Το νέο διάταγμα του Βιετνάμ για το Διαδίκτυο, που δημοσιοποιήθηκε στις 31 Ιουλίου, προκάλεσε αμέσως διαμάχη, αφού φέρεται να περιέχει αρκετές διατάξεις, που θα απαγόρευαν την κοινοποίηση ειδήσεων σε διάφορα κοινωνικά δίκτυα. Αλλά η κυβέρνηση διευκρίνισε ότι το διάταγμα αποσκοπεί μόνο στην προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων. Ο κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου.

Το διάταγμα 72/2013/ND-CP ή «Διαχείριση, Παροχή, Χρήση Υπηρεσιών Διαδικτύου και Πληροφοριακού Περιεχομένου στο Διαδίκτυο» υπογράφηκε από τον πρωθυπουργό Nguyen Tan Dung στις 15 Ιουλίου. Αποτελείται από 6 κεφάλαια και 46 άρθρα που καλύπτουν αυτά τα θέματα:

…υπηρεσίες και πόροι διαδικτύου, διαχείριση, παροχή και χρήση διαδικτυακών πληροφοριών, δημιουργία ιστοτόπων και κοινωνικών δικτύων, πληροφορίες σχετικά με δίκτυα τηλεπικοινωνιών, ηλεκτρονικά παιχνίδια και ασφάλεια και ασφάλεια πληροφοριών στο διαδίκτυο.

Ένα ίντερνετ καφέ στο Βιετνάμ. Εικόνα από τη σελίδα Flickr του mikecogh (άδεια CC)

Αλλά η αμφιλεγόμενη ρήτρα 20.4 του διατάγματος ενόχλησε πολλούς ανθρώπους για την απαγόρευση των «συλλεγμένων πληροφοριών» :

…η ιστοσελίδα προσωπικών πληροφοριών είναι μια ιστοσελίδα, που δημιουργείται από άτομο μόνο του ή μέσω ενός κοινωνικού δικτύου. Αυτή η σελίδα θα πρέπει να χρησιμοποιείται για την παροχή και ανταλλαγή πληροφοριών μόνο αυτού του ατόμου. Δεν εκπροσωπεί άλλο άτομο ή οργανισμό και δεν επιτρέπεται να παρέχει συγκεντρωμένες πληροφορίες

Τι ακριβώς είναι μια «συγκεντρωμένη πληροφορία»; Η εφημερίδα Tuổi Trẻ επικαλέστηκε το Τμήμα Εκπομπών και Ηλεκτρονικών Πληροφοριών του Βιετνάμ, το οποίο το ερμήνευσε ως υπενθύμιση για τα άτομα να μην «παραθέτουν ή να μοιράζονται πληροφορίες από πρακτορεία Τύπου ή ιστότοπους κυβερνητικών υπηρεσιών».

Ο αναπληρωτής υπουργός Πληροφοριών και Επικοινωνιών Le Nam Thang είπε ότι το νέο διάταγμα αποσκοπεί στην αποτροπή της κακής χρήσης του Διαδικτύου για τη διάδοση ψευδών πληροφοριών. Προορίζεται επίσης να βοηθήσει τους χρήστες να «βρίσκουν σωστές και καθαρές πληροφορίες στο διαδίκτυο».

Οι ιδιοκτήτες προσωπικών ιστοσελίδων επιτρέπεται να παρέχουν μόνο τις δικές τους πληροφορίες και απαγορεύεται να λαμβάνουν ειδήσεις από πρακτορεία ΜΜΕ και να χρησιμοποιούν αυτές τις πληροφορίες σαν να ήταν δικές τους

Όπως ήταν αναμενόμενο, ο νόμος απαριθμούσε επίσης ορισμένες απαγορευμένες πράξεις (άρθρο 5):

…πληροφορίες που είναι κατά του Βιετνάμ, υπονομεύουν την εθνική ασφάλεια, την κοινωνική τάξη και την εθνική ενότητα […] ή πληροφορίες που διαστρεβλώνουν, συκοφαντούν και δυσφημούν το κύρος των οργανώσεων, την τιμή και την αξιοπρέπεια των ατόμων.

Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Βιετνάμ, η οποία περιέγραψε το διάταγμα ως «μοιραία ελαττωματικό και ασυμβίβαστο με το διεθνές δίκαιο και τα πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα», ανέφερε μια άλλη πιθανή επικίνδυνη διάταξη στο διάταγμα:

Το άρθρο 25 απαιτεί το φιλτράρισμα οποιασδήποτε πληροφορίας στο Διαδίκτυο με βάση την ερμηνεία ότι οι πληροφορίες αυτές συγκαταλέγονται στις «απαγορευμένες πράξεις» που περιγράφονται στο άρθρο 5. Οι αλλοδαποί πάροχοι υπηρεσιών Διαδικτύου θα πρέπει να παρέχουν πληροφορίες για τους χρήστες τους, όταν τους ζητηθούν από τα ερευνητικά όργανα.

