Ευρώπη: Η οικονομική κρίση προκαλεί άνοδο της αντιμεταναστευτικής πολιτικής

Το άρθρο αυτό αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος Η Ευρώπη σε κρίση.

Μπορεί οι γαλλικές προεδρικές εκλογές [en] να έλαβαν τέλος, αλλά το γεγονός ότι ο απερχόμενος πρόεδρος, Νικολά Σαρκοζί, επέλεξε τη μετανάστευση ως κεντρικό ζήτημα της εκστρατείας του [fr] παραμένει ακόμη θέμα μεγάλων αντιπαραθέσεων στο Διαδίκτυο. Πολλοί netizens έχουν αναρωτηθεί μήπως η επιλογή του να φλερτάρει με την άκρα δεξιά του εκλογικού του σώματος βοήθησε στο να μετριάσει την ήττα του ή αποτέλεσε έναν από τους παράγοντες για τους οποίους το εκλογικό του σώμα τον εγκατέλειψε [fr].

Λαμβάνοντας υπόψη την εμφανή φθίνουσα όρεξη των Ευρωπαίων ψηφοφόρων για πολυπολιτισμικότητα, η επιλογή της μετανάστευσης ως πηγή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης αποδείχτηκε παραγωγική για τα κόμματα της άκρας δεξιάς σε όλη την ήπειρο.

African refugees by Vito Manzari on Flickr (CC BY 2.0)

Αφρικανοί πρόσφυγες, από τον Vito Manzari στο Flickr (CC BY 2.0)

Εάν η συγκεκριμένη ρητορική ακούγεται οικεία, είναι επειδή έχει επηρεάσει την Γηραιά Ήπειρο σε περιόδους κρίσεων σε έναν ατέρμονο κύκλο για αιώνες. Η Valerie, στο blog της ‘Crêpe Georgette’, αφηγήθηκε το ιστορικό των διαφορετικών αντιλήψεων πάνω στη μετανάστευση στη Γαλλία [fr] από το πρώτο μισό του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα:

S’il est une idée en vogue, c’est bien de penser que les anciennes vagues d’immigration (italiennes, polonaises, espagnoles, belges …) se sont parfaitement intégrées au contraire des vagues, plus récentes, maghrébines et africaines.
Les anciennes vagues d’immigrés étaient travailleuses, ne posaient aucun problème et les français les ont d’ailleurs parfaitement acceptées, entend-on souvent.
Constatons donc que les propos actuels sur les immigrés les plus récents ne sont qu’une répétition d’idées reçues anciennes et qui se sont exercées à l’encontre de toutes les communautés migrantes (qu’elles viennent de province ou de pays étrangers).

Εάν υπάρχει μια διαδεδομένη ιδέα, είναι εκείνη που θέλει τα παλιά μεταναστευτικά κύματα (από την Ιταλία, την Πολωνία, την Ισπανία, το Βέλγιο) να είναι πλήρως ενσωματωμένα στην κοινωνία μας, σε αντίθεση με τα πιο πρόσφατα μεταναστευτικά κύματα από το Μάγκρεμπ και την Αφρική.
Ακούμε συχνά πως “τα προηγούμενα μεταναστευτικά κύματα ήταν και αυτά οικονομικής και εργασιακής φύσεως, αλλά δεν προκάλεσαν κανένα πρόβλημα και πράγματι έγιναν τελείως αποδεκτά από τους Γάλλους.”
Ας μας επιτραπεί λοιπόν να αναγνωρίζουμε ότι τα πρόσφατα σχόλια πάνω στα πιο πρόσφατα μεταναστευτικά κύματα δεν αποτελούν παρά μόνο μια επανάληψη των παλιών στερεοτύπων, τα οποία έχουν υποστεί όλες οι μεταναστευτικές κοινότητες (είτε ξεκίνησαν από την επαρχία είτε από άλλες χώρες).

Η Valerie παραλλήλισε τους ισχυρισμούς ότι οι Ιταλοί και οι Ισπανοί μετανάστες δεν κατάφεραν και δεν ήταν σε θέση να ενσωματωθούν με αυτούς που εναντιώνονται στους σημερινούς μετανάστες από την Ανατολική Ευρώπη και την Αφρική:

Toutes les populations d’immigrés – mais aussi les populations pauvres de manière générale – sont vues au cours des siècles comme sales, non intégrées, se vautrant dans la luxure et des coutumes exotiques. Ce qu’on entend à l’heure actuelle sur les quartiers « islamisés », « envahis » de femmes en burqa avec 10 enfants n’est que la répétition, comme vous le constatez, de propos tenus sur toutes les vagues d’immigration précédentes. L’italien lui aussi fait une cuisine infâme, trop d’enfants et se vêt d’oripeaux. Le polonais se ridiculise avec son catholicisme particulier et à se tenir debout pendant la messe alors que le bon français est assis.

