- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Υεμένη: Μάχη για την απαγόρευση του παιδικού γάμου

Κατηγορίες: Υεμένη, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Μέσα των πολιτών, Νεολαία, Φύλο & ισότητα

Ο παιδικός γάμος [1] [en] αποτελεί σύνηθες φαινόμενο στην Υεμένη, και ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές. Το σοβαρό αυτό ζήτημα ήρθε στο προσκήνιο εξαιτίας του θανάτου ενός οκτάχρονου κοριτσιού-νύφης.

Σύμφωνα με την έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το 2011, «Πώς επιτρέπετε να παντρεύονται μικρά κορίτσια» («How Come You Allow Little Girls to Get Married? [2]»), στην οποία υπάρχουν αναφορές στην εθνική έρευνα που έγινε από την κυβέρνηση της Υεμένης και τη UNICEF το 2006, 52% των νέων κοριτσιών παντρεύονται πριν την ηλικία των 18, ενώ περίπου το 14% των κοριτσιών στην Υεμένη πριν τα 15. Σε μία έρευνα του 2005 από το Πανεπιστήμιο της Σαναά αναφέρεται πως σε κάποιες αστικές περιοχές κάποια κορίτσια είναι παντρεμένα ακόμα και στην ηλικία των οχτώ. Η κύρια αιτία πίσω από τον παιδικό γάμο στην Υεμένη είναι η φτώχεια [3]. Οι πατέρες τείνουν να σταματούν τις κόρες τους από το σχολείο και να τις παντρεύουν συχνά με μεγαλύτερους άντρες έναντι μιας γενναιόδωρης προίκας, έτσι ώστε να καλύψουν τις ανάγκες της υπόλοιπης οικογένειας.

Η δεκάχρονη Nujood Ali πρωταγωνίστησε το 2008 στον τύπο ως η νεότερη διαζευγμένη του κόσμου, αφού ξέφυγε από το γάμο με έναν άνδρα, ο οποίος την είχε αγοράσει ως νύφη στην ηλικία των εννιά. Σήμερα η δεκαπεντάχρονη Nujood, η οποία ζει με το μεγαλύτερο αδερφό και τον πατέρα της, χρησιμοποίησε τα κέρδη από το βιβλίο για τη ζωή της για να εξασφαλίσει την εκπαίδευσή της, να παντρευτεί δύο φορές και να κανονίσει το γάμο της μικρότερης αδερφής της. Περισσότερα για το μαρτύριο της Nujood μπορείτε να διαβάσετε εδώ [en] [4]

Στα 10 της χρόνια, η Arwa είχε ήδη παντρευτεί και χωρίσει. Η περίπτωσή της πυροδότησε το 2009 συζητήσεις για τον παιδικό γάμο σε παγκόσμιο επίπεδο.

(Το βίντεο ανέβηκε στο YouTube από το χρήστη Journeyman Pictures [5])

Τον Σεπτέμβριο του 2013, μία ακόμη νεαρή νύφη από την Υεμένη βρέθηκε στους τίτλους των εφημερίδων, η οποία κατά τα λεγόμενα βρήκε τραγικό θάνατο μετά από αιμορραγία τη νύχτα του γάμου της με έναν 40χρονο «Σαουδάραβα».

Η ιστορία που έγινε γνωστή στα μέσα προκάλεσε την παγκόσμια κατακραυγή:

Ο διευθυντής του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Kenneth Roth, έγραψε στο Twitter:

Ο τραγικός θάνατος της 8χρονης «νύφης» τη νύχτα του γάμου της θα έπρεπε επιτέλους να πείσει την #Υεμένη να απαγορεύσει τον φριχτό παιδικό γάμο.

Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων προέτρεψε τη μεταβατική κυβέρνηση της Υεμένης να ορίσει όριο γάμου την ηλικία των 18 [9] [en] στις νέες διατάξεις του συντάγματος, έτσι ώστε να σώσει την παιδική ηλικία αλλά και τις ζωές πολλών κοριτσιών.


(Το βίντεο ανέβηκε στο YouTube από το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων [10])

Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Catherine Ashton, απαίτησε από την Υεμένη με δήλωσή [11] [en] της την απαγόρευση του παιδικού γάμου:

«Είμαι σοκαρισμένη από τις αναφορές για το θάνατο ενός οχτάχρονου κοριτσιού από την Υεμένη μετά από σοβαρά τραύματα, συμπεριλαμβανομένης της εσωτερικής αιμορραγίας, που έλαβαν χώρα τη νύχτα του γάμου της. Συνιστώ τις αρχές της Υεμένης να ερευνήσουν άμεσα την υπόθεση αυτή και να διώξουν ποινικά όλους τους υπεύθυνους αυτού του εγκλήματος.

