[1]Άνθρωποι χαιρετούν σε μία διαδήλωση ενάντια στον πρόεδρο Yahya Jammeh στη Γκάμπια. Εικόνα: YouTube
Τον προηγούμενο μήνα γίναμε μάρτυρες ενός πρωτόγνωρου ξεσηκωμού [2] στο μικρό έθνος της Δυτικής Αφρικής, την Γκάμπια. Οι διαδηλώσεις δεν έχουν αποσπάσει ιδιαίτερη προσοχή από τα διεθνή μέσα, λόγω εν μέρει της προσπάθειας καταστολής από τον αλλοπρόσαλλο ηγέτη της χώρας, τον Γιαγιά Τζαμέ [3]
Τον Απρίλη του 2016, οι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν με μία ειρηνική διαδήλωση [4] για εκλογικές μεταρρυθμίσεις, της οποίας ηγούνταν ο Ebrima Solo Sandeng, ο αρχηγός της νεολαίας του κύριου αντιπολιτευόμενου κόμματος, του Ενωμένου Δημοκρατικού Κόμματος (UDP). Προς το τέλος της διαμαρτυρίας, δυνάμεις ασφαλείας περικύκλωσαν και έθεσαν υπό κράτηση τον Sandeng και περισσότερους από δώδεκα άλλους οπαδούς του UDP που τον συνόδευαν στην πορεία.
Μέσα σε 48 ώρες από αυτές τις συλλήψεις, διαδόθηκαν φήμες ότι ο Sandeng και δύο άλλα μέλη του UDP είχαν πεθάνει ενώ ήταν κρατούμενοι από την αστυνομία. Αυτό οδήγησε σε νέες διαδηλώσεις, που τώρα καθοδηγούνταν από τον ηγέτη του UDP, τον Ousainou Darboe, ο οποίος απαίτησε την απελευθέρωση των υπόλοιπων διαδηλωτών υπέρ των εκλογικών μεταρρυθμίσεων, νεκρών ή ζωντανών.
Μετά από μία πορεία μόλις 300 μέτρων, ο Darboe και τουλάχιστον δύο δωδεκάδες υποστηρικτών συνελήφθησαν [4] από την αστυνομία. Κάποιοι διαδηλωτές απελευθερώθηκαν αργότερα, αλλά ο Ousainou Darboe και 19 άλλοι παραμένουν υπό κράτηση, ενώ τους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες και αναμένουν ακρόαση για την εγγύηση. Από τότε έχουν εμφανιστεί αρκετές φορές στο δικαστήριο με βαριά συνοδεία ασφαλείας, ενώ οι οικογένειές τους, οι σύντροφοι από το κόμμα, και μεγάλος αριθμός συμπαθούντων παρίστανται στις ακροάσεις και φωνάζουν συνθήματα αλληλεγγύης, απαιτώντας την απελευθέρωσή τους.
Αρκετά βίντεο και εικόνες έχουν έρθει στην επιφάνεια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Γκάμπια που δείχνουν εκατοντάδες ανθρώπους να διαδηλώνουν ενάντια σε αυτό που αποκαλούν το “δολοφονικό καθεστώς” της χώρας τους.
Αλληλεγγύη στους κρατούμενους
Ένα μεγάλο πλήθος εθεάθη να κάνει πορεία προς την οικία του Ousainou Darboe φωνάζοντας “Θέλουμε τον Solo Sandeng νεκρό ή ζωντανό [5]“:
Protesters in #Gambia [6] calling on The Gov't to produce Solo Sandeng 'dead or alive' after he went missing upon arrest pic.twitter.com/4aA1JT398i [7]
— Fatu Camara (@Fatushow) April 29, 2016 [8]
Διαδηλωτές στη Γκάμπια φωνάζουν στην κυβέρνηση να φέρει τον Solo Sandeng ‘νεκρό ή ζωντανό’ αφότου αγνοείται μετά τη σύλληψή του
Διαδηλωτές στην πρωτεύουσα της Γκάμπια, Μπαντζούλ. Φωτογραφία: Σελίδα στο Facebook του UDP
Χρήστες κοινωνικών δικτύων λένε [9] ότι οι διαδηλώσεις είναι πράξη μεγάλης ανυπακοής ενάντια στον Πρόεδρο Yahya Jammeh:
The PIU [Police Intervention Unit] and police being address about why change must happen. Bravo youths.#Banjul [10] high Court. The ground for defiance
Απευθύνονται στις Μονάδες επέμβασης και στην Αστυνομία για το γιατί πρέπει να γίνει η Αλλαγή. Μπράβο νέοι. Ανώτατο Δικαστήριο Μπαντζούλ. Το έδαφος για ανυπακοή.
