[1]Ομάδα φοιτητών διαμαρτύρονται για την αποτυχία της αστυνομίας να παρεμποδίσει τη σεξουαλική παρενόχληση ομάδας γυναικών κατά των εορτασμό του Pohela Baishakh (Πρωτοχρονιά στο Μπανγκλαντές). Φωτογραφία: Mohammad Asad. © Demotix (19/4/2015)
Στις 14 Απριλίου, κατά την διάρκεια εορτασμού για το νέο έτος στη Βεγγάλη, μερικές από τις γυναίκες υπέστησαν σεξουαλική κακοποίηση στο Πανεπιστήμιο της Ντάκα. Παρά το γεγονός ότι οι πράξεις αυτές συζητήθηκαν ευρέως και εκφράστηκε μια γενική δυσαρέσκεια σε όλο το Μπανγκλαντές, οι αρμόδιες αρχές δεν είχαν προβεί σε καμία σύλληψη των εμπλεκόμενων.
Η σεξουαλική επίθεση κατά των γυναικών δεν είναι καινούριο φαινόμενο στο Μπανγκλαντές. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ain-O-Shalishi Kendra που δραστηριοποιείται περί των δικαιωμάτων των γυναικών, από τον Ιανουάριο του 2015 μέχρι τον Μάρτιο του ίδιου έτους, 40 γυναίκες υπέστησαν σεξουαλική παρενόχληση, ενώ άλλες δυο γυναίκες αυτοκτόνησαν. Επιπλέον, τεκμηριώθηκαν 123 περιπτώσεις βιασμού, εκ των οποίων οι 15 γυναίκες πέθαναν. 21 γυναίκες που βιάστηκαν ήταν ανήλικες μεταξύ 7 έως 12 χρονών.
Η σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση περίπου 20 γυναικών από ομάδα 30 με 40 νέων ανδρών σε εκδήλωση εορτασμού όμως αποτελεί καινούργιο φαινόμενο για την χώρα. Μετά την επίθεση, η δικτυακή κοινότητα μέσω της ιστολογικής πλατφόρμας Sachalayatan [2], οργάνωσε Εβδομάδα Blogging, ζητώντας να προβληθούν περιπτώσεις παρενόχλησης και ενδοοικογενειακής βίας. Αρκετοί ήταν οι bloggers που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα και περιέγραψαν τις εμπειρίες τους.
Η σεξουαλική κακοποίηση κατά των γυναικών μπορεί να γίνει σε πολύ μικρή ηλικία και από το οικογενειακό περιβάλλον. Η blogger Nandini Tilottoma μας περιγράφει τι συνέβη με τον θείο της
এক মামা আসতো বাসায়। ৯/১০ বছর বয়সের সময় একদিন একটা ঘরে আমাকে চেপে ধরে আদর করতে যেয়ে ঠোঁটে চুমু খায়। আমি জোর করে ছাড়িয়ে চলে আসি। কিন্তু এরপর থেকে বাড়িতে এলেই সে সুযোগ খুঁজে নিয়ে অমনটা করার চেষ্টা করতো।
Ένας θείος μου μας επισκεπτόταν συχνά. Όταν ήμουν 9 ή 10 χρόνων με φίλησε δυνατά όσο με αγκάλιαζε. Έκανα τα πάντα για να απομακρυνθώ. Μετά αυτό το περιστατικό, πάντα προσπαθούσε να βρει κάποια παρόμοια ευκαιρία κάθε φορά που μας επισκεπτότανε.
Μία άλλη γυναίκα στο blog περιέγραψε πως είχε κακοποιηθεί σεξουαλικά από άνδρα του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος:
আমার বয়স যখন চার বছর। আমি আমার তেইশ বছরের (আন্দাজ) কাজিনের যৌন লালসার শিকার হই। লোকটির যৌনাঙ্গ আমার শিশু যোনীতে প্রবেশ করেনি। কিন্তু স্পর্শ করেছে, একই সময়ে একের অধিকবার।
Όταν ήμουν τεσσάρων χρονών ο τότε 23χρονoς ξάδελφός μου με κακοποίησε σεξουαλικά. Ο κόλπος μου όμως τότε ήταν πολύ στενός και δεν μπόρεσε να τον διεισδύσει αλλά με άγγιζε πολλές φορές.