Ο αρθρογράφος από τη Νέα Υόρκη Nicholas Kristof δημοσίυεσε επίσης το θέμα μέσω του Twitter:

Ένα 8χρονο κορίτσι από την Υεμένη πεθαίνει από εσωτερικά τραύματα μετά τον εξαναγκαστικό της γάμο με έναν 40χρονο άνδρα. http://t.co/VFE9pZXvGk [12]

Η ηθοποιός Mia Farrow έγραψε στο Twitter της κυβέρνησης της Υεμένης:

Μετά το θάνατο της 8χρονης «νύφης» τη νύχτα του γάμου της, θα έπρεπε να είναι ξεκάθαρο για την Υεμένη πως πρέπει να δώσουν τέλος στον παιδικό γάμο ΤΩΡΑ http://t.co/RPNNnlVKEl [14]

Ο ανταποκριτής του και παρουσιαστής ειδήσεων του CNN Jim Clancy έγραψε με απογοήτευση στο Twitter:

Ένα 8χρονο «κορίτσι-νύφη» είναι νεκρό. Ακόμα ένα. Οι νομοθέτες ντροπιάζουν τη χώρα τους.

Η Angham, μία κοπέλα από την Υεμένη που ζει στην Ουάσιγκτον, αναρωτιέται:

Χρειάζεται ο θάνατος ενός αθώου κοριτσιού-νύφης για να δοθεί προσοχή στην άμεση ανάγκη της Υεμένης για οικονομική βοήθεια για την πάταξη της φτώχειας;

Ο εξέχων κληρικός της Υεμένης Al Habib al-Jafri σημείωσε:

Πρέπει όλοι να βάλουμε τα δυνατά μας για να σταματήσουμε το φιάσκο της διακίνησης νεαρών κοριτσιών με το πρόσχημα του γάμου

Σε μία ακόλουθη σημείωσή του στο Facebook προέτρεψε [24] [ar] την κυβέρνηση της Υεμένης, αλλά και άλλων αραβικών και ισλαμικών χωρών, οι οποίες δεν έχουν νόμους που να προλαμβάνουν την παραβίαση της παιδικής αθωότητας με το να μετατρέπουν τα παιδιά σε αγαθά προς πώληση στην αγορά υπό το πρόσχημα του γάμου-σκλαβιάς, να σπεύσουν να ποινικοποιήσουν την αποτρόπαια αυτή πράξη και να την παλέψουν μέσω της νομοθετικής, της δικαστικής και της εκτελεστικής εξουσίας. Παράλληλα, προέτρεψε συναδέλφους του κληρικούς και ιεροκήρυκες να σταματήσουν την πράξη αυτή, υπενθυμίζοντάς τους την υποχρέωσή τους να παρέχουν πληροφόρηση για το θέμα αυτό.

Η αξιοπιστία της τραγικής και αμφιλεγόμενης αυτής ιστορίας του θανάτους του οχτάχρονου κοριτσιού είναι αμφισβητήσιμη. Ο δημοσιογράφος Saeed Al Batati ερεύνησε την υπόθεση αυτή στην εφημερίδα Gulf News [25] [en] και σε αυτό το βίντεο [26]. Παρόλα αυτά, το εάν πρόκειται για πραγματική ή όχι ιστορία ή εάν έχει συγκαλυφθεί από την κυβέρνηση δεν είναι επί του θέματος. Ο παιδικός γάμος αποτελεί σημαντικό πρόβλημα στην Υεμένη, το οποίο είναι η αιτία για το θάνατο πολλών κοριτσιών κατά το γάμο και τη γέννα ― νεαρά θύματα, των οποίων η ιστορία δεν γίνεται ποτέ πρωτοσέλιδο. Αυτή δεν είναι η πρώτη ιστορία και δεν θα είναι ασφαλώς ούτε η τελευταία. Το σίγουρο είναι όμως πως είναι ανάγκη η κυβέρνηση της Υεμένης να δώσει ένα τέλος στο παιδικό γάμο.

