Η Κύπρος στην άβυσσο;

Το μικρό νησί της Κύπρου συνεχίζει τη πορεία του ενάντια στη χρεωκοπία. Πράγματι, μετά την ευρωπαϊκή απόφαση φορολόγησης του συνόλου των καταθετών, η μεσογειακή δημοκρατία αντιμετωπίζει μια των κρισιμότερων οικονομικών καταστάσεων. Έτσι, τρεις εναλλακτικές διαγράφονται για το νησί: η επίτευξη συμφωνίας με την Ευρώπη, η στροφή προς την Ρωσία, ή η πτώχευση και η κατ'επέκταση έξοδος από την ζώνη του ευρώ.

[ΣτΜ: Στις 25 Μαρτίου επήλθε συμφωνία με την τρόικα για “κούρεμα” 27,5% των καταθέσεων ύψους μεγαλύτερου των 100.000 Ευρώ, κλείσιμο της Λαϊκής Τράπεζας και επανακεφαλαιοποίηση της Τράπεζας Κύπρου, και στις 16 Απριλίου, η γερμανική Βουλή υπερψήφισε το σχέδιο στήριξης.]

Το πρόβλημα παρουσιάστηκε όταν η Λαϊκή Τράπεζα και η Τράπεζα Κύπρου έχασαν μεγάλο μέρος της περιουσίας τους εξαιτίας του προγράμματος αναδιάρθρωσης του χρέους στην Ελλάδα, το Μάρτιο του 2012. Οι δύο τράπεζες αναγκάστηκαν λοιπόν να ζητήσουν από τη Λευκωσία μια ανακεφαλαιοποίηση.

Από τη μεριά τους, οι ελληνικές τράπεζες είναι επίσης στενά δεμένες με την Κύπρο. Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών ή BRI εκτιμά το σύνολο των ελληνο-κυπριακών επενδύσεων στα 12,6 δισ. ευρώ, δηλαδή τίποτα λιγότερο από το 28% του συνόλου των επενδύσεων των κυπριακών τραπεζών. Αυτό αποδυναμώνει λοιπόν την δυνατότητα ενός PSI (επέμβαση του ιδιωτικού τομέα) στο νησί.

Les bureaux de Bank of Cyprus à Aglandjia via wikipédia CC-BY-2;0

Τα γραφεία της Τράπεζας Κύπρου στην Αγλαντζιά via wikipédia CC-BY-2;0

Έτσι, αν η Κύπρος βοηθούσε τις τράπεζές της με το ποσό των 7 δισ. ευρώ, που θα αρνούνταν να δώσει η Ευρώπη, από τα 17 που χρωστά συνολικά, τότε, η Ευρώπη θα ήταν υποχρεωμένη να ξαναβοηθήσει την Ελλάδα, θέτοντας σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο την μόλις και μετά βίας αποκτημένη σταθερότητα της χώρας. Μια νέα επαναδιαπραγμάτευση, ειδικά στο πλαίσιο της τρόϊκα, θα ήταν ριψοκίνδυνη. Εξάλλου, είναι για το λόγο αυτό που εν μέρει η ελληνική οικονομία θίγεται από τη φορολόγηση των καταθέσεων.

Επιπλέον, το να προγραμματιστεί ένα PSI στη Κύπρο θα μπορούσε να είναι παρακινδυνευμένο για τους επενδυτές. Μη ξεχνάμε πως “η ελληνική περίπτωση” θεωρείται μοναδική. Ειδάλλως, κι άλλες χώρες που περνούν μια σύνθετη οικονομική κατάσταση όπως η Ισπανία, η Ιταλία, ή η Πορτογαλία θα έμπαιναν στον πειρασμό να καταφύγουν σε μια βοήθεια PSI. Οι συνέπειες θα ήταν οριστικές. Η χρηματοδότηση των ευπαθών κρατών μέσω της αγοράς θα γινόταν περίπλοκη ή ακόμη και αδύνατη και η αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους των υπόλοιπων κρατών και της ΕΚΤ θα εμφανιζόταν απειλητικά στον ορίζοντα. Εκ των πραγμάτων, βάζοντας χέρι στις καταθέσεις, η Ευρώπη ελπίζει στη δημιουργία μιας ακόμη “μοναδικής περίπτωσης”.

Το κόμμα των σοσιαλοδημοκρατών της γερμανίας, το SPD, θέλει να καταστήσει την Κύπρο ως παράδειγμα, ώστε να σταματήσει η ψήφος υπέρ της ευρωπαϊκής βοήθειας στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο, πράγμα πολύ σημαντικό για την Άνγκελα Μέρκελ. Έτσι, χωρίς την υποστήριξη του ομοσπονδιακού κοινοβουλίου, δύσκολα η Κύπρος θα λάβει βοήθεια… Το SDP βλέπει την Κύπρο ως μια αποθήκη χρημάτων που προέρχονται κυρίως από τη ρωσία και μάλιστα υποπτεύεται πως ανήκουν στην “μαφία”. Καθώς το PSI δεν άγγιξε πραγματικά το ρωσικό πορτοφόλι, η ευρωπαϊκή λύση κατευθύνθηκε προς τις καταθέσεις. Εφόσον η Κύπρος αρνήθηκε να δεχτεί το 10% της αποστράγγισης των καταθέσεων προκειμένου να μην βλάψει το οικονομικό της σύστημα, έπρεπε να διευρυνθεί η βάση της επιβαλλόμενης φορολόγησης με αποτέλεσμα να θιγεί το σύνολο των καταθετών, συμπεριλαμβανομένων των Κυπρίων. Όμως αυτό και μόνο θα αρκούσε να ωθήσει τη Κύπρο στην άβυσσο. Γι'αυτό και αρνήθηκε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα.

