκδίκηση για το θάνατο του Καντάφι ή κάποια συνεργασία με την AQIM.

Οι Τουαρέγκ είναι ακόμα σιωπηλοί όσον αφορά τον πανικό που καταλαμβάνει την περιοχή. Ωστόσο, μένει να δούμε πώς θα αντιδράσουν στον πανικό στη μετά-Καντάφι εποχή.

Αυτό το άρθρο αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος Λιβυκή Επανάσταση 2011 [1].