Αυτή η ανάρτηση αποτελεί τμήμα μίας ειδικής σειράς άρθρων της blogger και ακτιβίστριας Marcell Shehwaro, όπου περιγράφονται τα όσα συμβαίνουν καθημερινά στη Συρία κατά τη διάρκεια της ένοπλης διαμάχης που συνεχίζεται ανάμεσα στις δυνάμεις του τρέχοντος καθεστώτος και σε εκείνες που επιδιώκουν να το ανατρέψουν.
Ποια είμαι; Πάντα θεωρούσα αυτήν την ερώτηση την πιο δύσκολη προς απάντηση ή σχολιασμό, ειδικά σήμερα, τρία χρόνια μετά το ξεκίνημα της Συριακής Επανάστασης. Η αλήθεια είναι ότι πραγματικά δεν ξέρω κατά πόσο μοιάζω με τη νέα γυναίκα που ήμουν πριν. Η αρθρογράφηση στο Global Voices θα μπορούσε να είναι μία ευκαιρία για μένα να ξαναγνωρίσει ο εαυτός μου τον εαυτό μου, ή τουλάχιστον να υπενθυμίσω στον εαυτό μου τι έχει γίνει το άτομο με το οποίο συζώ και τι έχω γίνει εγώ.
Σήμερα είμαι 29 χρονών. Με λένε Marcell. Το όνομα αυτό σημαίνει “νεαρός πολεμιστής”. Κατάγομαι από μια μικρή οικογένεια. Ο μακαρίτης ο πατέρας μου, ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή του, ήταν Ορθόδοξος ιερέας. Και η μακαρίτισσα η μητέρα μου [en], ο Θεός να αναπαύσει και τη δικιά της ψυχή, ήταν νοικοκυρά και εξαιρετική μητέρα.
Σπούδασα οδοντιατρική στην πόλη του Χαλεπίου (Aleppo), μέχρι που έφτασα σε ένα σημείο όπου συνειδητοποίησα ότι με απασχολούσαν περισσότερο τα κοινωνικά θέματα. Άφησα την ιατρική και σπούδασα πολιτικές επιστήμες – διεθνείς σχέσεις και διπλωματία, για την ακρίβεια.
Δεν μπορώ να σας συστηθώ χωρίς να σας μιλήσω για την πόλη μου, το Χαλέπι, μιας που και οι δυο είμαστε ακριβώς ίδιες: φθαρμένες, εξαντλημένες, γεμάτες φωτιά, γεμάτες λαχτάρα για ζωή, μπερδεμένες.
Το Χαλέπι είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας. Σύμφωνα με στατιστικές, ο πληθυσμός της ήταν 5 εκατομμύρια. Δεν είμαι σίγουρη πόσοι έχουν απομείνει τώρα και πόσοι πρόσφυγες από άλλα μέρη έχουν έρθει να ζήσουν εδώ.
Ανακάλυψα την ικανότητά μου να εκφράζομαι προφορικά και γραπτά από μικρή ηλικία. Μπορεί να είναι ένα χαρακτηριστικό που κληρονόμησα από τον πατέρα μου. Απολάμβανα το γράψιμο εκθέσεων στο σχολείο, μια εργασία που οι άλλοι μαθητές έβρισκαν βαρετή. Διάβαζα οτιδήποτε έπεφτε στα χέρια μου. Ακόμη, έγραφα πάνω σε οτιδήποτε μπορούσα να γράψω: σε αποδείξεις, σε χαρτοπετσέτες σε εστιατόρια και στα περιθώρια των βιβλίων που διάβαζα. Και όταν εμφανίστηκε το blogging, φυσικά, το ξεκίνησα. Και ορίστε τι συνέβη.
Ξεκίνησα να γράφω σε blog το 2008. Εκείνη την περίοδο, είχα φίλους που πλήρωναν το τίμημα της ελευθερίας του λόγου στις φυλακές του Συριακού καθεστώτος. Αυτό ήταν αρκετό για να γίνει η ελευθερία του λόγου η δική μου αποστολή, που με μετέτρεψε από νωρίς σε αντίπαλο του καθεστώτος. Αντίπαλο ενός καθεστώτος που καταπίεζε τη γενικότερη ελευθερία και δημόσια ζωή.
Όταν η επανάσταση ξεκίνησε στην Αίγυπτο, παρέλυσε την ικανότητά μας να κινητοποιηθούμε προς οποιαδήποτε άλλη κατεύθυνση, παρά μόνο προς την ελπίδα μας ότι μια επανάσταση θα συνέβαινε και στη Συρία. Οπότε χωρίς περαιτέρω σκέψεις, ενώθηκα με το επαναστατικό κύμα. Στην αρχή έγραψα για αυτό. Μετά, συμμετείχα στις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Ακόμα θυμάμαι το συναίσθημα του ενθουσιασμού αναμεμειγμένου με ανησυχία, και το φόβο και την ντροπή βαθιά στο λαρύγγι μου καθώς φώναζα: “Ο λαός θέλει να ανατρέψει το καθεστώς!”.
Κατά τη διάρκεια μιας διαμαρτυρίας, άρχισαν να πέφτουν πάνω μας βροχή οι σφαίρες από τα πυρά των συριακών δυνάμεων ασφαλείας και όσοι ήταν γύρω μου ξεκίνησαν να τρέχουν. Ανακάλυψα τότε ότι είμαι ένας από αυτούς τους ανθρώπους που ο φόβος τον παραλύει, τον εμποδίζει να κινηθεί και τον μετατρέπει σε εμπόδιο για όσους προσπαθούν να τρέξουν μακριά. Οι φίλοι μού άρπαξαν τα χέρια και με τράβηξαν μακριά για να με προστατέψουν και από εκείνη την στιγμή συλλέγω ιστορίες για το πώς θα βρισκόμουν στο χείλος του θανάτου, του τραυματισμού ή της σύλληψης, και πώς άνθρωποι πιο λογικοί από εμένα θα παρενέβαιναν και θα με διέσωζαν.
