Οι εθελοντικές πρωτοβουλίες βασικό μέρος της υποδοχής των προσφύγων στη Γερμανία

WIE_2

Οι εθελοντές μοιράζουν τρόφιμα και ποτά στους πρόσφυγες που περιμένουν μπροστά από την Υπηρεσία Υγείας και Κοινωνικών Ζητημάτων του Βερολίνου (#LaGeSo).
Φωτογραφία του Tim Lüddemann στις 13 Αυγούστου 2015 στο Flickr. Άδεια μη εμπορικής χρήσης με αναφορά στον ιδιοκτήτη.

Όλοι οι σύνδεσμοι παραπέμπουν σε σελίδες γραμμένες στα γερμανικά, εκτός εάν σημειώνεται διαφορετικά.

Ο πόλεμος, η κρίση και η φτώχεια στη Μέση Ανατολή, στη Νότια Ευρώπη και στην Αφρική έχουν οδηγήσει στην αύξηση του αριθμού των προσφύγων στη Γερμανία, και πολλές πόλεις και τοπικές αρχές αποδεικνύονται απροετοίμαστες. Προκειμένου να παρασχεθεί βοήθεια στους ανθρώπους, που προέρχονται κυρίως από τη Συρία, την Αλβανία, το Αφγανιστάν και το Ιράκ, συγκροτήθηκαν πολλές αυθόρμητες και αυτοοργανωμένες πρωτοβουλίες αφοσιωμένων εθελοντών σε όλη τη Γερμανία.

Οι περισσότερες δράσεις δωρίζουν τρόφιμα και ρούχα στους πρόσφυγες, οργανώνουν επισκέψεις των προσφύγων στις τοπικές διοικητικές υπηρεσίες και σε ιατρούς μαζί με διερμηνείς και συνοδούς, κανονίζουν τη διδασκαλία της γλώσσας και την παροχή δωρεάν ασύρματου Internet και βοηθούν στη φύλαξη παιδιών και στην οργάνωση δραστηριοτήτων αναψυχής.

wie_4

Παίκτες σε τουρνουά ποδοσφαίρου για ομάδες με ή χωρίς πρόσφυγες από την [αθλητική λέσχη] Brot und Spiele e.V. Φωτογραφία του Andi Weiland από τις 25 Ιουλίου στο Flickr. Δημοσιεύτηκε με άδεια Creative Commons [en].

Η Carla Scheytt διεξάγει μια εκστρατεία για τα παιδιά των προσφύγων στον ανοιχτό παιδικό σταθμό “Netzwerk Wohlfahrtstraße” στην πόλη Μπόχουμ και, όπως είπε στο Global Voices, οι συμφωνίες με τους εθελοντές πραγματοποιούνται άμεσα και απευθείας μέσω κλειστής ομάδας στο Facebook καθώς και δημοσκοπήσεις στο Doodle [en]. Υπάρχει δυνατότητα στοχευμένης έκκλησης για δωρεές μέσω του Facebook.

Πολλές από τις πρωτοβουλίες αυτού του κινήματος επιλέγουν τα κοινωνικά δίκτυα ή τα ομαδικά email για τον συντονισμό του έργου τους. Ωστόσο, αυτό σημαίνει ότι συχνά παραμένουν αόρατοι για τους υπολοίπους, αφού συνήθως δεν διαθέτουν τον χρόνο ή το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό για να αποκτήσουν έναν χώρο στο διαδίκτυο ή τη δική τους ιστοσελίδα, όπως εξηγεί η δημοσιογράφος Birte Vogel σε συζήτηση με το Global Voices:

Ziel dieser Initiativen ist es, loszugehen und zu helfen, Nägel mit Köpfen zu machen, nicht einfach rumzureden, sondern wirklich den Kontakt zu suchen und tätig zu werden. […] Die reden nicht so viel über das, was sie machen, sondern sie machen es einfach.

Σκοπός αυτών των πρωτοβουλιών είναι να βοηθήσουν στην πράξη και να το κάνουν σωστά.. όχι απλώς να μιλούν γι’ αυτό, αλλά να αναζητούν στην ουσία την επαφή με τους άλλους και να αναλαμβάνουν δράση. […] Δεν μιλούν πολύ για αυτά που κάνουν, απλώς τα κάνουν.

Προκειμένου να καταστεί δυνατή η επαφή των ενδιαφερόμενων εθελοντών με τις οργανώσεις και να ενθαρρυνθούν και άλλες τέτοιες πρωτοβουλίες, η Birte Vogel διαμόρφωσε ένα κέντρο πληροφοριών στο blog της “Wie kann ich helfen?” (Πώς μπορώ να βοηθήσω;), όπου ερευνά, περιγράφει και σχολιάζει εκτενώς κάθε δράση που προτείνει.

