Μία ακραία λύση ενάντια στη φτώχεια: το άνοιγμα των συνόρων

Στις 18 Δεκεμβρίου ήταν η Παγκόσμια Μέρα των Μεταναστών. Σε καιρούς παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η μετανάστευση κατηγορείται συχνά από διάφορα πολιτικά κόμματα ως η πηγή των εργασιακών προβλημάτων των χωρών τους. Αυτή η θεωρία συνεχίζει να υποστηρίζεται ακόμα και αν καμία έρευνα δεν έχει καταφέρει να αποδείξει πλήρως μέχρι σήμερα ότι η μετανάστευση σχετίζεται με την αύξηση της ανεργίας.

Ένα άλλο φαινόμενο έχει επίσης μεγάλη διάρκεια: εκείνο της αύξησης της συχνότητας των ανθρωπιστικών εκστρατειών όσο πλησιάζει το τέλος του χρόνου.

Έτσι πριν το τέλος του χρόνου είναι σύνηθες να βλέπουμε στις αναπτυγμένες χώρες εκστρατείες που παρακινούν τους πολίτες να κάνουν δωρεές για την καταπολέμηση της φτώχειας στις μακρινές και λιγότερο τυχερές χώρες. Το κάλεσμα στις φιλάνθρωπες ψυχές για να κάνουν μία δωρεά για την καταπολέμηση της παγκόσμιας φτώχειας.
Στις εικόνες της ακραίας φτώχειας (που ονομάζονται επίσης στον ανεπτυγμένο κόσμο “poverty porn” [en] “πορνογραφία της φτώχειας” όταν οι εικόνες πολύ φτωχών ανθρώπων χρησιμοποιούνται χωρίς ίχνος ντροπής για φιλανθρωπικούς σκοπούς) προστίθενται ανησυχητικές στατιστικές: 1,4, δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν με λιγότερο από 1,25 δολάρια την ημέρα [en]. Παρά τη σημαντική οικονομική πρόοδο, πιο σημαντικές είναι οι ανισότητες που αφορούν την αφρικανική ήπειρο. Οι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι το μέχρι το 2015 το 1/3 των φτωχών ολόκληρου του κόσμου θα προέρχεται από την Αφρική [en]. Αυτές οι οικονομικές προκλήσεις είναι ένα από τα κυριότερα επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται από 700 εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο που έχουν εκφράσει την επιθυμία να εγκαταλείψουν τη χώρα από την οποία κατάγονται[en].

Νομάδες στο Μαρόκο. Φωτογραφία του Antonioperezrio στο Flickr (CC-NC-2.0)

Οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες δε φαίνεται να είναι σε θέση να απαλλαγούν από τη μάστιγα της φτώχειας και είναι φαινομενικά αδύναμες μπροστά σε αυτά που πρέπει να φέρουν σε πέρας. Επιπλέον, αυτές οι χώρες βιώνουν συχνά ως μία επαναλαμβανόμενη προσβολή στην εθνική τους υπερηφάνεια το γεγονός ότι δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες του πληθυσμού τους χωρίς την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας.

Ωστόσο, πολλοί ειδικοί ισχυρίζονται ότι η απόλυτη φτώχεια δεν είναι κατ’ ανάγκη και ολέθρια. Η πιο ριζοσπαστική λύση για να μειωθεί με δραστικό τρόπο η παγκόσμια φτώχεια είναι για πολλούς οικονομικούς αναλυτές  το άνοιγμα των συνόρων με σκοπό να αφήσουν τους μετανάστες ελεύθερα [en] εκεί όπου η ανάγκη για εργατικά χέρια είναι μεγαλύτερη.

Οι καθηγητές Marko Bagaric και Lant Pritchett είναι δύο από τους πρώτους θεωρητικούς που στηρίζουν το άνοιγμα των συνόρων ως μέσο μείωσης της φτώχειας.

Ο Bagaric γράφει [en] :

Sending resources to impoverished places has merit. But it is a slow and fickle way of enhancing well-being. Instead, we directly pursue this aim by freeing up the flow of people so they can travel to where the goods are. [..] The starvation crisis is simply one of food distribution, not shortage.  The best way to ameliorate Third World poverty is by massively increasing migration to the West. Left to their own devices many people would gravitate to life-sustaining resources, leading to a rough equilibrium between the world's resources and its population.

