[1]Οι τεράστιες περιουσίες που κατάσχονται από τις δικαστικές αρχές στην Κολομβία, το Μεξικό και τις ΗΠΑ επαναχρησιμοποιούνται από διακριτούς οργανισμούς και καταλήγουν σε πολυάριθμους προορισμούς στη δημόσια και την ιδιωτική σφαίρα. Φωτογραφία της Susana González Bloomberg μέσω Getty Images. Λήψη από Univisión και αντιγραφή κατόπιν αδείας.
Η αυθεντική έκδοση αυτού του ρεπορτάζ [2] πραγματοποιήθηκε από τη Mayra Rocha της Univisión, στις Η.Π.Α. και αναπαράχθηκε από το CONNECTAS και με τη σειρά του από το Global Voices σε μία συμφωνία διαμοιρασμού περιεχομένου με αυτό το μέσο.
Φαντάζεσαι να φτάσεις σε ένα σημείο που να μην ξέρεις πόσα χρήματα έχεις; Αυτό ομολόγησε ο κολομβιανός αρχηγός του καρτέλ του Cali, Gilberto Rodríguez Orejuela, [3]στη γυναίκα που ήταν η σύντροφός του πριν οκτώ χρόνια. Αυτή η λεπτομέρεια είναι μία κλεφτή μόνο ματιά στα οικονομικά οφέλη που έχει το παράνομο εμπόριο ναρκωτικών, το οποίο έχει μετασχηματιστεί σε πραγματικές πολυεθνικές εταιρείες του εγκλήματος.
Το 2011 το περιοδικό Forbes κατέτασσε τον Joaquín “El Chapo” Guzmán [4], επικεφαλής του καρτέλ ναρκωτικών της Sinaloa, μεταξύ των πλουσιότερων ανθρώπων στον κόσμο και στη δεύτερη θέση στο Μεξικό, με μία εκτιμώμενη περιουσία 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων. Σήμερα η περιουσία αυτή εκτιμάται σε αρκετά δισεκατομμύρια. Από τη μεριά του, τη στιγμή της σύλληψής του το 1995, η περιουσία του Rodríguez Orejuela, κύριου πρώην επικεφαλής του καρτέλ του Cali, ξεπερνούσε το 1 δις δολάρια, σύμφωνα με την Εισαγγελία της Κολομβίας. Επίσης, ο Pablo Escobar [5], αρχηγός του καρτέλ του Medellín, είχε μία περιουσία που υπολογιζόταν μεταξύ 9 και 15 δις δολαρίων.
Αλλά τι συμβαίνει με αυτές τις περιουσίες, όταν οι έμποροι ναρκωτικών συλλαμβάνονται; Στις Ηνωμένες Πολιτείες επωφελείται η υπηρεσία που κάνει την κατάσχεση. Σε ένα πρώτο στάδιο, τα χρήματα από την κατασχεθείσα περιουσία πηγαίνουν σε έναν εισαγγελέα, ο οποίος αποφασίζει εάν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις, ούτως ώστε η υπόθεση να οδηγηθεί στο δικαστήριο. Εφόσον καταδειχθεί το παράνομο των χρημάτων και αποζημιωθούν τα θύματα του εγκλήματος, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, με βάση ένα νόμο που λέγεται Ισότιμη διανομή των πόρων, μοιράζει τα υπόλοιπα χρήματα στα αστυνομικά τμήματα που είχαν εμπλακεί στην εξιχνίαση της υπόθεσης.
Σε αυτό το ρεπορτάζ από την Λατινοαμερικάνικη Δημοσιογραφική Πλατφόρμα CONNECTAS [6], ο αστυνομικός Rodolfo Rodríguez του Αστυνομικού Τμήματος του Λος Άντζελες σχολιάζει:
Σύμφωνα με το νόμο, το 65% πηγαίνει στο τμήμα που έκανε την κατάσχεση, και το 35% μοιράζεται μεταξύ του κράτους και των εισαγγελέων, για τη συνέχιση των επιχειρήσεων κατά των ναρκωτικών.
