- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Ένα πανεπιστήμιο για τους Ιθαγενείς Αϊμάρα: μια προσπάθεια στήριξης των Ιθαγενών της Βολιβίας

Κατηγορίες: Περού, Εκπαίδευση, Μέσα των πολιτών, Τοπικά, Rising Voices

Σημείωση Rising Voices: Στα πλαίσια της συνεργασίας μας με την ψηφιακή πλατφόρμα La Pública, δημοσιεύουμε ιστορίες από τους ιθαγενείς Αϊμάρα (Aymara) που σπουδάζουν στο Túpac Katari” (Unibol [1]), το Ιθαγενές Πανεπιστήμιο των Αϊμάρα στη Βολιβία. Οι φοιτητές συμμετέχουν σε ένα project συμμετοχικής δημοσιογραφίας [2] που διοργανώνεται από την La Pública και την ψηφιακή κοινότητα Jaqi Aru. Όλες οι δημοσιεύσεις γράφτηκαν αρχικά είτε στα Αϊμάρα είτε στα Ισπανικά.

Estudiante de la Unibol. Foto - La Pública.

Φοιτήτρια στο Ιθαγενές Πανεπιστήμιο των Αϊμάρα στη Βολιβία (Unibol). Φωτογραφία – La Pública.

Το Ιθαγενές Πανεπιστήμιο Αϊμάρα της Βολιβίας, “Túpac Katari” (Unibol) προσελκύει φοιτητές από τους κατοίκους των αγροτικών κοινοτήτων που βρίσκονται στα υψίπεδα των Άνδεων. Οι φοιτητές είναι άτομα που αναζητούσαν κάποιες προοπτικές μόρφωσης και για ορισμένους η πρόσβαση στην ανώτερη εκπαίδευση ήταν όνειρο ζωής. ‘Αλλοι βρέθηκαν εκεί κατόπιν προτροπής των μελών της κοινότητάς τους, που τους ενθαρρύνουν να μάθουν ό,τι μπορούν προκειμένου να βελτιώσουν τη ζωή σε αυτή. Το μοναδικό υπόβαθρο και οι εμπειρίες του κάθε μαθητή αποτυπώνονται στο blog του project.

Η Eva Alvares Mamani από την κοινότητα των Chajlaya, η οποία σπουδάζει τεχνολογίες τροφίμων, γράφει [3]:

En mi pueblo se trabaja mucho para tener una vida mejor; los habitantes son agricultores y, como el sol es muy fuerte, se te quema la piel.

En ese lugar crecieron tres hermanas que se quedaron allí después del tiempo del patrón. Se casaron, cada una con un hombre llegado de distinto lugar, y tuvieron hijos. Una de ellas es mi abuela, quien tuvo siete hijos. La familia criaba chivos y ovejas y, según cuenta mi abuela, la comida apenas alcanzaba. Lo poco que tenían, cada sábado lo llevaban al mercado más cercano para obtener algo más.

Mi papá era quien acompañaba más a mi abuela. Uno de esos días conoció una iglesia, la Adventista, y los sábados acudía al lugar, aunque su padre, mi abuelo, se oponía pues odiaba todas las iglesias. Pero fue así, desobedeciendo, que mi papá aprendió a leer, pues ni él ni mis tíos asistían a una escuela debido a que no había una en el pueblo y la pobreza de la familia.

Mi papá iba contento a la iglesia, le gustó mucho aprender y así se capacitó y quiso saber cómo se podía hacer agricultura. Él sabía que en un pueblo más abajo del suyo había producción de verduras y frutas, así que él se fue a ayudar y aprender.

Cuando se casó con mi mamá, a los 20 años de edad, él tenía sólo 150 bolivianos de capital. Con eso empezó a trabajar y se arriesgó a plantar tomates por vez primera en su tierra. Dice que cosechó siete cargas y así mis tíos, al ver que producía bien, se animaron a sembrar y poco a poco aprendieron a ser agricultores.

Hoy en día, en mi pueblo hay una escuela que educa hasta sexto de primaria. La gente siembra tomate, lechuga, vainita y choclo. La comunidad me ha enviado a la Unibol para que yo pueda ayudar a mejorar la producción.

Στο χωριό μου πρέπει να δουλέψεις πολύ σκληρά αν θέλεις μια καλύτερη ζωή. Είμαστε αγρότες και πρέπει να υποστούμε τον καυτό ήλιο, που μας καίει το δέρμα.

