Αυτό το άρθρο αποτελεί μέρος του Ειδικού Αφιέρωματός μας Διαδηλώσεις της  #Euromaidan στην Ουκρανία [en].

Έπειτα από μια βίαιη καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλωτών της Euromaidan, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 70 ως 100 ανθρώπων την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου, το κοινοβούλιο της Ουκρανίας σχημάτισε μια νέα πλειοψηφία και ψήφισε την απομάκρυνση του Προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς μετά από τις αυξανόμενες πιέσεις των διαδηλωτών.

Ο Γιανουκόβιτς δεν βρισκόταν στο Κίεβο εκείνη τη στιγμή, καθώς είχε τραπεί σε φυγή, και κατήγγειλε τα γεγονότα ως πραξικόπημα.

Η νομοθετική ψηφοφορία έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τους ανθρώπους του κινήματος της Euromaidan, οι οποίοι διαδήλωναν για τρεις μήνες ενάντια στην όλο και πιο πιεστική κυβέρνηση του Γιανουκόβιτς, αφού αυτός είχε αποχωρήσει από μια συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση τον Νοέμβριο του 2013.

Μετά τις αναταραχές στις 20 Φεβρουαρίου, όταν οι δυνάμεις ασφαλείας πυροβόλησαν προς τους διαδηλωτές, είχε αρχικά επιτευχθεί μια συμφωνία [uk] μεταξύ της αντιπολίτευσης και του Γιανουκόβιτς, η οποία θα έδινε τέλος στη βία που επικρατούσε στη χώρα, με τον Γιανοκούβιτς όμως να παραμένει πρόεδρος μέχρι τις νέες εκλογές στο τέλος του χρόνου. Η συμφωνία επίσης περιελάμβανε την επιστροφή στο σύνταγμα του 2004, το οποίο περιορίζει τις εξουσίες του προέδρου, και τη σύσταση μιας διεθνούς επιτροπής που θα εξέταζε τα γεγονότα στο Κίεβο. Η συμφωνία επετεύχθη με τη μεσολάβηση [en] τριών Ευρωπαίων υπουργών εξωτερικών.

Το απόγευμα της 21ης Φεβρουαρίου, οι αρχηγοί της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης πήγαν στην Πλατεία Ανεξαρτησίας στο Κίεβο – το φρούριο των διαδηλωτών – για να παρουσιάσουν στους πολίτες τη συμφωνία που υπογράφηκε. Έφτασαν τη στιγμή που οι διαδηλωτές πενθούσαν [en] για την πρωτόγνωρη απώλεια ανθρώπων που είχε συμβεί την προηγούμενη μέρα. Παρά τον κίνδυνο, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι είχαν συγκεντρωθεί στην πλατεία, μεταξύ των οποίων και κάποιοι αστυνομικοί που είχαν πάει με το μέρος των διαδηλωτών. Οι πολίτες κατηγόρησαν τον πρόεδρο και την κυβέρνησή του για την κλιμάκωση της βίας και τη χρήση όπλων.

#Maidan now via @ukrpravda_news#Ukraine#euromaidanpic.twitter.com/USAFXoF2WY

— Tetyana Bohdanova (@tetyUAna) February 21, 2014

#Maidan τώρα μέσω @ukrpravda_news#Ukraine#euromaidanpic.twitter.com/USAFXoF2WY

Όταν οι διαδηλωτές άκουσαν ότι ο Γιανουκόβιτς θα παρέμενε στην εξουσία για τουλάχιστον μέχρι τις επόμενες εκλογές, αποδοκίμασαν τους αντιπροσώπους του κοινοβουλίου. Ένα τακτικό μέλος της ομάδας αυτοάμυνας της Maidan (της “σότνικ”) ανέβηκε στη σκηνή και εκφώνησε έναν πολύ συγκινητικό λόγο, καλώντας τον πρόεδρο να παραιτηθεί μέχρι το επόμενο πρωί, ειδάλλως οι διαδηλωτές θα βγουν στην αντεπίθεση (video [uk]).

