Ινδία: Ο κοινωνικός ακτιβισμός αποκτά φωνή μέσα από το θέατρο δρόμου

Όταν, δέκα χρόνια μετά το σχολείο, μια ομάδα φίλων με κοινό πάθος το θέατρο αποφάσισαν να συνεργαστούν για να ανεβάσουν μια παράσταση σε ένα τοπικό φεστιβάλ θεάτρου, μια σπίθα άναψε. Στις 23 Ιανουαρίου 2011, η πρώτη τους παράσταση ως ανεξάρτητη θεατρική ομάδα σήμανε τη γέννηση της Aatish (που σημαίνει “φωτιά” ή “πυροτέχνημα”) – μιας θεατρικής ομάδας που “ως στόχο έχει να προβάλλει θέματα που συχνά βρίσκονται στο περιθώριο της δημόσιας συζήτησης”.

Η ομάδα Aatish έχει τη βάση της στο Νέο Δελχί και είναι δημοφιλής για τις υπαίθριες παραστάσεις που δίνει, παρόλο που πραγματοποιεί επίσης εργαστήρια με αποκλεισμένες κοινωνικές ομάδες. Στη σελίδα τους στο Facebook εξηγούν το λόγο ύπαρξης της ομάδας:

Ανήκοντας στους ανθρώπους που πιστεύουν ότι το να δώσεις φωνή στις πεποιθήσεις κάποιου είναι εξαιρετικά σημαντικό, γίναμε όλοι ηθοποιοί. Πιστεύουμε ότι η αλλαγή είναι ευθύνη του καθενός ξεχωριστά και όλων μαζί. Όποιος θέλει να τη δει να έρχεται πρέπει να συνεισφέρει το λιθαράκι του.

[…] Πιστεύουμε στην έκφραση και την προβολή όχι μόνο των απόψεών μας, αλλά και των διαφόρων ζητημάτων που αφορούν μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας, καθώς και των ελάχιστων βημάτων που απαιτούνται και μπορούν να οδηγήσουν σε ευρύτερες λύσεις.

Έως σήμερα, η ομάδα έχει γράψει και ανεβάσει σε υπαίθριες παραστάσεις έργα που αφορούν θέματα όπως η βελτίωση της θέσης των γυναικών, η παιδική εργασία, η εκπαίδευση των παιδιών, η χρήση της ηλιακής ενέργειας, η ανάγκη δικαιώματος ψήφου, η αξιολόγηση της κατάστασης της δημοκρατίας, ο κρατικός αυταρχισμός κτλ. Έχουν συνεργαστεί με μη κερδοσκοπικές οργανώσεις πολιτών και έχουν πραγματοποιήσει εργαστήρια τόσο στο Νέο Δελχί όσο και σε αγροτικές περιοχές για την ευαισθητοποίηση σε ζωτικά θέματα όπως η προσωπική υγιεινή των γυναικών και η μεταγεννητική φροντίδα. Η ομάδα διοργανώνει επίσης εργαστήρια για παιδιά, συχνά για παιδιά που ζουν σε καταλύματα ΜΚΟ. Σε αυτά τα εργαστήρια η ομάδα δεν παροτρύνει τα παιδιά μόνο να παίξουν και να αναπτύξουν δεξιότητες ηθοποιίας, αλλά τα βοηθάει επίσης να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα όπως η παιδική κακοποίηση.

Παράσταση της ομάδας Aatish για τη μεταγεννητική φροντίδα σε χωριό της βόρειας Ινδίας. Φωτογραφία του Ravi Kant από τη σελίδα της ομάδας στο Facebook. Χρήση κατόπιν άδειας.

Το Global Voices ήρθε σε επαφή με την Ankita Anand, ιδρυτικό μέλος της ομάδας, και της ζήτησε μέσω email να πει περισσότερα για την Aatish. Παραθέτουμε απόσπασμα από τη συνέντευξη:

GV: Για ποιο λόγο η Aatish εστιάζει σε κοινωνικά ζητήματα και υπαίθριες παραστάσεις;

Ankita: Είχαμε την αίσθηση ότι στις μέρες μας το θέατρο δρόμου έχει υποχωρήσει. Οι ακτιβιστές κάνουν τρομερή δουλειά σε διάφορες εκστρατείες και αγώνες. Όταν όμως έρθει η στιγμή να ευαισθητοποιήσουν το κοινό για θέματα που συχνά δεν προβάλλονται ή προβάλλονται λανθασμένα από τα μέσα ενημέρωσης, αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Σκεφτήκαμε να επιστρατεύσουμε το θέατρο δρόμου, επειδή οι οπτικές εντυπώσεις είναι ισχυρές.

Θέλαμε να διοχετεύσουμε δημιουργικά το θυμό και την απογοήτευσή μας για τα όσα συμβαίνουν στην Ινδία εν αγνοία τόσων πολλών ανθρώπων που τρέφουν ψεύτικες ελπίδες και γίνονται αποδέκτες εικόνων από μια Ινδία που δεν είναι πραγματική. Σκοπός δεν είναι να γίνουμε προφήτες αλλά να αφυπνιστούμε, να καταλάβουμε τι συμβαίνει και να αναλάβουμε δράση. Το γεγονός ότι ανεβάζουμε αυτές τις παραστάσεις χωρίς μουσική, φώτα ή σκηνικά – μεταμορφώνοντας τα σώματα μας και το φυσικό χώρο, όπως τις γωνιές του δρόμου, σε κάτι λιγότερο συνηθισμένο – είναι ο τρόπος μας να δείξουμε ότι το συνηθισμένο, το καθημερινό και το φαινομενικά βαρετό κρύβει τεράστιες δυνατότητες και δεν θα πρέπει να το περιφρονούμε ή να το απορρίπτουμε περιμένοντας να συμβεί κάτι εξωπραγματικό που θα μεταμορφώσει τις ζωές μας.

