Αυτή η ανάρτηση ανατέθηκε ως μέρος μιας σειράς [1] των Κέντρο Pulitzer και Global Voices για την Επισιτιστική Ασφάλεια. Αυτά τα κείμενα βασίζονται σε πολυμεσικά ρεπορτάζ, που εμφανίζονται στο Pulitzer Gateway to Food Insecurity [2] και bloggers, που συζητούν τα θέματα παγκοσμίως.
Καθώς οι κυβερνήσεις προετοιμάζονται για τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP17) [3] στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι μεταξύ των μεγαλύτερων συνεπειών της κλιματικής αλλαγής σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπως το Μπαγκλαντές, είναι οι κίνδυνοι για τον γεωργικό τομέα, συμπεριλαμβανομένου του αυξημένου κινδύνου της πείνας, του υποσιτισμού και της επισιτιστικής ανασφάλειας.
Η πείνα και ο υποσιτισμός αυξάνονται
[4]Ένας αγρότης στο Μπαγκλαντές επανεμφυτεύει το χωράφι του λόγω πλημμυρών. Εικόνα από τον χρήστη του Flickr IRRI Images (CC BY 2.0).
Οι προβλέψεις δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να μειώσει τη γεωργική παραγωγή και να αυξήσει τις τιμές των τροφίμων, αυξάνοντας τον κίνδυνο πείνας και υποσιτισμού. Μια έκθεση του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος αναφέρει ότι έως το 2050, η κλιματική αλλαγή αναμένεται να αυξήσει τον αριθμό των πεινασμένων ατόμων κατά 10-20% [5] και ο αριθμός των υποσιτισμένων παιδιών αναμένεται να αυξηθεί κατά 24 εκατομμύρια, 21% περισσότερο από ό,τι χωρίς την επίδραση της κλιματικής αλλαγής.
Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης αναμένεται στην υποσαχάρια Αφρική και σε τμήματα της Νότιας Ασίας και της Κεντρικής Αμερικής, όπως περιγράφεται λεπτομερώς σε αυτούς τους χάρτες [6]. Ήδη, σύμφωνα με την έκθεση, οι φυσικές καταστροφές είναι πιο συχνές και έντονες, η γη και τα ύδατα γίνονται πιο σπάνια και δύσκολα στην πρόσβαση και γίνεται δυσκολότερο να επιτευχθούν αυξήσεις στην παραγωγικότητα της γεωργίας.
Τουλάχιστον δέκα χώρες [7] είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε μια επισιτιστική κρίση σχετιζόμενη με το κλίμα, έδειξε μια έκθεση της ActionAid, που κυκλοφόρησε τον περασμένο μήνα. Μεταξύ των πέντε πιο ευάλωτων χωρών, μαζί με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Μπουρούντι, τη Νότια Αφρική και την Αϊτή, είναι το Μπαγκλαντές. Αποτελούμενο σε μεγάλο βαθμό από χαμηλά εδάφη και νησιά με πληθυσμό υψηλής πυκνότητας, λίγη αρόσιμη γη και συχνές φυσικές καταστροφές, το Μπαγκλαντές έχει χαρακτηριστεί ως “σημείο μηδέν” στη διασταύρωση κλιματικής αλλαγής και επισιτιστικής ασφάλειας [8] από bloggers από την Παγκόσμια Τράπεζα και τα Δεδομένα Ανθρωπιστικής Βοήθειας.
Ο Mirza Galib, λέκτορας στο πανεπιστήμιο Primeasia του Μπαγκλαντές, αναλύει τις πιθανές επιπτώσεις [9] στην Daily Star:
Scientists tell us that the most profoundly damaging impact of climate change in Bangladesh will take form in floods, salinity intrusion and droughts, all of which will drastically affect crop productivity and food security. We will also face riverbank erosion, sea water level rise and lack of fresh water in the coastal zones. The prognosis is more extreme floods in a country already devastated by floods; less food for our country in which half our children already don't have enough to eat; and less clean water for where waterborne diseases are already responsible for 24 percent of all deaths.
