Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδίας έκανε ένα αξιοσημείωτο βήμα προς την προστασία της ελευθερίας της έκφρασης στις 24 Μαρτίου 2015, καταργώντας [en] την αμφιλεγόμενη παράγραφο 66A του Νόμου IT, ο οποίος ποινικοποιούσε το “άκρως προσβλητικό” διαδικτυακό περιεχόμενο. Μετά από προσφυγή δημόσιου συμφέροντος [en] που άσκησε η Ινδή φοιτήτρια Νομικής Shreya Singhal [en], το δικαστήριο επέβαλε αυτή την απόφαση-ορόσημο, χαρακτηρίζοντας την παράγραφο “ασαφή”, “διευρυμένη” και “αντισυνταγματική” [en]. Από την ανακοίνωση της περασμένης Τρίτης, η είδηση έγινε trend στο εγχώριο Twitter, με περισσότερα από 50.000 tweets να φέρουν τα hashtags #Sec66A και #66A.
Η παράγραφος 66A επέτρεπε στην αστυνομία να συλλάβει οποιονδήποτε επικοινωνούσε διαδικτυακά, στέλνοντας περιεχόμενο που θεωρείται “άκρως προσβλητικό” ή ψευδές γενικότερα. Αυτό έδινε στην κυβέρνηση την ευκαιρία να “κατεβάσει” πολλές ιστοσελίδες με φερόμενο ανάρμοστο περιεχόμενο. Ανάμεσα σε διάφορες περιπτώσεις που συνέβησαν από την αναμόρφωση του Νόμου το 2008, δύο άτομα συνελήφθησαν μετά από σχολιασμό στο Facebook, που αφορούσε την πρωθυπουργό της Ινδίας Narendra Modi, ενώ ένας άντρας συνελήφθη για σχολιασμό σχετικά με το κλείσιμο των δημόσιων υπηρεσιών λόγω του θανάτου του πολιτικού ηγέτη Bal Thakrey.
Η άκυρη πλέον παράγραφος 66A αναφέρει τα εξής:
66-A. Ποινή για την αποστολή προσβλητικών μηνυμάτων με τη χρήση μέσων επικοινωνίας, κλπ.
Οποιοσδήποτε στέλνει, μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή ή συσκευής επικοινωνίας:
α) οποιαδήποτε πληροφορία που είναι άκρως προσβλητική ή έχει απειλητικό χαρακτήρα, ή
β) οποιαδήποτε πληροφορία γνωρίζει ότι είναι ψευδής, αλλά (αποστέλλεται) με σκοπό την πρόκληση ενόχλησης, αναστάτωσης, κινδύνου, παρεμπόδισης, προσβολής, τραυματισμού, εγκληματικού εκφοβισμού, εχθρότητας, μίσους ή κακής θέλησης σε μόνιμη βάση μέσα από τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή ή συσκευών επικοινωνίας, ή
γ) οποιοδήποτε ηλεκτρονικό μήνυμα ή ή μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αποσκοπεί στην πρόκληση ενόχλησης ή αναστάτωσης ή στην εξαπάτηση ή παραπλάνηση του παραλήπτη ή του αποδέκτη σε σχέση με την προέλευση του μηνύματος, θα τιμωρείται με φυλάκιση που μπορεί να φτάσει μέχρι και τα τρία έτη και με πρόστιμο.
Ένας υπέρμαχος των δικαιωμάτων του διαδικτύου και δικηγόρος, ο Pranesh Prakash, που συνεργάζεται με το Κέντρο Διαδικτύου και Κοινωνίας της Μπανγκαλόρ, υπήρξε ένας από τους πιο ειλικρινείς επικριτές [en] του Νόμου τα τελευταία χρόνια. Αμέσως μετά την αλλαγή στη νομοθεσία έγραψε στο Twitter:
#66A has been struck down in its ENTIRETY!! What great news for #FoE and rule of law in India! Will they do the same for s79(3)?
