- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Γαλλία: Οι προεδρικές εκλογές μέσα από τα μάτια των ξένων

Κατηγορίες: Δυτική Ευρώπη, Υπο-Σαχάρια Αφρική, Ακτή Ελεφαντοστού, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Μαδαγασκάρη, Διεθνείς Σχέσεις, Εκλογές, Επικαιρότητα, Μέσα των πολιτών, Πολιτική, Χιούμορ, Ψηφιακός ακτιβισμός

Ενώ η Γαλλία ετοιμάζεται να επιλέξει τον πρόεδρό της τις επόμενες εβδομάδες, οι Γάλλοι ψηφοφόροι ανά τον κόσμο και τα ξένα μέσα ενημέρωσης στο Internet αντιδρούν μετά το τέλος του πρώτου γύρου των εκλογών. Μερικές από τις παραξενιές της γαλλικής εκλογικής διαδικασίας όπως η απαγόρευση της δημοσίευσης των exit poll στα μέσα ενημέρωσης [1] πριν από τις 8 το απόγευμα την ημέρα των εκλογών συζητήθηκαν έντονα.

[2]

Σχέδιο του Petar Pismestrovic στην Αυστρία. Διαδόθηκε από το χρήστη @alissabernathy στο Twitter

Απαγορεύεται η δημοσίευση exit poll στο Twitter πριν τις 8 το απόγευμα ακόμα και στο εξωτερικό; 

Στη Γαλλία ο νόμος 77-808 της 17ης Ιουλίου 1977 σχετικά με τη δημοσίευση και τη διάδοση της σφυγμομέτρησης της κοινής γνώμης [3] [fr] απαγορεύει την αναμετάδοση των πρώτων εκτιμήσεων των αποτελεσμάτων πριν από τις 8 το απόγευμα. Με τη γενική αύξηση των ηλεκτρονικών δημοσιεύσεων ο νόμος αποδείχτηκε σύντομα προβληματικός στην εφαρμογή του. Ο Tefy Andriamanana  από τη Μαδαγασκάρη συνοψίζει το πόσο περίπλοκη και δύσκολη είναι η εφαρμογή αυτού του νόμου [4] [fr].

Όπως εξηγεί ο δικηγόρος και διάσημος Γάλλος  blogger Master Eolas στο blog του, αυτή η μέθοδος θα έπρεπε να εφαρμοστεί και στη δημοσίευση των γαλλικών exit poll στα ξένα μέσα ενημέρωσης [5] [fr]:

Notons qu’ainsi rédigée, la loi interdit de faire un rappel de l’évolution des intentions de vote des candidats après vingt heures mais avant minuit le jour du scrutin, même une fois les bureaux de vote fermés et les estimations proclamées. C’est une pure maladresse de rédaction, mais la loi est la loi, je fais confiance au parquet pour être ferme (..) Les article 113 du Code pénal [6] posent les règles d’application de la loi pénale française dans l’espace (pas au sens de “Des cochons dans l’espace [7]”, mais dans le sens de sa territorialité). Ces règles sont les suivantes : la loi pénale française s’applique à toute personne se trouvant sur le territoire français, quelle que soit sa nationalité. Une infraction est réputée commise en France dès lors qu’un de ses éléments constitutifs est commis en France. On assimile au territoire française les bateaux battant pavillon français et les aéronefs immatriculés en France (article 113-4 [8]). Quand les faits sont commis à l’étranger, la loi française peut leur être applicable, à certaines conditions. Sans rentrer dans les détails, qui feront les tortures des étudiants de L2 de droit, la loi pénale française s’applique à l’étranger quand l’auteur est français, ET, condition cumulative, que les faits constituent un crime…