Οι Αρχές του Βιετνάμ πραγματοποίησαν αμέσως ένα φόρουμ Τύπου για να διορθώσουν την «παρεξήγηση», που προκλήθηκε από τη δημοσίευση του διατάγματος. Ισχυρίστηκαν ότι το διάταγμα θα διευκολύνει την ανάπτυξη προτύπων Διαδικτύου στη χώρα:

Το διάταγμα δημιουργεί προϋποθέσεις για την ανάπτυξη εντύπων πληροφοριών στο Διαδίκτυο με την αδειοδότηση ιστοτόπων, κοινωνικών δικτύων και την εγγραφή παροχής υπηρεσιών

Επέμειναν επίσης ότι το διάταγμα δεν περιέχει καμία διάταξη, που να απαγορεύει στα άτομα να μοιράζονται πληροφορίες στα κοινωνικά δίκτυα:

Το διάταγμα 72 δεν έχει λέξη ή πρόταση, που να απαγορεύει σε άτομα να χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα για να μοιράζονται και να συλλέγουν πληροφορίες, επομένως δεν υπήρξε ποτέ απειλή για διαδικτυακούς δημοσιογράφους και bloggers.

Σύμφωνα με το διάταγμα, τα άτομα έχουν το δικαίωμα να συλλέγουν και να μοιράζονται πληροφορίες στα κοινωνικά δίκτυα. Ορίζει ότι τα άτομα επιτρέπεται να αναφέρουν πληροφορίες και να επισυνάψουν έναν σύνδεσμο στις πληροφορίες πηγής, ώστε άλλα άτομα να μπορούν να ανατρέξουν στις αρχικές, πλήρεις πληροφορίες. Το διάταγμα αποσκοπεί στην προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των πνευματικών δικαιωμάτων των πρακτορείων Τύπου. Στην πραγματικότητα, πολλά πρακτορεία Τύπου ανησυχούν για τα πνευματικά δικαιώματα και τα δικαιώματα του δημιουργού.

Πράγματι, οι αυξανόμενες περιπτώσεις παραβίασης πνευματικών δικαιωμάτων έχουν ανησυχήσει πολλές εταιρείες και επιχειρήσεις. Αλλά ο Steven Millward του Tech in Asia πιστεύει ότι το νέο διάταγμα του Βιετνάμ για το Διαδίκτυο δεν διορθώνει το πρόβλημα:

Το Βιετνάμ φαίνεται να χτυπά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την ατομική κοινή χρήση αντί να διορθώνει την αιτία του προβλήματος: την πειρατεία περιεχομένου από τεμπέληδες ειδησεογραφικούς ιστότοπους. Σίγουρα η ρύθμιση της βιομηχανίας ΜΜΕ θα ήταν καλύτερη κίνηση από αυτό το είδος απαγόρευσης.

Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα επέκριναν το διάταγμα ως «τη σκληρότερη επίθεση κατά της ελευθερίας της ενημέρωσης»:

Το ανακοινωθέν διάταγμα δεν είναι τίποτα λιγότερο από την πιο σκληρή επίθεση κατά της ελευθερίας της ενημέρωσης από τότε που ο πρωθυπουργός Nguyen Tan Dung υπέγραψε διάταγμα για την επιβολή σκληρών κυρώσεων στα μέσα ενημέρωσης το 2011

Εάν τεθεί σε ισχύ, οι Βιετναμέζοι θα στερηθούν οριστικά τις ανεξάρτητες και ειλικρινείς πληροφορίες που συνήθως κυκλοφορούν σε ιστολόγια και φόρουμ.

Το διάταγμα είναι και παράλογο και εξαιρετικά επικίνδυνο. Η εφαρμογή του θα απαιτήσει μαζική και συνεχή κρατική επιτήρηση ολόκληρου του Διαδικτύου, μια σχεδόν αδύνατη πρόκληση. Αλλά, ταυτόχρονα, θα ενισχύσει το νομοθετικό οπλοστάσιο που διαθέτουν οι αρχές.

Ο Phil Robertson του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανησυχεί ότι το διάταγμα θα χρησιμοποιηθεί για «επιλεκτική δίωξη»:

Πρόκειται για νόμο που έχει θεσπιστεί για επιλεκτική δίωξη. Αυτός είναι ένας νόμος που θα χρησιμοποιηθεί εναντίον ορισμένων ανθρώπων που έχουν γίνει αγκάθι στο μάτι των Αρχών στο Ανόι.