Το ιρανικό καθεστώς μπορεί να χάνει τη μάχη του για το φιλτράρισμα περιεχομένου στο Διαδίκτυο, αλλά εν τω μεταξύ δοκιμάζει νέα πράγματα: από την επιβράδυνση των ταχυτήτων του Διαδικτύου έως την ανάπτυξη ενός λεγόμενου “εθνικού διαδικτύου” ή “καθαρού διαδικτύου”. Τα μέλη του ιρανικού κοινοβουλίου συζήτησαν επίσης μια πρόταση για την τοποθέτηση ιστολογίων, σχολίων και μηνυμάτων SMS για κινητά υπό τον ίδιο κυβερνητικό κανονισμό με τα κύρια μέσα ενημέρωσης.

Δημιουργικές εναλλακτικές λύσεις για το φιλτράρισμα;

Οι ιρανικές Αρχές βλέπουν το Διαδίκτυο ως πραγματικό πεδίο μάχης και θεωρούν τα μέσα ενημέρωσης των πολιτών και την κοινωνική δικτύωση ως εργαλεία “ήπιου πολέμου”. Για αρκετά χρόνια ισχυρίζονται ότι έχουν αποκλείσει και φιλτράρει εκατομμύρια ιστότοπους και ιστολόγια. Τώρα αρκετοί bloggers ανέφεραν ότι η εταιρεία Corporate Computer Systems του Ιράν λέει ότι στόχος είναι το Ιράν να αποκοπεί εντελώς από τον Παγκόσμιο Ιστό, μόλις η χώρα ξεκινήσει το δικό της εθνικό δίκτυο Διαδικτύου.

Ο Mehdi Jafari μέσω του The Green Voice of Freedom

Τον Οκτώβριο, πολλοί bloggers ήταν στην ευχάριστη θέση να αναφέρουν μια παρατήρηση ενός κορυφαίου αξιωματούχου: “Το φιλτράρισμα είναι άχρηστο”. Ο Mehdi Jafari, που περιγράφεται ως διευθυντής τεχνολογίας για την Φοιτητική Οργάνωση Basij (παραστρατιωτική νεολαία που υποστηρίζει το ισλαμικό καθεστώς), ισχυρίστηκε ότι 17 εκατομμύρια Ιρανοί είναι στο Facebook, παρόλο που ο ιστότοπος έχει φιλτραριστεί στο Ιράν… και ότι “300.000 περσικοί ιστότοποι πολεμούν τις θρησκευτικές και εθνικές μας πεποιθήσεις”.

Ο Jafariδεν ανέφερε πηγή για αυτά τα στατιστικά στοιχεία.

Ο Ιρανός blogger Ghalbir ανέφερε τα λόγια του αρχηγού της Basij και λέει ότι αποδεικνύει ότι το φιλτράρισμα είναι ένα αστείο.

Στα τέλη Οκτωβρίου το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων Mehr ανέφερε διακοπές και εξαιρετική βραδύτητα του διαδικτύου σε όλη τη χώρα. Αρκετοί bloggers, συμπεριλαμβανομένου του Azari, αναφέρθηκαν από μια δημοσίευση, σύμφωνα με την οποία η πλειονότητα των 36,5 εκατομμυρίων χρηστών του Ιράν βασίζονται σε dial-up για να συνδεθούν με ταχύτητες 56k… αλλά ότι είχε γίνει ακόμη πιο αργό ή απρόσιτο χωρίς καμία εξήγηση από τις Αρχές.

Ο Reza Tangipour, υπουργός Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών, τελικά έδωσε μια απάντηση λέγοντας ότι η επιβράδυνση του Διαδικτύου οφείλεται στις αλλαγές υποδομής, που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη ενός “καθαρού διαδικτύου” [άλλο όνομα για το προγραμματισμένο “εθνικό διαδίκτυο”].

Παρουσιάζοντας το “Καθαρό Διαδίκτυο”

Καθαρό Διαδίκτυο για το Ιράν; Εικόνα με “102 broom” από τον Nesster στο Flickr (CC BY-SA 2.0)

Τους τελευταίους μήνες, Ιρανοί bloggers αντέδρασαν σε αρκετές αναφορές των ΜΜΕ για σχέδια για “καθαρό διαδίκτυο” ή “εθνικό διαδίκτυο”. Ο blogger Uniirani λέει ότι η απόφαση της Ισλαμικής Δημοκρατίας είναι ένα μεγάλο άλμα προς τη μετατροπή σε Βόρεια Κορέα. Ένας άλλος blogger, ο Visionthetruth, είπε ότι, μετά την εθνικοποίηση του Διαδικτύου, θα είναι η σειρά των δορυφόρων.

Για όσα χρόνια συζητείται ένα εθνικό έργο στο Διαδίκτυο, τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης συμφωνούν σε τουλάχιστον ένα πράγμα: υπάρχει ένα σύννεφο ασάφειας σχετικά με το έργο.