Το κάλεσμά του έλαβε τη συντριπτική υποστήριξη του πλήθους και αυτή η υποστήριξη μεταδόθηκε και από τον αρχηγό του Δεξιού Τομέα [en], ενός δεξιού εθνικιστικού κόμματος της αντιπολίτευσης, αν και με πιο συγκρατημένο τρόπο. Ο γνωστός δημοσιογράφος Dmytro Gnap επίσης ανέβηκε στη σκηνή, κατηγορώντας τους αρχηγούς της αντιπολίτευσης ότι πρόδωσαν το κίνημα της Euromaidan και προτείνοντας πιθανούς τρόπους για την παραίτηση του Γιανουκόβιτς.

Οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως ο @RainFromUkraine, αντέδρασε [uk] με παρόμοιο τρόπο:

хрипкий голос сотника був голосом всіх українців

— дощисько (@RainFromUkraine) February 21, 2014

Η ραγισμένη φωνή της σότνικ ήταν η φωνή όλων των Ουκρανών.

Αμέσως μετά, ένας από τους αρχηγούς της αντιπολίτευσης, ο παλαίμαχος παγκόσμιος πρωταθλητής του μποξ που πλέον ασχολείται με την πολιτική Vitaliy Klychko [en], ανέβηκε στη σκηνή και ζήτησε συγγνώμη από τους διαδηλωτές που έκλεισε μια συμφωνία με τον Γιανουκόβιτς και που “έδωσαν τα χέρια” [uk].

Λίγο μετά τα γεγονότα αυτά, διαδόθηκε η είδηση ότι ο Γιανουκόβιτς θα αφήσει το Κίεβο για την ανατολική ουκρανική πόλη Χάρκοβο. Ωστόσο, αργότερα το ίδιο απόγευμα, ακτιβιστές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αναγνώρισαν ένα ιδιωτικό τζετ [uk] που, όπως φημολογείται, ανήκε στον Πρόεδρο και που έφυγε από την Ουκρανία, μέσω της ιστοσελίδας εντοπισμού πτήσεων FlightRadar24 [en]. Καθώς το αεροπλάνο πετούσε προς το Σότσι, πολλοί πίστεψαν ότι ο Γιανουκόβιτς τράπηκε σε φυγή στη Ρωσία.

Ωστόσο, το τζετ δεν προσγειώθηκε εκεί, αλλά έφυγε πιο μακριά, προς τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με τον Γιανουκόβιτς, όπως φημολογείται, να έχει επιβιβαστεί σ’ αυτό. Το αν ο Γιανουκόβιτς όντως έφυγε από την Ουκρανία, ωστόσο, παραμένει ανεπιβεβαίωτο.

Το πρωί της 22ας Φεβρουαρίου, το κίνημα της αυτοάμυνας της Maidan ανακοίνωσε ότι φυλούσε το Κοινοβούλιο και άλλους κυβερνητικούς θεσμούς, ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας είχαν εγκαταλείψει τελείως το κυβερνητικό τετράγωνο στο Κίεβο, προφανώς επειδή περίμεναν ότι οι διαδηλωτές θα ορμούσαν και θα κατέστρεφαν τα κτίριά του. Ο χρήστης του Twitter Pedrodon [en] κοινοποίησε την εικόνα [en] του από τα γεγονότα:

Protesters are patrolling through the govt quarter and guarding parliament in #Kiev#Ukraine#ukraineprotestspic.twitter.com/GWT8fsEG0j

— Pedrodon (@stopnarcotics) February 22, 2014

Οι διαδηλωτές είναι σε περιπολία στο κυβερνητικό τετράγωνο και φυλάνε το κοινοβούλιο στο #Kiev#Ukraine#ukraineprotestspic.twitter.com/GWT8fsEG0j

Ένας δημοσιογράφος από τις Βρυξέλλες, ο @Balliauw, πρόσθεσε επίσης αυτή την εικόνα [en]:

Self defence forces from #Maidan guarding the building of the presidential administration in #Kievpic.twitter.com/4QFlWwUPzJ

— Balliauw (@Balliauw) February 22, 2014

Οι δυνάμεις αυτοάμυνας της #Maidan φυλάνε το κτίριο της προεδρικής διοίκησης στο #Κίεβο pic.twitter.com/4QFlWwUPzJ

