H παράδοση του ψαρέματος στην Ταϊβάν: Ψάρια και φωτιά χορεύουν στη θάλασσα

fire chief

Όλοι οι ψαράδες συνεργάζονται για να πιάσουν τα ψάρια. Φωτογραφία από Ming-Chih Chang.

To Pōng-hué-á(蹦火仔, ‘pōng’ είναι ο ήχος της φωτιάς) ή “η φωτιά που τινάζει” (ορισμένες φορές μεταφράζεται και ως “θειϊκή φωτιά”) είναι μία τεχνική ψαρέματος που ήταν κάποτε ιδιαίτερα διαδεδομένη στους ιθαγενείς της Ταϊβάν. Τη νύχτα, οι ιθαγενείς ψαράδες άναβαν μία φωτιά με μπαμπού ή με ξύλο στις βάρκες τους για να προσελκύσουν τα ψάρια.

Αργότερα αυτή η ιθαγενής τεχνική ψαρέματος επανεφευρέθηκε και οι ψαράδες άρχισαν να χρησιμοποιούν κηροζίνη για να ανάψουν τη φωτιά. Κατά τη διάρκεια της ιαπωνικής κατοχής, οι ψαράδες χρησιμοποιούσαν αιθίνιο (ακετυλίνη) για να δυναμώσουν τις φλόγες. Το αέριο δημιουργούταν με υδρόλυση της αποκαλούμενης “θειικής πέτρας” (ανθρακασβέστιο).

Η τεχνική με το αιθίνιο διατηρείται μέχρι σήμερα στο λιμάνι Τζινσάν στη βόρεια ακτή της Ταϊβάν. Το λιμάνι χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά θείου που εξορυσσόταν από τα κοντινά βουνά από την περίοδο της Ισπανικής Κατοχής (μεταξύ 1626-1642).

Το ψάρεμα με φωτιά που τινάζει είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στο λιμάνι του Jinshan από τη Δυναστεία των Qing και είναι ένα αξιοθέατο που πρέπει οπωσδήποτε να δείτε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όταν πλήθη από γαύρους και σαρδέλες κολυμπάνε κοντά στη βόρεια ακτή της Ταϊβάν. Ωστόσο, η παραδοσιακή μέθοδος ψαρέματος έχει αρχίσει να παρακμάζει, με μόνο τέσσερις βάρκες ψαρέματος να εξακολουθούν να χρησιμοποιούν αυτήν τη μέθοδο.

Στις 31 Αυγούστου 2015, η τεχνική ψαρέματος με αιθίνιο αναγνωρίστηκε ως δραστηριότητα εθνικής κληρονομιάς υπό τo Yπουργείο Πολιτισμού της κυβέρνησης της Νέας Ταϊπέι.

Η δημοσιογράφος Huei-Jen Lin από το News Market, μία ανεξάρτητη ενημερωτική ιστοσελίδα, εξήγησε γιατί αυτή η τεχνική είναι φιλική προς το περιβάλλον:

目前大多數的漁船使用強光照明,容易讓魚眼睛爆出死亡,招致許多生態上的批評,蹦火則因作業範圍小、時間短,被視為友善環境的漁法

Οι περισσότερες βάρκες ψαρέματος τη σήμερον ημέρα χρησιμοποιούν πολύ υψηλό φωτισμό, που σπάει τα μάτια των ψαριών. Αυτή η τεχνική έχει επικριθεί ως μη φιλική προς το περιβάλλον. Από την άλλη, η τεχνική ψαρέματος της φωτιάς που τινάζει χρησιμοποιείται σε μία μικρή περιοχή για μικρό χρονικό διάστημα, γι’ αυτό θεωρείται φιλική προς το περιβάλλον.

To Στούντιο Πολιτισμού και Ιστορίας στο Jinshan έχει μελετήσει την τεχνική της φωτιάς που τινάζει για χρόνια και βοηθάει στην οργάνωση επισκέψεων που επιτρέπουν στους τουρίστες να δουν την τεχνική ψαρέματος και να κατανοήσουν τα πλεονεκτήματά της:

本漁法僅需一艘船便可單獨作業[…]機動性頗高。

Οι ψαράδες χρειάζονται μόνο μία βάρκα για αυτήν την τεχνική. […] Είναι πολύ ευέλικτη.

Πώς ακριβώς εφαρμόζουν οι ψαράδες την τεχνική για να πιάσουν ψάρια; Η δημοσιογράφος Huei-Jen Lin από το News Market τράβηξε μερικές φωτογραφίες και περιέγραψε λεπτομερώς τη διαδικασία στο άρθρο της.

蹦火船通常在6點前就會出港,找到魚群後就定位,等待夜晚到來。

Οι βάρκες με τη φωτιά που τινάζει συνήθως φεύγουν από το λιμάνι στις 6 μ.μ. Αφού εντοπίσουν τα ψάρια, επιστρέφουν και περιμένουν μέχρι να σκοτεινιάσει.

fire chief

Ο υπεύθυνος κρατάει τη φωτιά για να προσελκύσει τα ψάρια. Φωτογραφία από τον Ray J. Lee.

