- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Τα τρένα της Αργεντινής και η ιστορίας τους από bloggers

Κατηγορίες: Αργεντινή, Ιστορία, Μέσα των πολιτών, Ταξίδια, Τέχνες - Πολιτισμός

Το σιδηροδρομικό δίκτυο της Αργεντινής, το μεγαλύτερο στη Λατινική Αμερική, μεταφέρει την ιστορία της γέννησής του σε πόλεις και κωμοπόλεις, και πάνω απ’ όλα την οικονομική και επικοινωνιακή δραστηριότητα της χώρας.

Αργεντινοί bloggers αφιερώνουν δημοσιεύσεις για αυτό το δίκτυο μεταφορών, που ιδρύθηκε το 1855 και με το πέρασμα των χρόνων κατόρθωσαν να διατηρήσουν ζωντανή την ιστορία των σταθμών του. Το blog Pan y Cielo [1](Ψωμί και Ουρανός) κάνει μια πολύ ενδιαφέρουσα καταγραφή της μετανάστευσης και της ανάπτυξής της:

Πολλοί σημειώνουν ότι οι Αργεντινοί είμαστε παιδιά των καραβιών, αν και η λαϊκή μας κουλτούρα αποδεικνύει ότι οι Αργεντινοί είμαστε παιδιά των τρένων.

Πόσες γεύσεις, πόσα κομμάτια, πόσοι μύθοι, πόσα τραγούδια, πόσοι ρυθμοί μεταφέρθηκαν από τις επαρχίες με το τρένο; Σε πόσα μέρη το τρένο εξάλειψε τη δίψα και σε πόσα την πείνα; Σε πόσα χωριά έδωσε όνομα με την άφιξή του και πόσα έκανε να σιωπήσουν όταν σταμάτησε να περνά; Γιατί το τρένο στην Αργεντινή είναι ο πατέρας των χωριών αλλά και ο πατέρας των ερήμων.

Συνεχίζει:

Το τρένο είναι ένα από τα μεγάλα χαρακτηριστικά της Αργεντινής, οι καρδιές των ανθρώπων οφείλουν πολλά στο κράτος. Το τρένο είναι ο πολιτισμός, η ανθρώπινη κληρονομιά, είναι ένα είδος παγανιστικού αγίου, του οποίου οι περισσότεροι ναοί έχουν κατεδαφιστεί.

Υπάρχουν επίσης τρένα που δεν είναι πλέον σε εμπορική χρήση, εκτός κι αν ο λόγος είναι τουριστικός. Όπως είναι η περίπτωση του Tren a las Nubes [2] (Τρένου των Νεφών) στην επαρχία της Salta, που διανύει περισσότερα από 400 χιλιόμετρα ανάμεσα σε βουνά και σύννεφα στα 4.200 μέτρα υψόμετρο από την επιφάνεια της θάλασσας. Στο blog Curiosidades del Mundo [3](Παραξενιές του Κόσμου) σχολιάζεται η γεωγραφική περιοχή που διασχίζει το συγκεκριμένο τρένο:

Σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 4200 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας, το τρένο των νεφών λειτουργεί ως τουριστικό τρένο, που συνδέει το σταθμό της Salta με την οδογέφυρα La Polvorilla μέσα στην Οροσειρά των Άνδεων. Το τρένο διασχίζει 434 χιλιόμετρα μαζί με το ταξίδι επιστροφής, σε μια πορεία περίπου 15 ωρών. Η διαδρομή με το τρένο περνά από 29 γέφυρες, 21 σήραγγες, 13 οδογέφυρες και 2 συστήματα σπιράλ και ζικ-ζακ.

Ομοίως, προς το Νότο της Αργεντινής υπάρχουν δύο τρένα που έχουν τουριστικούς σκοπούς: Το La Trochita και το Tren del Fin del Mundo [4](Τρένο του Τέλους του Κόσμου), τοποθετημένα στις επαρχίες Chubut και Γη του Πυρός αντίστοιχα.

Η ιστοσελίδα Locura Viajes [5](Τρελά Ταξίδια) περιγράφει τα χαρακτηριστικά και την ιστορία του τρένου που μας μεταφέρει στην εποχή της πρώτης ατμομηχανής:

Το La Trochita [6] είναι η κοινή ονομασία με την οποία αναφερόμαστε στο Παλιό Εξπρές της Παταγονίας, χάρη στο υπέρ-οικονομικό μέγεθος των 75 εκ. πλάτους και της απόστασης των τροχιών με μόνο 0,75 εκ. Ακόμη και σήμερα διασχίζει τα 400 χλμ διαδρομής καθοδηγούμενο από μια ατμομηχανή του 1922.