Οι επιστήμονες μας λένε ότι ο βαθύτερος αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στο Μπαγκλαντές θα έχει μορφή πλημμυρών, εισβολών αλατότητας και ξηρασίας, τα οποία θα επηρεάσουν δραστικά την παραγωγικότητα των καλλιεργειών και την επισιτιστική ασφάλεια. Θα αντιμετωπίσουμε επίσης διάβρωση στις όχθες του ποταμού, αύξηση της στάθμης της θάλασσας και έλλειψη πόσιμου νερού στις παράκτιες ζώνες. Η πρόγνωση είναι πιο ακραίες πλημμύρες σε μια χώρα, που έχει ήδη καταστραφεί από πλημμύρες. Λιγότερο φαγητό για τη χώρα μας, στην οποία τα μισά παιδιά μας δεν έχουν ήδη αρκετό φαγητό. Και λιγότερο καθαρό νερό για τις περιπτώσεις, όπου υδατογενείς νόσοι ευθύνονται ήδη για το 24% όλων των θανάτων.
Το Μπαγκλαντές σημείωσε πρόοδο στη μείωση της πείνας, καθώς ο αριθμός των υποσιτισμένων ατόμων μειώθηκε στο 27% [7] από τον Ιανουάριο του 2011 και η ετήσια παραγωγή ρυζιού [10] τριπλασιάστηκε σε τρεις δεκαετίες. Ωστόσο, δεδομένου ότι η γεωργία αποτελεί βασική οικονομική βιομηχανία, αποτελώντας σχεδόν το 20% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του Μπαγκλαντές [11] (ΑΕγχΠ) και το 65% του εργατικού δυναμικού σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, η κλιματική αλλαγή απειλεί να διαβρώσει αυτά τα κέρδη.
Μια δημοσίευση ιστολογίου στο Farming First περιγράφει [12]:
Climate change is predicted to reduce rice production, Bangladesh’s main crop, and increase the country’s reliance on other crops and imported food grains. Crop production is potentially set to decline for at least one crop in each region…Overall, agricultural GDP in Bangladesh is projected to be 3.1 percent lower each year as a result of climate change.
Η κλιματική αλλαγή προβλέπεται ότι θα μειώσει την παραγωγή ρυζιού, την κύρια καλλιέργεια του Μπαγκλαντές, και θα αυξήσει την εξάρτηση της χώρας από άλλες καλλιέργειες και εισαγόμενα σιτηρά. Η παραγωγή καλλιεργειών αναμένεται να μειωθεί για τουλάχιστον μία καλλιέργεια σε κάθε περιοχή…Συνολικά, το γεωργικό ΑΕΠ στο Μπαγκλαντές προβλέπεται να είναι 3,1% χαμηλότερο κάθε χρόνο ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.
Κάλεσμα για δράση
Ενώ η κυβέρνηση του Μπαγκλαντές έχει μερικά καλά σχέδια προσαρμογής για να βοηθήσει περαιτέρω στην καταπολέμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στη γεωργία, η έκθεση της ActionAid απευθύνει κάλεσμα για προσπάθειες όπως μεγαλύτερες επενδύσεις σε μικρές φάρμες σε φτωχές χώρες, την άμεση παράδοση “μετρητών για το κλίμα” για να βοηθηθούν οι φτωχοί αγρότες να διασώσουν από το κλίμα τα χωράφια τους, δημιουργώντας ένα σύστημα πανπεριφερειακών αποθεμάτων τροφίμων και δεσμευτικές περικοπές στις εκπομπές άνθρακα των πλούσιων χωρών.