Ο υπεύθυνος για τη φωτιά διευθύνει την ομάδα των ψαράδων, η οποία συνήθως αποτελείται από τα εξής μέλη [δείτε και τη φωτογραφία στην αρχή του άρθρου]:

俗稱「海腳」的漁工,負責下網、收網,組成五人抄網團隊,從船尾到船頭的人員任務分別是牽網仔、推桸竿、拿桸竿(抄網手)、踩桸竿、拉桸竿[…]船上還有一名俗稱「磺火鉗仔」的裝填人員,負責替換磺石、控制水量,掌握乙炔的釋出量[…]另一個不可或缺的關鍵人物是駕駛,有經驗的駕駛可以觀潮汐、看水流,協助火長找魚,在魚群靠近時迅速剎車或轉彎,讓抄網手找到最適合的角度下網。

Οι ψαράδες που αποκαλούνται “παλούκια του ωκεανού” αποτελούν μία ομάδα πέντε ατόμων που πετάνε και μαζεύουν το δίχτυ. Η δουλειά αυτών των ψαράδων, που στέκονται από την πλώρη μέχρι την πρύμνη της βάρκας, είναι να σέρνουν το δίχτυ, να τραβάνε τα παλούκια, να ελέγχουν τα παλούκια (για παράδειγμα, ο υπεύθυνος για το δίχτυ), να πατάνε και να σέρνουν τα παλούκια. […] Υπάρχει και ένα άτομο στη βάρκα που ελέγχει το το ανθρακασβέστιο, δηλαδή είναι υπεύθυνος για την αντικατάσταση της θειικής πέτρας [ανθρακασβέστιο] και τον έλεγχο της ποσότητας του νερού για τη δημιουργία του αιθινίου. […] Σημαντικό ρόλο έχει και ο καπετάνιος της βάρκας. Ένας έμπειρος καπετάνιος παρατηρεί την παλίρροια και τη ροή του ωκεανού βοηθώντας έτσι τον αρχηγό να βρει ψάρια. Όταν τα ψάρια πλησιάζουν, ο καπετάνιος πρέπει να σταματήσει ή να γυρίσει γρήγορα έτσι ώστε ο υπεύθυνος για το δίχτυ να βρει την τέλεια γωνία για να τοποθετήσει το δίχτυ.

Όταν η βάρκα πλησιάζει τα ψάρια, όλοι όσοι βρίσκονται πάνω της ετοιμάζονται για το ψάρεμα:

負責推桸竿的海腳高舉左邊桸竿,讓叉網斜放船緣,所有船員屏氣凝神,等待火長將火把逐漸轉向左後方的叉網,引導魚群聚集。
「下落!」火長命令一下,海腳用力將叉網推入海下,待魚入網後,三、四個海腳利用槓桿原理齊壓桸竿,把靠在船邊的叉網撐起,活跳跳的青鱗魚掃過腳邊,直入貨艙,有時漁獲太多,三、四個男人還得跳起來壓才能把桸竿撐起來。
整個過程不到十秒,所有船員各司其職,一氣呵成,魚群大量聚集時,經常可見火長連蹦四、五次,海腳必須在一明一滅間,連續下網、收網、再舉網、下網、收網⋯⋯,豐收時,一個晚上可能得重複上百次。
蹦火仔重視團隊合作,駕駛和火長、火長和抄網手的默契缺一不可。

Ο ψαράς που είναι υπεύθυνος για το τράβηγμα των παλουκιών σηκώνει το αριστερό παλούκι για να τοποθετήσει το δίχτυ στην άκρη της βάρκας. Όλοι οι υπόλοιποι περιμένουν να ανάψει τη φωτιά ο υπεύθυνος και να καθοδηγήσει τα ψάρια στο δίχτυ που έχει τοποθετηθεί στην πίσω αριστερή πλευρά της βάρκας.

Όταν ο υπεύθυνος για τη φωτιά δώσει το σύνθημα, λέγοντας “Ρίξτε το”, η ομάδα για το δίχτυ το ρίχνει στη θάλασσα. Αφού τα ψάρια μπουν στο δίχτυ, η ομάδα του διχτυού πιέζει τα παλούκια και με τον νόμο του μοχλού το δίχτυ σηκώνεται. Οι ζωντανές σαρδέλες σέρνονται πέρα από τα πόδια των ψαράδων και ρίχνονται κατευθείαν στην αποθήκη της βάρκας. Μερικές φορές υπάρχουν υπερβολικά πολλά ψάρια [στο δίχτυ], και τρεις ή τέσσερις ψαράδες πρέπει να βοηθήσουν για να σηκωθεί το δίχτυ.
Η όλη διαδικασία τελειώνει σε περίπου 10 δευτερόλεπτα. Κάθε μέλος της βάρκας έχει τις υποχρεώσεις του και όλοι μαζί πρέπει να συνεργαστούν. Όταν υπάρχουν πολλά ψάρια, ο υπεύθυνος για τη φωτιά μπορεί να αποφασίσει να ανάψει τη φωτιά που τινάζει τέσσερις ή πέντε φορές συνεχόμενα, και η ομάδα για το δίχτυ πρέπει να το ρίξει, να το τραβήξει και να το σηκώσει ξανά και ξανά, επαναλαμβάνοντας τη διαδικασία πολλές φορές. Όταν η ψαριά είναι μεγάλη, οι ομάδες ψαρέματος πρέπει να επαναλάβουν την όλη διαδικασία εκατοντάδες φορές μέσα σε μία νύχτα.
Είναι πολύ σημαντική η συνεργασία του καπετάνιου με τον υπεύθυνο για τη φωτιά και του υπεύθυνου για τη φωτιά με την ομάδα για το δίχτυ.

Παρακολουθήστε το βίντεο στο YouTube από το News Market που δείχνει πώς οι ομάδες της φωτιάς που τινάζει συνεργάζονται για να πιάσουν τα ψάρια.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.