Το νέο Κέντρο στην Innopolis θα παρακολουθεί απειλητικές πληροφορίες στο Ρωσικό διαδίκτυο. Επεξεργασία εικόνων από την Tetyana Lokot.

Το Δεκέμβριο του 2015, ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, έλαβε μέρος στο Φόρουμ Διαδικτυακής Οικονομίας, όπου άφησε να εννοηθεί ότι η Ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας και άλλοι κρατικοί φορείς πρέπει να θέσουν σε απόλυτη προτεραιότητα τις “πληροφοριακές απειλές” και να αναζητήσουν εργαλεία παρακολούθησης τέτοιων απειλών στο διαδίκτυο.

Πλέον, ανακοινώθηκε ότι θα ιδρυθεί ένα καινούργιο Κέντρο παρακολούθησης πληροφοριακών επιθέσεων στην Innopolis, μια νέα ρωσική “έξυπνη πόλη”, που δημιουργήθηκε ως δορυφόρος στην πόλη Καζάν, δηλαδή την πρωτεύουσα της ρωσικής Δημοκρατίας του Ταταρστάν. Η οικονομία της πόλης έχει ρίζες στη βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας, επομένως, δε χρειάζεται να πολυσκεφτεί κανείς για ποιο λόγο η Natalia Kasperskaya, CEO της InfoWatch και συνιδρυτής της κορυφαίας εταιρείας προγραμμάτων anti-virus, “Kaspersky Lab”, επέλεξε τη συγκεκριμένη πόλη για να ξεκινήσει αυτό το project.

Η Kasperskaya δήλωσε [ru] στην “Vedomosti news” ότι το Κέντρο αποτελεί εν μέρει απάντηση στους υπαινιγμούς του Πούτιν για την ενίσχυση της ασφάλειας των πληροφοριών. Η Ρωσία διαθέτει ήδη φορείς που ασχολούνται με το να αντικρούουν και να απαντούν σε διαδικτυακές επιθέσεις, δηλώνει η ίδια και επιμένει πως ο δικός της φορέας θα είναι ο πρώτος στο είδος του που θα παρακολουθεί και θα προλαμβάνει διαδικτυακές πληροφοριακές επιθέσεις.

Η Kasperskaya αναφέρει πως αυτό τον καιρό αναζητά επενδυτές για το project, αλλά αναγνωρίζει ότι στην αρχή θα λειτουργήσει κυρίως με επιχορηγήσεις και κρατικές χρηματοδοτήσεις, καθώς θα εξυπηρετεί “ανάγκες κρατικού και δημοσίου χαρακτήρα”

Το νέο κέντρο παρακολούθησης είναι ένα από κοινού πνευματικό τέκνο της ίδιας της Kasperskaya και του Igor Ashmanov, CEO της “Ashmanov and partners”, μιας εταιρείας που αποτελεί δυναμικό παίκτη στα ρωσικά ΜΜΕ και στην αγορά τηλεπικοινωνιών. Ο Ashmanov ορίζει τις πληροφοριακές επιθέσεις ως “προπαγανδιστικές εκστρατείες, παραπληροφόρηση, αναλήθειες και viral περιεχόμενο” και πιστεύει ότι η συγκεκριμένη πρακτική έχει πολιτική χροιά. Σύμφωνα με τον Ashmanov, η αγορά για την άμβλυνση αυτών των επιθέσεων είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη στη Ρωσία.