Έτσι, η Κύπρος βρίσκεται στο εξής αντιμέτωπη με διάφορες δυνατότητες. Ενώπιον των έντονων συχνά αντιδράσεων στην Ευρώπη και κυρίως στην Κύπρο των τελευταίων ημερών, μερίδα των Ευρωπαίων που παίρνουν αποφάσεις δείχνει πρόθυμη να υποχωρήσει μετανιώνοντας για την επιλογή της. Βλέπουμε λοιπόν προσπάθειες να μειωθεί η κυπριακή συμμετοχή στο σχέδιο διάσωσής της. Παρ'όλα αυτά, η Ευρώπη ίσως να μη δεχτεί μια επαναδιαπραγμάτευση. Η διαμάχη για την εξ’ ολοκλήρου συμμετοχή του MES (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας) και η δέσμευση στήριξης με 5,8 δισ. ευρώ, παραμένει.

Η δεύτερη λύση θα ήταν μια συνεργασία με την Ρωσία. Πράγματι, ο Πούτιν θέλει να υπερασπιστεί τα ρωσικά κεκτημένα στο νησί, ζητώντας ως αντάλλαγμα μεγάλες παραχωρήσεις στο θέμα του φυσικού αερίου, ρωσικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ας μη ξεχνάμε την πρόσφατη ανακάλυψη κοιτασμάτων στα ανοιχτά του νησιού. Η Ρωσία θα μπορούσε να εξαγοράσει τις κυπριακές τράπεζες, κυρίως τη Λαϊκή Τράπεζα, τη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα του νησιού, για ένα ευρώ προκειμένου να εξοικονομήσει 2,5 δισ. με την ανακεφαλαιοποίηση. Η ρωσική στήριξη θα ήταν πιθανά συμπληρωματική προς της ευρωπαϊκή βοήθεια και χωρίς αμφιβολία δεν θα υπήρχε στη πραγματικότητα ρήξη μεταξύ της Κύπρου και της ζώνης ευρώ. Από τη μεριά της η Ρωσία, θα κέρδιζε ένα καθόλου ευκαταφρόνητο κύρος στην στρατηγικά σημαντική Κύπρο. Το νησί θα λειτουργούσε ως εγγυητής των συμφερόντων της Μόσχας στην Ευρώπη αλλά κάτι τέτοιο θα έθετε ίσως προβλήματα στο μέλλον…

Αλλά η Ρωσία φαίνεται πως δε βιάζεται να πάρει μια απόφαση. Ο Andreï Kostine, διευθυντής της τράπεζας VTB [Vnechtorgbank] ανακοίνωσε στις 21 Μαρτίου πως η τράπεζά του ουδόλως ενδιαφέρεται να αγοράσει τη τραπεζική περιουσία του νησιού:

Επί τόπου, υπάρχουν δύο τράπεζες σε κρίσιμη κατάσταση, που χρειάζονται εξυγίανση. Θα'ταν παράλογο να υποστηρίξουμε πως έχουμε, με αυτά τα δεδομένα, κάποιο όφελος από αυτή την ιστορία. Το μόνο που μας ενδιαφέρει, είναι να βρούμε το συντομότερο τη δυνατότητα να πραγματοποιούμε τις πληρωμές και να διαχειριζόμαστε τις καταθέσεις των πελατών μας.

Και προσθέτει πως η τράπεζά του θα πρέπει:

“να σταματήσει τη δραστηριότητά της και να εγκαταλείψει απλά και μόνο την κυπριακή αγορά” σε περίπτωση “που παρθούν αποφάσεις που παραβιάζουν το νόμο και που υπαγορεύονται από τη πολιτική.”.

 

Τέλος, σε περίπτωση που η Ρωσία και η Ευρώπη δεν βοηθήσουν σωστά, η Κύπρος μπορεί να επιλέξει την έσχατη αλλά αναπόφευκτη λύση που είναι η χρεωκοπία. Η ανακεφαλαιοποίηση θα γινόταν τότε στην Κύπρο μέσω της κεντρικής τράπεζας με έκδοση χρημάτων.

Τουτέστιν, να εγκαταλείψουν τη ζώνη ευρώ, να εγκαταστήσουν αυστηρό έλεγχο στην οικονομική ροή και να μπλοκάρουν τους τρέχοντες τραπεζικούς λογαριασμούς κατά τη περίοδο μετάβασης στην νέα κυπριακή λίρα. Το νησί θα καταστρέφονταν, και η χρηματοδοτική του πίστωση να έπιανε πάτο για τα καλά. Θα ακολουθούσε μια περίοδος οικονομικής επανόρθωσης μέσα σε περίπλοκες συγκυρίες. Και αυτό θα ήταν για τη ζώνη του ευρώ μια αποτυχία και ένα ανησυχητικό προηγούμενο…

Σύμφωνα με τον Αμερικανό οικονομολόγο Tyler Cowen, η πρόσφατη συμφωνία που πρότειναν οι Βρυξέλλες και που προβλέπει την διάλυση της κύριας τράπεζας του νησιού και τη φορολόγηση των καταθέσεων που ξεπερνούν τα 100.000 ευρώ, είναι μια λύση μπερδεμένη:

 What will the price of a Cypriot euro be, relative to a German euro?  50%?  I call this Cyprus leaving the euro but keeping the word “euro” to save face.

Πόση αξία θα έχει ένα κυπριακό ευρώ σε σχέση με ένα γερμανικό; 50%; Αυτό το αποκαλώ έξοδο της Κύπρου από τη ζώνη του ευρώ, διατηρώντας όμως τον όρο “ευρώ” για τα προσχήματα.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.