- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Εντάσεις γύρω από τη Ζώνη Ασφαλείας της Μολδαβίας-Υπερδνειστερίας

Κατηγορίες: Ανατολική - Κεντρική Ευρώπη, Μολδαβία, Διαδηλώσεις, Διακυβέρνηση, Μέσα των πολιτών, Νομικά, Πόλεμος - Συγκρούσεις, Πολιτική

Οι εντάσεις κλιμακώθηκαν το βράδυ μεταξύ 26 και 27 Απριλίου κοντά στη Ζώνη Ασφαλείας [1] [en] της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, σύμφωνα με ανακοινώσεις των μέσων ενημέρωσης της Μολδαβίας [2] [en]. Η Ζώνη Ασφαλείας θεσπίστηκε μετά το τέλος του πολέμου της Υπερδνειστερίας [3] (Μάρτιος-Ιούλιος 1992) – μια σύγκρουση που στόχευε να δώσει τέλος στα αυτονομιστικά κινήματα του ανατολικού τμήματος της Μολδαβίας και να ανακτήσει τη Δημοκρατία της Υπερδνειστερίας [4](ή Τρανσνίστριας), που είχε αποσχιστεί.

Την προηγούμενη εβδομάδα στα τέλη Απριλίου, οι αρχές της Υπερδνειστερίας εγκαταστάθηκαν μονομερώς σε δύο σημεία ελέγχου ανάμεσα στο χωριό Βαρνίτα [5] [en], κοινότητα που εξακολουθεί να ελέγχεται από την κυβέρνηση της Μολδαβίας, και στην πόλη Μπέντερ [6] [en], που ελέγχεται από τις αποσχιστικές αρχές της Υπερδνειστερίας. Αυτό οδήγησε σε συγκρούσεις ανάμεσα στους πολίτες της Μολδαβίας, οι οποίοι προσπάθησαν να καταστρέψουν τα σημεία ελέγχου, και στην πολιτοφυλακή της Υπερδνειστερίας, η οποία παρενέβη για να τους σταματήσει. Η σύγκρουση έφτασε στο τέλος της λίγες ώρες αργότερα, μετά από παρέμβαση της Επιτροπής Ενιαίου Ελέγχου [7][en], ενός ενιαίου μηχανισμού που ιδρύθηκε για να παρακολουθεί – μεταξύ άλλων -και τη Ζώνη Ασφαλείας. Καθώς η Υπερδνειστερία ισχυριζόταν οτι τα νέα σημεία ελέγχου στοχεύουν στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, οι αντιδράσεις των χρηστών του διαδικτύου από τη Μολδαβία επισημαίνουν κάποιες από τις αιτίες έξαρσης των εντάσεων.

Breakaway Transnistria, Wikimedia Commons

Χάρτης της Μολδαβίας και της αποσχισμένης περιοχής της Υπερδνειστερίας (από Wikimedia Commons)

Ο Dragoș Galbur πιστεύει πως επρόκειτο για μια προσπάθεια κατάληψης. Γράφει [8] [ro]:

Δεν κατάφερα να κοιμηθώ μέχρι τις 4 το πρωί, παρακολουθώντας τί συμβαίνει στη Βαρνίτα, όπου πολλοί Ρώσοι στρατιώτες και στρατιωτικοί της Υπερδνειστερίας επιτέθηκαν στην περιοχή της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. Και λέγοντας “επιτέθηκαν”, ξέρω πολύ καλά τι λέω. Δε μπορείς να έρχεσαι με στρατιωτικές στολές σε μια περιοχή που δε σου ανήκει (σύμφωνα με τη Συνθήκη Ειρήνης της Μόσχας) και να αρχίζεις να χτυπάς ανθρώπους από τη Βαρνίτα, να εγκαθιστάς τα άρματά σου με το πρόσχημα ότι ανοίγεις ένα σημείο ελέγχου σε εκείνο το σημείο. Αυτό λέγεται κατάληψη!