Οι εταίροι οραματίζονται ότι το Κέντρο θα παρακολουθεί το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τεχνολογίες ανεπτυγμένες από την Κribrum – ακόμα ένα από κοινού project της Kasperskaya και του Ashmanov. Τα στατιστικά των κοινωνικών δικτύων και το λογισμικό διαχείρισης φήμης που διαθέτει η εταιρεία Kribrum [ru] είναι ικανό να περισυλλέξει διαδικτυακό περιεχόμενο και να το αναλύσει ως προς το συναίσθημα και τη συγκίνηση. Ο Ashmanov λέει [ru] πως οι ικανότητές του είναι αρκετά εκλεπτυσμένες, ώστε να μπορούν να προβλέπουν μια διαδικτυακή επίθεση πληροφοριών τη στιγμή που ξεκινάει, καθώς και να εντοπίζουν του διοργανωτές της επίθεσης. Οι περισσότερες απόπειρες παρακολούθησης πιθανότατα θα αφορούν τα κοινωνικά δίκτυα και την μπλογκόσφαιρα της Ρωσίας, όπου οι πολιτικές συζητήσεις και η “λασπολογία” είναι περισσότερο ενεργές.

Η Ρωσία έχει αρκετές νομικές διατάξεις που καθορίζουν τη δραστηριότητα των πληροφοριών στο διαδίκτυο, οι περισσότερες από τις οποίες εμπίπτουν στη νομοθεσία περί διαδικτυακής εγκληματικότητας: το άρθρο 272 του Ποινικοί Κώδικα ορίζει την παράνομη πρόσβαση σε πληροφορίες ηλεκτρονικών υπολογιστών, το άρθρο 273 περιγράφει κυρώσεις για “δημιουργία, χρήση και διαμοιρασμό υπολογιστικών προγραμμάτων που δημιουργούν βλάβες” και το άρθρο 274 σκιαγραφεί “την παραβίαση των κανόνων χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών, υπολογιστικών συστημάτων ή των δικτύων τους”. Όσοι παραβιάζουν αυτούς τους κανονισμούς υποβάλλονται σε μια σειρά κυρώσεων, ανάλογα με τη σοβαρότητα του εγκλήματος: από χρηματικά πρόστιμα και εργασία δημόσιου χαρακτήρα μέχρι σύλληψη και φυλάκιση έως και επτά χρόνια.

Στις αρχές Μαρτίου 2016, ένα ρωσικό δικαστήριο στην πόλη Kurgan επέβαλε [ru] ποινή διετούς φυλάκισης σε έναν χρήστη διαδικτύου που κατηγορούνταν για την διοργάνωση DDoS επίθεσης στην επίσημη ιστοσελίδα του Κρεμλίνου. Ο χρήστης φέρεται να παραδέχτηκε το έγκλημά του, οπότε ανεστάλη η ποινή του.

Η ρωσική ΜΚΟ Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, “Αgora” αναφέρει στην ετήσια έκθεσή της [en] ότι, αν και το φιλτράρισμα και το μπλοκάρισμα περιεχομένου παραμένουν βασικά εργαλεία της πολιτικής του Ρωσικού διαδικτύου, σε μεγάλο βαθμό θεωρούνται αναποτελεσματικά, εξαιτίας του μεγάλου όγκου ατομικών πράξεων λογοκρισίας.

Σε μια προσπάθεια να καταστείλουν τη διάδοση πληροφοριών και ελεύθερου λόγου πιο αποτελεσματικά, οι ρωσικές αρχές επιχειρούν να αυξήσουν την πίεση στους χρήστες – και εδώ είναι που μπορεί να φανούν χρήσιμα τα στοιχεία από πρωτοβουλίες παρακολούθησης, όπως αυτές που προτείνουν η Kasperskaya και ο Ashmanov, ειδικά όταν έχουμε χρήστες διαδικτύου που κατηγορούνται για παραβιάσεις του Νόμου, όπως για κοινοποίηση εξτρεμιστικού περιεχομένου. Η Agora σημειώνει ότι, οι συνεχώς αυξανόμενες ποινές φυλάκισης που αφορούν Likes και Κοινοποιήσεις πληροφοριών από τα κοινωνικά δίκτυα στοχεύουν στον εκφοβισμό των χρηστών και στο να τους αποτρέψουν να συζητούν ευαίσθητα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα στο διαδίκτυο.