Όσοι ενδιαφέρονται να γίνουν εθελοντές συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες κατά την αναζήτηση κατάλληλων πρωτοβουλιών που αφορούν την αρωγή των προσφύγων. Δεν υπάρχουν σε όλες τις συγκεντρωτικές ιστοσελίδες [εθελοντισμού] πληροφορίες σχετικά με τις υπάρχουσες πρωτοβουλίες, ποιος είναι ο υπεύθυνος επικοινωνίας, σε ποιους συγκεκριμένους τομείς υπάρχει ανάγκη βοήθειας, ή ποιες δράσεις δέχονται δωρεά τροφίμων και ρουχισμού—εάν και εφόσον υπάρχει τέτοιου είδους συγκεντρωτική σελίδα.

WiE

Ράφια με ρούχα για μωρά στην αποθήκη της πρωτοβουλίας “Willkommen in Essen” (Καλωσήρθατε στο Essen). Φωτογραφία της Anne Hemeda στις 3 Σεπτεμβρίου 2015.

Οι δράσεις αρωγής συχνά παραπαίουν μεταξύ ενός εργατικού λαϊκού κινήματος, στο οποίο οι περισσότεροι εθελοντές αποφασίζουν να λάβουν μέρος πάνω στην τρέλα της στιγμής και γενικά χωρίς να έχουν καμία υποχρέωση να λάβουν δράση σε περίπτωση σοβαρής ανάγκης, και της ανάγκης να διαμορφώσουν δομές, για να διασφαλίσουν έστω την προστασία των προσφύγων καθώς και τη συμμετοχή τους στον προγραμματισμό της δράσης. Αλλά η σταθεροποίηση και η βιωσιμότητα των δράσεων αρωγής δεν είναι πάντοτε επιθυμητή, όπως φαίνεται.

Σύμφωνα με μια μελέτη του Ινστιτούτου του Βερολίνου για την Εμπειρική Έρευνα περί Ένταξης και Μετανάστευσης (BIM), το 2014, σχεδόν το 40% της συνολικής εργασίας αρωγής των προσφύγων για την προώθηση της υπάρχουσας δομής για την εξυπηρέτησή τους, προήλθε από εθελοντές. Ωστόσο, οι εθελοντές αναλάμβαναν, κατά βάση, εργασίες στοιχειώδους ανάγκης, όπως την παροχή στέγης, μετακίνησης και ρουχισμού:

Vielmehr sind Ehrenamtliche aber durch Tätigkeiten eingebunden, die durch strukturelle Mängel entstehen. Der größte Anteil ehrenamtlicher Arbeit wird investiert, wo Behörden versagen, angemessene Kommunikation und Umgang mit Asylbewerbern und Flüchtlingen zu ermöglichen.

Ωστόσο, συχνά οι εθελοντές ασχολούνται σε μεγαλύτερο βαθμό με εργασίες που προκύπτουν από τη δομική ανεπάρκεια. Το μεγαλύτερο μέρος της εθελοντικής εργασίας αφιερώνεται στο να καλύψει τα κενά που δημιουργεί η ανεπάρκεια των δημόσιων φορέων στην ανάπτυξη κατάλληλης επαφής με πρόσφυγες και άτομα που ζητούν άσυλο.

Όταν, στις πόλεις, διαμορφώνονται κατασκηνώσεις προσφύγων, στις οποίες επικρατεί ένταση, και η παροχή βοήθειας οργανώνεται στο πλαίσιο αυτών των καταλυμάτων έκτακτης ανάγκης, οι εθελοντές συνήθως συνεργάζονται με τους αρμόδιους κυβερνητικούς φορείς και τους παρόχους κοινωνικών υπηρεσιών. Σε ένα τέτοιο κατάλυμα στη Λειψία, τα μέλη της οργάνωσης αρωγής Johanniter-Unfall-Hilfe παρέχουν εθελοντική εργασία από τις αρχές Αυγούστου, ακατάπαυστα, αναζητώντας περισσότερους εθελοντές για την παροχή υπηρεσιών ιατρικής επίβλεψης και μεταφοράς. Την ίδια στιγμή, χωρίς την αφοσίωση των εθελοντών μπροστά από την Υπηρεσία Υγείας και Κοινωνικών Ζητημάτων του Βερολίνου, δεν είναι σίγουρο ότι οι πρόσφυγες θα λάμβαναν την απαιτούμενη φροντίδα.

Ehrenamtliches Engagement ist wichtig, darf aber nicht die professionelle Sozialarbeit ersetzen

Η αφοσίωση των εθελοντών είναι σημαντική, αλλά δεν θα πρέπει να αντικαθιστά την κοινωνική εργασία των επαγγελματιών.

