«Το Διαδίκτυο ήταν ένα δώρο για εμάς», είπε ο Arsham Parsi, ένας κορυφαίος Ιρανός ομοφυλόφιλος ακτιβιστής στο Global Voices Online πριν από τέσσερα χρόνια. Μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη από τη Small Media, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό με έδρα το Λονδίνο, με τίτλο «ΛΟΑΤ Δημοκρατία του Ιράν: Μια διαδικτυακή πραγματικότητα;» δείχνει πώς οι ιρανικές κοινότητες ΛΟΑΤ χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο στην καθημερινή τους ζωή.
Η ομοφυλοφιλία, η οποία είναι απαγορευμένη στο Ιράν, τιμωρείται με φυλάκιση ή θάνατο. Ο Ιρανός πρόεδρος Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ είπε κάποτε: «Δεν υπάρχουν γκέι στο Ιράν».
Το Global Voices πραγματοποίησε μια συνέντευξη με τον Δρ Bronwen Robertson, Διευθυντή Επιχειρήσεων της Small Media, ο οποίος ηγήθηκε της ομάδας ερευνητών και μεταφραστών σε αυτό το έργο.
Global Voices (GV): Πώς προετοιμάσατε και αναπτύξατε την έρευνά σας;
Bronwen Robertson (BR) : Κάναμε όλη την έρευνά μας στο διαδίκτυο. Από υλικοτεχνική άποψη, είναι αδύνατο να γίνει έρευνα για ζητήματα ΛΟΑΤ επί τόπου στο Ιράν, επειδή είναι ένα θέμα ταμπού και υπάρχουν πάρα πολλοί κίνδυνοι. Ξεκινήσαμε μια μυστική ομάδα στο Facebook και χρησιμοποιήσαμε την τεχνική του snowballing, όπου ξεκινάς με μια ομάδα ανθρώπων και τους ζητάς να επικοινωνήσουν με άλλους μέσω των δικτύων τους. Ήταν πραγματικά δύσκολο να βρούμε ανθρώπους να μιλήσουν ανοιχτά μαζί μας, γιατί, πολύ κατανοητό, είναι πολύ δύσκολο να εμπιστευτούν τους ανθρώπους. Μόλις κερδίσαμε την εμπιστοσύνη τους, διασφαλίζοντας ότι αισθάνονται ασφαλείς γνωρίζοντας ότι δεν θα θέτουμε σε κίνδυνο την ταυτότητά τους με την έρευνά μας, αποκτήσαμε μια απίστευτη εικόνα για τη ζωή τους και οι μελέτες περιπτώσεών τους είναι αυτές, που πραγματικά έφεραν στη ζωή την έκθεση.
GV: Ποιες ήταν οι κύριες προκλήσεις για την ολοκλήρωση αυτής της έκθεσης ;
BR: Η μεγαλύτερη πρόκληση για εμάς ήταν να αναπτύξουμε εμπιστοσύνη με τους Ιρανούς ΛΟΑΤ, αλλά συναντήσαμε επίσης μια σειρά από άλλες προκλήσεις και μία από αυτές ήταν γλωσσική. Επειδή η σεξουαλικότητα είναι ένα τόσο ταμπού θέμα στο Ιράν, είναι πραγματικά πολύπλοκο να βρεις τις κατάλληλες λέξεις στα περσικά για να μιλήσεις γι’ αυτό και να το ψάξεις! Για παράδειγμα, το «hamjensbaz» (homo) είναι υποτιμητικός όρος και το «hamjensgara» (ομοφυλόφιλος) είναι πολιτικά ορθός. Αλλά λόγω του γεγονότος ότι η σεξουαλικότητα είναι ένα τόσο ταμπού θέμα, πολλοί ομοφυλόφιλοι και λεσβίες Ιρανοί αναφέρονται ως «hamjensbaz», επειδή αυτό είναι το μόνο που ακούνε στη δημόσια σφαίρα. Πολλές από τις ομοφοβίες που συναντήσαμε στο Διαδίκτυο (και ήταν πολλές) οφείλονταν σε παραπληροφόρηση και έλλειψη ευαισθητοποίησης παρά σε μίσος. