- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Χωριά Σεγκού: Η σοφία των παροιμιών της γλώσσας Μπαμπάρα

· Σύνταξη Thalia Rahme Μετάφραση Veroniki Bacharidi-Krikoni

Κατηγορίες: Μάλι, Γλώσσα, Μέσα των πολιτών, Τοπικά, Rising Voices

Το άρθρο αυτό αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος Γλώσσες και Διαδίκτυο [1].

Αρκετή σοφία κρύβουν οι παραδοσιακές παροιμίες της γλώσσας Μπαμπάρα, κάτι που μοιράζεται με τον κόσμο ο blogger Oumar Dembélé [2] του Rising Voices project στο blog “Ségou Infos” [fr] [3]:

Si le veau ne reconnait pas le lion comme animal féroce, la vache le sait bien.

Εάν το μοσχάρι δεν αναγνωρίζει το λιοντάρι σαν άγριο ζώο, η αγελάδα το ξέρει καλά.

Η παραπάνω παροιμία που αναφέρεται στη σοφία του πιο έμπειρου ζώου προέρχεται αρχικά από τη γλώσσα Μπαμπάρα [en], [4]που αποτελεί επίσης εθνική γλώσσα του Μάλι. Η Μπαμπάρα είναι επίσης η περισσότερο διαδεδομένη και κατανοητή γλώσσα στη χώρα, θεωρούμενη ως lingua franca. H γραφή της Μπαμπάρα άρχισε να χρησιμοποιείται κατά τη γαλλική κυριαρχία [en] [5] και η γνώση γραφής και ανάγνωσης είναι ακόμα πολύ περιορισμένη. Η γλώσσα έχει ισχυρές επιρροές από τα γαλλικά [6] και ακόμα και η ελάχιστη γνώση τους διευκολύνει την απομνημόνευση λέξεων. Αν δεν θυμάστε μια λέξη, μπορείτε να προσπαθήσετε να χρησιμοποιήσετε την αντίστοιχη γαλλική.

Οι παροιμίες βοηθούν στην κατανόηση μιας κουλτούρας ή πολιτισμού και διαθέσιμες στο Διαδίκτυο βρίσκονται κάποιες πολύ γνωστές στη γλώσσα Μπαμπάρα.

ji ma masa dɔn [7]

Κυριολεκτικά: Το νερό δε γνωρίζει βασιλιά – Σημασία: Το ρεύμα μπορεί να παρασύρει οποιονδήποτε δεν ξέρει να κολυμπάει, άσχετα με την κοινωνική του θέση.

tulon-ka-yɛlɛ bɛ dugu diya [8]

Σημασία: Το γέλιο κάνει πιο ευχάριστη τη ζωή στο χωριό.

N’i ye diɲɛ yaala, n’i ma fɛn sɔrɔ, i na fɛn caman dɔn. [9]

Σημασία: Αν ταξιδεύεις στον κόσμο, ακόμα κι αν δεν αποκτήσεις τίποτα, θα μάθεις όμως πολλά πράγματα.

Για να διαβάσετε άλλες παροιμίες στο Twitter, πηγαίνετε εδώ [10] και εδώ [11]. Το blog Maneno Matamu ρίχνει μια ματιά στην ίδια παροιμία σε διαφορετικές αφρικανικές γλώσσες, [12] μεταξύ των οποίων και η Μπαμπάρα:

να μια παροιμία που ταιριάζει λέξη προς λέξη με την αντίστοιχη γαλλική, τουλάχιστον σύμφωνα με το online λεξικό bambara.org :

Dɔɔnin-dɔɔnin, kɔnɔnin bɛ a ɲaa da
Κυριολεκτικά : « Σιγά σιγά, το πουλί φτιάχνει τη φωλιά του »

Αν και η παρουσία της γλώσσας Μπαμπάρα στο Διαδίκτυο είναι ακόμα μέτρια, γίνεται χρήση αυτής σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Για παράδειγμα, ο Βoukary Konaté, συντονιστής του προγράμματος Ségou Villages Connection, γράφει το προσωπικό του blog [13] και στα γαλλικά και στη μητρική του γλώσσα. Γράφει στο Twitter [14] επίσης σε γλώσσα Μπαμπάρα, όπως βλέπουμε σε αυτές [15] τις συνδιαλλαγές [16] με τον Phil Paoletta (@philinthe_).

Για αυτούς που θέλουν να μάθουν περισσότερα για τη γλώσσα ή να μάθουν λίγες λέξεις ή φράσεις, το Wikitravel προσφέρει ένα σύνολο φράσεων [17] και το Wikibooks [fr] [18] προσφέρει επίσης φράσεις και μαθήματα για αρχάριους [fr]. Επίσης online βρίσκεται διαθέσιμο λεξικό Μπαμπάρα-Γαλλικών-Αγγλικών [19].

Το άρθρο αυτό αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος Γλώσσες και Διαδίκτυο [20].