- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Γεωργία: Η επιστροφή των Μεσκέτιων Τούρκων

Κατηγορίες: Ανατολική - Κεντρική Ευρώπη, Κεντρική Ασία και Καύκασος, Μέση Ανατολή & Βόρεια Αφρική, Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Κιργιστάν, Ρωσία, Τουρκία, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Εθνότητα & φυλή, Θρησκεία, Μέσα των πολιτών, Μετανάστευση, Πόλεμος - Συγκρούσεις, Πρόσφυγες, Φωτογραφία

Το άρθρο αυτό αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος για τους Πρόσφυγες [1].

Ο επαναπατρισμός των Μεσκέτιων Τούρκων [2] [en] στη Γεωργία από το Αζερμπαϊτζάν, τη Ρωσία και την Κεντρική Ασία δεν αποτελεί απλά προτεραιότητα για την κυβέρνηση της Γεωργίας, αλλά μια υποχρέωση που πρέπει να υλοποιήσει προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο από τότε που έγινε μέλος το 1999. Πάνω από 100.000 άτομα απελάθηκαν από τον Στάλιν το 1944, από την περιοχή Μεσκέτι της Γεωργίας, μεταξύ των οποίων Χεμσίν [3] (Μουσουλμάνοι Αρμένιοι), Κούρδοι και Καραπαπάκ [en] [4]. Μακράν όμως η μεγαλύτερη ομάδα που εκτοπίστηκε ήταν οι Μεσκέτιοι Τούρκοι.

Τουλάχιστον 400.000 Μεσκέτιοι Τούρκοι πλέον ζουν εκτός της Γεωργίας, αν και είναι ασαφές πόσοι θα επέστρεφαν μέσω μιας διαδικασίας που θα έπρεπε επισήμως να είχε λήξει πέρυσι, αλλά μπορεί και να παραταθεί. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους που η διαδικασία επαναπατρισμού έχει διαρκέσει τόσο πολύ, ειδικά καθώς οι Αρμένιοι σε εθνικότητα πλέον αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού στην περιοχή Samtskhe-Javakheti. Ως αποτέλεσμα, για να μην ταράξει τις σχέσεις μεταξύ των εθνοτήτων, η κυβέρνηση της Γεωργίας εγκαθιστά τους Μεσκέτιους Τούρκους σε όλη τη χώρα.

To East of Center πρόσφατα προσέγγισε τα ευαίσθητα σημεία του ζητήματος [en] [5]:

Χάρη στην παράνοια του Στάλιν, εκατομμύρια Μουσουλμάνοι και μέλη ποικίλων μη-σλαβικών εθνοτικών ομάδων στη Σοβιετική Ένωση εκτοπίστηκαν με τη βία στην Κεντρική Ασία κατά τις δεκαετίες του '30 και του '40. Δύσκολο να σκεφτεί κανείς κάποια εξ αυτών των κοινοτήτων που να έχουν κατατρεχθεί περισσότερο και να έχουν αγνοηθεί τόσο συστηματικά από τον υπόλοιπο κόσμο όσο οι Μεσκέτιοι Τούρκοι. […]

Σαφώς, ωστόσο, η Γεωργία δεν έχει τη δυνατότητα επαναπατρισμού ενός τόσο μεγάλου πληθυσμού οπουδήποτε εντός των εδαφών της, πόσο μάλλον η υποανάπτυκτη περιοχή Samtskhe-Javakheti, όπου ζούσαν  αρχικά οι Μεσκέτιοι. Κι έπειτα υπάρχει και το ζήτημα των Αρμενίων και μια μεγάλη δόση αντι-μουσουλμανικών αισθημάτων. […]

Salim Khamdiv of Abastumani village. Khamdiv was 14 when the deportation happened © Temo Bardzimashvili  [6]

Salim Khamdiv στο χωριό Abastumani. Ο Khamdiv ήταν 14 ετών, όταν έλαβε χώρα ο εκτοπισμός © Temo Bardzimashvili

Ωστόσο, σε μια διετή περίοδο αιτήσεων που έληγε τον Ιούλιο του 2010, η κυβέρνηση της Γεωργίας έλαβε μονάχα 5.841 έγκυρες αιτήσεις σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο για Θέματα Μειονοτήτων [7] (ECMI), οι οποίες υπολογίζονται σε περίπου 9.350 άτομα. Στο Ahıska Türkleri – Ahıskalılar εξηγείται τι ελπίζουν οι Μεσκέτιοι Τούρκοι [en] [8]:

Θέλουμε να επιστρέψουμε στη γη μας, απ’ όπου εκδιωχθήκαμε αδίκως. Μέχρι σήμερα, έχουμε εγκατασταθεί σε 2000 διαφορετικούς οικισμούς σε εννιά διαφορετικές χώρες, μεταξύ των οποίων και οι ΗΠΑ. Δυσκολευόμαστε να πάρουμε υπηκοότητα, άδεια παραμονής και εργασίας στις χώρες που ζούμε. Η κουλτούρα και η γλώσσα μας είναι στο χείλος της εξαφάνισης. Θέλουμε να επιστρέψουμε στη χώρα μας ως Γεωργιανοί πολίτες και να ζήσουμε στη γη μας από τώρα και στο εξής.

