Το κίνημα Occupy ξεκινάει την “απεργία του χρέους”

Με το σλόγκαν: “Δεν είστε ένα δάνειο, δεν είστε μόνοι” (You are not a loan, you are not alone) η ομάδα “Strike Debt” του κινήματος Occupy Wall Street φιλοδοξεί να εμπνεύσει ένα κίνημα αντίστασης ενάντια στην αποπληρωμή των χρεών. Το εγχείρημα δημιουργεί μία παγκόσμια συνείδηση και προσπαθεί να αναβιώσει το κίνημα διαμαρτυρίας που γεννήθηκε πριν από ένα χρόνο.

Αφίσα του Strike the Debt – Ελεύθερη χρήση

Μετά το αρχικό αίτημα του κινήματος Occupy Wall Street, Πραγματική δημοκρατία, τώρα, το κίνημα 15-M και διάφορες άλλες οργανώσεις αναφέρουν σε ένα κοινό ανακοινωθέν ότι απαιτούν τον έλεγχο του χρέους των πολιτών και ανακοινώνουν [en] :

To the financial institutions of the world, we have only one thing to say: we owe you nothing.

Ως προς τους οικονομικούς θεσμούς του κόσμου έχουμε μόνο ένα πράγμα να πούμε: δε σας χρωστάμε τίποτα.

Υποθήκες, ιατρικά χρέη, φοιτητικά δάνεια, πιστωτικές κάρτες ή ακόμα και δημοτικά χρέη… Η αρχή ενός πολέμου ενάντια σε όλες τις μορφές των παράνομων χρεών.Να λοιπόν η καινούρια μάχη των συνεχώς αυξανόμενων κινημάτων διαμαρτυρίας σε ολόκληρο τον κόσμο.

Στο διαδίκτυο βρίσκουμε ήδη πολλά βίντεο που καλούν τους χρήστες να κάψουν τα χρέη τους:

Το κίνημα είναι ήδη παγκόσμιο αλλά o παλμός έρχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες όπου κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί την κυρίαρχη πραγματικότητα: η “απεργία” του χρέους έχει αρχίσει ήδη να ξεδιπλώνεται. Στο blog του ο Nicholas Mirzoeffe αναφέρει [en] :

27 percent of student loans are in default and that number is rising.

$1.2 trillion of mortgage debt is underwater (debt exceeds value of property) or about one-third of all properties.

5 million homes have been foreclosed and 5 million more are under threat of foreclosure, meaning that owners are in default or behind on payments. 300,000 people had a foreclosure notification added to their credit report in the first quarter of this year.  27% of mortgages are seriously delinquent–ironically, a slight improvement. 300,000 more people went bankrupt.

The average credit card debt per household has fallen from $17, 936 in 2009 to $14,336 now: because of mass default. In 2010, credit card companies had to write off fully 10% of all debt.

To 27% των φοιτητικών δανείων δεν αποπληρώνεται και ο αριθμός αυξάνεται.

1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια από τα χρέη δεν μπορούν να αποπληρωθούν (το χρέος ξεπερνά την αξία της ιδιοκτησίας), με άλλα λόγια το 1/3 της συνολικής ιδιοκτησίας.

5 εκατομμύρια σπίτια έχουν κατασχεθεί και άλλα 5 εκατομμύρια βρίσκονται υπό την απειλή της κατάσχεσης κάτι που σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες τους αδυνατούν να αποπληρώσουν τα δάνεια ή τα καταφέρνουν μετά βίας. 300.000 άνθρωποι έλαβαν ειδοποιήσεις κατάσχεσης κατά τη διάρκεια του χρόνου και το 27% των υποθηκευμένων δανείων καθυστερούν να πληρωθούν αν και -τι ειρωνεία- αυτό το ποσοστό δείχνει μία βελτίωση. Άλλοι 300.000 άνθρωποι πτώχευσαν.

Ο μέσος όρος του χρέους προς τις πιστωτικές κάρτες ανά νοικοκυριό μειώθηκε από 17.936$ το 2009 σε 14.336$ εξαιτίας της μη τήρησης των μαζικών πληρωμών. Το 2010 οι εταιρίες που διένειμαν πιστωτικές κάρτες αναγκάστηκαν να διαγράψουν περίπου το 10% του χρέους.