— Pranesh Prakash (@pranesh_prakash) March 24, 2015
Ο #66A ακυρώθηκε ΕΝΤΕΛΩΣ!! Υπέροχα νέα για την #FoE και το νομικό πλαίσιο της Ινδίας! Θα γίνει άραγε το ίδιο και για το s79(3);
Ο Nikhil Pahwa, ανεξάρτητος δημοσιογράφος και ιδρυτής του blog “MeddiaNama”, εξέφρασε την άποψή του [en] για την απόφαση:
Πρόκειται για μια σπουδαία απόφαση για την ελευθερία του λόγου στην Ινδία… Η 66A είναι ιδιαίτερα ασαφής και προσφέρεται για αυθαίρετη εφαρμογή από την αστυνομία – ειδικά οι φράσεις όπως “άκρως προσβλητικό”, “παρενόχληση”, “αναστάτωση”, “κακή θέληση”. Να θυμάστε ότι ακόμα και η προσβολή είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ελευθερίας του λόγου.
Η δημοσιογράφος και συγγραφέας Sagarika Ghose αναρωτιέται σαρκαστικά εάν η κυβέρνηση της Ινδίας θα επανορθώσει αναδρομικά για όλες τις δράσεις κατά των πολιτών που παραβίασαν την παράγραφο 66A.
Now that #Sec66A gone, in same spirit will GOI apologise to Priya Pillai,allow Wendy Doniger, un-ban books,stop calling media anti-national?
— Sagarika Ghose (@sagarikaghose) March 24, 2015
Τώρα που ο #Sec66A αποτελεί παρελθόν, στο ίδιο πνεύμα, η κυβέρνηση της Ινδίας θα επανορθώσει για την Priya Pillai, θα αποδώσουν δίκαιο στην Wendy Doniger, θα άρουν απαγορεύσεις βιβλίων, θα σταματήσουν να αποκαλούν τα ΜΜΕ αντι-εθνικά;
Κάποιοι επιστράτευσαν το χιούμορ τους για την απόφαση. Ο Siddharth Sing έκανε ένα “τεστ” για την αποτελεσματικότητα της απόφασης μέσα από ένα tweet, όπου αστειευόταν με εξέχουσες προσωπικότητες της Ινδικής πολιτικής:
Bal Thackeray's funeral caused such a traffic jam. Azam Khan's buffaloes are stupid. Sibal looks like Peter Pettigrew. #66A #Testing
— Siddharth Singh (@siddharth3) March 24, 2015
Η κηδεία του Bal Thackeray έφερε κυκλοφοριακό κομοφούζιο. Τα βουβάλια του Azam Khan είναι χαζά. Ο Sibal μοιάζει με τον Peter Pettigrew [στμ: δύσμορφος χαρακτήρας από το σύμπαν του Χάρι Πότερ].
Ωστόσο, η παράγραφος 69, που δίνει το δικαίωμα στην αστυνομία να λογοκρίνει ιστοσελίδες που “παράγουν δημόσια ενόχληση και κοινωνική αναταραχή ή βλάπτουν τη σχέση τις Ινδίας με άλλες χώρες”, ακυρώθηκε. Το Δικαστήριο, βέβαια, πρέπει να αποσαφηνίσει αυτή την απόφαση. Ο Pranesh Prakash από την ιστοσελίδα CIS της Ινδίας, έγραψε στο Twitter:
Unfortunately 69A (website blocking) has been upheld despite many issues, incl lack of transparency. Need to read full judgment to see why.
— Pranesh Prakash (@pranesh_prakash) March 24, 2015
Δυστυχώς ο 69A (μπλοκάρισμα ιστοσελίδων) ακυρώθηκε, παρά τα διάφορα προβλήματα – ανάμεσά τους η έλλειψη διαφάνειας. Πρέπει να διαβάσω όλη την απόφαση, για να δω πως το εξηγούν.
Η απόφαση της Τρίτης έρχεται μετά από έντονη κριτική που δέχτηκε η κυβέρνηση της Ινδίας τον Ιανουάριο του 2015, όταν μπλόκαρε 32 ιστοσελίδες σε όλη τη χώρα.