Το πρώτο δημοψήφισμα στην Ελλάδα μετά το 1974 έφερε τα ξημερώματα της 27ης Ιουνίου το διάγγελμα του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, που έπιασε έναν ολόκληρο λαό, μια ολόκληρη Ευρώπη, “στον ύπνο”. Όπως αναφέρεται στο επίσημο έγγραφο της απόφασης, το δημοψήφισμα θα πραγματοποιηθεί, «προκειμένου ο ελληνικός λαός να αποφασίσει αν θα γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup της 25/6/2015 και αποτελείται από 2 έγγραφα: το πρώτο έγγραφο τιτλοφορείται “Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού” και το δεύτερο “Προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους”».
Η μεταμεσονύκτια ανακοίνωση έφερε ένα ντόμινο αντιδράσεων καθ’ όλη τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, που κυμαίνονταν από δικαίωση μέχρι πλήρη πανικό: χιλιάδες κόσμου έκανε ουρές στα ΑΤΜ όλης της χώρας, αναγκάζοντας την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος να προβεί σε καθησυχαστική δήλωση, ξεκαθαρίζοντας πως “καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να διασφαλιστεί η τροφοδοσία των ελληνικών τραπεζών με μετρητά”.
Τεράστια ουρά σε ΑΤΜ στη μεγαλύτερη πλατεία της πόλης μου, της Θεσσαλονίκης. Φοβάμαι ότι η χώρα μου καταρρέει.
#Greece Huge ATM queue in the biggest square of my city, Thessaloniki. I am afraid that my country is falling apart. pic.twitter.com/aNJTSbsEb1
— AvgerinosVlachos (@_ThePaperman) June 28, 2015
Ουρές σε ΑΤΜ στο Γαλάτσι pic.twitter.com/7LvU8v6Aoi
— BankingNews.gr (@bankingnewsgr) June 27, 2015
Οι αντιδράσεις ήταν άμεσες τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και στα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία και τα social media, με τον διχασμό και τον εκνευρισμό να κερδίζουν έδαφος έναντι των πιο ψύχραιμων, που συνιστούν ηρεμία και αποφυγή διενέξεων. Μέσα σε λίγα λεπτά, δημιουργήθηκε ένα νέο hashtag στα χνάρια του #Grexit. Το #Greferendum έγινε το νέο trending topic του Twitter και, μαζί με το #dimopsifisma, σημείο συνάντησης όλων όσων θέλουν να εκφράσουν τους φόβους, τα ερωτήματα, τις ανησυχίες, τις ελπίδες, ακόμα και την ειρωνεία τους απέναντι στις εξελίξεις:
Οι καλύτερες δημοσκοπήσεις ήταν ανέκαθεν τα betting site του εξωτερικού. Το #ΝΑΙ θα είναι συντριπτικό #dimopsifisma pic.twitter.com/l2Sq9gZnsE — Lef (@_Lefteris_) June 29, 2015
Ο αναλυτής στις Βρυξέλλες Paul Quinn θρηνεί για την Ευρώπη:
RIP the myth of European Solidarity #grexit #Greferendum #Greece
— Paul Quinn (@PaulQuinnBxl) June 27, 2015
Αιωνία η Μνήμη στην Ευρωπαϊκή Αλληλεγγύη
Ο Νίκος Χατζηανδρέου απορεί:
Φτάσαμε οι εταίροι να κατακρίνουν έναν πρωθυπουργό για την απόφασή του να ρωτήσει τη γνώμη των πολιτών που τον ψήφισαν; #Greferendum
— Nikos Chatziandreou (@nchatziandreou) June 27, 2015
Από τα Ιωάννινα, ο χρήστης @Tsarkos προϋπαντεί τα μεθεόρτια:
Καλως ήρθες Διχασμέ.Καλως ήρθες Bank Run. #dimopsifisma
— Greg Tsarkovistas (@Tsarkos) June 26, 2015
Από τη δική του σκοπιά, και ο @Milamere από τη Θεσσαλονίκη:
Το μεγαλύτερο στοίχημα της γενιάς μας: ναι ή όχι στο ευρώ, Ευρώπη ή τρίτος κόσμος, δημοκρατία ή ολοκληρωτισμός #dimopsifisma
— Milamere (@Milamere) June 26, 2015
Ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης Στάθης Καλύβας κοινοποιεί μια φωτογραφία με στόχο το συναίσθημα:
Η γενιά της μεταπολίτευσης ευχαριστεί τους γονείς της pic.twitter.com/kE6a2TGk3K — Stathis Kalyvas (@SKalyvas) June 29, 2015
για να λάβει απάντηση στο ίδιο κλίμα, αλλά με άλλο στόχο:
@SKalyvas η γενιά της μεταπολίτευσης ας πει μια ΣΥΓΓΝΩΜΗ στα παιδιά της καλύτερα.