Έπειτα, συνεχίζει με την ιστορία της γέννησης του τρένου:

La Trochita - foto: Laura Schneider

Το La Trochita – φωτογραφία: Laura Schneider

Το La Trochita γεννήθηκε μετά τον πόλεμο, στιγμή οικονομικής κρίσης που ενθάρρυνε την επιλογή μιας τόσο στενής διαδρομής. Η αρχική ιδέα ήταν να φτιαχτεί μια μεγάλη αμαξοστοιχία που θα διέσχιζε την Παταγονία [7] και θα έφτανε ως το Puerto Madryn [8], αλλά για οικονομικούς και κλιματικούς λόγους το σχέδιο εγκαταλείφθηκε. Η τοποθέτηση των γραμμών άρχισε στο Ingeniero Jacobacci [9] και το 1941 έφτασε ως την πόλη της El Maitén [10]. Τέσσερα χρόνια αργότερα έφτασε ως την πόλη Esquel [11].

Η σελίδα Che Fotos [12] αφηγείται το ταξίδι του Τρένου του Τέλους του Κόσμου:

Η περιήγηση ξεκινά από τον κεντρικό σταθμό (βλ. φωτογραφία παραπάνω για ωράρια, κλπ). Το πρώτο μέρος της περιήγησης γίνεται μέσα από το Φαράγγι του Ταύρου και διασχίζοντας τον Ποταμό Pipo πάνω από τη γέφυρα QUEMADO. Οι νέες γραμμές περνούν πάνω από τα ερείπια της παλιάς γέφυρας. Μετά από αρκετή διαδρομή, σταματά στο σταθμό “Καταρράκτης της Macarena”, όπου όποιος θέλει μπορεί να κατέβει για μερικές φωτογραφίες και να απολαύσει το τοπίο. Επίσης, μπορεί να δει και τη συμβολική ανοικοδόμηση του χωριού Yámana.

Καταλήγει στη τελευταία στάση:

Η τελευταία στάση είναι η στάση του Τέλους του Κόσμου, απ’ όπου μπορεί κάποιος να γυρίσει στο κεντρικό σταθμό ή να αλλάξει μερικά λεωφορεία ή βαν από διαφορετικά μονοπάτια ώστε να κάνει μια ολοκληρωτική περιήγηση στο πάρκο, να πάει στο ακραίο σημείο της Εθνικής Γραμμής 3 ή να περιηγηθεί με τα πόδια στις κοντινότερες περιοχές του σταθμού ώστε να μπορέσει να γυρίσει στο τρένο.

Από την άλλη πλευρά, μερικοί bloggers προσπαθούν να ξεθάψουν την ιστορία χωριών που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν δίπλα στο σιδηροδρομικό δίκτυο, όπως είναι η περίπτωση του Basavilbaso στην επαρχία Entre Ríos. Το blog Arqueologia Ferroviaria [13](Σιδηροδρομική Αρχαιολογία) εκτός από μια εκτενή φωτογραφική έκθεση, σχολιάζει:

Η πόλη Basavilbaso γεννήθηκε δίπλα στο παλιό σταθμό τρένων Central Entrerriano, η πρώτη αμαξοστοιχία διήλθε από αυτές τις γραμμές περίπου το 1887, σήμερα είναι το τρένο που κάνει τη διαδρομή Paraná-Concepción της Ουρουγουάης για λογαριασμό των UEFER και συνδέσεις για λογαριασμό της εταιρείας ALL. Το 1992 κατά τη διάρκεια της προεδρίας του κακού CSM έκλεισαν όλες οι υπηρεσίες, το 2004 η εταιρεία TEA εφάρμοσε μεταφορές φορτίων μόνο, που μεταγενέστερα ενισχύθηκε με μεταφορές επιβατών μεταξύ των σταθμών Lacroze και Posadas. Το 2011 η επιδότηση ανακλήθηκε από την εν λόγω εταιρεία και παραχωρήθηκε στην TBA μέχρι το Μάιο του 2012, οπότε με αφορμή την τραγωδία στο σταθμό Once της αφαιρέθηκε η άδεια.

Παρά το γεγονός ότι μερικές από τις μονάδες της έχουν ήδη εξαφανιστεί, η ιστορία της παραμένει στη δημοσιότητα μέσω του blog της Mariana Diaz [14] όπου ακόμα δεν έχουν χαθεί οι ελπίδες αναγέννησης τους:

Οι μονάδες έκλεισαν, οι γραμμές εγκαταλείφθηκαν. Πολλές λεηλατήθηκαν και οι σκελετοί τους θα επιβιώσουν στο πέρασμα του χρόνου, φέρνοντας μνήμες που ταξιδεύουν από το παρελθόν.

Το blog συνεχίζει:

Οι γραμμές άντεξαν στον πέρασμα του χρόνου και ο Carlos και οι συνάδελφοί του αγωνίζονται για να επαναφέρουν τα εγκαταλελειμμένα τμήματα. “Παραμένει η επισκευή μόνο του 2% των γραμμών”, λέει ενθουσιασμένος, ενώ εργάζονται ακούραστα για να τελειώσουν το έργο που παλεύουν τα τελευταία 10 χρόνια.