Η έκθεση του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος εκτιμά ότι η ουσιαστική διεθνής δράση για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα μπορούσε να μειώσει στο ήμισυ την αύξηση της πείνας από την κλιματική αλλαγή. [5]
Η ActionAid θέλει επίσης να εξαλείψει στόχους βιοκαυσίμων, που οδηγούν σε “αρπαγές γης [13]” στις αναπτυσσόμενες χώρες. Σε μια συνεδρία στρογγυλής τραπέζης τον Σεπτέμβριο με bloggers, ο πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Μπιλ Κλίντον δήλωσε ότι αντιτάχθηκε επίσης σε χώρες, όπως η Κίνα και η Σαουδική Αραβία, που αγοράζουν και μισθώνουν γη σε αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς αυτό υπονομεύει τη μακροπρόθεσμη γεωργική βιωσιμότητα. Αντ’ αυτού, πρότεινε ένα μοντέλο βιωσιμότητας των τροφίμων για τη βελτίωση της επισιτιστικής ασφάλειας και να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες να οικοδομήσουν τη δική τους γεωργική ικανότητα. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας είπε:
The U.S. and Canada and Europe, because we have the capacity to produce big [food] surpluses, and Brazil and Argentina, the only places on Earth with 20 feet of topsoil…, we should offer longer-term contracts to the Chinese, the Saudis and others for basic grains at prices that will guarantee decent profits, but not exhorbant ones, and stop price spikes but keep prices high enough to get investment into agricultural activities in Africa, Latin America, Southeast Asia…Until you develop a sustainable agricultural framework in these countries, they not are going to benefit.
Οι ΗΠΑ και ο Καναδάς και η Ευρώπη, επειδή έχουμε την ικανότητα να παράγουμε μεγάλα πλεονάσματα [τροφίμων], και η Βραζιλία και η Αργεντινή, τα μόνα μέρη στη Γη με 20 πόδια υπεδάφους, θα πρέπει να προσφέρουμε μακροπρόθεσμες συμβάσεις σε Κινέζους, Σαουδάραβες και άλλους για βασικά δημητριακά σε τιμές, που θα εγγυώνται αξιοπρεπή κέρδη, αλλά όχι υπερβολικά, και θα σταματήσουν τις αυξήσεις των τιμών, αλλά θα διατηρήσουν τις τιμές αρκετά υψηλές για να επενδύσουν σε γεωργικές δραστηριότητες στην Αφρική, τη Λατινική Αμερική, τη Νοτιοανατολική Ασία … Μέχρι να αναπτύξετε βιώσιμο γεωργικό πλαίσιο σε αυτές τις χώρες, δεν πρόκειται να ωφεληθούν.
Ο Shammunul Islam και ο Mizanur Rahman, σε μια δημοσίευση για τη Νέα Εποχή του Μπανγκλαντές, ζητούν επίσης βιώσιμη γεωργία [14], καθώς η γεωργία συμβάλλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Ο Sahidul Haque, σε ένα άρθρο γνώμης στο The Financial Express του Μπαγκλαντές, λέει ότι χρειάζονται επίσης περισσότεροι σπόροι υψηλής απόδοσης [15], καθώς και ποικιλίες, που μπορούν να αναπτυχθούν σε συνθήκες ξηρασίας και άλατος. Ο ερευνητής Winston Yu, σε ερωτήσεις και απαντήσεις της Gudrun Freese στο ιστολόγιο earthscan, λέει πως, ευτυχώς, πολλές από τις τρέχουσες λύσεις για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο Μπαγκλαντές, είτε πρόκειται για διαχείριση πλημμυρών είτε για νέες ποικιλίες καλλιεργειών, θα ωφελήσουν επίσης τη χώρα στο μέλλον. [16]
Για να βελτιώσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με θέματα αλλαγής του κλίματος μεταξύ των Μπαγκλαντές, καθώς και να εκφράσουν τις ιστορίες τους για την αλλαγή του κλίματος, το φύλο και την επισιτιστική κυριαρχία, δύο ομάδες έχουν οργανώσει ένα τροχόσπιτο για την κλιματική αλλαγή [17], που ταξιδεύει επί του παρόντος σε όλη τη χώρα. Μία ελπίδα είναι ότι αυτές οι ιστορίες θα βοηθήσουν στην παροχή λύσεων από χώρες της Δύσης, οι οποίες συχνά χρησιμοποιούν πολύ μεγαλύτερο μερίδιο από τα τρόφιμα, το νερό, την ενέργεια και τον άνθρακα στον κόσμο από τις αναπτυσσόμενες χώρες, σύμφωνα με την έκθεση της ActionAid. Για παράδειγμα, κάθε πολίτης των ΗΠΑ καταναλώνει κατά μέσο όρο 260 κιλά κρέατος ετησίως, περίπου 40 φορές περισσότερο από τον μέσο Μπαγκλαντεσιανό.
