- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Αρμενία-Αζερμπαϊτζάν: Ο πόλεμος του σκόρδου

Κατηγορίες: Κεντρική Ασία και Καύκασος, Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία, Διατροφή, Διεθνείς Σχέσεις, Εθνότητα & φυλή, Μέσα των πολιτών, Πόλεμος - Συγκρούσεις, Τέχνες - Πολιτισμός

Καθώς η Αρμενία και η Τουρκία διαπληκτίζονται σχετικά με απόφαση της UNESCO για κατάθεση υποψηφιότητας για ένα πιάτο που τρώγεται και στις δυο χώρες [1] [en] για είσοδο στον κατάλογο μνημείων Άυλης Κληρονομιάς, η γαστρονομική διαμάχη φαίνεται να εξαπλώθηκε και να περιλαμβάνει για ακόμη μια φορά και το Αζερμπαϊτζάν.

Εγκλωβισμένοι σε ένα πικρό αδιέξοδο για τη διαφιλονικούμενη περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ, περίπου 25.000 σκοτώθηκαν σε μάχες μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν στις αρχές της δεκαετίας του '90 και ένα εκατομμύριο αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις κατοικίες τους. Μετέωρη παραμένει η μεταξύ τους διαρκής ειρήνη.

Ως αποτέλεσμα, Αρμένιοι και Αζέροι προτιμούν φυσικά να παραβλέπουν τις πολλές ομοιότητες που μοιράζονται, η διακρατική όμως αντιπαλότητα περί κουλτούρας και παράδοσης είναι ίσως σφοδρότερη στον τομέα του φαγητού. Η ιστοσελίδα Kebabistan περιγράφει το σκηνικό [en] [2].

Νιώθοντας “καμένοι” από την απόφαση της ΟΥΝΕΣΚΟ, μια άλλη ομάδα Αρμενίων ξεκινάει τώρα την περιφρούρηση της θεωρούμενης απ’ αυτούς αρμένικης κληρονομιάς του “τολμά”, γεμιστών αμπελόφυλλων ή άλλων λαχανικών, που συχνά σερβίρονται και στην Τουρκία, όπου το πιάτο είναι γνωστό ως “ντολμά”.

[…]

Οι Αζέροι, εν τω μεταξύ, εμφανίζονται ακόμα πιο προσηλωμένοι στην προστασία της κουζίνας τους από τις θεωρούμενες απ’ αυτούς προσπάθειες των Αρμενίων να σφετεριστούν τα γαστρονομικά τους “εδάφη”. Το Αζερμπαϊτζάν έχει το δικό του γαστρονομικό του θεματοφύλακα ονόματι Εθνικό Κέντρο Κουζίνας, του οποίου ο διευθυντής, Tahir Amiraslanov, φαίνεται να ξοδεύει τον περισσότερο χρόνο του προσπαθώντας να διδάξει τον κόσμο ότι η αρμένικη κουζίνα είναι στην πραγματικότητα αζέρικη κουζίνα. […]

Μείνετε συντονισμένοι. Σε αυτή τη μάχη φαγητών, σαφώς περιμένουμε κι άλλα.

[3]

Από τον Arthur Chapman στο Flickr

Και δεν πέρασε πολύς καιρός που όντως ήρθαν κι άλλα, αν και με μη αναμενόμενο τρόπο, όταν ένας τοπικός ιστορικός στην Αρμενία κατά τα λεγόμενα ανακάλυψε πως πουλιόταν στο τοπικό σουπερμάρκετ σκόρδο από το Αζερμπαϊτζάν. Αν και ένας ντόπιος έμπορος ανέφερε ότι το σκόρδο ήταν το γευστικότερο και το φτηνότερο διαθέσιμο ταυτόχρονα, κάποια ντόπια ΜΜΕ απάντησαν με υστερικό τρόπο.

Η ιστοσελίδα Tamada Tales εξηγεί [en]: [4]

Οι Αρμένιοι βρίσκονται συνεχώς σε επαγρύπνηση για πιθανές επιθέσεις από τον άσπονδο εχθρό Αζερμπαϊτζάν, ποιος όμως να περίμενε μια εχθρική διείσδυση τόσο απερίγραπτα μοχθηρή στη φύση της; Σκόρδο, που καλλιεργήθηκε στα εχθρικά εδάφη του Αζερμπαϊτζάν, βρήκε καθώς φαίνεται τρόπο να διεισδύσει απ’ τα σφραγισμένα σύνορα των δυο χωρών και στη συνέχεια είχε το θράσος να εμφανιστεί σε πάγκους λαχανικών στην αρμένικη πρωτεύουσα, Ερεβάν.

[…]

Ένας ενδιαφερόμενος πολίτης ονόματι Karapetian σήμανε συναγερμό και οι δημοσιογράφοι έσπευσαν στη σκηνή. “Σκόρδο εταιρείας με έδρα την Οδό Aliyev στο Μπακού πωλείται με χαρά…σε αρμένικο σουπερμάρκετ”, ανέφερε ο προβληματισμένος ιστορικός.