Ο ρόλος της θρησκείας
Περισσότεροι από το 90% [11] του πληθυσμού της Γκάμπια είναι Μουσουλμάνοι. Το Δεκέμβρη του 2015, ο Jammeh, ένας αυτο-ανακηρυγμένος Μουσουλμάνος πνευματικός ηγέτης, ανακήρυξε τη χώρα Ισλαμική δημοκρατία [12], αλλά πολλοί έχουν αμφισβητήσει τη δήλωσή του [13].
Στην Γκάμπια, οι πολιτικοί χρησιμοποιούν συχνά θρησκευτικές σέχτες για να κερδίσουν σε δημοτικότητα, ενώ οι θρησκευτικοί ηγέτες ανταλλάσσουν ρουσφέτια με όσους είναι στην εξουσία. Όντας ένα κατεξοχήν μουσουλμανικό έθνος, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι διαδηλωτές έχουν επικαλεστεί θρησκευτικά συναισθήματα στις διαδηλώσεις τους.
Μία ομάδα γυναικών εμφανίστηκε στο δικαστήριο [14] κουνώντας στον αέρα calabash (ένα είδος κολοκύθας) και τραγουδώντας συνθήματα ελευθερίας από τον εθνικό ύμνο της χώρας. (Το κούνημα των calabash θεωρείται μία μορφή κατάρας στον αφρικανικό πολιτισμό και δείχνει αποφασιστικότητα σε δύσκολους καιρούς).
Παρομοίως, μία άλλη ομάδα διαδηλωτών καθοδηγούμενη από αρκετούς Μουσουλμάνους ιμάμηδες εμφανίστηκε [15] έξω από το δικαστήριο ψάλλοντας ύμνους στο Θεό.
Εν τω μεταξύ, τα δικαστήρια έχουν επανειλημμένα βασιστεί σε τεχνικές λεπτομέρειες για να αρνηθούν την απελευθέρωση των κρατούμενων διαδηλωτών με εγγύηση [16]. Η εκδίκαση της υπόθεσης συνεχίζεται την Πέμπτη, 5 Μαΐου 2016, για μία ακρόαση απελευθέρωσης με εγγύηση. Μεγάλος αριθμός οπαδών και φίλων του UDP αναμένεται να προσέλθουν. Αλλά αναλυτές λένε ότι η βραδυπορία της υπόθεσης έχει σκοπό να εκνευρίσει τους παριστάμενους στο δικαστήριο και σιγά σιγά να σκοτώσει τον ενθουσιασμό για αλλαγή που δημιουργείται από την αντιπολίτευση.
Απόντες στο δικαστήριο
Εκφράζονται φόβοι για την τύχη 8 κρατούμενων ακτιβιστών που συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, οι οποίοι δεν έχουν εμφανιστεί ενώπιον οποιουδήποτε δικαστηρίου. Ο Solo Sandeng και δύο ακόμα που υποτίθεται ότι πέθαναν υπό κράτηση είναι ανάμεσα στους οκτώ. Η εξαφάνιση ανθρώπων χωρίς ίχνος είναι συνηθισμένη στη Γκάμπια.
Η Διεθνής Αμνηστία και πολλές άλλες οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν ζητήσει [17] την απελευθέρωση όλων των κρατουμένων.