- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Οι διαμαρτυρίες ενάντια στο ορυχείο χαλκού Las Bambas στο Περού κόστισαν τη ζωή σε τέσσερις ανθρώπους και άφησαν πολλούς τραυματίες

Κατηγορίες: Λατινική Αμερική, Περού, Διαδηλώσεις, Μέσα των πολιτών, Οικονομικά & επιχειρηματικότητα, Περιβάλλον
Las Bambas - Perú [1]

Οι ντόπιοι διαμαρτύρονται ενάντια στο ορυχείο χαλκού Las Bambas. Εικόνα από το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών δραστηριοτήτων στο Περού.

Αυτή η δημοσίευση εμφανίστηκε αρχικά [1] στο blog Globalizado του Juan Arellano. Όλοι οι σύνδεσμοι οδηγούν σε ιστοσελίδες γραμμένες στα ισπανικά.

Στις 25 Σεπτεμβρίου, οι κάτοικοι των επαρχιών Cotabambas και Grau απέκλεισαν τους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για το ορυχείο χαλκού Las Bambas. Αυτές οι διαμαρτυρίες οδήγησαν σε συγκρούσεις με την αστυνομία, οι οποίες προκάλεσαν τον θάνατο τεσσάρων ανθρώπων και τον τραυματισμό πολύ περισσότερων διαδηλωτών, στις 29 Σεπτεμβρίου. Αυτά τα γεγονότα οδήγησαν την κυβέρνηση να κηρύξει, την ίδια μέρα, τις επαρχίες Cotabambas, Grau, Andahuaylas, και Chincheros σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.

Τον Απρίλιο 2014, το ορυχείο Las Bambas πουλήθηκε για σχεδόν 6 δις δολάρια σε μια κοινοπραξία με επικεφαλής την MMG Ltd [2], η οποία συνδέεται με την China Minmetals Corporation μέσω της εταιρείας Glencore Xstrata. Παρά το γεγονός ότι το ορυχείο είναι θείο δώρο από οικονομικής πλευράς για την περιφέρεια Apurímac (η τοπική κυβέρνηση αναμένει να αποκτήσει έσοδα 300 εκατομμυρίων σολ, δηλ. σχεδόν 100 εκατομμυρίων δολαρίων από φόρους εξόρυξης), αποτελεί επίσης σημαντικό περιβαλλοντικό ζήτημα που προκαλεί ανησυχία στους κατοίκους της περιοχής.

Οι βασικές ενστάσεις [3] για το έργο προέρχονται από πρόσφατη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Φημολογείται ότι η εταιρεία εξόρυξης παραποίησε τα ευρήματα της συγκεκριμένης μελέτης. Επιπλέον, υπάρχουν αναφορές, σύμφωνα με τις οποίες, ορισμένοι επίσημοι φορείς αγνοούν πολλές λεπτομέρειες του συμβολαίου εξόρυξης της Glencore Xstrata.

Οι διαδηλωτές ζητούν την κατεδάφιση της βιομηχανικής μονάδας μολυβδαινίου, των εγκαταστάσεων διήθησης και των εγκαταστάσεων φύλαξης συμπυκνωμάτων. Σύμφωνα με παλαιότερη πρόταση, αυτές οι τρεις εγκαταστάσεις επρόκειτο να κατασκευαστούν σε εντελώς διαφορετικές περιοχές από αυτές στις οποίες βρίσκονται σήμερα. Οι διαδηλωτές ζητούν επίσης την απόσυρση των υπεύθυνων φορέων για το έργο MMG Las Bambas με κατηγορίες διαφθοράς (υπάρχει η υποψία ότι οι εν λόγω φορείς δωροδοκήθηκαν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τα συμβόλαια εξόρυξης).

#Apurímac [4]: Δύο νεκροί και 15 τραυματίες από τα έργα εξόρυξης. #LasBambas [5] http://t.co/CaA8RKbdhb [6] pic.twitter.com/AZGBgz61ga [7]— RPP Noticias (@RPPNoticias) septiembre 29, 2015 [8]

Η σύγκρουση [9] μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας ξεκίνησε στις 3 μ.μ., την Τρίτη 29 Σεπτεμβρίου, όταν μια μεγάλη ομάδα ντόπιων ξεκίνησαν πορεία γύρω από τον χώρο του ορυχείου. Στη συνέχεια, ορισμένοι από τους διαδηλωτές επιχείρησαν να εισβάλουν με τη βία στον κυρίως χώρο του καταυλισμού της MMG, και η αστυνομία έριξε δακρυγόνα. Αυτή η ενέργεια πυροδότησε βιαιοπραγίες μεταξύ περίπου 10.000 ντόπιων και 3.000 αστυνομικών και στρατιωτών. Όπως έγινε γνωστό [10]  αργότερα, τέσσερις άνθρωποι σκοτώθηκαν και οχτώ αστυνομικοί τραυματίστηκαν.

