Η Tagel, η Tair κι η Liron Haim, οι τρεις αδερφές που συνθέτουν τις A-WA. Πηγή: Tomer Yosef
Το παρόν άρθρο και ραδιοφωνική εκπομπή από τον Avishay Artsy [1] για το The World [2] ως τμήμα του προγράμματος Across Women's Lives [3] αρχικά δημοσιεύτηκε στο PRI.org [4] στις 4 Ιουνίου 2015 και αναδημοσιεύεται εδώ βάσει συμφωνίας ανταλλαγής περιεχομένου.
Τρεις αδερφές από το Ισραήλ με μουσικό ταλέντο δημιούργησαν ένα συγκρότημα, που γίνεται δημοφιλές στο μουσουλμανικό κόσμο.
Ξέθαψαν αρχαίες υεμενίτικες μελωδίες [5] και τις συνδύασαν με ακαταμάχητη ηλεκτρονική χορευτική μουσική και χιπ-χοπ. Οι Tair, Liron και Tagel Haim (ας μην συγχέονται με το ροκ συγκρότημα του Λος Άντζελες Haim [6]) ονόμασαν την μπάντα τους A-WA [7], που σημαίνει “ναι” στα αιγυπτιακά αραβικά.
“Είναι σύντομο, πιασάρικο, θετικό”, είπε η Tair Haim said. “Σαν κάτι που θα φώναζες σε μια γιορτή για να φτιάξεις ολωνών το κέφι”.
Το πρώτο single των A-WA, “Habib Galbi [8],” είναι επίσης πιασάρικο και θετικό. Στο μουσικό βίντεο, οι νεαρές γυναίκες φορούν λαμπερά ροζ φορέματα και μαντίλες στο κεφάλι και διασχίζουν την έρημο με ένα λευκό τζιπ. Έπειτα, συμμετέχουν σε “μάχη”-χορό ενάντια σε τρεις νεαρούς άνδρες με ασορτί μπλε φόρμες Adidas.
Οι γονείς του πατέρα τους ήρθαν στο Ισραήλ από την Υεμένη. Όταν ήταν μικρές, οι αδερφές τραγουδούσαν παραδοσιακές μελωδίες της Υεμένης στο σχολείο τους στο χωριουδάκι Shaharut, στην έρημο του νότιου Ισραήλ.
“Ήταν σαν το Μικρό Σπίτι στο Λιβάδι, κατάλαβες; Βγαίναμε ξυπόλητες και τραγουδούσαμε στον άνεμο. Είχαμε πολύ ωραία παιδικά χρόνια”, λέει η Τair.
Αυτό δεν είναι κάτι που ακούς πολύ συχνά από Εβραίους Μιζραχί. Πρόκειται για Εβραίους με προέλευση από αραβικές ή μουσουλμανικές χώρες και βρίσκονταν ανάμεσα στους φτωχότερους και πιο στερημένους κατοίκους του Ισραήλ. Για δεκαετίες, αγωνίστηκαν για ισότητα με τους Ευρωπαίους Εβραίους, τους Ασκεναζίτες [9].
Οι αδερφές Haim, όμως, ανήκουν σε μια νεότερη γενιά, η οποία διεκδικεί και πάλι τη μεσανατολίτικη κληρονομιά της. Τώρα, λένε, είναι κουλ να είσαι Μιζραχί. Επιπλέον, δέχονται μέιλ από οπαδούς από όλο το μουσουλμανικό κόσμο.
“Ναι, δεχόμαστε πολλά σχόλια από την Υεμένη και το Μαρόκο και είναι απίστευτο, ο κόσμος ξέρει ότι είμαστε από το Ισραήλ κι όμως τους αρέσει η μουσική και αισθάνονται ότι τους συνδέει και το απολαμβάνουν”, λέει η Tair.
Το συγκρότημα ακολουθεί επίσης τα βήματα της Ofra Haza [10], της Ισραηλινής τραγουδίστριας που έφερε την υεμενίτικη μουσική στο παγκόσμιο κοινό κατά τη δεκαετία του '80.
Το συγκρότημα ανακάλυψε μια ηχογράφηση του “Habib Galbi” από τη δεκαετία του '60 από τον τραγουδιστή Shlomo Moga’av [11]. Ήταν η πρώτη φορά που άκουγαν το τραγούδι και εξεπλάγησαν που άκουσαν άνδρα να το τραγουδά.
“Ήταν σαν να έβρισκες ένα θησαυρό, γιατί τα τραγούδια αυτά, που ερμηνεύουμε στο άλμπουμ αυτό, δημιουργήθηκαν από γυναίκες στην Υεμένη και ήταν σαν προφορική παράδοση”, δήλωσε η Tair. “Τα τραγούδια αυτά ηχογραφήθηκαν μόνο στο Ισραήλ τις δεκαετίες '50 και '60”.
“Habib Galbi” σημαίνει “Αγάπη της Καρδιάς μου”, αλλά είναι από την οπτική γωνία μιας γυναίκας, που την εγκατέλειψε ο αγαπημένος της.
“Οι γυναίκες στην Υεμένη δεν μπορούσαν να γράψουν ή να διαβάσουν και δεν τους επιτρεπόταν να προσεύχονται μαζί με τους άνδρες”, λέει η Liron. “Οπότε, ο μόνος τρόπος που μπορούσαν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους ήταν μέσω των τραγουδιών αυτών. Είναι για τις ανησυχίες και τις δυσκολίες τους”.
Οι αδερφές ήθελαν να δώσουν στα παλαιά αυτά τραγούδια ένα σύγχρονο στυλ. Χρειάζονταν έναν παραγωγό. Κι έτσι έστειλαν ένα demo στον Tomer Yosef, μέλος του δημοφιλούς ισραηλινού ηλεκτρονικού συγκροτήματος Balkan Beat Box [12].
“Ο Tomer μια μέρα αποφάσισε να πάρει τα demos μας και να τα δώσει σε γερόντισσες από την Υεμένη”, λέει η Tair. “Τους άρεσε πολύ και νόμισαν ότι ήμαστε από την Υεμένη. Σαν να ήμαστε μεγάλες γυναίκες από την Υεμένη”.
Αυτόν τον ήχο έψαχναν. Το βίντεο “Habib Galbi” έχει πάνω από 400.000 προβολές στο YouTube. Δημοσιεύτηκε ακόμα και στη σελίδα “Mipsterz [13]” (Muslim Hipsters) στο Facebook. Σχεδιάζουν να κυκλοφορήσουν το πρώτο τους άλμπουμ αργότερα μες στη χρονιά.