Στέφαν Χέσελ: Οι νέοι της Ευρώπης θρηνούν έναν δικό τους άνθρωπο

Τη νύχτα της 26ης προς την 27η Φεβρουαρίου του 2013, απεβίωσε στα 95 του ο άνθρωπος που διήνυσε με τη ζωή του τον 20ό αιώνα και δεν έχει αφήσει ένα απλό σημάδι στην Ιστορία. Ο Στέφαν Χέσελ άνοιξε το δρόμο του 21ου αιώνα σε μια αποπροσανατολισμένη νεολαία μεταδίδοντάς της εμπειρία, δύναμη κι ελπίδα. Το Δεκέμβριο του 2010, εκμυστηρεύτηκε στην εφημερίδα Monde des Religions [fr]:

Είμαστε ο εαυτός μας μόνο όταν προσπαθούμε να τον ξεπεράσουμε, όταν δεν επαναπαυόμαστε στα κεκτημένα

Ο Στέφαν Χέσελ μιλούσε για το βάθος των πραγμάτων με λόγια απλά. Λόγια που ήθελαν να δώσουν αισιοδοξία σε μία ταλαιπωρημένη γενιά. Η ενέργεια και η δύναμη χαρακτήριζαν τα όσα έλεγε, τους θυμούς του αλλά και την αγανάκτησή του, την οποία θα μπορούσε να ονομάσει “εξέγερση”.

Από τη γένησή του στο Βερολίνο, την παιδική του ηλικία στο Παρίσι ως και την ευρωπαϊκή του περιοδεία για την παρουσίαση και το σχολιασμό του έργου του “Indignez-vous” (“Αγανακτήστε!”), η Ευρώπη θα στιγματίσει τη ζωή του. Ο Στέφαν Χέσελ εξομολογείται πώς ανακάλυψε την ευρωπαϊκή του ταυτότητα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ, όπου είχε σταλεί το 1944 λόγω της αντιστασιακής του δράσης :

η εμπειρία αυτή σηματοδότησε την πολιτικοποίησή μου. Ήμαστε εκεί, αλληλέγγυοι, για να μοιραστούμε μια επίπονη καθημερινότητα μεταξύ χιλιάδων Ευρωπαίων  Συντελούνταν εκεί ζυμώσεις μιας γενιάς που εφηύρε έναν καινούργιο κόσμο μέσα από την εναντίωσή της στο ναζισμό.

Ευχαριστίες χρηστών του Διαδικτύου στην σελίδα του Facebook “Ας τιμήσουμε ανά χιλιάδες τον Στέφαν Χέσελ”

Ως διπλωμάτης στον Ο.Η.Ε. και στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης, έκανε τα ανθρώπινα δικαιώματα καθημερινό του αγώνα. Τις ωραιότερες μάχες όμως τις έδωσε μετά τη συνταξιοδότησή του, το 1983. Αφιερώθηκε στην υπεράσπιση των μεταναστών χωρίς χαρτιά στη Γαλλία κατά τη δεκαετία του 1990 και αναγνωρίζεται για τον αγώνα του υπέρ του δικαιώματος αυτοπροσδιορισμού των λαών στο πλάι των Σαχραουί και των Παλαιστινίων. Στο περιοδικό Philosophie Magazine εξήγησε την τοποθέτησή του [fr]:

Αισθάνομαι πως ανήκω στην ιστορία των Εβραίων, στο βαθμό που έζησα το Ολοκαύτωμα από κοντά. Ενθουσιάστηκα με τον σιωνισμό και τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ. Δεν ασπάζομαι όμως την ομφαλοσκόπηση μέρους της εβραϊκής κοινότητας. Απεχθάνομαι την εγωκεντρική απομόνωση. Από το 1967, αρνούμαι την πολιτική του αποικισμού και των κατεχομένων από το Ισραήλ εδαφών. Η λωρίδα της Γάζας μοιάζει με υπαίθρια φυλακή.

Οι υπέρ των Παλαιστινίων τοποθετήσεις τού στοίχισαν έντονες μετά θάνατον κριτικές [fr] εκ μέρους των μελών του CRIF (Αντιπροσωπεία του κεντρικού συντονιστικού οργάνου των εβραϊκών φορέων της Γαλλίας).

Το 2010 γράφει το “Αγανακτήστε!”, 32 σελίδες για μια “ειρηνική εξέγερση”, που θα εμπνεύσουν εκατοντάδες χιλιάδες αγωνιστές ανά τον κόσμο :

Ας κληθούμε σε μια πραγματική ειρηνική εξέγερση ενάντια στα μέσα μαζικής επικοινωνίας που προτείνουν ως μόνο ορίζοντα στην νεολαία μας τη μαζική κατανάλωση, την αδιαφορία για τους αδύνατους και τον πολιτισμό, την γενικευμένη αμνησία και τον υπερβολικό ανταγωνισμό όλων εναντίον όλων. Σε αυτούς που θα δημιουργήσουν τον 21ο αιώνα, λέμε στοργικά : ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΜΑΙ. ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΜΑΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ.