Πήρε κάποιο χρόνο στις Συριακές μυστικές υπηρεσίες να δημιουργήσουν φάκελο για μένα, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψιν ότι υπάρχει τουλάχιστον ένας πληροφοριοδότης για κάθε δέκα Σύριους. Στη διάρκεια εκείνης της περιόδου, και μετά από ένα χρόνο διαμαρτυριών και συμβουλών να προσέχω που άκουγα από οικογένεια και φίλους, έφτασε το σημείο καμπής: η μητέρα μου βρήκε μαρτυρικό θάνατο [en] σε σημείο ελέγχου των δυνάμεων του συριακού καθεστώτος. Έχασα ένα κομμάτι του εαυτού μου για πάντα.
Λόγω της λαμπρής κηδείας, στην οποία παρευρέθηκαν πολλοί σύντροφοι της επανάστασης που βάσταξαν με κόκκινα τριαντάφυλλα τον πόνο μου, οι αρχές άρχισαν να με καλούν και να με ανακρίνουν σχετικά με την ακτιβιστική μου δραστηριότητα σε εβδομαδιαία βάση. Εκείνη την εποχή, η ένοπλη επανάσταση έφτανε ολοένα και πιο κοντά στο Χαλέπι. Τότε ήμουν ενάντια σε κάθε μορφή οπλισμού. Πίστευα ότι η ειρηνική αλλαγή θα εγγυόταν στου Σύριους τα δικαιώματά τους και θα είχε σαν αποτέλεσμα τον μικρότερο αριθμό θυσιών. Για την ακρίβεια, μεγάλα τμήματα της πόλης μου έχουν ήδη απελευθερωθεί, εκτός από τη γειτονιά μου και τα οικεία μου μέρη, που έχουν μείνει κάτω από τον έλεγχο του συριακού καθεστώτος.
Όταν οι ανακρίσεις έγιναν πιο σοβαρές και έμοιαζε αναπόφευκτη η σύλληψη μου σε σύντομο χρονικό διάστημα, αποφάσισα να δεχθώ μια υποτροφία για μεταπτυχιακές σπουδές πάνω στα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όπως κάθε επιζών αιματηρών γεγονότων όπως αυτά, στα οποία έχω γίνει μάρτυρας εγώ, στη διάρκεια εκείνης της περιόδου επέστρεψα στη Συρία ξανά και ξανά, στο Χαλέπι, σπρωγμένη από ενοχή. Μετακόμιζα από το σπίτι ενός φίλου μου στου άλλου, καθώς ήταν δύσκολο για μένα να επιστρέψω στο δικό μου. Μέχρι που και οι ζωές των φίλων μου άρχισαν να διατρέχουν κίνδυνο, ως επακόλουθο της σχέσης τους με μια ακτιβίστρια όπως εγώ. Αναγκάστηκα τότε να πάρω την εμφανώς πιο σωστή απόφαση και μετακόμισα στην απελευθερωμένη περιοχή του Χαλεπίου, αφήνοντας πίσω μου φίλους, οικογένεια, αναμνήσεις, το σπίτι μου και τους δύο τάφους των γονιών μου. Με λίγα λόγια, το μεγαλύτερο μέρος της ζωής, στην οποία ήμουν συνηθισμένη.
Η ζωή μόνη μου ως ακτιβίστρια σε περίοδο πολέμου, μόνη μου και μακριά από οικογένεια και οικεία μέρη, έθετε καινούργιες προκλήσεις. Είχα μετακομίσει σε μια περιοχή για την οποία δεν ήξερα τίποτα, εκτός του ότι ο μηχανισμός ασφαλείας του καθεστώτος εκεί δεν υπήρχε. Όμως δεν ήταν ελεύθερη από τις άλλες μορφές θανάτου.
Ως μία από τις πολύ λίγες γυναίκες χωρίς μαντήλα σε συντηρητικό και σεμνό περιβάλλον, ανάμεσα σε ανθρώπους που είναι πολύ ευγενικοί, παρά τη βία στο περιβάλλον τους, μερικές φορές υποφέρω από μια καθηλωτική μοναξιά. Ζω με το συνεχή φόβο ότι θα με απαγάγουν. Είναι φορές που μπορώ να το αντέξω, μα και άλλες που καταρρέω εξαντλημένη.
Περιβάλλομαι από ιστορίες ηρώων των οποίων ο ηρωισμός μπορεί να εμπνεύσει άλλους να πετύχουν οι ίδιοι την αλλαγή. Εξαιτίας όλων αυτών και επειδή οι καθημερινές μας ζωές είναι γεμάτες από γεγονότα που μπορεί να μην φτάνουν για μια ολόκληρη ζωή, έχω αποφασίσει να γράψω για εσάς. Τα άρθρα μου, μερικές φορές, θα είναι για την καθημερινή μου ζωή. Άλλοτε, θα προσεγγίζουν αναμνήσεις και το πώς θα θέλαμε να είναι οι ζωές μας, παρά τη φρίκη που αντικρίζουμε.
Είστε ελεύθεροι να επιλέξετε να με συμπονέσετε, ή να είστε σκληροί στην κρίση σας. Ωστόσο, η ελπίδα μου είναι πως αυτά που σας αφηγούμαι αντανακλούν λίγο από το όνειρο, τη λαχτάρα για αλλαγή, και την πίστη πως αυτή η αλλαγή είναι δυνατή, όσο παρατραβηγμένο ή οδυνηρό κι αν είναι ενδεχομένως το όνειρο αυτό.