Σημειώστε ότι ο νόμος ως έχει, απαγορεύει την αναφορά στην εξέλιξη της ψηφοφορίας των πολιτών μετά τις 8 το απόγευμα αλλά και πριν τα μεσάνυχτα της ημέρας της ψηφοφορίας ακόμα και αφού κλείσουν οι κάλπες και η πρόθεση ψήφου έχει καθοριστεί. Αυτή είναι μία αδεξιότητα του γραπτού λόγου αλλά ο νόμος είναι ο νόμος και πιστεύω ότι οι εισαγγελείς θα είναι αυστηροί (..) Το άρθρο 113 του Ποινικού Κώδικα [6] [fr] ορίζει τους κανόνες εφαρμογής του γαλλικού Ποινικού Κώδικα ως προς την περιοχή (όχι με την έννοια του “Pigs in Space [7]”στο Muppet Show [fr], αλλά με την έννοια της δικαιοδοσίας του). Αυτοί οι κανόνες είναι: ο γαλλικός ποινικός κώδικας εφαρμόζεται σε οποιονδήποτε βρίσκεται στην περιοχή της Γαλλίας ανεξάρτητα από την εθνικότητά του. Ένα αδίκημα θεωρείται ότι διαπράχθηκε στη Γαλλία εφόσον ένα από τα συστατικά του στοιχεία έλαβαν χώρα στη Γαλλία (Άρθρο 113-4 [8] [fr]).  Όταν διαπράχθηκε στο εξωτερικό, ο γαλλικός νόμος μπορεί να εφαρμοστεί κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Χωρίς να μπω σε λεπτομέρειες που βασανίζουν τους φοιτητές της νομικής, ο γαλλικός ποινικός κώδικας εφαρμόζεται στο εξωτερικό όταν ο αυτουργός είναι Γάλλος και, αθροιστικά, όταν οι πράξεις του αποτελούν παράπτωμα…

Πολλοί Γάλλοι στο εξωτερικό έχουν εκπλαγεί από αυτόν το νόμο και ρωτούν τι αποτελεί παράβαση αυτού του νόμου. Ο Paul ρωτάει [9] [fr]:

créer un compte twitter qui vous envoie automatiquement les résultats (en avant-première) en DM n’est donc pas délictueux, puisqu’on reste dans la communication privée ?

Η δημιουργία ενός λογαριασμού στο Twitter που αυτόματα στου στέλνει τα αποτελέσματα (εκ των προτέρων) σε DM, αποτελεί παράπτωμα εφόσον η επικοινωνία παραμένει σε προσωπικό επίπεδο;

Η Joe κάνει την παρακάτω υπόθεση [10] [fr]:

..Un agent provocateur Bordure, depuis son ordinateur de Szohôd (donc en Bordurie) décide de poster à 18h30 les premières estimations qu’il aura entendues à la radio Syldave sur un forum public, par exemple dans les réactions du blog d’un célèbre avocat blogueur Français…

L’agent Bordure ne risque rien (si j’ai bien compris la démonstration du Maître), mais est-ce que le responsable Français du forum peut être inquiété ?

Ένας προβοκάτορας από την Borduria (σημείωση του συγγραφέα: φανταστική χώρα), εφόσον ο Szohôd υπολογιστής του (έτσι λέγεται στη Borduria) αποφασίζει να δημοσιεύσει στις 6:30μ.μ., τις πρώτες εκτιμήσεις που έμαθε στο ραδιόφωνο του Syldave σε ένα δημόσιο φόρουμ, για παράδειγμα στις αντιδράσεις του blog ενός διάσημου Γάλλου δικηγόρου blogger…  Ο πράκτορας από τη Borduria δε ρισκάρει τίποτα (αν κατάλαβα καλά το παράδειγμα του ειδικού) αλλά ο επικεφαλής του γαλλικού φόρουμ είναι εκείνος που πρέπει να ανησυχήσει;
[11]

Αφίσα της εκστρατείας από τον JC Benoist στο Wikimedia CC Άδεια -3.0-BY

Χρήστες του internet από όλο τον κόσμο πιστεύουν ότι ο γαλλικός νόμος είναι άκαμπτος και παλιομοδίτικος. Ο Trésor Kibungala, κάτοικος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κογκό γράφει σε blog στη Νότιο Αφρική [12][fr]:

Seulement voilà, depuis 1977, les choses ont changé. Les nouveaux médias sont arrivés et cette loi paraît inadaptée à la nouvelle donne. Déjà, les pays voisins de l’Hexagone ne se priveront pas de rendre public les résultats de la présidentielle française avant la messe de 20 heures. RTBF par exemple a déjà annoncé qu’elle dévoilera les résultats du scrutin à 18 heures 30 (..) Sur les réseaux sociaux, pas sûr non plus que les twittos obtempèrent. Certains ont commencé à mettre en place le dispositif Radio Londres [13]. Une chose est sûre : on va bien rigoler ce dimanche sur twitter, facebook et autres. Mais, chut !@Tresor_k [14] ne tweetera pas non plus les résultats avant 20 heures ! Rendez-vous sur les ondes de #RadioLondres [15].