[…]

Καθώς φαίνεται, υπάρχει φόβος πως το σκόρδο αποτελεί πρώιμο σημάδι πιο θανάσιμων μορφών πολεμικών επιχειρήσεων. Ερευνητές έχουν ήδη εξαφανίσει τους παραβατικούς βολβούς, έδρασαν όμως έγκαιρα προτού ανυποψίαστοι πολίτες προσθέσουν αζέρικο σκόρδο σε ντολμάδες ή σάλτσα khorovatz; Έγραψε μια δημοσίευση σε δυσοίωνο τόνο: “Σήμερα το σκόρδο, αύριο κάτι άλλο.”

Ειρωνεία, ωστόσο: δεν είναι η πρώτη φορά που προϊόντα από το Αζερμπαϊτζάν είναι διαθέσιμα στους Αρμένιους. Στα τέλη Νοεμβρίου, για παράδειγμα, ο blogger Ianyan και η συντάκτρια του Global Voices Liana Aghajanian ανακάλυψαν άλλο ένα παράδειγμα σε αρμένικο σουπερμάρκετ στις ΗΠΑ.

Αντίθετα όμως με τα αρμενικά ΜΜΕ, το blog της στο Tumblr ήταν πιο ενθουσιασμένο με την απροσδόκητη ανακάλυψη [en] [5].

Διπλωματία στα ρόδια: Χυμός ροδιού, παραγωγής Αζερμπαϊτζάν, αγορασμένο από το τοπικό μου αρμένικο σουπερμάρκετ, που βρίσκεται μάλλον σε αρκετά αρμένικα σπίτια στην περιοχή του Λος Άντζελες αυτή τη στιγμή. Επίσης, δε φαίνεται, αλλά η μάρκα του χυμού λέγεται “Real Deal.” Παραπάνω από καλό.

Εν τω μεταξύ, στο ίδιο το Ναγκόρνο Καραμπάχ, οι Αρμένιοι έχουν μια συμπάθεια για την αζέρικη κουζίνα, ενώ υπάρχει επίσης ζήτηση για αρμένικα προϊόντα επίσης και στο Αζερμπαϊτζάν, όπως εξηγεί ένας δημοσιογράφος στο Καραμπάχ [en] [6] στο blog “Caucasus Circle of Peace Journalism”:

Τα αζέρικα πιάτα έχουν ακόμα μεγάλη ζήτηση στα εστιατόρια του Καραμπάχ. Σε όλη την περιοχή ο κόσμος μιλά με σεβασμό για την αζερική κουζίνα. Παρά τη διαμάχη που συνεχίζεται μεταξύ των δυο κρατών για περισσότερα από είκοσι χρόνια, σε πολλά εστιατόρια οι πελάτες μπορούν να απολαύσουν τυπικά αζερικά πιάτα δίπλα-δίπλα με τα πλούσια δείγματα της τοπικής κουζίνας του Καραμπάχ.

[…]

Παρά την ευρεία επιλογή προσφορών στα μαγαζιά σήμερα, ο Igor Davtian δεν αλλάζει τις συνήθειές του: πίνει αποκλειστικά μόνο τσάι από το Αζερμπαϊτζάν, που του το στέλνουν συγγενείς του από τη Ρωσία.

“Φτιάχνω τσάι με πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Δεν εμπιστεύομαι καθόλου τη γυναίκα μου σε αυτό το ζήτημα. Απλά δεν μπορεί να το φτιάξει με την ίδια γεύση. Παραγγέλνω τσάι και οι συγγενείς μού το στέλνουν από τη Ρωσία, αλλά οι ίδιοι το παραγγέλνουν από το Μπακού. Την ίδια στιγμή, οι συγγενείς μού λένε πως οι γείτονές τους στη Ρωσία στέλνουν στο Μπακού κονιάκ από την Αρμενία. Τι να κάνουμε, εκεί φτάσανε οι ζωές μας.”, αναφέρει ο Igor Davtian.

[…]

Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν δεν έχουν μόνο εδαφικές διαφορές. Υπάρχει φιλονικία και για τη μουσική, τα σχέδια στην ταπητουργία και σίγουρα για την προέλευση φαγητών. Αρμένιοι και Αζέροι ακόμα συζητούν από ποιον προέρχεται το τραγούδι “Sari Gelin” και ποιος εφηύρε τους τολμάδες. Όσο για τις “εθνικές ρίζες” του shashlik [στμ: Μπάρμπεκιου], στη διαμάχη μπαίνουν ακόμη κι οι Γεωργιανοί. Αλλά αυτό είναι διαφορετική ιστορία…

Με τις εντάσεις μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν να βρίσκονται στο ζενίθ των τελευταίων χρόνων, η θερμή διαμάχη περί γαστρονομίας μάλλον θα συνεχίσει να επισκιάζει οποιαδήποτε πιθανότητα για μια κοινή κουλτούρα περιστασιακά ή ακόμα και ανταλλαγές για την προσέγγιση των δυο πλευρών. Σίγουρα αυτό πάντως ισχύει για κάποια ΜΜΕ της περιοχής.