Η Nadera Aboud και η οικογένεια της κατέφυγαν ως πρόσφυγες στη Συρία. Τώρα, πήραν ξανά το δρόμο της προσφυγιάς, στην Ευρώπη αυτή τη φορά. Φωτ. Rebecca Collard. Χρησιμοποιείται με την άδεια του PRI.

Αυτό το άρθρο της Rebecca Collard για το The World δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο PRI.org  (Public Radio International) στις 4 Ιανουαρίου 2016, και αναδημοσιεύεται εδώ στα πλαίσια  συμφωνίας ανταλλαγής περιεχομένου.

Την ημέρα όπου η  Nadera Aboud εγκατέλειψε το σπίτι της στη Ναζαρέτ, πήρε μόνο μαζί της ένα μικρό σακίδιο με τα απαραίτητα.

“Είχα μαθήματα να κάνω, έτσι πήρα μαζί τα βιβλία μου”, λέει αυτή.

Ήταν το 1948. Το κράτος του Ισραήλ, το οποίο μόλις είχε ιδρυθεί, ήταν σε πόλεμο εναντίον των γειτόνων της. Ο πατέρας της Nadera Aboud σκέφτηκε πως ήταν σοφό να κατευθυνθούν βόρεια για λίγες μέρες, περιμένοντας οι συγκρούσεις να υποχωρήσουν. Το κορίτσι ήταν 9 ετών.

Στη συνέχεια, η οικογένεια πέρασε το συριακά σύνορα και περίμενε.

“Ήμασταν σίγουροι ότι θα επιστρέψουμε” λέει η Nadera Aboud. “Η μητέρα μου μου είχε πει ότι θα ήμουν πίσω στο σχολείο σύντομα.”

Οι γονείς της Nadera Aboud ήταν τόσο σίγουροι που δεν την έστειλαν στο σχολείο στη Συρία: θα ήταν στο σπίτι σύντομα και θα μπορούσε στη συνέχεια να επιστρέψει στην τάξη.

Όμως τα χρόνια πέρασαν.

Η οικογένειά της βρήκε καταφύγιο στο στρατόπεδο προσφύγων του Γιαρμούκ, στα περίχωρα της Δαμασκού. Η Nadera Aboud τακτοποίησε τα σχολικά της βιβλία σε ένα κουτί. Έχτισαν ένα σπίτι από μπετόν, αλλά η οικογένεια κράτησε τα κλειδιά του σπιτιού από τη Ναζαρέτ.

“Ήταν ένα μεγάλο σπίτι” εξηγεί η Aboud, αναπολώντας το σπίτι της οικογένειας στη Ναζαρέτ, “ήταν φτιαγμένο από πέτρα, και είχε δύο ορόφους.”

Όταν η Nadera Aboud παντρεύτηκε, τη δεκαετία του 1960, ο καιρός είχε περάσει και το Γιαρμούκ έγινε μια συνοικία, γεμάτη με χιλιάδες Παλαιστίνιους πρόσφυγες.

Στη συνέχεια, ο Συριακός Εμφύλιος έφτασε στη γειτονιά τους. Τον Δεκέμβριο του 2012, πύραυλοι συνετρίβησαν δίπλα στο σπίτι τους. Θραύσματα οβίδας χτύπησαν το σύζυγό της Nadera Aboud στο κεφάλι: τον μετέφερε λοιπόν στο νοσοκομείο της Δαμασκού. Αλλά όταν προσπάθησαν να επιστρέψουν στο Γιαρμούκ, βρήκαν το δρόμο μπλοκαρισμένο.

“Δεν είχαμε τίποτα” διηγείται η Nadera Aboud. “Καθόλου χρήματα, τίποτα.”

Στη συνέχεια κατευθύνθηκαν προς τη συριακή πόλη Ελ Χάμι. “Αλλά όπου πηγαίναμε, βόμβες μας ακολουθούσαν”, λέει.

Τελικά κατάφεραν να φτάσουν στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο σύζυγός της πέθανε στο νοσοκομείο. Η οικογένεια περίμενε λίγο στην Τουρκία, αλλά δεν έβλεπε κανένα μέλλον εκεί.

Τον Σεπτέμβριο, αποφάσισαν να ενωθούν με τη ροή των δεκάδων χιλιάδων προσφύγων που πήγαιναν στη Δυτική Ευρώπη.

“Δεν είχαμε επίσημα έγγραφα, δεν είχαμε σπίτι, κανένα μέλλον, τίποτα”, διηγείται η Mona, η κόρη της Nadera Aboud. “Αν πηγαίναμε σε μια ευρωπαϊκή χώρα, θα είχαμε επίσημα έγγραφα, ακόμη και μια υπηκοότητα.”

Όταν γνώρισα τη Nadera Aboud και την οικογένειά της στα σύνορα μεταξύ Σερβίας και Ουγγαρίας, ήταν στριμωγμένοι σε ένα λεωφορείο που κατευθυνόταν σε ένα στρατόπεδο για να συναντήσουν τους σχεδόν ένα εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες που διέσχισαν φέτος το δρόμο που οδηγεί στην Ευρώπη.

Εκείνη την εποχή, η Nadera Aboud είχε ήδη διασχίσει το Αιγαίο μεταξύ Τουρκίας και  Ελλάδας, και ταξίδεψε με τα πόδια, σε αναπηρική καρέκλα και με ταξί μέχρι τα Βαλκάνια.

Nadera Aboud με την κόρη της Mona. Φωτ.: Rebecca Collard. Χρησιμοποιείται με την άδεια του PRI.

Είχε στην κατοχή της ένα ταξιδιωτικό έγγραφο που η συριακή κυβέρνηση της είχε παραδώσει – το έγγραφο το πιο κοντινό σε ένα διαβατήριο ή σε μια εθνικότητα που δεν είχε ποτέ.
“Δεν έχουμε σπίτι, δεν έχουμε κανένα έθνος, πού θα μπορούσαμε να πάμε; Όπου κι αν πάμε, ο πόλεμος μας ακολουθεί», δήλωσε η Nadera Aboud. “Έχουμε ακούσει καλά πράγματα για τη Γερμανία”.

Μια εβδομάδα αργότερα πήρα ένα φωνητικό μήνυμα. Είχε καταφέρει να πάει στη Γερμανία. Είπε ότι ήταν για άλλη μια φορά σε ένα στρατόπεδο, αλλά ότι θα έπρεπε να έρθω να την δω.

Όταν της ξανατηλεφώνησα λίγο αργότερα, μου είπε ότι η οικογένεια μοιραζόταν από δω και στο εξής ένα διαμέρισμα στο Warstein, στη Γερμανία. Και ήλπιζαν να μετακομίσουν σύντομα σε ένα μεγαλύτερο διαμέρισμα. Η Nadera Aboud μου είπε ότι ήταν ευτυχής, αλλά ότι πάντα σκεφτόταν τη Ναζαρέτ και το μεγάλο πέτρινο σπίτι της.

Ο πόλεμος είναι μακριά και η Nadera και η οικογένειά της είναι ασφαλείς, αλλά για αυτούς, το να είναι στη Γερμανία σημαίνει λίγο περισσότερο από το να είναι απλά ασφαλείς. Η Nadera Aboud ήταν πρόσφυγας για σχεδόν 70 χρόνια και τα παιδιά της γεννήθηκαν πρόσφυγες. Η Γερμανία αντιπροσωπεύει την πρώτη τους ευκαιρία να γίνουν κάτι άλλο από πρόσφυγες: να γίνουν πολίτες ενός Κράτους.