Πολλά κορίτσια δέχονται σεξουαλική επίθεση και στο σχολικό τους περιβάλλον. Μία blogger, η Ferrywalla, [3] περιγράφει την δικά της εμπειρία:
সেদিন প্রাইভেট ক্লাসে স্যার এসে একগাদা হাবি-যাবি কথা বলতে বলতে এক ফাঁকে আমাকে বললো উনার কোলে উঠে বসতে। তাহলে নাকি উনার কথা বুঝতে সুবিধা হবে, মিন মিন করে আমি বললাম এখানেই ঠিক আছি। একটু পরে নানা কথার ফাঁকে আরও ২-৩ বার একই কথা বললো। আমি আর কোনো উত্তর দিলাম না।
On that day my private tutor was blabbering on about a lot of things and told me to sit on his lap. When I said no he insisted and said it would help me hear all his words. He again mentioned the same thing for two-three times more. I did not pay heed.
Εκείνη την ημέρα, ενώ ο προσωπικός μου δάσκαλος φλυαρούσε ακατάπαυστα για ένα σορό πράγματα, μου ζήτησε συγχρόνως να καθίσω στα γόνατά του. Όταν του αρνήθηκα μου είπε πως θα με βοηθούσε να καταλάβω αυτό που έλεγε. Μου το ξαναζήτησε δυο-τρεις φορές, μα εγώ δεν τού έδωσα σημασία.
Η Afroz [4] μίλησε για το πως η μητέρα της υπέστη λεκτική κακοποίηση στην εργασία της:
ডিভোর্সি হবার কারণে কলিগ/ইন্সট্রাক্টর/ম্যানেজার অনেকেই বিভিন্নরকম বাজে ইঙ্গিত দিত। কেউ কেউ চাইতেন আম্মা তাদের সাথে ফোনে কথা বলুক কিংবা ঘুরতে যাক। এদের মধ্যে একজন একটা সাহায্যের বিনিময়ে আম্মাকে রীতিমতো পার্মানেন্ট মিস্ট্রেস হবার প্রস্তাব করেছিলেন। …
Η μητέρα μου ήταν χωρισμένη κι έτσι οι συνάδελφοι/εκπαιδευτές/διευθυντές τής συνεχώς την εκμεταλλεύονταν, εκτοξεύοντας αναξιοπρεπή σχόλια. Μερικοί είτε της ζητούσαν να τους τηλεφωνήσει μετά την δουλεία είτε να βγει μαζί τους μετά την δουλειά . Ένας μάλιστα της ζήτησε να ανταποδώσει μια χάρη και να γίνει η μόνιμη ερωμένη του.
Η Dossi [5], μία επισκέπτης συγγραφέας, περιέγραψε πως ένας συνάδελφός της την είχε βιντεοσκοπήσει χωρίς την γνώση ή έγκρισή της:
স্বনামধন্য পারটেক্স ফার্নিচার লিমিটেড এ চাকরি নিলাম। সেখানকার এক কর্মচারী আমাকে লুকিয়ে আমার একটা ভিডিও করলো। সব শোরুমে সবার মোবাইল এ সেই ভিডিও। জানতে পারলাম, অভিযোগ করলাম। লোকটা ছিল সামান্য লেকার পলিশার। কিন্তু জন্মেছিল তো পুরুষ হয়ে! তাই আমার অভিযোগ টিকলো না।
I took a job in the famous Partex Furniture Limited. One employee from that office secretly filmed me. Then I found out that many in the office, even in the showrooms, had the video on their mobile phones. I complained, he was just a lacquer polisher. But he was born a man. They did not take my complaint seriously.
Είχα βρει δουλεία στο φημισμένο μαγαζί επίπλων Partex Furniture Limited. Ένας συνάδελφος από το γραφείο κρυφά με βιντεοσκόπησε. Έπειτα ανακάλυψα ότι στα κινητά τηλέφωνα των υπαλλήλων του γραφείου καθώς και των εργαζομένων στις εκθέσεις έπαιζε το συγκεκριμένο βίντεο. Παραπονέθηκα έντονα, κι ενώ ο <ένοχος > δεν ήταν απλά ένας λουστραδόρος, είχε την τύχει να γεννηθεί άνδρας. Κανένας δεν έλαβε στα σοβαρά την καταγγελία μου.
Το blog Bunohas [6] μας εξηγεί πως οι υπάλληλοι που τυγχάνουν να είναι και γυναίκες στην ουσία δεν μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται και να κάνουν καριέρα αφού πρέπει να εκπληρώνουν τα καθήκοντα μητρότητας .