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η λέξη «degarbash», η οποία είναι ένας όρος που περιλαμβάνει τα πάντα που σημαίνουν ΛΟΑΤ ή «κουήρ». Είναι πολύ αμφιλεγόμενο και παρόλο που είναι αποδεκτό από ορισμένους, η χρήση του καταδικάζεται από άλλους, που υποστηρίζουν τη λέξη «άλλοι» ΛΟΑΤ και τους εξοστρακίζουν περαιτέρω από την κοινωνία. Για αυτόν τον λόγο υποστηρίξαμε τη δημιουργία ενός διαδικτυακού γλωσσαρίου όρων ΛΟΑΤ, στο οποίο οι χρήστες μπορούν να προσθέσουν τις δικές τους λέξεις. Είναι σαν ένα «αστικό λεξικό» και ελπίζουμε να ενθαρρύνει τη συζήτηση και τη συζήτηση στη δημόσια σφαίρα, κάτι που είναι απεγνωσμένα απαραίτητο όταν πρόκειται για ζητήματα ΛΟΑΤ στο Ιράν.
GV: Πιστεύετε ότι οι διαδικτυακές δραστηριότητες ΛΟΑΤ στο Ιράν μπορούν να έχουν πραγματικό αντίκτυπο στην πραγματική τους ζωή; Μπορείτε να δώσετε παραδείγματα;
BR : Γνωρίζουμε από την έρευνά μας ότι οι διαδικτυακές δραστηριότητες μπορούν να έχουν πραγματικό αντίκτυπο στη ζωή των ΛΟΑΤ στο Ιράν. Όλοι μας είπαν πόσο σημαντικό ήταν το διαδίκτυο στη ζωή τους. Ένας 26χρονος ομοφυλόφιλος από το Μπαντάρ Ανζαλί μας είπε: «Οι λέξεις δεν μπορούν να περιγράψουν πόσο σημαντικό είναι το διαδίκτυο για μένα. Η ζωή μου ήταν τελείως διαφορετική πριν αποκτήσω πρόσβαση στο Διαδίκτυο… Δεν είχα ούτε έναν ομοφυλόφιλο φίλο… Επειδή ζω σε μια πολύ μικρή πόλη, όπου η ομοφυλοφιλική κοινότητα (αν υπάρχει καν στην πόλη μας!) είναι πολύ πολύ μυστικοπαθής… ο μόνος τρόπος για μένα είναι το διαδίκτυο».
Γ.Β.: Πώς ήταν οι αντιδράσεις στην έκθεσή σας;
ΜΡ : Είχαμε πολλά καταπληκτικά σχόλια. Υπήρξε ένα υπέροχο άρθρο στον Guardian, μας ανέφερε η Huffington Post, η έκθεσή μας έχει διαβαστεί στο διαδίκτυο σχεδόν 800 φορές σε μια εβδομάδα και οι άνθρωποι μας στέλνουν e-mail και επικοινωνούν μαζί μας μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ρωτούν πώς μπορούν να βοηθήσουν. Το πιο σημαντικό πράγμα για εμάς είναι ότι η έκθεση ξεκινά μια συζήτηση μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και των ανθρώπων, που νοιάζονται και μαζευόμαστε μαζί και κολλάμε σε έργα, που μπορούν πραγματικά να κάνουν τη διαφορά στη ζωή των Ιρανών ΛΟΑΤ. Θα υποστηρίξουμε έναν ραδιοφωνικό σταθμό βραχέων κυμάτων για ΛΟΑΤ στο Ιράν και επί του παρόντος συζητάμε πώς να δημιουργήσουμε μια ασφαλή διαδικτυακή πλατφόρμα για να δικτυωθούν και να ενημερωθούν μέσω αυτού.