Η blogger Afrah Nasser έγραψε στο Twitter:

Δεν καταλαβαίνω γιατί αμφισβητείται ο θάνατος της νεαρής νύφης!! Ρίξτε απλά μια ματιά στις αγροτικές περιοχές της Υεμένης και θα καταλάβετε.

Η Υπουργός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Υεμένης, Hooria Mashhour, έγραψε επίσης στο Twitter για την αμφιλεγόμενη αυτή υπόθεση:

Η συγκάλυψη του εγκλήματος είναι ακόμη χειρότερη από το ίδιο το έγκλημα και όσοι εμπλέκονται θα πρέπει να είναι υπόλογοι

Παρά τα αμφιλεγόμενα νέα για τον υποτιθέμενο θάνατο του κοριτσιού από το χωριό Haradh, είναι αναγκαία η νομοθεσία που θα απαγορεύει το γάμο ανήλικων κοριτσιών

Η Υπουργός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων [32]έστειλε επίσης μία επιστολή στον επικεφαλής του Κοινοβουλίου για την έγκριση του κατώτατου ορίου γάμου στην Υεμένη και για την επιβολή του νόμου. Έχει γίνει μάχη για την προφορική υποστήριξη της απαγόρευσης του παιδικού γάμου και της επιβολής κατώτατου ορίου ηλικίας για γάμο στην Υεμένη, πριν ακόμα το διορισμό της υπουργού, αλλά έχει αντιμετωπίσει ανά τα χρόνια επανειλημμένως αντίσταση από τους συντηρητικούς. To 1999 το Κοινοβούλιο της Υεμένης, αναφερόμενο σε θρησκευτικά εδάφια, κατάργησε το άρθρο 15 του νόμου περί προσωπικής κατάστασης, το οποίο έθετε ως κατώτατο όριο γάμου για αγόρια και κορίτσια την ηλικία των 15 ετών. Το 2009, το κοινοβούλιο της Υεμένης πέρασε νόμο, ο οποίος αύξανε το κατώτατο όριο στην ηλικία των 17, αλλά απορρίφθηκε από τους συντηρητικούς και το νομοσχέδιο δεν υπογράφηκε ποτέ. Η καθιέρωση του νόμου είναι μία κοπιώδης και μακροχρόνια διαδικασία, πρόκειται όμως μόνο για το πρώτο βήμα προς τη νίκη της μάχης. Η πραγματική πρόκληση για την Υεμένη θα είναι η εφαρμογή του. 

Η Δρ. Jamela Saleh Alraiby, Αναπληρωτής Υπουργός Δημόσιας Υγείας και Πληθυσμού, έγραψε τον περασμένο χρόνο ένα άρθρο με τίτλο «Το μαρτύριο των κοριτσιών πρέπει να λάβει τέλος [33]» [en], όπου τονίζει:

Η μάχη για την απαγόρευση του παιδικού γάμου στην Υεμένη είναι ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς έχει θρησκευτικές, πολιτισμικές και φυλετικές ρίζες. Η πρόκληση αυτή όμως μας δίνει περισσότερη δύναμη για να σώσουμε τα κορίτσια μας και για να δώσουμε τέλος στη βία στην οποία εκτίθενται, για να διασφαλίσουμε πως έχουν τα μέσα και τα εργαλεία για να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις και για να εξασφαλίσουμε τη συμμετοχή τους στη βιώσιμη ανάπτυξη.

Έκλεισε λέγοντας:

Το όνειρό μου για τα κορίτσια είναι να έχουν τη δύναμη να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις. … Το όνειρό μου είναι να έχει κάθε κορίτσι από την Υεμένη την ευκαιρία για εκπαίδευση και γα μια ασφαλή ζωή, όπου δεν θα απειλείται από έναν εξαναγκαστικό γάμο, όταν είναι ακόμα παιδί.

Η κυβέρνηση της Υεμένης και η κοινωνία πρέπει να εργαστούν συλλογικά στο ζήτημα αυτό. Η θέσπιση ενός νόμου που θα ορίζει το κατώτατο όριο γάμου και η εφαρμογή του με την τιμωρία όσων τον καταπατούν, η πάταξη της φτώχειας και η ενίσχυση των κοριτσιών με το να τους επιτρέπεται η σχολική εκπαίδευση και η εργασία, η εναντίωση στα θρησκευτικά εδάφια μέσω μιας επιθετικής εκστρατείας των μέσων για την ενημέρωση σχετικά με το κακό του παιδικού γάμου, μπορούν να σώσουν πολλές ζωές στην Υεμένη.