Η Renna Ramadan ετοίμασε ένα γεύμα ιφτάρ για την οικογένειά της, Σύριους από την πόλη Ιντλίμπ, που ήλπιζαν να φτάσουν στη Βόρεια Ευρώπη, αντ’ αυτού ζουν στην αίθουσα αναμονής επιβατών στο Λιμάνι του Πειραιά. Αρκετοί εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες παραμένουν στον Πειραιά, καιρό αφότου οι ελληνικές Αρχές υπόσχονταν να μεταφέρουν τους ανθρώπους σε άλλους καταυλισμούς. Πηγή: Jodi Hilton/Pulitzer Center
Αυτό το άρθρο από την Jeanne Carstensen [1] αρχικά δημοσιεύτηκε στο PRI.org [2] στις 10 Ιουνίου 2016 και αναδημοσιεύεται εδώ βάσει συμφωνίας ανταλλαγής περιεχομένου.
Την πρώτη νύχτα του Ραμαζανιού, οι κάτοικοι του αυτοσχέδιου καταυλισμού από σκηνές στο λιμάνι του Πειραιά μπαίνουν στη σειρά για ειδικά γεύματα μετά τη νηστεία τους.
Καθώς ο ήλιος δύει πίσω από τα μεγάλα πλοία που μεταφέρουν ταξιδιώτες στα ελληνικά νησιά, εκατοντάδες κουρασμένοι πρόσφυγες, μες στη ζέστη, κάνουν σειρές μπροστά από ένα τρέιλερ σε ένα άδειο πάρκινγκ. Δεν έχουν φάει και δεν έχουν πιει νερό από τις 4 το πρωί.
Είναι ξεκάθαρο ότι η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να υποστηρίξει τους πρόσφυγες κατά το Ραμαζάνι. Ωστόσο, οι συνθήκες στον Πειραιά είναι τραγικές.
Η Hedda Grew, εθελόντρια με την ΜΚΟ Team Sweden, αναφέρει ότι η νηστεία στο Ραμαζάνι μονάχα αυξάνει τις εντάσεις μεταξύ ανθρώπων που είναι ήδη απελπισμένοι από το πώς έχουν έρθει τα πράγματα. “Δεν μπορούν να φάνε, δεν μπορούν να πιουν, κάθονται απλά όλη μέρα μες στη ζέστη μες στις σκηνές τους. Είναι ο συνδυασμός του Ραμαζανιού και της αναμονής”, λέει η ίδια.
Και πραγματικά, υπάρχει μεγάλη αναμονή.
Περπατάω μέχρι μια πιο ήσυχη γωνιά του καταυλισμού και συναντώ την Amal Herh, μια όμορφη νεαρή μητέρα τεσσάρων παιδιών από το Χαλέπι της Συρίας.
Το όνομά της σημαίνει “ελπίδα”. “Έχω πολλή ελπίδα”, λέει. “Τώρα όμως πρέπει να είμαι δυνατή, πιο δυνατή, για την οικογένειά μου”.
Η Amal έχει ένα χαρούμενο πρόσωπο, αλλά βλέπω λύπη στα μάτια της. Μου λέει ότι το Ραμαζάνι την κάνει να νοσταλγεί την πατρίδα της.
“Θέλω να πάω στο Χαλέπι για το Ραμαζάνι, να μαγειρεύω και να έχω κρύο νερό και ένα όμορφο μέρος, όχι να είμαι εδώ”, λέει. “Λίγα καλά φρούτα, όχι πορτοκάλια κάθε μέρα. Δε σου αρέσει το ίδιο φαγητό κάθε μέρα, σωστά;”
Της λέω πως την καταλαβαίνω. Ότι ο κόσμος μου λέει ότι το Ραμαζάνι είναι χαρούμενη περίοδος γι’ αυτούς, μαζί με την οικογένεια, και φαγητό νηστείας.
“Ναι”, λέει. “Αλλά δε λέω ό,τι μπορώ να πω σε σένα, γιατί είμαι πολύ λυπημένη τώρα, γιατί θυμάμαι το σπίτι μου”.
Το επόμενο βράδυ, δέχομαι μια πρόσκληση για ένα πολύ διαφορετικό γεύμα ιφτάρ από την Άννα Στάμου, Ελληνίδα που μεταστράφηκε στο Ισλάμ, και τον σύζυγό της, Naim el Ghandour, πρόεδρο της Μουσουλμανικής Ένωσης Ελλάδας. Ο Naim γεννήθηκε στην Αίγυπτο.
Η εφαρμογή στο κινητό του για το Ραμαζάνι σημαίνει τη δύση του ηλίου με μια ηχογράφηση καλέσματος για προσευχή. Στο τραπέζι, υπάρχει μια ζωηρή αντιγνωμία αν η σαλάτα είναι αιγυπτιακή ή ελληνική.
Κατά το δείπτο ιφτάρ, η Άννα μεταφράζει, καθώς ο Naim μιλάει ελληνικά. Νιώθει λύπη για τους χιλιάδες Μουσουλμάνους πρόσφυγες, που αναγκάζονται να γιορτάζουν το Ραμαζάνι στους καταυλισμούς. Μου λέει όμως ότι χαίρεται που βλέπει τον Γιάννη Μουζάλα, Υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, να προσπαθεί να δείξει την υποστήριξή του κατά το Ραμαζάνι. “Είναι πολύ ενθαρρυντικό για εμάς”, αναφέρει.
Οι πρόσφυγες βρίσκονται σε φριχτή κατάσταση στην Ελλάδα. Ο Naim, όμως, που εγκατέλειψε την πατρίδα του την Αίγυπτο το 1967, είναι ευγνώμων που βρίσκονται τουλάχιστον μακριά από τη βία.
“Είναι μακράν καλύτερα εδώ από ό,τι εκεί και ίσως μια βόμβα θα είχε πέσει τώρα στα κεφάλια τους και δε θα γιορτάζανε ούτε Ραμαζάνι ούτε τίποτα”, λέει.
Η καλύτερη όμως ευχή του Ραμαζανιού είναι να μπει τέλος στον πόλεμο. “Εύχομαι να βρεθεί μια λύση με την Ευρώπη και να σταματήσει ο πόλεμος”, αναφέρει. “Διότι αυτό είναι το θέμα: να τελειώσει ο πόλεμος. Όλοι τους θέλουν να πάνε πίσω. Ευχόμαστε σίγουρα το επόμενο Ραμαζάνι να μας βρει δίχως πόλεμο”.
Αργότερα, στη σκέψη μου έρχεται ξανά η Αmal στην σκηνή στον Πειραιά. Δεν είναι εύκολο να νιώθεις να σε εγκαταλείπει η αξιοπρέπειά σου, ειδικά κατά την περίοδο εορτών. Μακάρι να μπορούσα να της φέρω δροσερό νερό και φρεσκοκομμένα πορτοκάλια από το Χαλέπι για το Ραμαζάνι.