Οι δυνάμεις της κυβέρνησης και το προσωπικό ιδιωτικής ασφάλειας επίσης είχαν εγκαταλείψει την περιβόητη και πλούσια οικία “Μεζιχίρια” του Γιανουκόβιτς. Μέλη της Maidan περικύκλωσαν την οικία για να αποτρέψουν τη λεηλασία και την καταστροφή, αλλά επέτρεψαν στους δημοσιογράφους και σε άλλους πολίτες την ελεύθερη είσοδο (photos [uk]). Εκατοντάδες Ουκρανοί επισκέφτηκαν το μέρος μέσα στη μέρα, η είσοδος στο οποίο απαγορευόταν στους απλούς πολίτες για χρόνια.

Στο μεταξύ, δημοσιογράφοι ανακάλυψαν σωρούς μερικώς κατεστραμμένων αρχείων που αποκαλύπτουν μεγάλης κλίμακας διαφθορά.

Η ανταποκρίτρια του RL/RFE Irtsia Stelmakh [uk] δημοσίευσε στο Twitter αρκετές εικόνες της οικίας:

Ось воно #межигір‘я #Межигорье pic.twitter.com/LHnTaWDhv9

— Ірця Стельмах (@irzja_stelmakh) February 22, 2014

Ορίστε η οικία “Μεζιχίρια”.

Η δημοσιογράφος Oksana Kovalenko δημοσίευσε στο Twitter [uk]:

Знайшли біля причалу у воді документи pic.twitter.com/o1MYxFXoLa

— Oksana Kovalenko (@superumka) February 22, 2014

Βρέθηκαν έγγραφα στο νερό κοντά στην αποβάθρα.

Την ώρα που πολλοί Ουκρανοί ξεναγούνταν στην οικία του Γιανουκόβιτς, οι βουλευτές συνεδρίαζαν στο Κοινοβούλιο και άρχισαν να ψηφίζουν έναν αριθμό κρίσιμων αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής σε μια κοινοβουλευτική-προεδρευόμενη δημοκρατία (με περιορισμένες εξουσίες του προέδρου), επιλέγοντας έναν νέο ομιλητή, καθώς και αρκετές άλλες θέσεις-κλειδιά στην κυβέρνηση.

Εν μέσω αυτών των γεγονότων, ένα φιλοκυβερνητικό κανάλι δημοσίευσε ένα βίντεο με μια δήλωση [uk] του Προέδρου Γιανουκόβιτς, το οποίο υποτίθεται ότι καταγράφηκε στο Χάρκοβο, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της βορειοανατολικής Ουκρανίας. Στη δήλωση, ο πρόεδρος κατηγόρησε τους αντιπάλους του για πραξικόπημα, αναφέρθηκε στους διαδηλωτές ως “ληστές” και τόνισε ότι θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να αποτρέψει την αιματοχυσία.

Πρόσθεσε, επίσης, ότι δεν σκοπεύει να αφήσει τη χώρα.

Ενόσω βουλευτές εσπευσμένα άφηναν το φιλοπροεδρικό Κόμμα των Περιφερειών [en], αρκετοί φιλοπροεδρικοί και φιλορώσοι βουλευτές και περιφερειακές αρχές γρήγορα κάλεσαν συνέλευση στο Χάρκοβο. Η κίνηση προκάλεσε ευρεία ανησυχία ότι θα υιοθετηθούν αποσχιστικές και φεντεραλιστικές δηλώσεις και ότι θα γίνουν εκκλήσεις προς τη Ρωσία να παρατάξει τα στρατεύματά της στην Ουκρανία. 

Ωστόσο, η συνέλευση απλώς έκανε έκκληση [ru] για αυτο-οργάνωση προκειμένου να διατηρηθεί η τάξη στις ανατολικές και νότιες περιφέρειες της Ουκρανίας και για φιλικές σχέσεις με τη Ρωσία. Προς υποστήριξη αυτού, οργανώθηκε στο Χάρκοβο ένα μαζικό συλλαλητήριο από οπαδούς του Κόμματος των Περιφερειών. Ενώ κάποιοι συμμετείχαν επειδή το ήθελαν, υπήρξαν αναφορές στα ΜΜΕ ότι ασκήθηκε πίεση σε κρατικούς υπαλλήλους και άλλους [uk] για να συμμετάσχουν στο συλλαλητήριο.