— Vangelis Batistatos (@VanBatistatos) June 29, 2015
Η πρόεδρος της Ελληνικής Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου χαρακτήρισε το δημοψήφισμα ως “ιστορική πρωτοβουλία που ανέλαβε η κυβέρνηση, 41 χρόνια από τη θέση σε ισχύ του Συντάγματος, να υλοποιήσει τη διαδικασία άμεσης δημοκρατίας και να δείξει εμπιστοσύνη στο λαό”:
Το κλίμα στην Ευρώπη
Στη σκιά του δημοψηφίσματος, το κλίμα στο Eurogroup της 27ης Ιουνίου ήταν βαρύ και οι δηλώσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας κατακεραύνωσαν την ελληνική κυβέρνηση και την απόφασή της. Ο Βέλγος υπουργός και επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ χαρακτήρισε την κατάσταση θλιβερή, προσθέτοντας ότι υπήρξε έκπληξη από την ανακοίνωση του Έλληνα πρωθυπουργού [en]. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τονίζοντας πως:
H ελληνική κυβέρνηση έβαλε τέλος μονομερώς στις διαπραγματεύσεις. Προς το παρόν, δεν υπάρχει πλέον βάση προκειμένου να υπάρξουν διαπραγματεύσεις. Κανένας από τους συναδέλφους με τους οποίους μίλησα δεν έχει την παραμικρή ιδέα για το τι μπορούμε να κάνουμε τώρα. Κανείς δεν βλέπει πλέον την πιθανότητα συμφωνίας.
Ο Υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας Γιάνης Βαρουφάκης δήλωσε στο Twitter του:
Democracy deserved a boost in euro-related matters. We just delivered it. Let the people decide. (Funny how radical this concept sounds!) — Yanis Varoufakis (@yanisvaroufakis) June 26, 2015
Η δημοκρατία άξιζε μια ώθηση στα σχετικά με την Ευρώπη θέματα. Εμείς την δώσαμε. Ας αποφασίσει ο λαός. (Αστείο το πόσο ριζοσπαστική ακούγεται αυτή η ιδέα!
Λίγο μετά την λήξη του Eurogroup, ανακοινώθηκε η απόφαση των 18 για την Ελλάδα και την στάση που θα κρατήσουν απέναντί της [en]:
[…] Το Eurogroup ακυρώνει τη χρηματοδοτική στήριξη προς την Ελλάδα των τελευταίων ετών. Το Eurogroup ήταν ανοιχτό ως την τελευταία στιγμή για να στηρίξει περαιτέρω τον ελληνικό λαό προς ένα συνεχές πρόγραμμα προσανατολισμένο στην ανάπτυξη. Το Eurogroup λαμβάνει υπόψη του την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να θέσει την πρόταση σε δημοψήφισμα στις 5 Ιουλίου, δηλαδή μετά τη λήξη του υφιστάμενου προγράμματος. Η τρέχουσα χρηματοοικονομική βοήθεια με την Ελλάδα θα λήξει στις 30 Ιουνίου του 2015. […] Οι αρχές της ευρωζώνης είναι έτοιμες να κάνουν ό,τι είναι αναγκαίο για να διασφαλίσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην ευρωζώνη.
Παράλληλα με αυτές τις εξελίξεις, σήμερα 29 Ιουνίου ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, κάλεσε τους Έλληνες πολίτες να ψηφίσουν «ναι» [en], υπογραμίζοντας πως «ένα “όχι” στο δημοψήφισμα, θα σήμαινε ότι η Ελλάδα λέει όχι στην Ευρώπη.