Επίσης, θέλαμε να καταρρίψουμε το μύθο ότι το θέατρο δρόμου δεν μπορεί να περάσει τα λεπτά μηνύματα ενός σύνθετου ζητήματος. Έχουμε ανεβάσει παραστάσεις για θέματα όπως η επαναστατικότητα και τα στερεότυπα για τη μητρότητα και οι συζητήσεις που είχαμε με το κοινό ήταν μοναδικές. Επίσης, δεν θέλουμε το θέατρο να περιορίζεται σε μια μεγάλη αίθουσα αλλά να αφορά ένα πολύ ευρύτερο κοινό.

Η ομάδα Aatish σε συζήτηση με το κοινό μετά από παράσταση. Φωτογραφία του Ravi Kant από τη σελίδα της ομάδας στο Facebook. Χρήση κατόπιν άδειας

GV: Πώς επιλέγετε το χώρο των παραστάσεων αυτών; Συνεργάζεστε με άλλες ΜΚΟ στο κομμάτι αυτό; Πώς επιλέγετε τα θέματά σας;

 Ankita: Έως τώρα, οι παραστάσεις μας γίνονται σε συνεργασία με άλλους οργανισμούς που μας φιλοξενούν. Οργανώσεις που εργάζονται πάνω σε ένα συγκεκριμένο θέμα μας καλούν να δώσουμε παραστάσεις για το θέμα αυτό. Παρόλο που οι προτάσεις και οι ιδέες τους είναι σημαντικές για εμάς, το σενάριο και η διεύθυνση γίνεται από εμάς. Επίσης, εμείς είμαστε αυτοί που αποφασίζουμε για το τελικό περιεχόμενο και παρουσίαση.

 Επιλέγουμε να ανεβάσουμε παραστάσεις για θέματα που μας είναι οικεία και μας αφορούν και τα οποία πολλές φορές μπαίνουν στο περιθώριο. Θέλουμε να κρατήσουμε μια στάση απέναντι στα θέματα αυτά, δανείζοντας τη φωνή μας σε προσπάθειες που τη χρειάζονται.

 GV: Τι ανταπόκριση/ ευαισθητοποίηση/ αλλαγή θέλετε να επιφέρετε στο κοινό;

Ankita: Ελπίζουμε να δούμε δύο είδη αλλαγών. Πρώτον, θέλουμε να υπάρξει κινητοποίηση για τα θέματα που θίγονται. Δεύτερον, το θέατρο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως κάτι δημιουργικό αλλά ταυτόχρονα εφικτό και προσβάσιμο. Έτσι, θέλουμε όλο και περισσότεροι άνθρωποι να αρχίσουν να κάνουν το δικό τους είδος θεάτρου και να το χρησιμοποιούν για ατομική και κοινωνική βελτίωση.

Υπαίθρια παράσταση της ομάδας Aatish που παροτρύνει τους ανθρώπους να είναι υπεύθυνοι πολίτες και συνειδητοί ψηφοφόροι. Φωτογραφία της Richa Chaturvedi από τη σελίδα της ομάδας στο Facebook. Χρήση κατόπιν άδειας.

GV: Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τώρα οι Aatish; Έχετε κάποιο όραμα/ιδέα για το πώς να τις αντιμετωπίσετε;

Ankita: Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε είναι ίδιες με αυτές που αντιμετωπίζουν όλες οι ομάδες εθελοντών. Η ομάδα αποτελείται από ανθρώπους που εργάζονται. Απαιτείται πολύς χρόνος για να αποφασίσουμε το μέρος και την ώρα των προβών επειδή πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τους περιορισμούς όλων. Δεν έχουμε μόνιμο χώρο για τις πρόβες.

Ως εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης, συνειδητοποιούμε πόσο δύσκολο είναι να καταπιαστούμε με άλλα πράγματα. Ξέρουμε όμως επίσης ότι είναι εφικτό και ότι η ανταμοιβή είναι σπουδαία. Οι Aatish δεν είναι χόμπι για εμάς. Ούτε και το βλέπουμε μόνο ως μια απλή θεατρική ομάδα. Είναι μια συλλογική εκδήλωση αυτού που θέλαμε να κάνουμε ατομικά, ένας τρόπος να κάνουμε τις σκέψεις μας πράξεις. Όλοι πρέπει να βγάλουμε τα προς το ζην. Πιστεύουμε όμως ότι αυτό δεν πρέπει να μας εμποδίσει να το ζήσουμε.

GV: Ποιο βλέπετε να είναι το μέλλον των Aatish;

Ankita: Παρόλο που λατρεύουμε τις υπαίθριες παραστάσεις, θέλουμε να υπερβούμε τα όρια της έκφρασης και της διήγησης και να πειραματιστούμε με νέες μορφές. Έως τώρα έχουμε ανεβάσει μια παράσταση σε σκηνή αλλά έχουμε και άλλες ιδέες στο μυαλό μας. Το μόνο που θέλουμε είναι τα έργα αυτά να εκφράζουν με σαφήνεια τις πολιτικές μας απόψεις και να είναι φτιαγμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να ανέβουν και σε υπαίθριες παραστάσεις.

Η φωτογραφία στη μικρογραφία είναι δημιουργία του Kunel Gaur, αποτελεί το λογότυπο της ομάδας Aatish και απεικονίζει ένα “τολμηρό, παλλόμενο, θορυβώδες, ατρόμητο” Aatish. Φωτογραφία από τη σελίδα στο Facebook. Χρήση κατόπιν άδειας.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.