Το μόνο πρόβλημα είναι ότι από το 1977 τα πράγματα έχουν αλλάξει. Τα νέα μέσα ενημέρωσης έφτασαν και αυτός ο νόμος φαντάζει ανεπαρκής στις νέες συνθήκες. Ήδη οι γειτονικές χώρες της Γαλλίας δε διστάζουν να δημοσιεύσουν μαζικά τα αποτελέσματα των γαλλικών προεδρικών εκλογών πριν τις 8.  H RTBF, (γαλλική και γαλλόφωνη ραδιοτηλεόραση του Βελγίου) για παράδειγμα έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα δημοσιεύσει τα exit poll στις 6:30μ.μ. (..) Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι αβέβαιο εάν οι χρήστες του Twitter θα υπακούσουν. Μερικοί άρχισαν ήδη να στήνουν το Radio Londres system [13] [fr]. Ένα είναι σίγουρο: θα γελάσουμε αυτήν την Κυριακή στο Twitter το Facebook και σε άλλες ιστοσελίδες. Αλλά σιωπή! Ο @Tresor_k [14] [fr] δε θα δημοσιεύσει τα αποτελέσματα στο Twitter πριν τις 8 μ.μ.! Επισκεφτείτε το #RadioLondres [15].

Έτσι το Radio Londres είναι το σημείο αναφοράς στο Twitter [15] για να σχολιάσει κανείς για τις γαλλικές εκλογές σε κωδικοποιημένη γλώσσα χωρίς να ρισκάρει να παραβεί το νόμο. Το όνομα Radio Londres αναφέρεται σε ένα ολιγόλεπτο καθημερινό πρόγραμμα  [16][fr] στο βρετανικό ραδιόφωνο BBC των πρώτων αντιστασιακών αγωνιστών που ξέφυγαν από τη γερμανική κατοχή με τίτλο “The French Speaking to the French” [17] [fr] (Οι Γάλλοι μιλάνε στους Γάλλους). Το νόημα των κωδικοποιημένων μηνυμάτων που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της αντίστασης [18] [fr] μπορεί να το βρει κανείς στο doctsf.com μαζί με τη διάσημη φράση “Wound my heart with a monotonous languor,” (Πληγώνω την καρδιά μου με μία μονότονη ατονία) η οποία ανακοίνωσε την αποβίβαση.

Διεθνή θέματα στις εκλογές της Γαλλίας

Τα ξένα μέσα ενημέρωσης παρακολουθούν τις εκλογές στη Γαλλία με μεγάλο ενδιαφέρον και απαντούν σχετικά με το νόμο του 1977. Ο Jean-François Munster στο Βέλγιο δεν καταλαβαίνει [19] [fr] γιατί υπάρχει ακόμα αυτό το μέτρο. Λέει:

Une loi complètement obsolète à l’heure d’internet et des réseaux sociaux et qui profite aux médias étrangers, dont Le Soir, qui diffusent les premières estimations sur leur site internet dès qu’elles sont disponibles – à partir de 18h45 – alors que les médias français doivent rester muets. (..) Les médias (français) respecteront la loi. Cela ne les empêche pas de dire tout le mal qu’ils en pensent. « Cette loi est ubuesque sur le fond, dénonce Thierry Thuillier. Aujourd’hui, une information produite est une information diffusée. Il faudra impérativement la dépoussiérer ».

