Αυτό το άρθρο αποτελεί μέρος του ειδικού μας αφιερώματος Η Ευρώπη σε Κρίση.
Χιλιάδες Πορτογάλοι, δυστυχισμένοι από τα μέτρα λιτότητας που έχει επιβάλλει η κυβέρνηση, υποσχέθηκαν να γεμίσουν ξανά τους δρόμους της χώρας στις 2 Μαρτίου 2013.
Το κάλεσμα για διαμαρτυρία κερδίζει έδαφος στις ιστοσελίδες κοινωνικής διαδικτύωσης, απηχώντας αυτό που συνέβη κατά τις μαζικές διαδηλώσεις στις 15 Σεπτεμβρίου 2012 και στις 12 Μαρτίου 2011, που βοήθησαν να πέσει η τελευταία κυβέρνηση. Διαδηλώσεις οργανώνονται στο Facebook [pt], όπου τα μηνύματα δυσφορίας πολλαπλασιάζονται.
Το blog Que Se Lixe a Troika (Screw the Troika) [pt] συλλέγει αιτήσεις συμμετοχής στην διαμαρτυρία, όπως αυτή [pt] του José João Louro:
Não é tempo para recriminações. Muitos deixaram-se enganar. Agora é um tempo de mobilização contra a apatia e contra a aceitação do sofrimento colectivo. É um tempo de abandonar as televisões e as telenovelas e ir para a rua protestar. É um tempo de participar em todas as manifestações de protesto, sejam convocadas pelos sindicatos ou por pessoas anónimas. Não é tempo de ver quem está ou quem não está, é tempo de estarmos todos.
Σε μία ασυνήθιστη κίνηση, η μεγαλύτερη εμπορική ομοσπονδία της χώρας, γνωστή ως Γενική Συνομοσπονδία Πορτογάλων Εργατών, επιβεβαίωσε μέσω του ηγέτη της Arménio Carlos ότι τα μέλη του σωματείου θα κατέβουν επίσης στους δρόμους “με τον λαό, απαιτώντας νέες πολιτικές και αλλαγή κυβέρνησης”, όπως φαίνεται σ’ αυτό το βίντεο [pt], που διατέθηκε από τους υπεύθυνους του blog Aventar. Η απόφαση είναι αξιομνημόνευτη, δεδομένου του ότι δεν υπάρχει προηγούμενο συμμετοχής της συνομοσπονδίας σε διαδήλωση που δεν οργάνωσε η ίδια ή κάποια από τα μέλη της.
Πολιτικοί κυνηγημένοι από ένα τραγούδι
Παρά την περιορισμένη κάλυψη από τα ΜΜΕ, η διαμαρτυρία έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό χάρη σε μιά σειρά δράσεων που αποσκοπούσαν στο να σταματήσουν υπουργούς από το να μιλούν σε δημόσιες εμφανίσεις τους.
Γι’ αυτό, οι διαδηλωτές ανέστησαν ένα ιστορικό τραγούδι, που είχε συνθέσει και τραγουδούσε ο Zeca Afonso, και το οποίο είχε χρησιμοποιηθεί ως το δεύτερο σινιάλο για την έναρξη του επαναστατικού πραξικοπήματος που έριξε την δικτατορία της Πορτογαλίας, το βράδι της 25ης Απριλίου του 1974. Το τραγούδι, με τίτλο Grândola Vila Morena, έγινε σύμβολο της επανάστασης, και της δημοκρατίας στην Πορτογαλία.
Η πρώτη απ’ αυτές τις δράσεις, μάλιστα, συνέβη στο Κοινοβούλιο, όταν μία ομάδα πολιτών διέκοψαν ομιλία του πρωθυπουργού Pedro Passos Coelho, κατά την διάρκεια της δεκαπενθήμερης συζήτησης της 15ης Φεβρουαρίου, αγνοώντας εκκλήσεις του προέδρου της εθνοσυνέλευσης να αποχωρήσουν ή να σιωπήσουν [pt]:
http://www.youtube.com/watch?v=shRkIHp9Uv4
Την διαμαρτυρία παίνεψε [es] στο Twitter ο δημοσιογράφος Jesus Maraña, πρώην διευθυντής της ισπανικής εφημερίδας Público, και νυν διευθυντή της διαδικτυακής εφημερίδας infoLibre, που την αποκάλεσε “υπέροχη μορφή διαμαρτυρίας”.