আমাদের দেশে নারীপুরুষ নির্বিশেষে সবার বিশ্ববিদ্যালয় জীবনের পাট চুকতে বয়স পঁচিশ হয়ে যায়। চাকরি খুঁজে ক্যারিয়ার গড়তে গড়তে ত্রিশ। এদিকে প্রকৃতিগত হিসেব কষে নারীকে ত্রিশের আগেই সন্তান ধারণ করতে বলা হয়। তাই বিয়ের হুড়ো লেগে যায় পাশ করতে না করতেই। এরপর আসে সন্তান নেওয়ার তাড়া। সন্তান একবার এসে গেলে তার প্রতিপালনের দায়ও নারীর ওপর বর্তায়। প্রকৃতি, পরিবার ও সমাজের চাহিদা মেটাতে গিয়ে হাতে গোনা কজন নারী হয়ত কাজের বাজারে ঠাঁই করে নিতে পারে। তুলনামূলকভাবে কম সুবিধা ও সৌভাগ্যের অধিকারী নারীরা পিছিয়ে পড়ে কিংবা ঝরে পড়ে।
Η διάρκεια όλων των σπουδών στην χώρα μας ανεξαρτήτως φύλου, είναι περίπου 25 χρόνια. Σε αυτό το νούμερο αρκεί να προσθέσουμε και άλλα πέντε χρόνια μέχρι να βρει κάποιος δουλειά και να αρχίσει μία καριέρα. Το βιολογικό ρολόι όμως της γυναίκας χτυπάει όταν πλησιάζει τα 30 υπενθυμίζοντας την ανάγκη για απόκτηση παιδιού. Άρα αφού ολοκληρώσει μια γυναίκα τις σπουδές της δέχεται έντονη πίεση για να παντρευτεί. Συνήθως μετά τον γάμο ακολουθεί και μια εγκυμοσύνη γεννώντας περαιτέρω υποχρεώσεις. Μετά την γέννηση του παιδιού είναι επίσης επιθυμητό η ίδια γυναίκα να φροντίσει για την ανατροφή του και όχι κάποια κάποιος άλλος όπως π.χ. ένας παιδικός σταθμός. Υπό το βάρος λοιπόν της ίδιας της φύσης, της οικογένειας και της κοινωνίας μόνον ένα μικρό ποσοστό των γυναικών καταφέρνουν να συνεχίσουν τις καριέρες τους. Εργαζόμενες γυναίκες λιγότερες ευνοημένες ή λιγότερα τυχερές μένουν πίσω ή τελικά τα παρατάνε.
Η Anika Alam [7] παραιτήθηκε από μια αρκετά επικερδή διδασκαλική δουλειά στο πανεπιστήμιο και έστησε μία επιχείρηση. Μοιράστηκε μαζί μας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες επιχειρηματίες στο Μπανγκλαντές.
কাজ শুরু করার পর থেকে একটু একটু করে নানা রকমের অদ্ভুত বিপত্তির সম্মুখীন হতে থাকলাম। পরিবারের ভিতরেও প্রথমে কেমন একটা ভাগাভাগি তৈরি হয়ে গেল, যদিও আমার বাবাকে বাদ দিয়ে ভাই-বোন কিংবা মা এই ব্যাপারে সমর্থন দিয়ে এসেছে একদম গোড়া থেকেই। আপত্তি এসেছে মূলত extended family থেকে। আর যারা আপত্তি করছিলেন তাদের বেশিরভাগেরই আপত্তির বিষয়বস্তু ছিলো, ‘তুমি মেয়ে হয়ে ব্যবসা করবে?’
¨Όταν ξεκίνησα την επιχείρηση άρχισα να αντιμετωπίζω διάφορα περίεργα εμπόδια. Προς μεγάλη μου έκπληξη πολλά από αυτά προέρχονταν και από το οικογενειακό μου περιβάλλον. Οι μόνοι που με υποστήριζαν ήταν η μητέρα και τα αδέλφια μου αλλά όχι ο πατέρας μου. Τις πιο πολλές αντιρρήσεις της προέβαλαν μέλη του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος που έθεταν συνέχεια την ερώτηση <Εσύ ως γυναίκα θα αρχίσεις επιχείρηση;>
Εκτός όμως και από τις γυναικείες απόψεις, πολλοί άνδρες bloggers συνέβαλαν με τις απόψεις τους σε αυτήν την εκστρατεία. Ο blogger Hasib [8] υπέδειξε επίσης τις διακρίσεις που γίνονται λόγω φύλου στις προσλήψεις. Ανέλυσε τις αγγελίες από την πιο δημοφιλή ιστοσελίδα ευρέσεως εργασίας του Μπανγκλαντές “BDJobs”:
পুরুষদের জন্য চাকরিতে ২০% এর মতো পদ বরাদ্দ থাকে। নারীদের থাকে ৩-৪%। অর্থাৎ কার্যত পুরুষদের জন্য দেশে ২০% কোটা সংরক্ষিত ও নারীদের জন্য এটা ৩/৪%।
20% των αγγελιών απευθύνονται στον ανδρικό πληθυσμό και μόνο 3 με 4 % στο γυναικείο.