Ιός Έμπολα κάτω από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Φωτογραφία από τον χρήστη του Flickr NIAID. CC BY 2.0

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 2.615 κρούσματα Έμπολα έχουν αναφερθεί σε ολόκληρη τη Δυτική Αφρική και 1.427 άνθρωποι έχουν πεθάνει στο χαρακτηριζόμενο ως το χειρότερο ξέσπασμα του ιού στον κόσμο. Δεν υπάρχει επιβεβαιωμένη θεραπεία για τον Έμπολα και το ποσοστό θνησιμότητας για το τελευταίο ξέσπασμα βρίσκεται περίπου στο 50%, αν και προηγούμενα κρούσματα είχαν θνησιμότητα έως και 90% των μολυσμένων.

Τα επιζώντα άτομα από τον Έμπολα έχουν αξιοσημείωτες ιστορίες ανθεκτικότητας και ηρωικής φροντίδας από ντόπιους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας, αλλά και θλίψης και απόρριψης λόγω άγνοιας για την ασθένεια.

Στις 20 Αυγούστου, ο ΠΟΥ δημοσίευσε ένα βίντεο στο YouTube, που παρουσιάζει τρεις από αυτούς τους επιζώντες: τον Saah Tambah και τον Harrison Sakilla από τη Λιβερία και η Matu Kamara από τη Σιέρα Λεόνε.

Ο Saah Tambah εξηγεί πώς μολύνθηκε και τη ζωή του από την ανάρρωσή του:

Κόλλησα Έμπολα από έναν θείο στο Κόιντου. Πήγα να τον επισκεφτώ για δύο βράδια, γιατί δεν υπήρχε κανείς να τον φροντίσει. Μετά από λίγες μέρες, πέθανε και μετά πέθανε και η γυναίκα του και η κόρη του [..] Άρχισα να κάνω εμετούς και έπαθα διάρροια και πήγα στην κλινική. Όταν αρρώστησα, η οικογένειά μου αμφέβαλλε για την ανάρρωσή μου. Δόξα τω Θεώ στους γιατρούς. Μου έδωσαν ένα πιστοποιητικό, που δείχνει ότι είμαι απαλλαγμένος από τον Έμπολα, σε περίπτωση που κάποιος εξακολουθούσε να αμφιβάλλει.

Ο 39χρονος Harrison Sakilla είναι από τη Φόγια στα βόρεια της Λιβερίας. Είναι ο πρώτος επιζών από την περιοχή του. Έχασε τη μητέρα του από την ασθένεια. Λέει:

Κόλλησα την ασθένεια φροντίζοντας τη μητέρα μου. Εάν κάποιος αρχίσει να έχει συμπτώματα, πρέπει να πάει σε ένα κέντρο υγείας Έμπολα. Θα παρέχουν περίθαλψη και κάποιος μπορεί να τα καταφέρει.

Η 52χρονη Matu Kamara λέει ότι έχασε την αδερφή της και το παιδί της από τον Έμπολα:

Η κόρη μου ένιωσε άρρωστη μετά τη φροντίδα από την άλλη γυναίκα του συζύγου μου. Είχε ρίγη. Την πήγα στο νοσοκομείο και της έδωσαν φάρμακα. Ένιωθε καλύτερα, αλλά αργότερα άρχισε να κάνει εμετούς. Πέθανε στα χέρια μας. Αρρώστησα και άρχισα να κάνω εμετό. Πήγα στο νοσοκομείο και, δύο μέρες αργότερα, ένιωσα καλύτερα. Όσοι επιζήσαμε από αυτήν την ασθένεια χρειαζόμαστε ένα πιστοποιητικό για να δείξουμε στον κόσμο ότι είχαμε Έμπολα και ότι λάβαμε θεραπεία. Μην περιμένετε να αρρωστήσετε πολύ για να πάτε στο νοσοκομείο.

Τα άτομα, που αναρρώνουν από την ασθένεια, συχνά αντιμετωπίζουν σπαρακτική απόρριψη μετά την επιβίωση λόγω έλλειψης κατανόησης του τρόπου, με τον οποίο εξαπλώνεται η ασθένεια. Αυτή είναι η ιστορία του Δρ. Melvin Korkor, γιατρού του νοσοκομείου Phebe στη Λιβερία. Ο Korkor έχει επιβιώσει από τον Έμπολα, αλλά εξηγεί ότι οι συγγενείς και οι φίλοι του φοβούνταν να τον αγγίζουν, όπως αναφέρεται στο Front Page Africa Online με έδρα τη Λιβερία:

Even though Korkor said he has been cleared of Ebola, he says that people avoid him. ‘Now, everywhere in my neighborhood, all the looks bore into me like I’m the plague,” he said. FrontPageAfrica reporter who trailed the Phebe doctor on Cuttington campus Monday observed that people left places when he showed up while friends, students and loved ones avoided his handshake or eat with him […] “Thanks to God, I am cured. But now I have a new disease: the stigmatization that I am a victim of,” Korkor was quoted by a local radio station in Gbarnga. ‘This disease (the stigma) is worse than the fever.