Τα συμπεράσματα είναι εντυπωσιακά. Αλλά πώς να περάσουμε από την πολλές φορές ακούσια ατομική δράση σε μία συλλογική επανάσταση ενάντια στο χρέος;

Αυτό είναι το αντικείμενο της επιχείρησης Strike Debt που φαίνεται να είναι καλά οργανωμένη. Στην επίσημη ιστοσελίδα της οργάνωσης μπορούμε να βρούμε ακόμα και έναν “οδηγό αντίστασης ενάντια στο χρέος”. Μέσα στις περισσότερες από 100 σελίδες αυτού του εγγράφου με τις περίπλοκες αναφορές και θεωρίες εξηγείται για παράδειγμα με ποιόν τρόπο μπορούμε να διαπραγματευτούμε την υπερχρεωμένη πιστωτική μας κάρτα, τους κινδύνους που θα αντιμετωπίσουμε αν δεν αποπληρώσουμε ένα φοιτητικό δάνειο ή ακόμα και το πότε είναι καλύτερο να κηρύξει κανείς πτώχευση ενώ ένα άλλο κεφάλαιο παρέχει συμβουλές για την καλύτερη δυνατή διαχείριση των χρεών που σχετίζονται με την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

 

Σε κάθε κεφάλαιο παρατίθεται μία σύντομη ιστορία της εξέλιξης του τραπεζικού και οικονομικού συστήματος επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο την καλύτερη κατανόηση της διαστροφής του οικονομικού συστήματος. Μπορούμε για παράδειγμα να κατανοήσουμε καλύτερα τη σύμπραξη ανάμεσα στις τράπεζες και τα πανεπιστήμια [en]:

A 2006 investigation by the New York State Attorney General’s Office concluded that the business relationship between lenders and university officials amounted to an “unholy alliance.” Lenders paid kickbacks to universities based on the loan volume that financial aid offices steered their way; lenders also gave all-expenses-paid Caribbean vacations to financial aid administrators, and even put them on their payroll.

Το 2006 μία έρευνα του Δικηγορικού συλλόγου της Νέας Υόρκης κατέληξε ότι η επιχειρηματική σχέση ανάμεσα στους δανειστές και τους πανεπιστημιακούς μπορεί να χαρακτηριστεί ως μία “ανίερη συμμαχία”. Οι δανειστές δωροδοκούν τα πανεπιστήμια με βάση τον αριθμό των δανείων που τους προωθούν τα γραφεία οικονομικής ενίσχυσης των πανεπιστημίων. Οι δανειστές στέλνουν αυτούς τους υπαλλήλους για προπληρωμένες διακοπές στην Καραϊβική ή τους προσθέτουν ακόμα και στη μισθοδοσία τους.

Αλλά πάνω απ’ όλα η οργάνωση Strike Debt θέλει να δημιουργήσει ένα κλίμα ενότητας ανάμεσα στους πολίτες θυμίζοντάς τους ότι δεν είναι οι μόνοι που χρωστάνε [en]:

If you are about to default on a student loan, remember that you are not alone. There are approximately 4 to 5 million other Americans that have already done so.

Αν έχετε φτάσει στο σημείο να αθετήσετε ένα φοιτητικό δάνειο να θυμάστε ότι δεν είστε μόνοι. Υπάρχουν περίπου 4 με 5 εκατομμύρια Αμερικάνοι που έχουν κάνει το ίδιο.

Στις 15 Νοεμβρίου το Strike Debt ανακοίνωσε την έναρξη μίας επιχείρησης με το όνομα “Rolling Jubilee”[en]. Η βασική ιδέα είναι να δημιουργηθεί ένα δίκτυο αμοιβαίας βοήθειας που θα επιτρέπει σε αυτούς που δεν έχουν χρέη να εξοφλούν νόμιμα τα προσωπικά χρέη εκείνων που λυγίζουν υπό την πίεση της αποπληρωμής των χρεών.

Rolling Debt Jubilee _ Δημόσια χρήση

Ο χρήστης του Twitter @Occupytheory προσθέτει:

@Occupytheory: A bailout for the people by the people #undebt #n15

@Occupytheory: Ένα νομοσχέδιο από τους ανθρώπους για τους ανθρώπους #undebt #n15

Κοντά στη διάσωση του λαού;

Αλλά πέρα από τα μαθήματα και τις πράξεις ενότητας πολλοί από τους ακτιβιστές του κινήματος έχουν μία πιο γενική πρόταση: υπερασπίζονται την ιδέα ενός σύγχρονου ιωβηλαίου του χρέους που πάει να πει τη μαζική του κατάργηση.

Ο αυστραλιανός οικονομολόγος Steve Keen χαρακτήρισε αυτήν την ιδέα μία “ποσοτική μετρίαση για το λαό” αναφερόμενος στη μαζική υποστήριξη που δείχνουν οι κεντρικές τράπεζες στις ιδιωτικές μέσα από την πολιτική της επαναγοράς του ενεργητικού. Αυτή η τελευταία αποτελεί μία πρόταση στην ιστοσελίδα του :

A Modern Jubilee would create fiat money in the same way as with Quantitative Easing, but would direct that money to the bank accounts of the public with the requirement that the first use of this money would be to reduce debt. Debtors whose debt exceeded their injection would have their debt reduced but not eliminated, while at the other extreme, recipients with no debt would receive a cash injection into their deposit accounts.

