Ένα κορίτσι σε χωματερή στην La Chureca της Μανάγκουα, στη Νικαράγουα, ψάχνει για παιχνίδια και άλλα ενδιαφέροντα αντικείμενα. Οι εργάτες στις εγκαταστάσεις αυτές περνούν δύσκολα σε κάποιες από τις μεγαλύτερες ανοιχτές χωματερές ολόκληρης της Κεντρικής Αμερικής. Φωτογραφία: by Misha Tulek. © Demotix. 13 Οκτωβρίου 2009.

Ο Mονόλογος της Νεολαίας της Νικαράγουα στον 21ο αιώνα της Heydi Hortega εμφανίστηκε πριν ένα χρόνο, στις αρχές του 2015, τα λόγια της όμως είναι ακόμα επίκαιρα, όπως και τότε. Στο μονόλογο, μια ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα Conexiones, ένα διαδικτυακό τόπο αφιερωμένο σε νεαρούς bloggers, η Heydi ασχολούνταν με το τι καθορίζει τη γενιά της, εξηγώντας το πώς η σημερινή νεολαία αναζητά και τοπικές και ξένες διασυνδέσεις, καθώς και ένα ρόλο στα κοινωνικά κινήματα που λαμβάνουν χώρα στους δρόμους και στο Διαδίκτυο:

Nuestros abuelos y nuestros padres incansablemente nos repiten “en mis tiempos” aquí, “en mis tiempos” allá todo es relacionado a sus tiempos, aunque eso moleste a la actual juventud. Hasta cierto punto tienen razón. En sus tiempos los jóvenes eran más dedicados a los estudios, no obstante a los impedimentos de una educación pública en los 50´s y 60´s y enfocados en los aspectos socio-políticos de la nación y la cultura.

Οι γονείς και οι παππούδες μάς λένε συνέχεια: “στον καιρό μας κάναμε αυτό”, “στον καιρό μας κάναμε εκείνο”. Συγκρίνουν τα πάντα με τη δική τους εποχή, κάτι που είναι εκνευριστικό για τη νεολαία του σήμερα. Και έχουν δίκιο, έως ένα βαθμό. Στην εποχή τους, οι νέοι ήταν περισσότερο αφοσιωμένοι στις σπουδές τους, παρά τα εμπόδια στη δημόσια εκπαίδευση της δεκαετίας του '50 και του '60. Και νοιάζονταν για τον πολιτισμό και τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα του έθνους.

Hay que recordar que los tiempos de los cuales hablan estuvieron marcados por dictaduras, guerras e intervenciones, por ello, el orgullo patriótico y la efervescencia de la juventud los encaminaron a buscar una solución al caos que vivía el país. Músicos, revolucionarios, poetas, artistas, maestros, periodistas y un sin número de hombres y mujeres determinadas/os fueron el resultado de las luchas y son quienes ahora nos dicen que mal gastamos nuestras energías en cosas insignificantes.

Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι η εποχή για την οποία μιλάμε χαρακτηριζόταν από δικτάτορες, πολέμους και παρεμβάσεις. Η εθνική υπερηφάνεια και ο αναβρασμός των νέων τους ώθησε να βρουν μια λύση στο χάος που κυριαρχούσε στη χώρα. Μουσικοί, επαναστάτες, ποιητές, καλλιτέχνες, δάσκαλοι, δημοσιογράφοι και αναρίθμητοι αποφασισμένοι άνδρες και γυναίκες γεννήθηκαν εν καιρώ διαμάχης και είναι τα ίδια άτομα που τώρα μας λένε ότι χαραμίζουμε την ενέργειά μας σε άχρηστα πράγματα.