Ο δημοσιογράφος Nick Barnets παραθέτει τα λόγια του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα:
#Tsipras: “We won't ask Schauble and Dijsselbloem for permission for democracy” #Greferendum #Greece #GreeceCrisis
— Nick Barnets (@NickBarnets) June 27, 2015
Τσίπρας: Δε θα ζητήσουμε την άδεια για δημοκρατία από τον Σόιμπλε και τον Ντάισελμπλουμ
Ο οικονομικός ανταποκριτής των Financial Times, Ferdinando Giugliano, είχε γράψει στο Twitter την Παρασκευή:
Hard to see how the Greek banks can survive a week of uncertainty before a #Greferendum. Capital controls on their way? #Greece
— Ferdinando Giugliano (@FerdiGiugliano) June 26, 2015
Δύσκολο το πώς θα επιβιώσουν οι ελληνικές τράπεζες μια εβδομάδα αβεβαιότητας πριν το Δημοψήφισμα. Έρχονται capital controls;
Όντως, ανακοινώθηκε ότι τη Δευτέρα [en] οι τράπεζες δε θα άνοιγαν, το Χρηματιστήριο θα παρέμενε κλειστό έως τη Δευτέρα 6 Ιουλίου, ενώ θα υπάρχει όριο στις αναλήψεις από ΑΤΜ.
Η ιστοσελίδα πολιτικής σάτιρας Plasticobilism στο Facebook δημοσίευσε το παρακάτω “σκίτσο”:
Η αναταραχή στην εσωτερική πολιτική σκηνή της χώρας
Οι επιθέσεις κατά του Πρωθυπουργού και της κυβέρνησης ξεκίνησαν από τους πολιτικούς της αντιπολίτευσης σχεδόν αστραπιαία μετά το διάγγελμα του δημοψηφίσματος.
Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά ζήτησε χαρακτηριστικά την παραίτηση του Πρωθυπουργού και τη διεξαγωγή εκλογών, όπως φαίνεται και από το απόσπασμα στο Youtube από το κανάλι της Βουλής:
Ο πρώην πρόεδρος του ιδίου κόμματος, Ευάγγελος Βενιζέλος, δεν δίστασε να χαρακτηρίσει ως “πραξικόπημα” την κίνηση δημοψηφίσματος και προσπάθεια υφαρπαγής ψήφου, αμφισβητώντας την συνταγματικότητά του. Ο πρώην πρωθυπουργός και νυν πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Αντώνης Σαμαράς, χαρακτήρισε με τα σκληρότερα λόγια τον Αλέξη Τσίπρα, κατηγορώντας τον για ανευθυνότητα και ότι απομονώνει την χώρα, ενώ ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής προειδοποίησε για τις συνέπειες που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η χώρα, αν η πολιτική ρήξη με την Ευρωζώνη φτάσει στα άκρα:
Τα πιο ζωτικά συμφέροντα του έθνους επιβάλουν την παραμονή της χώρας στην καρδιά της Ευρώπης. Οι υπαρκτές ατέλειες της ΕΕ δεν αναιρούν επ’ ουδενί την αξία αυτού του στρατηγικού προσανατολισμού. Άφρονες επιλογές που ναρκοθετούν την αρχή αυτή εξωθούν τη χώρα σε περιπέτειες με απρόβλεπτες και πιθανώς μη αναστρέψιμες συνέπειες».
Μάλιστα, τα κόμματα της αντιπολίτευσης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ ετοιμάζουν πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης για να εμποδίσουν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος την Κυριακή 5 Ιουλίου, ενώ είναι πραγματικά οξύμωρο που το ακροδεξιό κόμμα της Χρυσής Αυγής, αν και της επιρρίπτει ευθύνες για την εξέλιξη των γεγονότων, στηρίζει το δημοψήφισμα του αριστερού ΣΥΡΙΖΑ! Το άρθρο στα αγγλικά του Guardian συνοψίζει τα κυρίαρχα γεγονότα των τελευταίων ημερών και την κοινοβουλευτική στήριξη του δημοψηφίσματος.
Ο Greek Analyst εξηγεί την αντιδημοκρατικότητα του δημοψηφίσματος, όπως εκφράζεται από μια μερίδα της κοινής γνώμης:
The #greferendum by itself is not undemocratic; it's the timing, dishonest question, govt's propaganda &no plan for #Grexit that make it so.
— The Greek Analyst (@GreekAnalyst) June 29, 2015
Το δημοψήφισμα δεν είναι από μόνο του αντιδημοκρατικό. Το καθιστούν τέτοιο η χρονική στιγμή, η ανέντιμη ερώτηση, η κυβερνητική προπαγάνδα και η έλλειψη σχεδίου για Grexit
3 σχόλια