Ένα σύγχρονο Ιωβηλαίο θα δημιουργήσει νέα χρήματα με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο θα το έκαναν οι πολιτικές μετρίασης των χρεών αλλά θα κατευθύνουν τα χρήματα στους τραπεζικούς λογαριασμούς του κόσμου με την απαίτηση ότι η πρώτη χρήση των χρημάτων θα είναι για να μειωθεί το χρέος. Οι οφειλέτες των οποίων το χρέος ξεπερνά αυτό της “οικονομικής βοήθειας” θα δουν το χρέος τους να μειώνεται και όχι να εξαλείφεται ενώ από την άλλη μεριά οι παραλήπτες που δεν έχουν καθόλου χρέη θα λάβουν ένα χρηματικό ποσό κατευθείαν στους λογαριασμούς τους.

Το βίντεο του fistfullproductions δημοσιεύει μία συνέντευξη του Keen:

Ανάμεσα στους άλλους εμπνευστές αυτής της επιχείρησης ο ανθρωπολόγος David Graeber δεν είναι από τους λίγους. Αυτός ο αναρχικός, εμπνευστής από τις πρώτες ώρες ακόμα του Occupy Wall Street είναι ο συγγραφέας του έργου σταθμού του 2011 “Debt: the first 5,000 years” [Χρέος: τα πρώτα 5.000 χρόνια] στο οποίο αναλύει την ιστορία του χρέους και καλεί σε έναν ιωβηλαίο του χρέους κάτι που αναφέρει στο βιβλίο ότι ήταν ένα σημαντικό έθιμο κατά την αρχαιότητα.

Στην τρίτη έκδοση του Tidal την οποία επιμελήθηκε το κίνημα Occupy, επιχειρηματολογεί:

No doubt, readers will object: “but if you just print trillions of dollars, wouldn’t that cause severe inflation?” Well, yes, in theory, it should. But it seems the theory here is flawed, since that’s exactly what the government is doing: they’ve been printing trillions of dollars, and so far, it hasn’t had any notable inflationary effect.

(…)

The problem is it didn’t work. Either to get the economy moving, or to increase inflation. First of all, banks did not invest the money. Mainly, they either lent it back to the government again, or deposited it in the Federal Reserve, which paid them a higher interest rate for just keeping it there than they were charging those same banks to borrow it. So in effect, the government has been printing money and giving it to the banks and the banks have just sat on it.

 

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αναγνώστες δε θα συμφωνήσουν “αλλά αν απλά τυπώσεις τρισεκατομμύρια δολάρια, αυτό δεν θα προκαλέσει αύξηση του πληθωρισμού;” Στη θεωρία ναι, θα έπρεπε. Αλλά φαίνεται ότι η θεωρία εδώ έχει ένα ελάττωμα εφόσον αυτό ακριβώς κάνει η ίδια η κυβέρνηση: τυπώνει τρισεκατομμύρια δολάρια και μέχρι τώρα δεν έχει επηρεαστεί σημαντικά ο πληθωρισμός.

(…)

Το πρόβλημα είναι ότι απέτυχε στην πράξη. Είτε για να κινηθεί η οικονομία είτε για να αυξηθεί ο πληθωρισμός. Πρώτα απ'όλα οι τράπεζες δεν επένδυσαν τα χρήματα. Κατά κύριο λόγο είτε τα έδωσαν ξανά πίσω στην κυβέρνηση είτε τα κατέθεσαν στη Federal Reserve [Κεντρική Τράπεζα] η οποία τους πλήρωσε ένα μεγαλύτερο επιτόκιο απλά επειδή τα κράτησαν εκεί από ότι θα χρέωνε σε κάποιες τράπεζες για να δανειστούν. Στην πράξη λοιπόν η κυβέρνηση τυπώνει χρήματα και τα δίνει στις τράπεζες και οι τράπεζες απλά κάθονται πάνω τους.