Ο Galbur φαίνεται δυσαρεστημένος από τις αντιδράσεις των επισήμων της Μολδαβίας:

Εκτός από τις αντιδράσεις στο Facebook, στο Κισινάου [9], την πρωτεύουσα της Μολδαβίας, όλοι ήταν σιωπηλοί. Ούτε μια αντίδραση, τίποτα. Κανείς δε σήκωνε το τηλέφωνο. Εάν υπήρχε κάποιος πυροβολισμός από κάποιον απρόσεκτο στην περιοχή, σίγουρα θα επαναλάμβαναν το σενάριο του 1992. Αλλά ποιος νοιάζεται; Στο Κισινάου έχουμε μια μεγάλη σύγκρουση για τα χρήματα και την εξουσία.

Ο blogger αναφέρεται στη βαθιά πολιτική κρίση που ταλαιπωρεί τη Μολδαβία. Μετά την πτώση [10] [en] της κυβέρνησης στις αρχές του έτους, την προηγούμενη εβδομάδα οι Μολδαβοί παρακολούθησαν τον ομιλητή της Βουλής να εκδιώχνεται [11] [en].

Μια πρόσφατη δημοσκόπηση στη Μολδαβία (Απρίλιος 2013) αποκαλύπτει [12] [ro] ότι το 81% του πληθυσμού που συμμετείχε στην έρευνα, πιστεύει ότι η χώρα δεν κυβερνάται σύμφωνα με τη θέληση του λαού, ενώ το 84% δηλώνει ότι η χώρα έχει πάρει λάθος δρόμο. Επίσης, το 82% των συμμετεχόντων δεν είναι ευχαριστημένοι με τον τρόπο που χειρίζεται η κυβερνητική διοίκηση τη διευθέτηση της σύγκρουσης στην Υπερδνειστερία.

Την ίδια απογοήτευση εκφράζει και ο δημοσιογράφος-blogger Andrei Cibotaru, ο οποίος υποστηρίζει ότι η Συμμαχία για την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση [13] [en] (AIE) είναι προτιμότερο να μετονομαστεί σε Συμμαχία για το Αιώνιο Διάλειμμα, εξαιτίας της διαρκούς πάλης για την εξουσία, που άφησε τη Μολδαβία χωρίς πρόεδρο για σχεδόν δύο χρόνια, έπειτα χωρίς πρωθυπουργό και τώρα χωρίς ομιλητή στο Κοινοβούλιο.

Ο Cibotaru γράφει [14] [ro]:

Εν τω μεταξύ, η AIE προσπαθεί να μας εκφοβίσει για τις ερχόμενες εκλογές. Λένε συνέχεια πως όταν έρθουν οι εκλογές δε θα κερδίσουμε εμείς, αλλά οι κομμουνιστές. Όμως γιατί αυτό να φοβίζει εμάς – και όχι εκείνους;

Η πολιτική επιστροφή του Κομουνιστικού Κόμματος [15] μπορεί να αποτελέσει ένα ρεαλιστικό σενάριο.

Σε ερώτηση για το ποιον θα ψήφιζαν σε ενδεχόμενες βουλευτικές εκλογές της επόμενης Κυριακής, το 32,5% της έρευνας του Απριλίου απάντησε ότι θα επέλεγε το Κομμουνιστικό κόμμα, σε αντίθεση με τα υπάρχοντα κυβερνητικά κόμματα, που συγκέντρωσαν αντίστοιχα 12,6% (για το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα [16] [en] ), 10,5% (για το Φιλελεύθερο Κόμμα [17] [en]) και 6,8% (για το Δημοκρατικό Κόμμα [18] [en] ).