Τρεις αδερφές, μεγαλωμένες στον τόπο αυτό, έμειναν εκεί και μετά τον ερχομό των γαιοκτημόνων. Πήραν όλες άντρα από άλλο χωριό, αλλά παρέμειναν στον τόπο μας και έκαναν παιδιά. Μια από τις αδερφές αυτές ήταν η γιαγιά μου, η οποία είχε επτά παιδιά. Η οικογένεια είχε γίδες και πρόβατα, και σύμφωνα με τη γιαγιά, το φαΐ σπάνια τους έφτανε. Κάθε Σάββατο, με τo υστέρημα τους, θα πήγαιναν στην πιο κοντινή αγορά για να πάρουν κάτι ακόμα.

Ο πατέρας μου ήταν αυτός που ήταν συνήθως με τη γιαγιά. Μια μέρα έμαθε για μια Εκκλησία Αντβεντιστών και άρχισε να πηγαίνει τα Σάββατα, παρά την αντίδραση του παππού μου, ο οποίος μισούσε όλες τις εκκλησίες. Ωστόσο, χάρη σ’ αυτή του την ανυπακοή, έμαθε να διαβάζει. Ούτε εκείνος ούτε οι θείοι μου είχαν πάει σχολείο- όχι μόνο λόγω του ότι ήταν ψτωχοί, αλλά και  λόγω του ότι δεν υπήρχε σχολείο στην πόλη.

Του πατέρα μου του άρεσε να πηγαίνει στην εκκλησία. Του άρεσε να μαθαίνει και έτσι έμαθε και από αγροτικές δουλειές. Ήξερε ότι υπήρχε κοντά μια κοινότητα που παρήγαγε φρούτα και λαχανικά, και πήγε εκεί για να μάθει βοηθώντας τους.

Όταν 20 χρονών παντρεύτηκε τη μητέρα μου, είχε για κεφάλαιο 150 μπολιβιάνο όλα κι όλα (γύρω στα 20 δολάρια σε σημερινή αντιστοιχία). Με αυτά ξεκίνησε να δουλεύει, φυτεύοντας ντομάτες για πρώτη φορά σε δική του γη. Λέει ότι η πρώτη του σοδειά ήταν επτά φορτία και ότι οι θείοι μου, βλέποντας ότι πήγαινε καλά, άρχισαν σιγά σιγά να φυτεύουν κι εκείνοι και να μαθαίνουν κάπως έτσι από αγροτικές δουλειές.

Πλέον στο χωριό μου υπάρχει σχολείο και τα παιδιά μπορούν να πάνε μέχρι την έκτη. Καλλιεργούμε τομάτες, μαρούλι, φασόλια και καλαμπόκι. Η κοινότητα μου με έστειλε στο Unibol για να βοηθήσω στη βελτίωση της γεωργικής παραγωγής.

Άλλοι μαθητές σπουδάζουν υφαντουργική βιομηχανία, με σκοπό να βοηθήσουν κι αυτοί τις κοινότητές τους. Δύο φοιτήτριες, η Julia Apaza Mamani και η Zelma Mamani Mamani, γράφουν για την έλλειψη φοιτητών του άλλου φύλου που επικρατεί στον τομέα:

Somos más mujeres (80%) que varones (20%) quienes ingresamos a la carrera de Ingeniería Textil de la Universidad Indígena Boliviana Aymara Túpak Katari. Y luego, algunos de ellos se van saliendo, pues parece que el enfoque práctico de tejer, por ejemplo, no les gusta. Se sienten humillados frente a las mujeres al tener que hacer un tari, una istalla, una chambrita para wawa (saquito para recién nacido)… Ellos quieren “ciencias exactas”. Por eso, ahora que estamos en sexto semestre, los varones son pocos.

Είμαστε κυρίως γυναίκες (80%- έναντι 20% ανδρών) που επιλέξαμε τον τομέα της Υφαντουργικής Βιομηχανίας στο Túpac Katari, το Ιθαγενές Πανεπιστήμιο Αϊμάρα της Βολιβίας. Στη συνέχεια, μάλιστα, έφυγαν και κάποιοι από αυτούς όταν, όπως φαίνεται, συνειδητοποίησαν ότι δεν τους άρεσε που το μάθημα ήταν τόσο πρακτικό. Ντρέπονταν να υφάνουν tari (τραπεζομάντηλο), istalla (είδος πολύχρωμου, τετράγωνου υφάσματος για τη μεταφορά φύλλων κακάο), ή chambrita (πανωφόρι για τα νεογέννητα)… Ήθελαν κάτι πιο “επιστημονικό”. Έτσι, στο έκτο εξάμηνο υπάρχουν πλέον ελάχιστοι άνδρες φοιτητές.

Θα συνεχίσουμε να μοιραζόμαστε μαζί σας τις εμπειρίες των φοιτητών Αϊμάρα που σπουδάζουν σε αυτό το μοναδικό πανεπιστήμιο.