Ένας εντελώς απαρχαιωμένος νόμος στη σημερινή εποχή του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ευνοεί τα ξένα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της εκπομπής Le Soir η οποία θα μεταδώσει τις πρώτες εκτιμήσεις στην ιστοσελίδα της μόλις τα αποτελέσματα γίνουν γνωστά -από τις 18:45- ενώ τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης πρέπει να μείνουν σιωπηλά. (..) Τα (γαλλικά) μέσα ενημέρωσης θα υπακούσουν στο νόμο. Αυτό δεν τους αποτρέπει όμως από το να πουν όλα τα άσχημα πράγματα που συνδέονται με αυτόν. “Αυτή η νομοθεσία είναι επί της ουσίας γελοία, λέει ο Thierry Thuillier. Στις μέρες μας οι πληροφορίες που παράγονται ταυτόχρονα διαδίδονται. Είναι σημαντικό να είναι σωστά ενημερωμένες.”

Εντούτοις είναι πιθανό τα ξένα μέσα ενημέρωσης να κατηγορηθούν για κάθε διανομή που παραβιάζει το γαλλικό νόμο. Ο Boris Mahenti αναφέρει ότι [20] [fr]:

La Commission de contrôle va plus loin et menace de poursuivre les médias belges et suisses qui diffuseront les résultats de la présidentielle dès 18 heures. “Si une information est diffusée sur le territoire français, alors le média tombe sous le coup de la loi française. Les médias belges et suisses sont susceptibles de poursuites.”

Η επιτροπή ελέγχου τραβάει το σχοινί και απειλεί να μηνύσει τα βελγικά και ελβετικά μέσα ενημέρωσης που θα δημοσιεύσουν τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών νωρίς. “Αν οι πληροφορίες κυκλοφορήσουν από την περιοχή της Γαλλίας τότε τα μέσα ενημέρωσης θα τιμωρηθούν με βάση το γαλλικό νόμο. Τα βελγικά και τα ελβετικά μέσα ενημέρωσης υπόκεινται σε διώξεις.”
[21]

Προεδρική εκστρατεία στο Antananarivo από τους Γάλλους νομοθέτες του εξωτερικού στο Facebook

Η αφρικανική ήπειρος δε στέκεται στην αντιπαράθεση σχετικά με τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων των exit poll νωρίτερα αλλά επικεντρώνεται στις μακροπρόθεσμες συνέπειες των αποτελεσμάτων των εκλογών για την ήπειρο. Στην Κένυα η μεταφράστρια του Global Voices [22][fr] Laila είναι ενθουσιασμένη που μπορεί να ψηφίσει στο Ναϊρόμπι της Κένυα:

 @hardcorekancil: [23] Bureau de vote de Nairobi: A 10h30, plus de 100 électeurs avaient déjà voté. Le bureau est ouvert de 8h à 18h. #présidentielle2012 [24]

@hardcorekancil [23] [fr]: Εκλογικό κέντρο του Ναϊρόμπι: στις 10:30 περισσότεροι από 100 ψηφοφόροι έχουν ήδη ψηφίσει. Το κέντρο είναι ανοιχτό από τις 8 το πρωί έως τις 6 το απόγευμα. #présidentielle2012 [24]

Στη Μαδαγασκάρη οι εκστρατείες των υποψηφίων έγιναν από πόρτα σε πόρτα. Το προφίλ των Γάλλων νομοθετών από το εξωτερικό στο Facebook αναφέρει  [25][fr]:

La démarche du porte à porte est inédite à Madagascar. Nous avons suivi une équipe en campagne vers Ivato puis à Tsaralalana. L’accueil est réceptif. Les franco-malgaches sont d’abord surpris puis ravis que l’on s’intéresse à eux et que l’on prenne le soin de venir chez eux pour leur parler et les inviter à une réunion de quartier..

Η προσέγγιση από πόρτα σε πόρτα είναι ανήκουστη στη Μαδαγασκάρη. Ακολουθήσαμε μία ομάδα από το Ivato στη Tsaralalana. Το κράτος ανταποκρίνεται. Οι Γάλλοι της Μαδαγασκάρης αρχικά έμειναν έκπληκτοι και έπειτα έμειναν ικανοποιημένοι που ενδιαφερόμαστε γι'αυτούς και αφιερώνουμε χρόνο για να έρθουμε στα σπίτια τους για να μιλήσουμε μαζί τους και να τους προσκαλέσουμε σε μία γειτονική συνάντηση…

Στην Ακτή Ελεφαντοστού ο Théodore Kouadio πιάνει τον παλμό των Γάλλων της Ακτής του Ελεφαντοστού. Αναφέρει την πρόθεση ψήφου μερικών ψηφοφόρων [26] [fr]:

« Moi, j’ai l’habitude de voter socialiste, car ce sont eux qui sont sensible à la cause des minorités en France. Mais surtout à la situation des noirs. Mais je vais voter Sarkozy », explique Cissé Mamadou, un sexagénaire. Pour lui, c’est sa manière à lui de merci à Nicolas Sarkozy pour son implication dans la résolution dans la crise post-électorale en Côte d’Ivoire, qui a fait 3000 morts officiellement. Noel Koffi, installé dans la zone depuis 2 ans, mais de nationalité française est du même avis. Pour lui, ce serait une bonne chose que le Nicolas puisse rester au pouvoir pour accompagner les autorités ivoiriennes dans la reconstruction et dans le processus de réconciliation nationale.Dan Emmanuel, lui est alarmiste. Il pense qu’une défaite de Nicolas Sarkozy au soir du 7 Mai va être catastrophique pour le gouvernement ivoirien en place.

“Συνηθίζω να ψηφίζω σοσιαλιστές επειδή είναι ευαισθητοποιημένοι σχετικά με τις μειονότητες στη Γαλλία και ειδικότητα στην κατάσταση της κοινότητας των μαύρων. Αλλά θα ψηφίσω τον Σαρκοζί,” λέει ο Cissé Mamadou ένας άνδρας 60 χρονών. Γι’ αυτόν αυτός είναι ο τρόπος να πει ευχαριστώ στον Νικολά Σαρκοζί για την συμβολή του στην καταστολή της βίας πριν τις εκλογές στην Ακτή Ελεφαντοστού που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 3.000 ανθρώπων. Ο Noel Koffi που ζει στην περιοχή για δύο χρόνια αλλά έχει γαλλική εθνικότητα συμφωνεί. Γι'αυτόν θα ήταν καλό αν ο Νικολά (Σαρκοζί) παρέμενε στην εξουσία για να συνοδεύσει τις αρχές της Ακτής Ελεφαντοστού στην ανασυγκρότηση και τη διαδικασία της εθνικής συμφιλίωσης. Για τον Dan Emmanuel είναι κινδυνολογία. Πιστεύει ότι η ήττα του Νικολά Σαρκοζί το απόγευμα της 7ης Μαΐου θα είναι καταστροφική για την τωρινή κυβέρνηση της Ακτής Ελεφαντοστού.

Το Geostratégie δημοσίευσε μία συνέντευξη με τη Charlotte Sawyer [27] [fr] με τον τίτλο “Από το Γαλλία-Αφρική σε μία Γαλλία χωρίς Αφρική” και αντίθετα διαβεβαιώνει:

L’Afrique a, surtout, appris une chose : qu’on ne pouvait plus faire confiance aux Français, devenus détrousseurs de grands chemins et grande compagnie. Enfin, à peu près tout ce qu’on voudra, sauf l’ami et le protecteur dont rêvaient encore certaines capitales africaines.(..) Demandez donc aux Maliens ce que vaut l’égide française ? Quant aux Ivoiriens, beaucoup se demandent ce que vous avez fichu dans leur capitale..

Πάνω απ'όλα η Αφρική έχει μάθει ένα πράγμα: ότι δεν μπορούμε πια να εμπιστευτούμε τη Γαλλία που έγινε δρόμος για μεγάλες εταιρίες. Τελικά έγινε (η Γαλλία) σχεδόν ότι θέλει ο καθένας, εκτός από τον φίλο και προστάτη που πολλά έθνη της Αφρικής ήλπιζαν. (..) Γι'αυτό ρωτήστε τους κατοίκους του Μάλι, ποιο είναι το όφελος του να καθοδηγούνται από τη Γαλλία; Όσο για τους κατοίκους της Ακτής του Ελεφαντοστού πολλοί αναρωτιούνται ποια ήταν η εντολή για την παρέμβαση στην πρωτεύουσα..

Τέλος, στη Γερμανία ο Daniel Dagan συγκέντρωσε μερικά αστεία γερμανικά καρτούν [28] [de] σχετικά με τις γαλλικές προεδρικές εκλογές.