Μέσω αυτής της οδού, μεταξύ του 2001 και του 2014, σύμφωνα με μία έρευνα που διεξήγαγε η εφημερίδα The Washington Post [7] με στατιστικές του Υπουργείου Δικαιοσύνης, η Αστυνομία του Λος Άντζελες έλαβε 18,4 εκατομμύρια δολάρια βάσει αυτού του προγράμματος, η Αστυνομία της Νέας Υόρκης 27 εκατομμύρια δολάρια, και το Τμήμα του Λος Άντζελες 24,3 εκατομμύρια δολάρια. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, αυτά τα χρήματα χρησιμοποιούνται για την αγορά εξοπλισμού, τεχνολογίας, για εκπαίδευση και επιχειρήσεις για τη συνέχιση της μάχης κατά του εμπορίου ναρκωτικών. Στην περίπτωση που η περιουσία κατάσχεται μέσω μίας ομοσπονδιακής επιχείρησης όπου συμμετέχουν οντότητες όπως το FBI ή η DEA, τα χρήματα καταλήγουν στην κατοχή των Υπουργείων Οικονομικών και Δικαιοσύνης και τα περιουσιακά είδη βγαίνουν σε πλειστηριασμό.
Τέτοια ήταν η περίπτωση της έπαυλης που είχε ο κολομβιανός αρχηγός Pablo Escobar στην παραλία του Μαϊάμι, η οποία αγοράστηκε από ένα ζευγάρι από τη Φλόριντα πριν από περισσότερα από 20 χρόνια για κάτι λιγότερο από ένα εκατομμύριο δολάρια. Μία τιμή αγοράς πολύ χαμηλή για μία έπαυλη με θέα στον ωκεανό.
Περιουσίες που βγαίνουν σε δημοπρασία και υπάρχοντα που μοιράζονται μεταξύ των θυμάτων
Στο Μεξικό δεν έχει σημασία αν είναι σπίτια, άλογα καλής ράτσας ή αυτοκίνητα υψηλού κυβισμού. Όταν οι περιουσίες δε διεκδικούνται, καταλήγουν σε δημοπρασία. Σύμφωνα με τον Alonso Carriles, διευθυντή της Υπηρεσίας Διαχείρισης και Μεταφοράς Περιουσιών (ένα τμήμα της Εφορίας της χώρας αυτής) όταν παραλαμβάνουν περιουσιακά αγαθά, αυτά ασφαλίζονται και φυλάσσονται από την Γενική Εισαγγελία της Δημοκρατίας, έως ότου να κινηθούν οι νομικές διαδικασίες ενάντια στους ιδιοκτήτες τους. Το ύψος των χρημάτων που φυλάσσονται θα μπορούσε να υπερβαίνει τα 330 εκατομμύρια δολάρια.
Σύμφωνα με τον δικηγόρο Gabriel Regino, βγάζουν σε δημοπρασία γραφεία, οικόπεδα, ξενοδοχεία και σπίτια. Αν και επισημαίνει ότι τα σπίτια είναι το πιο δύσκολο να πουληθεί, μιας και το να αγοράσει κανείς ένα σπίτι, όπου διέμενε ένας αρχηγός εγκληματικής οργάνωσης ή η οικογένειά του, μπορεί να φέρει προβλήματα στους νέους ιδιοκτήτες. Για αυτό η μεξικανική κυβέρνηση έχει επιλέξει να τα ενοικιάζει σε μη κερδοσκοπικές οργανώσεις.
Στην Κολομβία, άπαξ και κατασχεθεί η περιουσία, αρχίζει ταυτόχρονα μία περίοδος, κατά την οποία ο εμπλεκόμενος μπορεί να υπερασπιστεί την περιουσία του. Αν αποδειχθεί ότι η περιουσία αποκτήθηκε με παράνομο τρόπο, η Γενική Εισαγγελία τα μεταβιβάζει σε μία διαχειρίστρια περιουσιών του Ταμείου για την Αποζημίωση των Θυμάτων και τον Αγώνα ενάντια στο Οργανωμένο Έγκλημα. Εκεί είναι που παρέμειναν πολλά από τα υπάρχοντα που σε κάποια στιγμή ανήκαν στον Pablo Escobar ή σε άλλους αρχηγούς των καρτέλ του Medellín και του Cali. Ως εκ τούτου, ο γιος του Pablo Escobar βεβαίωσε δημοσίως ότι ούτε αυτός ούτε η οικογένειά του έχουν στην κατοχή τους χρήματα ή οποιοδήποτε άλλο περιουσιακό στοιχείο έχει προέλθει από το εμπόριο ναρκωτικών. Σύμφωνα με το γιο του Escobar τα πάντα βρίσκονται στα χέρια της κυβέρνησης. Σύμφωνα με αυτά που είπε [8], κληρονόμησε μόνο ένα ρολόι του πατέρα του.
[9]