Η κυβέρνηση αντέδρασε κηρύσσοντας κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και το Υπουργείο Ενέργειας και Ορυχείων του Περού εξέδωσε ανακοίνωση [11], στην οποία υποστήριξε ότι οι τροποποιήσεις της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων ήταν ήσσονος σημασίας και γνωστοποιήθηκαν στις τοπικές αρχές την κατάλληλη στιγμή. Ο Πρωθυπουργός Πέδρο Κατεριάνο δήλωσε [12] ότι το project Las Bambas δεν θα διακοπεί.

#LasBambas [5]: Κηρύχθηκε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στις επαρχίες Apurímac και Cusco. http://t.co/txpn0luFCG [13] pic.twitter.com/dtuuNAe1q0 [14]— Diario Perú21 (@Peru21pe) septiembre 30, 2015 [15]

Την επόμενη ημέρα, στις 30 Σεπτεμβρίου, έγινε αναστολή [16] των διαμαρτυριών για 48 ώρες, με την ελπίδα έναρξης διαλόγου με την κυβέρνηση. Την 1η Οκτωβρίου, κυβερνητικοί εκπρόσωποι στη Λίμα και σύμβουλοι από την επαρχία Catabambas συμφώνησαν να καθίσουν στο τραπέζι των συζητήσεων [17]. Έτσι, μια ομάδα τεχνικής υποστήριξης ταξίδεψε στην επαρχία Catabambas την Παρασκευή, 5 Οκτωβρίου, και, στις 6 Οκτωβρίου, ακολούθησε η Υπουργική Επιτροπή υψηλού επιπέδου.

Παρά τη συγκεκριμένη αντίδραση, που ήταν σε γενικές γραμμές, γρήγορη, εξακολουθεί να επικρατεί η εντύπωση ότι η κυβέρνηση δραστηριοποιείται μόνο όταν ασκείται βία. Στο blog Emancipacion, του Escuela Permanente γράφονται τα εξής [18]:

¿El gobierno atendió la queja de la población y la solicitud de diálogo expresada ya hace más de seis meses? No. Ante ese escenario, y agrupados en el Frente de Defensa de Cotabambas, la población optó por la protesta y la respuesta ha sido una represión de gran violencia, […] Nuevamente, se hace evidente que los sucesivos gobiernos nacionales no buscan escuchar a la población. Más aún, la ningunean. La todopoderosa inversión privada siempre se impone sobre quienes tengan la osadía de cuestionarla. Para los empresarios: protección policial incondicional. Para los que protestan luego de tanto atropello: balas de esa misma policía.

Η κυβέρνηση ανταποκρίθηκε στις ανησυχίες των ανθρώπων ή την προσπάθεια έναρξης διαλόγου που ξεκίνησε πριν έξι μήνες; Όχι. Έχοντας αυτό ως δεδομένο, οι άνθρωποι συγκεντρώθηκαν σχηματίζοντας ένα αμυντικό μέτωπο στην επαρχία Cotabambas, αποφασισμένοι να διαμαρτυρηθούν και η αντίδραση ήταν ιδιαίτερα βίαιη, […] Για ακόμη μία φορά, είναι εμφανές ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται να ακούσει το λαό. Απεναντίας, τους παραμερίζουν. Ο παντοδύναμος ιδιωτικός τομέας επιβάλλεται σε όποιον έχει το θάρρος να τον αμφισβητήσει. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις: απόλυτη και άνευ όρων προστασία της αστυνομίας. Για όσους εξακολουθούν να διαμαρτύρονται μετά από τέτοια κακομεταχείριση: σφαίρες από τις ίδιες αστυνομικές δυνάμεις.

Στο blog του, ο δημοσιογράφος Carlos Noreiga ανάρτησε [19] ένα μέρος τηλεφωνικής συνομιλίας με τον Rodolfo Abarca, διευθυντή του αμυντικού μετώπου της Catabambas:

“No somos antimineros, nosotros estamos a favor que continúe el proyecto minero Las Bambas, pero exigimos que se mantenga el proyecto original, rechazamos los cambios que no se nos consultaron y nos perjudican […] (la planta de molibdeno) va a afectar nuestro abastecimiento de agua por el agua que necesita esa planta y además va a contaminar el aire. Nosotros rechazamos ese cambio y por eso es la protesta”.