Όλοι οι μεταναστευτικοί πληθυσμοί – αλλά και γενικά οι άποροι – έχουν κριθεί στο πέρασμα των αιώνων ως βρώμικοι, ανίκανοι να ενσωματωθούν, επιδιδόμενοι σε λάγνα και άλλα εξωτικά έθιμα. Όπως θα παρατηρήσετε, αυτά που λέγονται σήμερα για τις “ισλαμοποιημένες” γειτονιές, “κατακλυσμένες” από γυναίκες που φορούν μπούργκα και τα δεκάδες παιδιά τους, δεν αποτελούν παρά μόνο επανάληψη όσων λέγονταν για τα προηγούμενα μεταναστευτικά κύματα. Ο Ιταλός μετανάστης, επίσης, μαγειρεύει απαράδεκτο φαγητό, έχει πολλά παιδιά και ντύνεται με κουρέλια. Ο Πολωνός μετανάστης γελοιοποιείται για την περίεργη εμμονή του με τον Καθολικισμό και τη συνήθειά του να στέκεται όρθιος, ενώ οι καλοί Γάλλοι παραμένουν καθιστοί.

Οικονομική Ύφεση: όχι η μοναδική αιτία 

Παρόλ’ αυτά, η οικονομική ύφεση από μόνη της δεν μπορεί να εξηγήσει την γοητεία των αντιμεταναστευτικών επιχειρημάτων. Σε κύριο άρθρο σχετικό με το μέλλον της πολυπολιτισμικότητας στη Γαλλία, η Julie Owono επισημαίνει ότι [en]:

Η αιτία για την αύξουσα ανησυχία σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης δε συνδέεται αποκλειστικά με την κρίση. Σε αντίθεση με όσα βιάστηκαν να εξηγήσουν κάποιοι πολιτικοί το βράδυ του πρώτου γύρου, φαίνεται ότι οι Γάλλοι που έδωσαν την ψήφο τους στον εξτρεμισμό δεν υποφέρουν τόσο από την μεταναστευτική μάστιγα. Γάλλοι αναλυτές ανακάλυψαν ότι, ενώ η τελευταία αποτελεί μεγάλη ανησυχία για το 62% των ψηφοφόρων του Εθνικού Μετώπου, οι περιοχές όπου το κόμμα έλαβε σημαντικό αριθμό ψήφων δεν έχουν ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό μετανάστευσης.

Ένα ευρωπαϊκό φαινόμενο

Foreigners in Europe by Digital Dreams on FlickR License-CC-BY

Αλλοδαποί στην Ευρώπη από το Digital Dreams στο FlickR (License-CC-BY)

Πολιτικοί που λένε ακόμα το ίδιο ποίημα εναντίον της μετανάστευσης δεν υπάρχουν μόνο στη Γαλλία. Στην Ελλάδα, το νεοναζιστικό κόμμα γνωστό ως Χρυσή Αυγή εκμεταλλεύτηκε τις οικονομικές δυσκολίες της χώρας και σημείωσε επιτυχία στις πρόσφατες γενικές εκλογές. Στη Μεγάλη Βρετανία, ένας σχολιαστής, γράφοντας με το όνομα James, αντέδρασε στο γεγονός ότι ο Κάμερον, η Μέρκελ και ο Σαρκοζί διατυμπάνιζαν την αποτυχία της πολυπολιτισμικότητας [en] στην Ευρώπη:

Εκείνη [Mέρκελ] ήθελε οι άνθρωποι των πλουσιότερων εθνών να αγκαλιάσουν και να εκπαιδεύσουν τις φτωχότερες περιοχές! Δε λειτούργησε, μας κόστισε δισεκατομμύρια και ακριβαίνει χρόνο με το χρόνο! Θα προτιμούσατε να έχουμε έναν αγρότη από τη Ρουμανία να δουλεύει στη Βρετανία, ισχυριζόμενος ότι είναι φτωχός, ενώ στέλνει όλα του τα χρήματα στην πατρίδα του για να χτίσει βίλα! Αυτά συμβαίνουν.

Η Valerie δεν εκπλήσσεται πλέον από την ανακυκλωμένη, αντιμεταναστευτική ρητορική. Πρότεινε στο blog της κάποια αναγνώσματα για να ξεκινήσει ο διάλογος [fr]:

Pour combattre les craintes face aux immigrés maghrébins et africains, on gagnerait à lire les textes du 19eme et du début du 20eme pour comprendre comment se fondent ces peurs et comment l’on ne fait que répéter les mêmes idées ayant cours dans les siècles précédents. Conseils de lecture :

- Conseillé par Melle S. : A. SAYAD « L’immigration ou les paradoxes de l’altérité » (1. L’illusion du provisoire et 2. Les enfants illégitimes).
– Gérard Noiriel, « Le creuset français ».
– Laurent Dornel, « La France hostile. Histoire de la xénophobie en France au XIXe siècle ”

Για να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες για τους μετανάστες από το Μάγκρεμπ και την Αφρική, πολλοί θα επωφελούνταν αν διάβαζαν κείμενα του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, ώστε να κατανοήσουν τα θεμέλια αυτών των φόβων και το πώς παρόμοια επιχειρήματα χρησιμοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια των αιώνων. Προτεινόμενη βιβλιογραφία:

-Προτεινόμενο από Melle S. : A. SAYAD « L’immigration ou les paradoxes de l’altérité » (1. L’illusion du provisoire et 2. Les enfants illégitimes).
– Gérard Noiriel, « Le creuset français ».
– Laurent Dornel, « La France hostile. Histoire de la xénophobie en France au XIXe siècle

Το άρθρο αυτό αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος Η Ευρώπη σε κρίση.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.