Η αποστολή τροφής στις φτωχές χώρες λύνει σίγουρα μερικά προβλήματα. Εντούτοις, αποτελεί έναν αργό και επιφανειακό τρόπο να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής σε συγκεκριμένες περιοχές. Μπορούμε να επιτύχουμε αυτόν το στόχο άμεσα ελευθερώνοντας τη ροή των ανθρώπων έτσι ώστε να μπορούν να ταξιδέψουν εκεί που βρίσκονται τα αγαθά. [..] Η πείνα αποτελεί ένα πρόβλημα διανομής και όχι έλλειψης. Ο καλύτερος τρόπος για να μειώσουμε τη φτώχεια στον τρίτο κόσμο είναι να αυξήσουμε μαζικά τη μετανάστευση στη Δύση. Αφήνοντας τους ανθρώπους να βρουν μόνοι τους τα αγαθά για να επιβιώσουν, θα επιτύχουμε γρήγορα μία παγκόσμια ισορροπία ανάμεσα στη διαθέσιμη τροφή και τον παγκόσμιο πληθυσμό.

Ο Lant Pritchett εξηγεί λεπτομερώς αυτή την ιδέα στο βιβλίο του: Let Their People Come: Breaking the Policy Deadlock on International Labor Mobility (Αφήστε τους ανθρώπους να έρθουν: Ξεπερνώντας τα εμπόδια στην παγκόσμια εργατική κινητικότητα). Παρουσιάζει επίσης τα αποτελέσματα μίας μελέτης που αποδεικνύει ότι:

Eliminating the planet’s remaining trade barriers would increase global GDP by around $US100 billion.
Eliminating immigration barriers, by comparison, would as much as double world income: that is, increase global GDP by $US60 trillion.
This added wealth would be shared, but the overwhelming beneficiaries would be people who now live in poor countries.

Η εξάλειψη των υπολειπόμενων εμπορικών φραγμών θα είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του παγκόσμιου Α.Ε.Π. σε 100 δισεκατομμύρια αμερικάνικα δολάρια.Η εξάλειψη των μεταναστευτικών φραγμών συγκριτικά θα διπλασίαζε το παγκόσμιο εισόδημα. Αυτό σημαίνει ότι θα αυξανόταν το παγκόσμιο Α.Ε.Π. κατά 60 τρισεκατομμύρια αμερικάνικα δολάρια. Αυτά τα χρήματα θα μοιράζονταν σε ολόκληρο τον κόσμο αλλά με κύριους αποδέκτες τους ανθρώπους που ζουν σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.

Διαμαρτυρία για τα εργασιακά δικαιώματα των μεταναστών. Φωτογραφία του austinevan στο Flickr (CC-NC-SA-2.0)

Η παγκόσμια τράπεζα δημοσίευσε μία μελέτη σχετικά με τη συμβολή των μεταναστών στην οικονομία των χωρών από όπου κατάγονται με την αποστολή κεφαλαίου στο εξωτερικό. Η μελέτη δείχνει ότι ροή αποστολής κεφαλαίου αναμένεται να φτάσει το τρέχον έτος τα 351 δισεκατομμύρια δολάρια προς τις αναπτυσσόμενες χώρες και τα 483 δισεκατομμύρια δολάρια για το σύνολο του κόσμου, συμπεριλαμβανομένου των χωρών με υψηλό εισόδημα. Διευκρινίζει ότι:

η ροή αποστολής κεφαλαίου με προορισμό τις 4 από τις 6 αναπτυσσόμενες περιοχές όπως αυτές καθορίστηκαν από την παγκόσμια τράπεζα εξελίχθηκε πιο γρήγορα από όσο είχε προβλεφθεί — 11 % προς την ανατολική Ευρώπη και την κεντρική Ασία, 10,1 % προς τη νότια Ασία, 7,6 % προς την ανατολική Ασία και τον ειρηνικό και 7,4 % προς την Υπο-Σαχάρια Αφρική — παρά τις οικονομικές δυσκολίες που κυριαρχούν στην Ευρώπη και στις άλλες περιοχές όπου κατευθύνονται οι μετανάστες από την Αφρική.

Αυτές οι ανορθόδοξες θεωρίες έχουν αμφισβητηθεί από πολλούς ειδικούς και πολιτικούς. Ο Frank Salter εξηγεί ότι οι κύριες ανησυχίες προέρχονται από δυσλειτουργίες που είναι συνυφασμένες με όλες τις κοινωνίες που παρουσιάζουν μία ισχυρή δημογραφική ποικιλία[en]:

Unrestricted migration would harm (Australia’s) national interests in ways documented by scholars in economics, sociology and related disciplines. Much of the harm is predictable from what is known about the dysfunctions of diversity. They include growing inequality in the especially invidious form of ethnic stratification [..] Diversity has also been associated with reduced democracy, slowed economic growth, falling social cohesion and foreign aid, as well as rising corruption and risk of civil conflict

Μία ανεξέλεγκτη μετανάστευση θα έπληττε το εθνικό συμφέρον (της Αυστραλίας) με τρόπους που τεκμηριώνονται από πολλούς οικονομολόγους, κοινωνιολόγους και από άλλους ειδικούς συναφών κλάδων. Η πλειοψηφία των προβλημάτων μπορούν να προβλεφθούν από όσα είναι ήδη γνωστά σχετικά με τη δυσλειτουργία της ποικιλομορφίας. Αυτό συμπεριλαμβάνει αυξημένες ανισότητες κυρίως στη μορφή της εγγενούς άνισης ηθικής διαστρωμάτωσης [..] Μία ετερογενής κοινωνία συνδέεται πιο συχνά με μειωμένη δημοκρατία, μειωμένη οικονομική ανάπτυξη, επιδείνωση στην κοινωνική συνοχή και στη διεθνή βοήθεια και τέλος σε αύξηση της διαφθοράς και κίνδυνο εμφάνισης εμφύλιων συγκρούσεων.