Osman Mekhriev (left) and Islam Niazov, elders of the Abastumani Meskhetian community, take a break from the holiday prayers during the end of Ramazan celebrations © Temo Bardzimashvili [6]

Ο Osman Mekhriev (αριστερά) και ο Islam Niazov, ηλικιωμένοι της κοινότητας Μεσκέτιων Abastumani Meskhetian, κάνουν ένα διάλειμμα από τις προσευχές τους κατά το τέλος των εορτασμών του Ραμαζανιού © Temo Bardzimashvili

Πέρυσι, το blog του Zaka Guluyev έδωσε λεπτομέρειες για την κατάσταση ορισμένων από αυτούς που επέστρεψαν [en], [9] κυρίως από το Αζερμπαϊτζάν, στην περιοχή Samtskhe-Javakheti:

O Muslim Arifov και η οικογένειά του επέστρεψαν στο Akhiltskhe πριν 3 χρόνια προερχόμενοι από το Saatly του Αζερμπαϊτζάν. Ο Arifov λέει πως τώρα αισθάνεται ευτυχισμένος που επέστρεψε και ζει στην πατρίδα του, τη Γεωργία. “Οι γονείς μου απελάθηκαν αδίκως από την περιοχή αυτή. Τώρα είμαι χαρούμενος που κατάφερα να γυρίσω και να ζήσω στην πατρίδα μου, τη Γεωργία, με την οικογένειά μου.”

Δυο μήνες πριν, ο συγγενής του Muslim, Mehemmed Rehimov, αποφάσισε επίσης να επιστρέψει με την οικογένειά του από το Αζερμπαϊτζάν για να ζήσει στο Akhlstkhe. Ο Mehemmed Rehimov αναφέρει πως η Γεωργία φαίνεται καλύτερο μέρος για να ζήσει. “Είναι πολύ ωραίο αίσθημα να ζω στην πατρίδα μου, τη Γεωργία. Ήδη δυο μήνες που ήρθα. Είμαι χαρούμενος εδώ με την οικογένειά μου και αισθάνομαι πολύ καλά”.

[…]

Ο Ismayil Moidze, πρόεδρος της κοινότητας [Γεωργιανών Vata Axhiska Τούρκων] αναφέρει πως η οργάνωσή τους περίμενε να καταθέσουν αίτηση επιστροφής περισσότερα άτομα. Εξηγεί όμως ότι πολλές οικογένειες αρνήθηκαν να δηλώσουν συμμετοχή, γιατί […] απαιτούνται πολλά έγγραφα για την αίτηση επαναπατρισμού στη Γεωργία. […] Γι’ αυτό πολλές οικογένειες αποφάσισαν να παραμείνουν εκεί που ζουν μέχρι στιγμής”.

Rana Rajabova, a 24-year-old bride in the Azerbaijani village of Shirinbeili. Rana's grandparents, natives of the Arali village in Georgia's Adigeni region, were deported to Uzbekistan. Before the deportation they were told by the soldiers that they would return in 7 days, so no belongings should be taken. Her grandmother hid her gold jewelry at home with the hope of returning after a week. Rana's family has applied for the repatriation and says that they do not want to be "refugees." © Temo Bardzimashvili [6]

Rana Rajabova, 24χρονη νύφη στο χωριό Shirinbeili του Αζερμπαϊτζάν. Οι παππούδες της Ράνα, ντόπιοι του χωριού Arali στην περιοχή Adigeni της Γεωργίας, απελάθηκαν στο Ουζμπεκιστάν. Πριν τον εκτοπισμό τους, οι στρατιώτες τους είπαν ότι θα επέστρεφαν σε μια βδομάδα, οπότε δε χρειαζόταν να πάρουνε πράγματα μαζί τους. Η γιαγιά της έκρυψε τα χρυσαφικά της σπίτι με την ελπίδα ότι θα επέστρεφε μετά από μια βδομάδα. Η οικογένεια της Ράνα κατέθεσε αίτηση για τον επαναπατρισμό της και αναφέρει πως δε θέλουν να είναι “πρόσφυγες”. © Temo Bardzimashvili