Το παραπάνω σχόλιο επισημάνθηκε από την οργάνωση Amadeu Antonio Stiftung στο άρθρο “10 Punkte für eine Kommunale Willkommensoffensive” (“10 χαρακτηριστικά μιας επίθεσης στην υποδοχή μιας κοινότητας”). Οι οργανώσεις και τα άτομα που συμμετέχουν σε εθελοντική εργασία για τη βοήθεια των προσφύγων απαιτούν από τις τοπικές αρχές και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να αναλάβουν την ευθύνη και να παράσχουν ηθική και οικονομική υποστήριξη. Χωρίς τις κατάλληλες πολιτικές, δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμο πλαίσιο στην “κουλτούρα υποδοχής” της Γερμανίας, σύμφωνα με την οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων ProAsyl (Pro-Asylum).

Ωστόσο, όσον αφορά τους εθελοντές σε υπάρχοντα προγράμματα αρωγής, οι υπεύθυνοι επικοινωνία, οι επαγγελματίες συνοδοί και επιτηρητές είναι εξίσου απαραίτητοι, διότι μπορούν να επικοινωνήσουν με άτομα που, σε πολλές περιπτώσεις, έχουν αποκτήσει τραυματικές εμπειρίες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους και πιθανόν να είναι ψυχικά καταβεβλημένοι, εξηγεί η Birte Vogel. Εξυπακούεται ότι η βοήθεια των προσφύγων που έχουν τέτοιου είδους τραύματα θα πρέπει να αναλαμβάνεται από επαγγελματίες.

WIE_3

Κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών για μια θεατρική παράσταση με νεαρούς πρόσφυγες στο Μόναχο. Φωτογραφία από τη σελίδα του έργου “Willkommen in München” (Καλωσήρθατε στο Μόναχο) στο Facebook, ευγενική παραχώρηση της οργάνωσης νεολαίας Kreisjugendring München-Stadt (Συμβούλιο Ομάδων Νεολαίας της πόλης του Μονάχου), αναρτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2015.

Και όσον αφορά όσους ασχολούνται με τον εθελοντισμό, η εργασία τους δεν έχει να κάνει απλώς με τη βελτίωση της ανθρωπιστικής κατάστασης των προσφύγων, αλλά και με τη διαμόρφωση της κοινωνίας και την εξάλειψη των προκαταλήψεων, σύμφωνα με τη μελέτη του BIM. Για αυτόν το λόγο, οι εθελοντές έρχονται αντιμέτωποι με την αυξημένη ρατσιστική ένταση στη Γερμανία, καθώς, τον Αύγουστο του 2015, ο αριθμός των εγκλημάτων, που υποκινούνται από ακροδεξιές απόψεις, ενάντια στα προσφυγικά καταλύματα είχε ήδη διπλασιαστεί σε σχέση με το προηγούμενο έτος, φτάνοντας τα 335 περιστατικά. Επιπλέον, στη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο “Fragile Mitte – Feindselige Zustände. Rechtsextreme Einstellungen in Deutschland 2014” (Εύθραυστο κέντρο – Εχθρικές συνθήκες. Ακροδεξιές συμπεριφορές στη Γερμανία του 2014) για το Friedrich-Ebert-Stiftung, σχεδόν οι μισοί Γερμανοί που ερωτήθηκαν (το 44%) συμφώνησε με τις προκατειλημμένες απόψεις που επικρατούν για όσους αναζητούν άσυλο.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, το ποσοστό των εθελοντών που συμμετέχουν σε έργα σχετικά με τους πρόσφυγες έχει αυξηθεί σε ποσοστό 70% κατά μέσο όρο, σύμφωνα με τη μελέτη του BIM. Στο ARD-DeutschlandTrend του Σεπτεμβρίου 2015, το 88% των Γερμανών που συμμετείχαν στη δημοσκόπηση δήλωσαν ότι θα έκαναν δωρεά σε πρόσφυγες και το 68% δήλωσε ότι θα συμμετείχαν σε εθελοντική εργασία για τους πρόσφυγες. Η Birte Vogel, που, εδώ και μερικούς μήνες, ερευνά και έχει πάρει πληροφορίες σχεδόν για 400 έργα, σχολιάζει με ενθουσιασμό ότι παρατηρεί ότι όσοι συμμετέχουν σε αυτές τις πρωτοβουλίες ενεργούν με απίστευτη δημιουργικότητα, έχουν πολλές ιδέες και επιδεικνύουν έντονο ιδεαλισμό και ανθρώπινη ευγένεια.

Αυτοί είναι οι λόγοι που καθιστούν τις εθελοντικές πρωτοβουλίες ένα σημαντικό έργο που συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας στοργικής και ειρηνικής κοινότητας για τους πρόσφυγες. Η υποχρέωση των Γερμανών πολιτικών είναι να δημιουργήσουν τις συνθήκες οργάνωσης και τις ευκαιρίες βιωσιμότητας που χρειάζεται αυτή η “κουλτούρα υποδοχής”.

Σημείωση: Η συντάκτρια Anne Hemeda υποστηρίζει το έργο της πρωτοβουλίας Willkommen in Essen (Καλωσήρθατε στο Essen).

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.