Ως προς το πολιτικό σχέδιο στην Ευρώπη, η τάση βρίσκεται πολύ μακριά από το άνοιγμα των συνόρων, για την ακρίβεια είναι ακριβώς αντίθετη. Στη Γαλλία η εγκύκλιος Guéant περιορίζει τις δυνατότητες πρόσληψης ξένων πτυχιούχων στη Γαλλία. Αυτό το μέτρο προκάλεσε αντιδράσεις από τους πολλούς ξένους φοιτητές στη Γαλλία. Η Julie Owono, συνεργάτης του Global Voices, περιγράφει τις επιπτώσεις αυτού του νόμου και την αντίδραση πολλών χρηστών του Ιnternet από την Αφρική που βλέπουν σε αυτόν το νόμο έναν ακόμη λόγο για να συνεισφέρουν με πιο άμεσο τρόπο στην ανάπτυξη της χώρας τους. Στο blog του Rue89 η Owono προσθέτει ότι η εγκύκλιος εξοστρακίζει τους ξένους φοιτητές  με περιορισμένα μέσα.

Στην Αφρική λίγοι είναι οι ειδικοί που έχουν μελετήσει την ιδέα ενός παγκόσμιου ανοίγματος των συνόρων, χωρίς αμφιβολία μία ιδέα πολύ μακριά από την πραγματικότητα της ηπείρου για να αξίζει να επεκταθεί κανείς.
Ο αναπληρωτής καθηγητής της φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο McGill Arash Abizadeh δεν υπερασπίζεται το άνοιγμα των συνόρων αλλά επιχειρηματολογεί ότι το τωρινό σύστημα δεν ευσταθεί αν κάποιος ακολουθεί την ελεύθερη λογική της ισότητας.
Ο Abidazeh διαβεβαιώνει έτσι ότι αν θέλουμε να είμαστε σύμφωνοι με την ιδέα ότι “Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται και παραμένουν ελεύθεροι και ίσοι σε δικαιώματα”, η ίδια η θέσπιση των συνόρων αποτελεί μία παραβίαση των αρχών της ελεύθερης λογικής της ισότητας.

Ο blogger Sly έγραψε τα παρακάτω σχετικά με τους κινδύνους που εμπεριέχει το άνοιγμα των συνόρων [en]:

I'm African and while it seems that this would be a good idea there are some drawbacks
-child trafficiking
-drug trafficking
-spread of HIV and other diseases.
-refugees will form camps in more prosperous nations causing some problems. Having said this some countries in Africa do have open borders with some neighbourig countries.

Στην Αφρική, αν και φαίνεται να είναι καλή ιδέα, υπάρχουν μερικά μειονεκτήματα:
-η παράνομη εμπορία παιδιών
-η διακίνηση ναρκωτικών
-η επιδημία του AIDS και άλλων ασθενειών
-οι πρόσφυγες θα δημιουργήσουν καταυλισμούς σε χώρες που ευημερούν και θα δημιουργήσουν προβλήματα. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι πολλές αφρικανικές χώρες έχουν ανοίξει τα σύνορά τους για τους γείτονές τους.

Ο Sly αναφέρεται στο γεγονός ότι μέσα σε μία προσπάθεια περιφερειακής ενσωμάτωσης τα εμπορικά σύνορα ανάμεσα στην Κένυα, την Ουγκάντα και την Αιθιοπία άνοιξαν και δημιούργησαν μεγάλες προκλήσεις κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επισιτιστικής κρίσης στην περιοχή.

Είναι φανερό ότι αυτή η ιδέα του ανοίγματος των συνόρων για τη μείωση των ανισοτήτων προϋποθέτει ότι η μείωση της φτώχειας στον κόσμο θα ήταν ένας στόχος τόσο σημαντικός ώστε να βρεθεί πάνω από ζητήματα όπως η ασφάλεια και το εθνικό συμφέρον της κάθε χώρας. Αυτή η θεωρία του Pritchett και του Magric έχει σίγουρα έναν προκλητικό χαρακτήρα και φαίνεται να θέλει να τονίσει ως επί το πλείστον το γεγονός ότι είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε στο να μειωθεί η παγκόσμια φτώχεια αλλά μόνο μέχρι ένα πολύ συγκεκριμένο σημείο.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.