Παρόλο που ο Korkor είπε ότι έχει απαλλαγεί από τον Έμπολα, λέει ότι οι άνθρωποι τον αποφεύγουν. “Τώρα, παντού στη γειτονιά μου, όλα τα βλέμματα με διαπερνούσαν σαν να ‘μαι η πανούκλα”, είπε. Ο δημοσιογράφος του FrontPageAfrica, που ακολούθησε τον γιατρό του νοσοκομείου Phebe στην πανεπιστημιούπολη του Κάτινγκτον τη Δευτέρα, παρατήρησε ότι οι άνθρωποι έφευγαν από μέρη, όταν εμφανιζόταν, ενώ φίλοι, φοιτητές και αγαπημένα του πρόσωπα απέφευγαν χειραψία ή να φάνε μαζί του. […] “Χάρη στον Θεό, έχω θεραπευτεί. Αλλά τώρα έχω μια νέα ασθένεια: το στίγμα, του οποίου είμαι θύμα”, ανέφερε ο Korkor από τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό στο Γκμπάρνγκα. “Αυτή η ασθένεια (το στίγμα) είναι χειρότερη από τον πυρετό”.

Η Λιβερία είναι μία από τις τέσσερις χώρες, που αντιμετωπίζουν το ξέσπασμα της επιδημίας, μαζί με τη Γουινέα, τη Νιγηρία και τη Σιέρα Λεόνε.

Ο Claudius Barnawolo, βοηθός γιατρού από τη Λιβερία, ξεπέρασε επίσης τις πιθανότητες και επέζησε από τον Έμπολα. Το Front Page Africa Online κατέγραψε τη μαρτυρία αυτού και των μελών της οικογένειάς του, που ένιωσαν επίσης το στίγμα της απόρριψης από την κοινότητά τους:

Η ευαισθητοποίηση σχετικά με τον Έμπολα και τον τρόπο διάδοσής του παραμένει πρόκληση. Η Ακτή Ελεφαντοστού ξεκίνησε μια σημαντική εκστρατεία πρόληψης του Έμπολα, παρόλο που δεν έχει εντοπιστεί ακόμη κανένα κρούσμα. Ιβοριανοί bloggers επαναχρησιμοποιούσαν το viral ALS Ice Bucket Challenge για ευαισθητοποίηση σχετικά με τον Έμπολα χρησιμοποιώντας την γαλλόφωνη ετικέτα #moussercontreEbola (“αφρός” ενάντια στον Έμπολα):

Το έργο επιστημόνων εργαστηρίου, όπως ο Δρ. Korkor ή ο Barnawolo, για να ανιχνεύσουν και να διευθετήσουν εάν ασθενείς έχουν ιό Έμπολα είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση της επιδημίας. Ο Abdoulaye Bah, εθελοντής συντάκτης και μεταφραστής για το Global Voices, τόνισε το έργο τους στη Λιβερία (από την Jina Moore):

Η Jeejuah, ετών 30, και άλλες δυο γυναίκες, όλες εθελόντριες, μαγειρεύουν για 12 από τα πιο σημαντικά, αλλά αόρατα, άτομα στη Λιβερία αυτή τη στιγμή. Η ντουζίνα γεύματα προορίζεται για την ομάδα των επιστημόνων, που κάνουν αιματολογικό έλεγχο σε άτομα που υποπτεύονται ότι έχουν τον ιό Έμπολα. Επισκέπτονται σπίτια άρρωστων ανθρώπων και γεμάτων με κόσμο κέντρων περίθαλψης, μπήγοντας βελόνες στις φλέβες ατόμων με, φυσικώς απρόβλεπτο, υψηλό κίνδυνο μετάδοσης του ιού. Έπειτα, στέλνουν τα δείγματα στο μοναδικό ιατρικό εργαστήριο της Λιβερίας, που απέχει πάνω από μια ώρα από την πρωτεύουσα Μονρόβια.

Προφανώς, η καταπολέμηση (και η επιβίωση) του Έμπολα θα απαιτήσει τεράστια συλλογική προσπάθεια στις πληγείσες χώρες, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη το στίγμα εντός και εκτός των συνόρων τους. Στο πλαίσιο αυτής της επιδημίας, το πιο σημαντικό για τις κοινότητες είναι να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να οργανωθούν μαζί σε αυτόν τον αγώνα, αλλιώς θα χαθούν όλοι μες στην ανοησία τους.

Δείτε το ειδικό μας αφιέρωμα “Ο αγώνας για το τέλος του ιού Έμπολα στη Δυτική Αφρική