Δεν είμαστε ενάντια στη μεταλλευτική δραστηριότητα. Τασσόμαστε όλοι υπέρ της συνέχισης του μεταλλευτικού έργου Las Bambas, αλλά απαιτούμε να εφαρμοστεί το έργο σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό του. Απορρίπτουμε τυχόν αλλαγές, για τις οποίες δεν έχουμε ερωτηθεί, και οι οποίες θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις σε εμάς […] (οι εγκαταστάσεις μολυβδαινίου) θα επηρεάσουν τα αποθέματα νερού, λόγω της ποσότητας νερού που απαιτούν οι εν λόγω εγκαταστάσεις και θα μολύνουν τον αέρα. Εναντιωνόμαστε απολύτως σε αυτές τις αλλαγές και αυτός είναι ο λόγος που διαμαρτυρόμαστε.

Ο Juan Mendoza, επισκέπτης στο blog Economia, παρουσιάζει μια άλλη οπτική γωνία υποστηρίζοντας [20] ότι όλο το πρόβλημα δημιουργείται λόγω των ομάδων που τάσσονται ενάντια στο ορυχείο, διότι υποκινούν ένα κοινό που είναι παραπληροφορημένο. Όπως λέει ο Mendoza, οι διαδηλωτές προσπαθούν να ασκήσουν πίεση στην εταιρεία προκειμένου να ικανοποιήσουν τα δικά τους οικονομικά συμφέροντα. Επιπλέον, επισημαίνει ότι η αντίδραση της τωρινής κυβέρνησης είναι αδρανής και προτείνει τα εξής στη νέα κυβέρνηση που θα αναλάβει την εξουσία την επόμενη χρονιά:

revisar el proceso de descentralización con la finalidad de evitar que el canon minero siga siendo un botín que capturar. En particular, debemos contar con un mejor diseño de instituciones y mecanismos para que un mayor número de personas se beneficien con mayor rapidez de la explotación minera. Este nuevo diseño debe buscar que las personas perciban, de forma clara, cuál es el aporte de la actividad minera al incremento de su bienestar. Sugiero, asimismo, que este diseño considere y potencie las positivas, aunque limitadas, experiencias de las contribuciones mineras voluntarias y del programa de obras por impuestos.

Αναθεώρηση της διαδικασίας αποκέντρωσης προκειμένου να σταματήσει η φορολογία της μεταλλευτικής δραστηριότητας να αποτελεί ακαταμάχητη πηγή χρηματοδοτήσεων. Συγκεκριμένα, χρειαζόμαστε καλύτερα οργανωμένους θεσμούς και μηχανισμούς, προκειμένου περισσότεροι άνθρωποι να επωφελούνται πιο άμεσα από τις εξορύξεις. Με αυτό το νέο σχέδιο, θα πρέπει να γίνει μια προσπάθεια ενημέρωσης και σαφούς κατανόησης των ανθρώπων σχετικά με τις ενέργειες εξυγίανσης του μεταλλευτικού τομέα. Επιπλέον, προτείνω το εν λόγω σχέδιο να λάβει υπόψη του και να ενισχύσει τις θετικές, αλλά περιορισμένες, εμπειρίες των εθελοντικών συνεισφορών στην εξόρυξη και του προγράμματος δημοσίων έργων για φόρους.

Η ανθρωπολόγος Fabiola Yeckting, συντάκτρια στο blog NoticiasSer, κατέγραψε ολόκληρη τις ιστορία του μεταλλευτικού έργου, καταλήγοντας στο εξής, “Αυτό που επικρατεί ως απαίτηση των ανθρώπων είναι το εξής: ζητούν τη μεταχείριση των φυσικών αποθεμάτων με σεβασμό, την πρόσβασή τους στα αποθέματα νερού και να σταματήσει η μόλυνση,” και προσθέτει τα εξής [21]:

esta historia tiene algunas lecciones que se pueden enlazar con las de los otros conflictos en el país, con la falta de institucionalidad sobre la gestión de los recursos, la flexibilizaciónen el cumplimiento de los procedimientos, ya su vez, con los diferentes momentos en los que se posterga la toma de decisiones de las poblaciones afectadas por los proyectos, que se organizan para protestar. […] La promesa de este gobierno, largamente postergada para Cotabambas, de darle la potestad de gobernar sobre sus territorios después de años de haber sido olvidados,debe cumplirse.

Αυτή η ιστορία δίνει μαθήματα που μπορούν να σχετιστούν με άλλες συγκρούσεις σε αυτή τη χώρα, με την έλλειψη θεσμικού πλαισίου για τη διαχείριση των αποθεμάτων, την ευελιξία στις διαδικασίες συμμόρφωσης, και με την καθυστερημένη λήψη αποφάσεων των λαών που επηρεάζονται από τα έργα, οι οποίοι ομαδοποιούνται για να διαμαρτυρηθούν. […] Η κυβέρνηση πρέπει να τηρήσει την πολύ καθυστερημένη υπόσχεσή της ότι θα δώσει στους κατοίκους της επαρχίας Cotabambas την εξουσία να κυβερνούν τη γη τους, μετά από πολλά χρόνια που τους είχε ξεχάσει.