Η κοινωνική στέγαση του Λονδίνου καταρρέει

IMG_4366aa

Διαμαρτυρία ενάντια στην αναβάθμιση στο Μπρίξτον το 2013. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: John Lubbock

Από το 2013 έως το 2014,  εργάστηκα ως οργανωτής κοινοτήτων σε έναν οικισμό κοινωνικών κατοικιών στο Νότιο Λονδίνο. Εάν δεν έχετε δει τη φτώχεια του “Πρώτου Κόσμου”, πιθανόν να πιστεύετε πως δεν είναι και τόσο μεγάλο πρόβλημα να είναι κανείς φτωχός στη Δύση. Το Λονδίνο έχει υψηλό κόστος ζωής, επομένως όταν κανείς έχει χαμηλόμισθη εργασία, σε συνδυασμό με το νοικοκυριό, τη δουλειά και το μεγάλωμα των παιδιών, πρέπει να είναι εξαιρετικά οργανωτικός και προσεκτικός με τα χρήματά του για να κατορθώνει να κάνει όλες τις πληρωμές του και να αξιοποιεί όλα τα οφέλη που δικαιούται.

Η παλαιά κοινωνική στέγαση του Λονδίνου καταρρέει. Από τότε που η κυβέρνηση Θάτσερ κατά τη δεκαετία του '80 ενθάρρυνε τους ενοικιαστές στην αγορά ιδιόκτητων εργατικών κατοικιών, έχει μειωθεί κατακόρυφα η προσφορά κοινωνικών κατοικιών και τα έσοδα της κυβέρνησης από τις αγορές των εργατικών κατοικιών δεν επανεπενδύθηκαν στην κατασκευή περισσότερων μονάδων κοινωνικής στέγασης για την αντικατάσταση των παλιών. Από τη δεκαετία του '80, οι κυβερνήσεις θεωρούσαν δεδομένο ότι αυτός ο τομέας θα κάλυπτε την εν λόγω ανάγκη.

Αυτό δεν ισχύει, όμως. Οι ιδιωτικές εταιρείες αναζητούν κέρδος, και βραχυπρόθεσμα, το περιθώριο κέρδους στον τομέα της κοινωνικής στέγασης είναι πολύ μικρό. Απεναντίας, ο τομέας ιδιωτικής ενοικίασης σημείωσε ραγδαία ανάπτυξη και τα οικονομικά οφέλη της κυβέρνησης από τη στέγαση εκτινάχθηκαν. Η κυβέρνηση, αντί να στεγάζει η ίδια αυτούς τους ανθρώπους, όπως έκανε παλαιότερα, διοχετεύει χρήματα στα χέρια των ιδιοκτητών ακινήτων. Ορισμένοι πολιτικοί που υποστηρίζουν τέτοιου είδους πολιτικές είναι ιδιοκτήτες μεγάλων ακινήτων και οι ίδιοι.

Σε ολόκληρο το Λονδίνο, το κόστος ζωής αυξάνεται, κυρίως για όσους πληρώνουν ενοίκιο, και πολύς κόσμος κατρακυλά κάτω από το όριο της φτώχειας, καθώς δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα. Αυτή η κατάσταση έχει επιδεινωθεί από το Φόρο του υπνοδωματίου (Bedroom Tax), ο οποίος προβλέπει μείωση του στεγαστικού επιδόματος κατά 25% για τους ενοικιαστές κοινωνικών κατοικιών που έχουν δύο ή περισσότερα “άδεια” υπνοδωμάτια. Σε μια δημόσια συγκέντρωση στο Δημαρχείο του Μπρίξτον, στην οποία παρευρέθηκα, μια γυναίκα διηγήθηκε πως της έκοψαν τα επιδόματα, όταν διαγνώστηκε με καρκίνο σε τερματικό στάδιο, και αυτό διότι η κόρη της είχε φύγει από το σπίτι για να σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο, άρα είχε πλέον ένα ελεύθερο δωμάτιο. Ο οργανισμός στέγασης της προσέφερε νέα κατοικία σε μια πόλη που απέχει ώρες από το Λονδίνο.

Τέτοια πράγματα συμβαίνουν σε ολόκληρο το Λονδίνο. Πρόκειται για μια κατάσταση, την οποία οι κάτοικοι αποκαλούν “κοινωνική εκκαθάριση“. Ενώ το χρήμα ρέει σε περιοχές κοντά στο κέντρο του Λονδίνου, όσοι έχουν χαμηλό εισόδημα εκτοπίζονται, καθώς πλούσιοι επενδυτές αγοράζουν ακίνητα στις περιοχές όπου διέμεναν—πολλές φορές ως ένα είδος “διεθνούς αποθεματικού νομίσματος”, μέσω του οποίου ξεπλένουν παράνομο χρήμα. Το συγκεκριμένο πρόβλημα είναι ευρέως γνωστό, με αμφιβόλου ποιότητας κυβερνητικούς εκπροσώπους δικτατοριών από όλον τον κόσμο να μεταφέρουν τα λαθραία χρήματά τους σε τεράστια χαρτοφυλάκια ακίνητων ιδιοκτησιών, πολλές από τις οποίες παραμένουν ακατοίκητες.

IMG_9783aa

Τοίχοι γεμάτοι υγρασία σε διαμέρισμα στον οικισμό του Clapham Park, στο νότιο Λονδίνο. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: John Lubbock

Μεγάλο μέρος της οργής για τις συνέπειες της αναβάθμισης απευθύνεται στα τοπικά συμβούλια. Αυτό έχει ενοχλήσει ορισμένους συμβούλους με τους οποίους συνομίλησα, αφού θεωρούν πως η οργή προς αυτούς είναι άστοχη. Όπως ισχυρίζονται, όταν ένας σύμβουλος στριμώχνεται οικονομικά πρέπει να πάρει δύσκολες αποφάσεις. Και δεδομένης της απουσίας μηχανισμών ελέγχου των ενοικιάσεων, δεν υπάρχουν και πολλά που μπορούν να κάνουν οι σύμβουλοι όταν μια περιοχή γίνεται ελκυστική και τα έξοδα ιδιωτικών ενοικίων αρχίζουν να σημειώνουν βαθμιαία άνοδο.