Ο Hessel συνέλαβε τις κοινωνικές και ιδεολογικές αλλαγές των νέων γενεών και κατανόησε τις ευκαιρίες που προσφέρουν τα νέα μέσα πληροφόρησης και επικοινωνίας. Διείδε σε αυτά τη δυνατότητα για τους αγωνιστές να παγιώσουν την εξέγερσή τους.

Παρατηρώ με ευχαρίστηση πως τις τελευταίες δεκαετίες πολλαπλασιάστηκαν οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, τα κοινωνικά κινήματα […] που είναι δραστικά και αποδοτικά. Είναι φανερό πως για να είναι κανείς αποτελεσματικός σήμερα, πρέπει να ενεργεί με δίκτυο, να εκμεταλλεύεται όλα τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας.

Πραγματικό εκδοτικό φαινόμενο, μεταφρασμένο σε 34 γλώσσες, με περίπου 4,5 εκατομμύρια αντίτυπα να έχουν πουληθεί σε 35 χώρες, μεταξύ αυτών και η Κίνα, το μανιφέστο έγινε το σύμβολο της “παγκόσμιας” διαμαρτυρίας προσδίδοντάς της μια διανοητική και λόγια διάσταση.

Έτσι, το 2011 και 2012, ο όρος “αγανακτισμένοι” χρησιμοποιήθηκε από αγωνιστές στην Γαλλία, την Ισπανία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Πορτογαλία ως και την Νέα Υόρκη, όπου ενέπνευσε το κίνημα «Occupy Wall Street». Το κείμενο ήταν επίσης σύγχρονο των λαϊκών εξεγέρσεων ενάντια στα αραβικά δικτατορικά καθεστώτα και μια μετάφρασή του στα αραβικά έκανε την εμφάνισή της από Τυνήσιους αγωνιστές την ώρα της ανατροπής του Μπεν Άλι.

Στη Συρία, όπου τα σχέδια έκδοσης του έργου στα αραβικά δεν τελεσφόρησαν, μια ομάδα εθελοντών που συστάθηκε από συγγραφείς και σύριους ερευνητές θα εκδώσει, λίγες μόνο μέρες μετά το θάνατο του συγγραφέα, μια μετάφραση του “Αγανακτήστε!” στα αραβικά στην ιστοσελίδα The Republic [ar].

Ένα βίντεο αναρτημένο στο Youtube στις 27 Φεβρουαρίου τιμά τον Στέφαν Χέσελ αναμεταδίδοντας τα καλέσματά του προς τους νέους στα γαλλικά, τα αγγλικά και τα γερμανικά σε συνδυασμό με εικόνες από διαδηλώσεις σε όλη την Ευρώπη:

Στην Ισπανία, όπου αδίκως ο Στέφαν Χέσελ θεωρήθηκε ο πατέρας του κινήματος της 15ης Μαΐου (15-M), το βιβλίο του έδωσε όνομα, προβολή αλλά και επικοινωνιακή νομιμότητα στους διαδηλωτές που ονομάστηκαν “los Indignados”. Ο Juan-Luis Sanchez επανέρχεται στη σχέση μεταξύ του Στέφαν Χέσελ και του κινήματος 15-M [es]:

La aportación más importante de Hessel al 15-M fue la de transmitir, con su edad y trayectoria política, un tipo de credibilidad que los grandes medios necesitaban para poder hablar de las movilizaciones en calle sin sentir que daban voz a lo que caricaturizaban como un latido antisistema. […] Su palabra, “indignación”, fue un regalo: un ejemplo perfecto para la nada y el todo a la vez. Para esa militancia inclusiva que usaba términos que no dejaran a nadie fuera.

Η σημαντικότερη συμβολή του Στέφαν Χέσελ στο κίνημα 15-M ήταν που, χάρη στην ηλικία του και την πολιτική του διαδρομή, μετέδωσε στα μεγάλα μέσα την αναγκαία αξιοπιστία, ώστε να μιλήσει για τις κινητοποιήσεις των πολιτών χωρίς να ‘χει την εντύπωση ότι δίνει βήμα σε εκείνους που τους παρουσίαζαν ως αντισυστημική πνοή. […] Ο όρος “αγανάκτηση” που εισήγαγε, ήταν ένα δώρο : ένα τέλειο παράδειγμα για το τίποτα και για όλα ταυτόχρονα, για αυτή την αγωνιστικότητα που δεν απέκλειε, με την χρήση των όρων, κανέναν.

