“Διαδρομή Dush-Khorog” από το χρήστη Alj87 της Wikipedia. Άδεια CC BY-SA 3.0.

Το παρόν αποτελεί εκδοχή ενός άρθρου που αρχικά γράφτηκε στα καταλανικά.

Θανατηφόρες κατολισθήσεις συμβαίνουν τόσο συχνά στο Τατζικιστάν, που τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης σπάνια τις καλύπτουν.

Στις 7 Δεκέμβρη τα πράγματα ήταν λίγο διαφορετικά, αφού η απόμακρη περιοχή Παμίρ στην πρώην σοβιετική δημοκρατία χτυπήθηκε από ένα σεισμό 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, το επίκεντρο του οποίου ήταν μόλις 22 χιλιόμετρα από μία ορεινή λίμνη, ευάλωτη στους σεισμούς.

Παρόλ’ αυτά, οι δημοσιογράφοι έχασαν σύντομα το ενδιαφέρον τους, όταν πλέον η ζημιά είχε γίνει και το έργο της αποκατάστασης εκατοντάδων κατεστραμμένων σπιτιών το ανέλαβαν οι αρχές, οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στην περιοχή και οι κάτοικοι.

Σύμφωνα με την επιτροπή έκτακτης ανάγκης της πτωχευμένης χώρας, ο σεισμός προκάλεσε δυο θανάτους – αμφότεροι αποτέλεσμα των κατολισθήσεων που προκλήθηκαν από το σεισμό – και κατέστρεψε ολοσχερώς 237 κατοικίες.

Η περιοχή που χτυπήθηκε πιο έντονα ήταν η δύσβατη κοιλάδα του Bartang, όπου βρίσκονταν 214 από τις πληγείσες κατοικίες και όπου ο πληθυσμός κινητοποιήθηκε για να ξανανοίξει τη δίοδο επικοινωνίας με τη μοναδική κυκλοφοριακή αρτηρία της περιοχής: την παγκοσμίου φήμης Λεωφόρο του Παμίρ.

Η περιοχή στα δυτικά του Παμίρ, όπου ζει η πλειοψηφία των κατοίκων του Τατζικιστάν, κατοικείται από πληθυσμό ιρανικής καταγωγής.

Σε αντίθεση με το υπόλοιπο της χώρας, όπου οι κάτοικοι είναι Σουνίτες μουσουλμάνοι, ο πληθυσμός του Παμίρ είναι κυρίως Ισμαηλιστές, που είναι ένα παρακλάδι των Σιιτών, που σχετίζεται με τον διάσημο πνευματικό ηγέτη Αγά Χαν.

Ο οργανισμός Aga Khan έχει αφιερώσει μεγάλη προσπάθεια στην ανάπτυξη και την εκπαίδευση ισμαηλιτικών κοινοτήτων διάσπαρτων στον κόσμο, σε χώρες όπως η Κένυα, το Μπανγκλαντές, το Αφγανιστάν, το Τατζικιστάν και η Μαδαγασκάρη.

Ο οργανισμός αυτός συχνά συνεπικουρεί, ή ακόμα και αντικαθιστά, την κυβέρνηση του Τατζικιστάν στα αναπτυξιακά έργα στο Παμίρ.

Το Τατζικιστάν είναι η φτωχότερη πρώην σοβιετική δημοκρατία και τα χρήματα που αποστέλλονται από μετανάστες εργάτες κυρίως στη Ρωσία ισούνται σχεδόν με το μισό ΑΕΠ της χώρας.

Εκτιμάται ότι το 60% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.

Κάποιες οργανώσεις που σχετίζονται με την περιοχή Παμίρ έχουν ξεκινήσει εκστρατείες συλλογής χρημάτων και κάλυψης των έκτακτων αναγκών των ανθρώπων που έχασαν τα πάντα από την πρόσφατη καταστροφή, σε τρόφιμα και ζεστά ρούχα.

Περιλαμβάνουν μία ιστοσελίδα στο gofundme και το Bartang Has a Future.

Πολλές από τις δωρεές διοχετεύονται μέσω της τοπικής ΜΚΟ “OUR”, η οποία δημιουργήθηκε μόλις ένα χρόνο πριν από τη νεολαία της πόλης Khorog για να παράσχει μία ασφαλή δίοδο για τη βοήθεια σε μία χώρα, η κυβέρνηση της οποίας έχει συχνά κατηγορηθεί για διασπάθιση των χρημάτων που προορίζονται για έργα ανάπτυξης.

Πέρα από καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, η ΜΚΟ αυτή δημιουργεί ένα δίκτυο από εθελοντές δάσκαλους κι εκπαιδευτές. Το προσωπικό εργάζεται σε αποκλειστικά εθελοντική βάση.

“Όλες οι δραστηριότητές μας γίνονται με διαφάνεια, και μπορεί κανείς να παρακολουθήσει ακόμα και το τελευταίο cent βοήθειας που λαμβάνεται μέσω της σελίδας μας στο facebook (OO “OUR”), γράφει ένας από τους αρχηγούς της ομάδας, ο Daler Nazarshoev.

“Συνολικά 600 άνθρωποι έχουν μετεγκατασταθεί. Άνθρωποι που έχασαν τα σπίτια τους διαμένουν σε καλοκαιρινές σκηνές, παρά τις θερμοκρασίες που φτάνουν τους -22 βαθμούς Κελσίου”, γράφει ο Nazarshoev.

“Μέχρι τους θερινούς μήνες θα είναι αδύνατο για εμάς να αφιερωθούμε πλήρως στο να ξαναχτίσουμε σπίτια. Για αυτό το λόγο, μελετούμε το ενδεχόμενο να χτίσουμε γιούρτες κιργιζικού τύπου* ούτως ώστε ο πληθυσμός που χτυπήθηκε να αντέξει το χειμώνα”.

Κοινοτικές οργανώσεις όπως η “OUR” είναι ζωτικής σημασίας στην αντιμετώπιση σχετικά μικρής κλίμακας φυσικών καταστροφών, όπως αυτή που συνέβη νωρίτερα αυτό το μήνα.

Ωστόσο, υπάρχει μία λεγόμενη “Δαμόκλειος σπάθη” που κρεμάται πάνω από την περιοχή και για την οποία κανένας κάτοικος δε μπορεί να είναι απόλυτα προετοιμασμένος.

Το Φεβρουάριο του 1911 ένας σεισμός που εκτιμάται σε 6,5 με 7,0 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ οδήγησε στη δημιουργία της λίμνης Sarez, με βάθος περίπου 500 μέτρα, μήκος 76 χιλιόμετρα και πλάτος 3,3 χιλιόμετρα. Η λίμνη αυτή περιέχει περί τα 17 κυβικά χιλιόμετρα νερό.

Αρκετές μελέτες, συμπεριλαμβανομένης μίας που διενεργήθηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα το 2004, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η λίμνη θα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη αν μία ισχυρή κατολίσθηση έστελνε καθιζήματα στα νερά της, με την επακόλουθη υπερχείλιση σε ποταμούς της περιοχής να ενδέχεται να επηρεάσει έως και 5 εκατομμύρια κατοίκους της κεντρικής Ασίας.

Στις 7 Δεκέμβρη, η λίμνη Sarez παρέμεινε σταθερή, ωστόσο η απειλή της για την περιοχή είναι πάντα παρούσα.