 

Σε τελική ανάλυση γιατί δεν μπορούμε να δώσουμε τα χρήματα κατευθείαν στους πολίτες εφόσον τα δίνουμε σήμερα στις τράπεζες; Σε αυτό το πλαίσιο μάλλον αυτή η ιδέα δεν είναι και τόσο παράλογη…
Για ποια ηθική του χρέους μιλάμε;


Αλλά πίσω από τις οικονομικές επεξηγήσεις οι ακτιβιστές του κινήματος Occupy απορρίπτουν στο σύνολό τους το ηθικό επιχείρημα που συχνά συνδέεται με το χρέος σύμφωνα με το οποίο “όλο το χρέος πρέπει να αποπληρωθεί”. Στην ιστοσελίδα The Occupied Times,[en] ο Michael Richmond γράφει:

What kind of morality is this morality of debt that says paying one’s debts is more important than anything else? We are seeing a regression back to Victorian times when debtors were criminalised, jailed and branded with a stigma that couldn’t be erased. And yet, everyone is in some kind of debt because the system is built on it, none more so than the entire financial sector which can only survive on public bailouts.

Τι είδους ηθική είναι αυτή η ηθική του χρέους σύμφωνα με την οποία η αποπληρωμή των χρεών ενός ανθρώπου είναι πιο σημαντική από οτιδήποτε άλλο; Οπισθοδρομούμε πίσω στη Βικτωριανή εποχή όταν οι οφειλέτες διώκονταν ποινικά, φυλακίζονταν και στιγματίζονταν με ένα σημάδι που δεν μπορούσαν να σβήσουν. Και στην πραγματικότητα όλοι έχουν κάποιου είδους χρέος επειδή πάνω σε αυτό έχει οικοδομηθεί το σύστημα και περισσότερο από όλους ολόκληρος ο οικονομικός τομέας που μπορεί να επιβιώσει με δημόσια σχέδια διάσωσης.


Πόσο καιρό θα κρατήσει η απεργία; Είναι δύσκολο να το προβλέψει κανείς αλλά εκείνο που είναι σίγουρο είναι ότι ένα χρόνο μετά τη γέννηση του κινήματος Occupy Wall Street η ανάδυση μίας παγκόσμιας συνεργασίας γύρω από αυτό το εγχείρημα σηματοδοτεί μία νέα εποχή για το κίνημα. Όπως το ανέλυσε η Astra Taylor lστις 5 Σεπτεμβρίου 2012 στην ιστοσελίδα The Nation[en]:

Debt, a growing number of organizers believe, has the potential to serve as a kind of connective tissue for the Occupy movement, uniting increasingly dispersed organizing efforts around a common problem (debt) as opposed to a common tactic (occupation).

Ένα μεγάλο μέρος των διοργανωτών πιστεύει ότι το χρέος έχει τη δυνατότητα να χρησιμεύσει σαν ένα είδος συνδετικού ιστού για το κίνημα Occupy ενώνοντας τις διασκορπισμένες δυνάμεις γύρω από ένα κοινό πρόβλημα (χρέος) περισσότερο από μία κοινή τακτική (την κατάληψη).

Σε ένα άλλο άρθρο της ίδιας ιστοσελίδας ο David Graeber αναρωτιέται ακόμα και αν το χρέος θα μπορούσε να υποκινήσει μία επανάσταση [en]:

Occupy was right to resist the temptation to issue concrete demands. But if I were to frame a demand today, it would be for as broad a cancellation of debt as possible, followed by a mass reduction of working hours—say to a five-hour workday or a guaranteed five-month vacation.

Το κίνημα Occupy με το δίκιο του αντιστάθηκε στον πειρασμό να έχει συγκεκριμένες απαιτήσεις. Αλλά αν είχα μία απαίτηση σήμερα, θα ζητούσα να καταργηθούν τα χρέη σε όσο μεγαλύτερο βαθμό γίνεται καθώς και να μειωθούν μαζικά οι ώρες εργασίας-για παράδειγμα σε 5 ώρες την ημέρα ή εγγυημένες διακοπές για 5 μήνες το χρόνο.

Με την επίθεση στο χρέος το κίνημα occupy επιτίθεται στα θεμέλια του συστήματος και όχι μόνο σε εκείνους που επωφελούνται από αυτό (οι τραπεζίτες, το 1%) ή ακόμα και οι πανοπλίες τους (η λιτότητα, τα πακέτα διάσωσης και οι κεντρικές τράπεζες). Αυτή η αλλαγή κατεύθυνσης του κινήματος Occupy είναι σίγουρα φιλόδοξη, δύσκολη και ακόμα πιο ανατρεπτική. Αλλά για τον David Graeber αυτό δεν είναι το πρόβλημα:

If such a suggestion seems outrageous, even inconceivable, it’s just a measure of the degree to which our horizons have shrunk.

Εάν μία τέτοιου είδους πρόταση φαντάζει εξωφρενική, ακόμα και ασύλληπτη απλά αυτό καταδεικνύει πόσο πολύ έχουν συρρικνωθεί οι ορίζοντές μας.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.