Συνεπώς, δεν αποτελεί έκπληξη ότι η Trussel Trust, που βοηθά στη διαχείριση ενός δικτύου περίπου 1.300 τραπεζών τροφίμων σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο (που, όπως εκτιμάται, αποτελούν περίπου το 40% του συνόλου των τραπεζών τροφίμων του ΗΒ) έχει διαπιστώσει τεράστια αύξηση στον αριθμό των ατόμων που καταφεύγουν σε αυτές τις τράπεζες. Σύμφωνα με την Trussel, ο συνολικός αριθμός χρηστών των τραπεζών που υποστηρίζει αυξήθηκε από 25.899 το 2008-9 σε πάνω από 1 εκατομμύριο την περίοδο 2014-15.

Untitled

Τώρα, η επιχείρηση ενέργειας nPower συνεργάζεται με την Trussel Trust με στόχο την παροχή κουπονιών σε άτομα που ζουν υπό συνθήκες ενεργειακής ένδειας, ώστε να μπορούν να έχουν θέρμανση στα σπίτια τους τον χειμώνα. Με τις προσπάθειές τους, οι τράπεζες καυσίμων έχουν βοηθήσει έως τώρα περίπου 750 ανθρώπους, οι οποίοι έχουν προωθηθεί στις τράπεζες τροφίμων. Η NPower θεωρεί αυτήν την πρωτοβουλία μέρος της εταιρικής ευθύνης της και του σχήματος Υποχρέωσης των επιχειρήσεων ενέργειας, στα πλαίσια του οποίου δαπάνησε 65 εκατομμύρια λίρες, τον περασμένο χειμώνα, σε βελτίωση της μόνωσης και επισκευές μπόιλερ.

Ωστόσο, αυτή η βοήθεια διατίθεται μόνο σε ιδιωτικούς ενοικιαστές ή ιδιοκτήτες σπιτιών. Έχω δει με τα μάτια μου πώς επηρεάζει η ενεργειακή ένδεια τα άτομα που ζουν σε καθεστώς κοινωνικής στέγασης, λόγω του υψηλού κόστους που χρειάζεται η θέρμανση διαμερισμάτων χωρίς μόνωση. Συχνά, οι σύλλογοι ιδιωτικών κατοικιών επιθυμούν την κατεδάφιση παλαιών πολυκατοικιών για να χτιστούν νέα διαμερίσματα, ορισμένα από τα οποία μπορούν να πουληθούν με την προοπτική να ενοικιαστούν, ώστε να επιδοτήσουν τις μονάδες χαμηλού κόστους που υποχρεούνται να παρέχουν οι σύλλογοι. Οι ένοικοι παραμένουν ανενημέρωτοι για χρόνια σχετικά με το αν και το πότε θα κατεδαφιστούν τα σπίτια τους, ή το αν θα υπάρξει επαρκής στέγαση για τους ίδιους. Η αβεβαιότητα όσον αφορά τη στέγαση, τη διατροφή και τα καύσιμα κάνει αφόρητη τη ζωή των ατόμων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας.

Σύμφωνα με τον Adrian Curtis, Υπεύθυνο Δικτύου της Τράπεζας Τροφίμων της Trussel Trust, στόχος της οργάνωσής του δεν είναι “η αντικατάσταση του συστήματος πρόνοιας” και η Trust επιχειρεί να επηρεάσει τις πολιτικές μόνο μέσω της δημοσίευσης των στοιχείων που αφορούν τη χρήση των τραπεζών τροφίμων. Ωστόσο, το αν η τωρινή κυβέρνηση Tory είναι σε θέση να προσδιορίσει, πόσο μάλλον να αντιμετωπίσει τις βαθύτερες αιτίες της φτώχειας είναι ιδιαιτέρως αμφίβολο. Η τρέχουσα πολιτική τους προβλέπει τη συνέχιση του ξεπουλήματος των κοινωνικών κατοικιών με την ελπίδα ότι οι ιδιωτικές επιχειρήσεις θα χτίσουν πιο “οικονομικά προσιτές κατοικίες”, με κόστος που μπορεί να προσεγγίζει το 80% της τιμής αγοράς.

Κάτι τέτοιο, όμως, δεν θα βοηθούσε πολλά από τα άτομα που ζουν σε κακής ποιότητας κατοικίες. Η κυβέρνηση του Νέου Εργατικού Κόμματος του Τόνι Μπλερ είχε δεσμευτεί να διασφαλίσει ένα πρότυπο “Αξιοπρεπών κατοικιών”, το οποίο προέβλεπε ότι οι τοπικές αρχές θα εξασφάλιζαν την τήρηση των ελάχιστων κριτηρίων ποιότητας για τις κοινωνικές κατοικίες, έως το 2010. Αυτή η υπόσχεση δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.

Αν οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν είχαν ασχοληθεί με την επένδυση στη στέγαση χαμηλού κόστους, δεν θα υπήρχαν τόσο πολλοί άνθρωποι με χαμηλό εισόδημα που παλεύουν να πληρώσουν το ενοίκιό τους. Το Λονδίνο έχει τόσο υψηλό κόστος ζωής σήμερα, που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι πάρκο αναψυχής για ολιγάρχες, με πινακίδες που προειδοποιούν ότι “Πρέπει να είσαι πλούσιος για να εισέλθεις”.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.