Η Heydi υπογράμμισε τις διαφορές μεταξύ των γενεών και τον τρόπο με τον οποίο οι συνέπειες της ιστορίας της Νικαράγουα σημαδεύουν τα νεανικά της χρόνια τώρα, καθώς βλέπει τον εαυτό της να περιτριγυρίζεται από δύσκολες οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις. Εξήγησε επίσης πώς η γενιά της θέλει να αποτελέσει κομμάτι μιας παγκόσμιας κοινωνίας, που συνδέεται και με άλλα κοινωνικά κινήματα, ενώ ταυτόχρονα να παραμένει κοντά στην εθνική πραγματικότητα.

Sí. Nos creemos socialmente proactivos porque hemos decidido escuchar las canciones de los Mejía Godoy para entender la historia de las cuales nos hablan, los textos de historia nos parecen aburridos –la música es una salida fácil–, hemos decidido hablar de Rubén Darío [el poeta más reconocido del país] porque en Nicaragua, prácticamente lo veneran y no queremos parecer ignorantes aunque no conozcamos más de cinco de sus escritos. Por supuesto no podemos dejar de odiar a la dictadura Somocista [de Anastasio Somoza, presidente de Nicaragua en los años 50] aunque ni siquiera conozcamos el orden de gobierno de los Somozas.

Ναι, μας θεωρούμε κοινωνικά δυναμικούς. Επιλέγουμε να ακούμε Mejía Godoys και να μαθαίνουμε για την ιστορία μας από τα τραγούδια τους, βρίσκουμε βαρετά τα σχολικά βιβλία και η μουσική είναι μια εύκολη διέξοδος. Επιλέγουμε να συζητάμε για τον Ruben Dario [τον γνωστότερο ποιητή της χώρας], γιατί στη Νικαράγουα όλοι τον λατρεύουν κυριολεκτικά και δε θέλουμε να φανούμε αδαείς, ακόμα κι αν δεν ξέρουμε ούτε πέντε από τα έργα του. Φυσικά, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να μισούμε τη δικτατορία Somocista [του Anastasio Somoza, προέδρου της Νικαράγουα τη δεκαετία του '50], ακόμα κι αν δεν ζούσαμε καν τότε.

Obviar el contexto mundial sería un desastre, por eso somos fieles fanáticos de los Beatles, los Rollings Stones, Guns´s and Roses, Nirvana, Pin Floyd, Fito Páez, Mercedes Sosa, Bob Marley, por supuesto Silvio Rodríguez y el Che, sosteniendo fielmente que [el Che] es cubano.  Los grandes representantes de la literatura no pueden quedar fuera. Amamos los escritos de Gabriel García Márquez y Mario Benedetti, aunque no distingamos quién es quién. Sí, los amamos, son lo más “in”.

Το να αγνοούμε τα διεθνή θέματα θα ήταν καταστροφή. Γι’ αυτό και είμαστε φανατικά πιστοί στους Beatles, στους Rolling Stones, στους Guns n Roses, στους Nirvana, στους Pink Floyd, στον Fito Páez, στη Mercedes Sosa, στον Bob Marley, στο Silvio Rodriguez, φυσικά, και στον Τσε, για τον οποίο επιμένουμε περήφανα ότι είναι Κουβανός. Δεν ξεχνάμε τους λογοτέχνες κορυφαίους. Λατρεύουμε τα έργα του Gabriel Garcia Márquez και του Mario Bendetti, αν και δεν μπορούμε να τους ξεχωρίσουμε. Ναι, τους λατρεύουμε. Και είναι και πολύ “in.”

Η γραφή της Heydi είναι μια μείξη αυτοάμυνας και αυτο-αποδοκιμασίας. Είναι μια προσπάθεια να μιλήσει για εκείνη τη νεολαία που δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για τον κόσμο, φωτίζοντας παράλληλα και στο κομμάτι της νεολαίας που έχει τέτοιο ενδιαφέρον:

Hacemos revolución, poesía y música desde los monitores de nuestras computadoras, en las pistas de las discotecas y expresamos lo que sentimos en las “selfies”. Ignoramos la realidad y por ello le echamos la culpa a todos, al gobierno por ejemplo, menos a nosotros mismos.