Η Donayeh Eghtesad, μια εφημερίδα με έδρα το Ιράν, έγραψε [fa] το 2010:

Το έργο ήταν μια πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Αχμαντινετζάντ πριν από πέντε χρόνια και απομένουν ακόμη τέσσερα χρόνια για να τεθεί σε λειτουργία… υπάρχει μια ασάφεια σε αυτό το έργο. Δεν είναι σαφές τι, πού, πώς και ποιος θα χρησιμοποιήσει το εθνικό διαδίκτυο… Ο υπουργός Επικοινωνιών και Τεχνολογίας, Ρέζα Ταγκιπούρ, λέει ότι το εθνικό Διαδίκτυο θα είναι ένα ευρυζωνικό, γρήγορο δίκτυο εντός της χώρας για να ανταποκρίνεται στις ηλεκτρονικές ανάγκες της κυβέρνησης… Επί του παρόντος, το διαδίκτυο για τα νοικοκυριά παρέχεται από ιδιωτικές εταιρείες, αλλά το Υπουργείο Επικοινωνιών ερευνά τη δυνατότητα να το κάνει μόνο του.

Δύο χρόνια νωρίτερα, ο Hamshari, ένας ειδησεογραφικός ιστότοπος με έδρα το Ιράν, έγραψε ότι το “εθνικό διαδίκτυο” είναι ένας διφορούμενος όρος. Παραθέτουν έναν εμπειρογνώμονα στα μέσα ενημέρωσης που λέει ότι, αν αυτό το έργο στοχεύει στο 100% φιλτράρισμα και απόρριψη του διεθνούς διαδικτύου, δεν είναι ούτε χρήσιμο ούτε λειτουργικό.

Ποιανού προτίμηση είναι λοιπόν το εθνικό διαδίκτυο; Της κυβέρνησης Αχμαντινετζάντ, αναμφίβολα. Σύμφωνα με τον Hamshari, το ιρανικό κοινοβούλιο αρνήθηκε να δώσει αρχικά 10 εκατομμύρια δολάρια σε κεφάλαια πριν από πέντε χρόνια αναγκάζοντας την κυβέρνηση να αναζητήσει άλλη χρηματοδότηση.

Σαν να μην ήταν αρκετά διφορούμενη η ιδέα ενός «Εθνικού Διαδικτύου», ο Ιρανός υπουργός Επικοινωνίας, Ρέζα Ταγκιπούρ, ξεκίνησε έναν άλλο όρο: “Καθαρό Διαδίκτυο”. Ο Ταγκιπούρ χρησιμοποίησε τον όρο ήδη από τον Δεκέμβριο του 2010. Είπε ότι ήθελαν να προστατεύσουν το Διαδίκτυο από βρώμικες ενέργειες και να προστατεύσουν τα ανθρώπινα όντα. Είπε ότι στην αρχή, το διαδίκτυο δημιουργήθηκε για ειρηνικούς σκοπούς, αλλά τώρα υπάρχουν μελανά σημεία σε αυτό. Το Υπουργείο Επικοινωνιών λέει πως το καθαρό Διαδίκτυο δεν θα περιέχει κανένα ανήθικο περιεχόμενο, που ενθαρρύνει τον αθεϊσμό, τις διχαστικές διαμάχες ή την απελπισία.

Ο Alireza Shirazi, ο ιδρυτής ενός κορυφαίου παρόχου λογισμικού blogging, λέει ότι δεν είναι σαφές τι είναι καθαρό Διαδίκτυο, αλλά ότι, εάν η ιδέα καρποφορήσει, πιθανότατα δεν θα υπάρχουν Facebook, Twitter, Flickr, Myspace… ή κάποιος από τους επί του παρόντος φιλτραρισμένους ιστότοπους σε αυτό. Εξηγεί τη διαφορά μεταξύ ενός συστήματος φιλτραρίσματος και αυτής της καθαρής ιδέας του Διαδικτύου. Για τους πρώτους, υπάρχει μια μαύρη λίστα (φιλτραρισμένοι ιστότοποι), αλλά για τους δεύτερους θα υπάρχει μόνο μια λευκή λίστα (περιορίζοντας το διαδίκτυο σε επιτρεπόμενους ιστότοπους).

Τώρα που μιλάμε για ένα καθαρό Διαδίκτυο ή ακόμα και για ένα Διαδίκτυο Χαλάλ, θα μπορούσαμε επίσης να το ονομάσουμε εικονικό Φρανκενστάιν. Ονομάστε το όπως θέλετε, αλλά το γεγονός παραμένει ότι, καθώς το καθεστώς κουνάει τη σφιγμένη γροθιά του στο ιρανικό διαδίκτυο, άλλοτε χτυπά τους στόχους του και άλλοτε αστοχεί.