Το διαδικτυακό γερμανικό περιοδικό diesseits.de αναφέρει:

Der 95-jährige Stéphane Hessel war der ideologische Vater der demokratischen Aufstände weltweit. Von Arabellion bis Occupy Wallstreet kamen die Menschen seiner Aufforderung nach Entrüstung und Einmischung nach .

Στα 95 του ο Στέφαν Χέσελ ήταν ο ιδεολογικός πατέρας της δημοκρατικής επανάστασης σε όλο τοn κόσμο. Από την Αραβική Άνοιξη στο Occupy WallStreet, οι άνθρωποι απάντησαν στο κάλεσμά του για αγανάκτηση και δέσμευση.
Hommage des Indignés à Marseille- Photo anonyme partagée sur facebook Par millions rendons hommage à Stéphane Hessel

Αφιέρωμα των Αγανακτισμένων στη Μασσαλία- Ανώνυμη φωτογραφία από τη σελίδα στο Facebook “Ας τιμήσουμε ανά χιλιάδες τον Στέφαν Χέσελ

Στο blog του, ο ALL JUX γράφει:

Ο Στέφαν Χέσελ αφύπνισε το κριτικό πνεύμα, την ανθρωπιά και την λογική. Επιπλέον, εισήγαγε το κίνημα της πολιτικής αγανάκτησης που εξαπλώνεται ανά τις ηπείρους με την έκδοση ενός πολύ μικρού, από τον αριθμό των σελίδων του, βιβλίου, αλλά μιας ανυπολόγιστης δύναμης, κρίνοντας από το βάρος των λεγομένων του.

Η Πορτογαλίδα χρήστης Helena Araujo γράφει στο blog της 2 dedos de conversa [pt]:

Indignez-vous! Engagez-vous! – é a consciência do século XX que nos fala, a voz de um homem livre que atravessou o pior e o melhor que o século passado nos legou”.

Αγανακτήστε! Δεσμευτείτε! – είναι η συνείδηση του 20ού αιώνα που μας μιλά, η φωνή ενός ανθρώπου ελεύθερου που πέρασε τα χειρότερα και τα καλύτερα αυτών που ο περασμένος αιώνας μας κληροδότησε.

 

Rassemblement en mémoire de Stéphane Hessel à Bastille (Paris) le 27/02/2013- Photo de Célia Bonnin pour Par millions rendons hommage à Stéphane Hessel

Συγκέντρωση στη μνήμη του Στέφαν Χέσελ στη Βαστίλη (Παρίσι) στις 27/02/2013 – Φωτογραφία της Célia Bonnin για τη σελίδα “Ανά χιλιάδες ας τιμήσουμε τον Στέφαν Χέσελ”

Στη σελίδα του Facebook Ανά χιλιάδες ας τιμήσουμε τον Στέφαν Χέσελ, ο Rüdiger Bender εκφράζει την ευγνωμοσύνη του [de]:

Οφείλουμε πλήρη αναγνώριση στον Στέφαν Χέσελ… αναγνωρίζοντας έναν υποδειγματικό βίο ανθρωπιάς και τολμηρών αγώνων για χάρη μιας αρραγούς αξιοπρέπειας και ισότιμης προς όλους τους ανθρώπους…

 

Στη σελίδα “Προς τιμήν του Στέφαν Χέσελ“, ο Sweekitt Carlson αναφωνεί [fr]:

Πέθανε ένας άνθρωπος της αντίστασης, όχι η Αντίσταση!

 

Μια αίτηση συλλογής υπογραφών ζητά να συγκατελεγεί στο Πάνθεον [fr]:

Επιθυμούμε σφοδρά η αγωγή του πολίτη και η συλλογική μνήμη να δείξουν την σημασία του πνεύματος αντίστασης. Διότι ο Στέφαν Χέσελ διήγε ένα βίο αφιερωμένο στο κοινό καλό και στην υπηρεσία μιας συγκεκριμένης ιδέας της Γαλλίας που πρέπει να τιμήσουμε.

 

Με την αγγελία θανάτου του, στις 27 Φεβρουαρίου, 500 με 700 άτομα αποτίουν φόρο τιμής στην πλατεία της Βαστίλης στο Παρίσι. Μια πορεία οργανώθηκε στις 7 Μαρτίου, μέρα που κηδεύτηκε.

 

 Το κείμενο αυτό συντάχθηκε με τη βοήθεια και τη συμβολή των Pauline Ratzé, Paula Goes, Thalia Rahme και της Katrin Zinoun.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.