Την ίδια στιγμή, ένα μεγάλο συλλαλητήριο προς υποστήριξη της Euromaidan επίσης έλαβε χώρα στο Χάρκοβο [video [uk]]. Ο χρήστης του Twitter @ShkvarkiUA δημοσίευσε [uk] από το κέντρο της πόλης:

СХІД і ЗАХІД – РАЗОМ! • СВОБОДУ НАРОДУ! – скандирует Харьков. | #євромайдан #україна #майдан #харків #Харьков pic.twitter.com/ycQiiAGWnT

— Шкварки News (@ShkvarkiUA) February 22, 2014

Η ανατολή και η δύση είναι ΕΝΩΜΕΝΕΣ! ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ! – φωνάζει το Χάρκοβο.

Οι ακτιβιστές της Euromaidan του Χάρκοβο απαίτησαν επίσης την απομάκρυνση των αποσχισματικών δημάρχου και κυβερνήτη τους. Κοντά στο βραδάκι, μεταδόθηκε [uk] ότι και οι δυο έφυγαν για τη Ρωσία, καθώς η Κρατική Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας ξεκίνησε ποινική έρευνα για τις αποσχισματικές τους αξιώσεις.

Αργότερα το ίδιο βράδυ, το κοινοβούλιο στο Κίεβο ψήφισε την απομάκρυνση του Προέδρου Γιανουκόβιτς [en] και κάλεσε πρώιμες προεδρικές εκλογές τον Μάιο. Οι βουλευτές ακόμα υποστήριξαν την αποφυλάκιση της πρώην Πρωθυπουργού της Ουκρανίας Γιούλια Τιμοσένκο, που φυλακίστηκε από τον Γιανουκόβιτς το 2011.

Περιττό να πούμε ότι η αντίδραση πολλών Ουκρανών ήταν πανηγυρική. Η δημοσιογράφος και φωτογράφος στο Κίεβο Bogdana Shevchenko δημοσίευσε στο Twitter:

ВІТАЮ ВСІХ!!!! #євромайдан #янукович

— Bogdana Shevchenko (@bbshevch) February 22, 2014

ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ!!!! #євромайдан #янукович

Η χρήστης Olia Riabuha δημοσίευσε στο Twitter:

Дякую всім хто боровся за справедливість! Слава Україні!Героям Слава!Сьогодні,ми перемогли!#Янукович #майдан #киев #дякую

— bizzle (@Olya_Riabuha) February 22, 2014

Ευχαριστώ όλους όσους μάχονται για τη δικαιοσύνη! Δόξα στην Ουκρανία! Δόξα στους ήρωες! Σήμερα νικήσαμε!

Ακολούθησαν αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας. Ο Βρετανός Γραμματέας Εξωτερικών William Hague [en] δημοσίευσε στο Twitter:

Agreed with German Foreign Minister Steinmeier today to support new government in #Ukraine and push for vital IMF financial package

— William Hague (@WilliamJHague) February 22, 2014

Είμαστε σύμφωνοι με τον Γερμανό Υπουργό Εξωτερικών Steinmeier σήμερα να στηρίξουμε τη νέα κυβέρνηση στην #Ουκρανία και να πιέσουμε για το ζωτικής σημασίας χρηματοοικονομικό πακέτο του ΔΝΤ.

Ο Πολωνός Υπουργός Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Radosław Sikorski [en] επίσης πρόσθεσε:

No coup in Kiev. Gov. buildings got abandoned. Speaker of Rada elected legally. Pres. VYanukovych has 24h to sign 04 Const. into law.

— Radosław Sikorski (@sikorskiradek) February 22, 2014

Κανένα πραξικόπημα στο Κίεβο. Τα κυβερνητικά κτίρια εγκαταλήφθηκαν. Ο ομιλητής της Ράντας εκλέχθηκε με νόμιμες διαδικασίες. Ο Πρόεδρος Γιανουκόβιτς έχει 24 ώρες για να υπογράψει το Σύνταγμα του 2004.

Από τις 7μ.μ. τοπική ώρα στις 22 Φεβρουαρίου, είναι άγνωστο το πού βρίσκεται ο Γιανουκόβιτς.