Η Natasha Haider περιγράφει αυτήν την ασυμφωνία [18] στο ιστολόγιό της:
Bangladesh has one of the lowest per capita carbon dioxide emissions in the world. There are two principal reasons for such low emissions. First, Bangladesh does not have many energy intensive industries such as steel and aluminum manufacturing. Second, nearly 70 percent of the commercial primary energy comes from natural gas. Therefore, the solution to global warming is largely out of its hands and lies with developed countries or rapidly industrializing ones, mostly in the West.
Το Μπαγκλαντές έχει μία από τις χαμηλότερες κατά κεφαλήν εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στον κόσμο. Υπάρχουν δύο κύριοι λόγοι για τέτοιες χαμηλές εκπομπές. Πρώτον, το Μπαγκλαντές δεν διαθέτει πολλές βιομηχανίες μεγάλης ενέργειας, όπως η κατασκευή χάλυβα και αλουμινίου. Δεύτερον, σχεδόν το 70% της εμπορικής πρωτογενούς ενέργειας προέρχεται από φυσικό αέριο. Επομένως, η λύση για την υπερθέρμανση του πλανήτη βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό όχι στα χέρια του, αλλά στις ανεπτυγμένες χώρες ή τις ταχέως βιομηχανοποιημένες, κυρίως στη Δύση.
Εν τω μεταξύ, η Nazifa Islam, γράφοντας στο South Asian Generation Next, λέει ότι το Μπαγκλαντές έχει ήδη γίνει μια καινοτόμος πηγή λύσεων: [19]
While developed countries are scratching their heads over how to reverse climate change or how to deal with it, Bangladesh already has a head start. From growing rice in saline waters to creating mobile homes, the people of this nation are calling upon every innovative idea to assist in survival. If anything, the most terribly affected place has become a “thinkbowl” for solutions to climate change. Prone to natural disasters from what seems like the beginning of time, Bangladesh has become very good at dealing with all that Mother Nature decides to throw at her, bending like bamboo but never breaking.
Ενώ οι ανεπτυγμένες χώρες αναρωτιούνται πώς να αντιστρέψουν την κλιματική αλλαγή ή πώς να την αντιμετωπίσουν, το Μπαγκλαντές έχει ήδη ξεκινήσει. Από την καλλιέργεια ρυζιού σε αλμυρά νερά έως τη δημιουργία τροχόσπιτων, οι άνθρωποι αυτού του έθνους καλούν κάθε καινοτόμο ιδέα για να συνδράμει στην επιβίωση. Αν μη τι άλλο, ο τόπος, που έχει πληγεί περισσότερο, έχει γίνει πηγή σκέψης για λύσεις στην κλιματική αλλαγή. Επιρρεπές σε φυσικές καταστροφές από μάλλον την αυγή του χρόνου, το Μπαγκλαντές έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει όλα όσα αποφασίζει η Μητέρα Φύση να του ρίξει. Σαν μπαμπού, λυγίζει, αλλά ποτέ δεν σπάει.