Το blog Georgian Youth | Multiculturality | New Challenges ερευνά πώς ενσωματώνονται εκ νέου οι νεοαφιχθέντες [en] [10]:

Στο Samstkhe-Javakheti, η τοπική ένωση “Toleranti” παρέχει νομικές συμβουλές στις οικογένειες επαναπατρισθέντων Μεσκέτιων, ιατρική βοήθεια και γλωσσική υποστήριξη. Στο πλαίσιο του τριετούς προγράμματός της “Παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους επαναπατρισθέντες Μεσκέτιους και αποφυγή “προσωπικού επαναπατρισμού”, η ένωση αισθητά οργανώνει μαθήματα νεαρούς επαναπατρισθέντες Μεσκέτιους δυο φορές την εβδομάδα. Νέοι που παρακολουθούν τα μαθήματα ελπίζουν να βελτιώσουν τις πιθανότητες επιτυχίας τους στο σχολείο, όπου λαμβάνουν μόρφωση στη γεωργιανή γλώσσα, και να υποστηρίξουν την ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία.

Λαμβάνοντας υπόψιν πόσα κίνητρα έχουν για να μάθουν γεωργιανά το γρηγορότερο δυνατόν, η ενσωμάτωση αυτή είναι συνήθως επιτυχής 100%.

[…]

Όπως όμως και για πολλούς άλλους, ένα πράγμα τους αποτρέπει από το να αισθανθούν εντελώς σπίτι τους τη Γεωργία: αναμένουν απάντηση στην αίτησή τους για Γεωργιανή υπηκοότητα, που κατέθεσαν πριν δυο χρόνια. Άνευ υπηκοότητας, δεν αποτελούν ολοκληρωμένους πολίτες στη Γεωργία και κατά συνέπεια δίνουν αγώνα για να έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, όπως ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Δεν έχουν όμως επιλογή: πρέπει να περιμένουν, όπως κι οι υπόλοιποι […] – αυτό συνεπάγεται μια ζωή αβεβαιότητας για μακροχρόνιο διάστημα…

Portraits of Abdullah Gamidov, his wife Khalida, and her father Zia Chumidze lie on the checkerboard in the Gamidov's house in Kant, Kyrgystan. Zia Chumidze was fighting at the frontline when the deportation happened and never made it home. © Temo Bardzimashvili [11]

Πορτρέτα του Abdullah Gamidov, της συζύγου του, Khalida και του πατέρα της, Zia Chumidze, βρίσκονται στη σκακιέρα της κατοικίας του Gamidov στο Kant του Κιργιστάν. Ο Zia Chumidze πολεμούσε στο μέτωπο όταν έγινε η απέλαση και ποτέ δεν επέστρεψε στην πατρίδα. © Temo Bardzimashvili

Το blog “Where's Keith” σχολιάζει το έργο [en] [12] του Γεωργιανού δημοσιογράφου και φωτογράφου Temo Bardzimashvili, [13] ο οποίος καταγράφει την επιστροφή των Μεσκέτιων Τούρκων στη Γεωργία, καθώς και τις ζωές τους στο Αζερμπαϊτζάν, το Κιργιστάν και την Τουρκία. Δείγματα της δουλειάς του Bardzimashvili παρουσιάστηκαν σε έκθεση στην Τιφλίδα με τίτλο “Η Γη της Μη-Επαγγελίας – Το μακρύ ταξίδι της επιστροφής των Μεσκέτιων στην πατρίδα τους”, υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Κέντρου για Θέματα Μειονοτήτων [6] (ECMI), και συνοδεύουν τη δημοσίευση αυτή κατόπιν αδείας.

Η Delizia Flaccavento επίσης δημοσιεύει φωτογραφίες κοινότητας προσφύγων Μεσκέτιων [en] [14] στο Buffalo της Νέας Υόρκης, καθώς και το blog Meskhetian Turk Refugees [15] για πρόσφυγες στην Ατλάντα της πολιτείας της Γεωργίας στις ΗΠΑ. Εν τω μεταξύ, το ECMI αναφέρει πως υπάρχει “σοβαρή ανάγκη […] για να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για το δικαίωμα των απελαθέντων να επιστρέψουν πίσω μέσω της διαδικασίας επαναπατρισμού […], κυρίως μέσω των ΜΜΕ και του εκπαιδευτικού συστήματος.”

Το άρθρο αυτό αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος για τους Πρόσφυγες [1].