Ο δημοσιογράφος και blogger Vitalie Cojocari γράφει [19] [ro] ότι “η Υπερδνειστερία έχει χαθεί για πάντα για τη Μολδαβία”:

[…] Μόνος ένας ανόητος δε θα μπορούσε να το καταλάβει. Η Υπερδνειστερία υφίσταται ως ένα ανεξάρτητο κράτος και δε χρειάζεται παγκόσμια αναγνώριση όσο υπάρχει για αυτήν η “Μαμά Ρωσία”. Η Υπερδνειστερία δεν εκπροσωπεί τη Μολδαβία και μόνο οι αφελείς των ΜΚΟ του Κισινάου πιστεύουν ακόμα ότι η περιοχή κατά μήκος του ποταμού Δνείστερου [20] ανήκει στη Μολδαβία. Δε μπορεί να είναι αλλιώς. Είκοσι χρόνια μετά τον πόλεμο, η Υπερδνειστερία έχει μια νέα γενιά. Αυτή η γενιά ενηλικιώθηκε και έχει ως δεδομένο ότι εκεί είναι η Μολδαβία και εκεί η Υπερδνειστερία και είναι δύο τελείως διαφορετικές οντότητες, δύο διαφορετικά κράτη.

Ο Cojocari προτείνει δύο λύσεις για την Υπερδνειστερία – μια εύκολη και γρήγορη και μια σκληρή και εκτενέστερη:

Η δύσκολη λύση προϋποθέτει οι ίδιοι οι κάτοικοι της Υπεδνειστερίας να θέλουν να ενωθούν με τη Μολδαβία. Για να γίνει αυτό όμως, πρέπει η οικονομία της Μολδαβίας να ανθεί, οι άνθρωποι να έχουν τα πάντα και η ζωή να είναι ένας μικρός παράδεισος. Αγαπητοί θεωρητικοί του καφέ, δε θα πείσετε το λαό της αριστερής όχθης του Δνείστερου να ενωθούν με τη δεξιά όχθη, αν δεν τους προσφέρετε μια εναλλακτική. Τι θα μπορούσαμε να τους δώσουμε; Φτώχεια; Χαλασμένους δρόμους; Η εύκολη λύση είναι να αφήσουμε την Υπερδνειστερία ήσυχη. Είναι στο χέρι μας. Έχουμε ένα στόχο. Πρέπει να είμαστε μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχοντας την Υπερδνειστερία, δε θα μπορούμε να το πετύχουμε αυτό, ενώ χωρίς αυτήν, μπορούμε. Λυπάμαι μόνο για ένα πράγμα. Για τους καημένους κατοίκους της Βαρνίτα και άλλων χωριών, που οι αρχές του Κισινάου τα έχουν ξεχάσει.

Εν τω μεταξύ, η λαϊκή υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης της Μολδαβίας έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Η φετινή δημοσκόπηση καταδεικνύει [12] [ro] ότι οι απόψεις των πολιτών μοιράζονται εξίσου όσον αφορά την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (51%) και την ένταξη στη Ρωσική Ένωση (52%).

Σε ένα ιστολόγιο με τίτλο ‘”Ο Ρωσικός στρατός να πάει σπίτι του”, ο blogger Nicu Gușan είναι πεπεισμένος [21] [ro] ότι η μόνη ελπίδα που υπάρχει δεν προέρχεται από τη νομοθετική πολιτική εξουσία, αλλά από τους πολίτες της Μολδαβίας:

Ο Ρωσικός στρατός δε θα πάρει ούτε ένα κομμάτι από αυτή την ήδη ανάπηρη δημοκρατία! Αυτή τη φορά, παρά την ανικανότητα των αρχών μας, δε θα επιτρέψουμε να μπει και άλλο τμήμα της γης μας κάτω από Ρωσική κατοχή. Οι πολίτες του σήμερα θα παραμείνουν σε επιφυλακή, όπως ακριβώς έκαναν και το 1992 και χάρη σε αυτούς αυτή η δημοκρατία δεν έχει καταληφθεί πλήρως.