Ξεκινάμε μια επανάσταση, με μουσική και ποίηση πίσω από τις οθόνες των υπολογιστών μας ή στις πίστες των νυχτερινών κλαμπ. Εκφράζουμε τα συναισθήματά μας μέσω των selfie μας. Αγνοούμε την πραγματικότητα και αντί αυτού ρίχνουμε το φταίξιμο σε οποιονδήποτε άλλο: την κυβέρνηση, για παράδειγμα. Οποιονδήποτε άλλο εκτός από εμάς.

Η δημόσια συζήτηση στην πλατφόρμα Disqus έφερε στο φως πολλά ζητήματα, που αποτελούν “κοινό τόπο” για νέους από όλη τη χώρα. Ο τρόπος που το Διαδίκτυο χρησιμοποιείται για συμμετοχή και δημιουργία μιας ταυτότητας, η υπευθυνότητα στη χρήση των πληροφοριών και ο ρόλος των ΜΜΕ και οι αξίες που προωθούν ήταν κάποια από τα θέματα που συζητήθηκαν και προκάλεσαν παρατηρήσεις, που θα μπορούσαν να ταιριάξουν και σε άλλες τέτοιες περιστάσεις σε ολόκληρη την ήπειρο, ακόμα και σε κοινωνίες εκτός Αμερικής. Σύμφωνα με τον Israel Hernández, που έλαβε μέρος στο δημόσιο διάλογο:

Solo pensar en con la juventud de ahora es muy “revolucionaria” sin siquiera saber el significado de la palabra y sus orígenes, muchos jóvenes de ahora han vivido alrededor de una sociedad opresora (sin necesidad de armas), la cual con estereotipos e información innecesaria (libros, películas, la [telenovela] de las 6 y así hasta las 10 que termina la tanda, series televisivas la cual promueve la promiscuidad y sobre todo la presión social de “estar a la moda”) ha generado un simulacro de la “realidad” que no se vive.

Σκέψου μονάχα πόσο “επαναστατική” είναι η νεολαία του σήμερα χωρίς να γνωρίζει στην πραγματικότητα τη σημασία της λέξης ή τις ρίζες της. Πολλά νέα άτομα του σήμερα ζουν σε μια καταπιεσμένη κοινωνία, όχι απαραίτητα υπό την απειλή όπλων: μια κοινωνία που χρησιμοποιεί στερεότυπα και επουσιώδεις πληροφορίες (βιβλία, ταινίες, σαπουνόπερες των απογευμάτων μας 6 με 10, τηλεοπτικές σειρές γεμάτες ακολασίες, και το χειρότερο απ’ όλα, η κοινωνική πίεση του να είσαι “στη μόδα”) για να δημιουργήσει μια προσομοίωση μιας “πραγματικότητας”, την οποία δε “ζούμε” τελικά.

Mucho se ha perdido, pero aún así ha quedado un remanente de jóvenes y personas interesadas por la cultura… y aunque pocos son los que saben que realmente el che es argentino y que Somoza ayudo al país en grandes cosas, el correr la voz a través de los medios y luchar por ser libres del “simulacro social” es muy necesario para que nuestra nación cambie.

Πολλά έχουν χαθεί, αλλά υπάρχει ακόμα ένα υπόλειμμα νέων ανθρώπων που ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό…Ενώ λίγοι είναι αυτοί που ξέρουν ότι ο Τσε στην πραγματικότητα ήταν Αργεντίνος και ότι ο Somoza στην πραγματικότητα βοήθησε τη χώρα με πολλούς τρόπους, μπορούμε να φέρουμε την αλλαγή στη χώρα μας χρησιμοποιώντας τα ΜΜΕ για να διασπείρουμε τη φωνή μας και να αγωνιστούμε να ελευθερωθούμε από αυτή την “κοινωνική προσομοίωση”.