Στη συνέχεια, διακόπηκαν δύο εμφανίσεις του αναπληρωτή υπουργού κοινοβουλευτικών θεμάτων Miguel Relvas, του οποίου η καριέρα υπήρξε η πιό επεισοδιακή. Πρώτα, στη Vila Nova de Gaia, κατά την διάρκεια ομιλίας [pt] στο Clube dos Pensadores (Κλαμπ Διανοούμενων), όπου μάλιστα προσπάθησε να αντιπαρατεθεί στην διαμαρτυρία, κι έπειτα, στη Λισαβόνα, κατά την διάρκεια συνεδρίου για το μέλλον της δημοσιογραφίας, που είχε οργανώσει ο τηλεοπτικός σταθμός TVI. Εκεί, οι διαδηλωτές όχι μόνο τραγούδησαν το Grândola Vila Morena, αλλά επίσης φώναξαν και συνθήματα, που ανάγκασαν τον υπουργό να φύγει χωρίς να καταφέρει να μιλήσει, όπως φαίνεται σ’ αυτό το βίντεο [pt]:
Ένα πλήθος πολιτικών, πρώην πολιτικών και σχολιαστών αποκάλεσαν τις δράσεις αντιδημοκρατικές. Πρώτος ήταν ο Luís Montenegro, ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος που ηγείται του κυβερνώντος συνασπισμού, δηλώνοντας στην εφημερίδα Público [pt] ότι:
Não há democracia se os representantes legítimos do povo, por estes eleitos directa ou indirectamente, forem impedidos de expressar o seu pensamento.
Στη συνέχεια, ο πρώην σοσιαλιστής υπουργός Augusto Santos Silva, απεκάλεσε τέτοιες συμπεριφορές “αντιδημοκρατικές” και “απαράδεκτες”, σε συνέντευξη [pt] με το κανάλι TVI24. Ο ίδιος ο διευθύνων αρχισυντάκτης του TVI, ο José Alberto Carvalho, είπε [pt]:
Liberdade de expressão é a liberdade para as pessoas se manifestarem, para protestarem, contestarem, criticarem. A liberdade de expressão termina no momento em que, por excesso dessa liberdade de expressão, impedimos os outros de se manifestarem eles próprios.
Χωρίς την προβεβλημένη θέση που όλοι αυτοί οι παραπάνω απολαμβάνουν στα ΜΜΕ, απλοί και ανώνυμοι πολίτες δεν σταμάτησαν τις στρατηγικές διαμαρτυρίες τους για να σιγήσουν τους υπουργούς.
Εκκλήσεις για δράσεις, και πληροφόρηση για τα προγράμματα επισκέψεων διαφόρων μελών της κυβέρνησης συνεχίζουν να διασπείρονται στα μέσα κοινωνικής διαδικτύωσης. Το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Φεβρουαρίου, ο υπουργός Εσωτερικών στη Guarda και ο υπουργός Οικονομικών στο São João da Madeira έγιναν δεκτοί υπό τους ήχους του επαναστατικού τραγουδιού, παρά την αυξημένη αστυνομική παρουσία.
Το τραγούδι επίσης πέρασε τα σύνορα στην Ισπανία, κι έγινε σύμβολο της Ιβηριανής διαμαρτυρίας.
Παρεπιπτόντως, ο συνθέτης του τραγουδιού, Zeca Afonso, πέθανε πριν 26 χρόνια, στις 23 Φεβρουαρίου 1989. Για να τιμήσουν τη μνήμη του, Πορτογάλοι τραγούδησαν το Grândola Vila Morena στο Largo do Carmo της Λισαβόνας, το μέρος όπου κλιμακώθηκε το πραξικόπημα του 1974.
Στο YouTube, η 34χρονη άνεργη σχεδιάστρια Lara Sardinha, έκανε ένα video αφιέρωμα στο τραγούδι, και το αφιέρωσε σε “μιά καλύτερη Πορτογαλία” [pt and en]:
Στμ: Πάνω από 1 εκατομμύριο Πορτογάλοι σε 40 πόλεις υπολογίζεται ότι έδωσαν το παρόν για να τραγουδήσουν ταυτόχρονα το Grândola Vila Morena. Δείτε σχετικό βίντεο από το Πόρτο:
Αυτό το άρθρο αποτελεί μέρος του ειδικού μας αφιερώματος Η Ευρώπη σε Κρίση.