Παραδοσιακός προ-ισπανικός χορός του Περού ανακηρύσσεται άυλη πολιτιστική κληρονομιά από την UNESCO

Wititi, la "danza del amor", Yanque, Valle del Colca, Arequipa, Perú. Imagen en Flickr del usuario Jorge Gobbi (CC BY 2.0).

Wititi, o “χορός της αγάπης”, Yanque, κοιλάδα Κόλκα, Αρεκίπα, Περού. Φωτογραφία από τον χρήστη του Flickr Jorge Gobbi (CC BY 2.0).

Στις 2 Δεκεμβρίου 2015, η UNESCO κατέγραψε τον χορό wititi στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας. Ο χορός, στον οποίο το κύριο πρόσωπο είναι ένας αρσενικός χαρακτήρας που τον λένε witite, είναι η πιο χαρακτηριστική πολιτιστική έκφραση των ανθρώπων που μένουν στην κοιλάδα του ποταμού Κόλκα, στην Αρεκίπα του Περού.

Σύμφωνα με τον θρύλο για την προέλευσή του, ο χορός wititi είναι μια έκφραση που συνδέεται με την ιστορική μνήμη των κατακτήσεων των Ίνκας:

Los collaguas, ancestros de la población actual del valle del Coica, intentaban evitar la conquista Inca y, dado que el soberano cusqueño quería casarse con la hija del gran curaca local, él y sus huestes se disfrazaron con trajes femeninos locales para acercarse a esta mujer de la nobleza. Siguiendo esta estratagema el Inca logró no sólo comprometerse con ella, sino obligar a la población a una alianza con los cusqueños, lo que los pobladores reconocen como una conquista pacífica.

Sería entonces rememorando la estratagema del inca que los varones usan una vestimenta especial, parcialmente femenina, conformada por dos polleras bordadas al estilo regional, y ligeramente levantadas por delante, como es usual en las mujeres de la región, sujetas con los alfileres andinos {tupus o kipkis).

Οι Collaguas, πρόγονοι του πληθυσμού που πλέον μένει στην κοιλάδα Κόλκα, προσπάθησαν να γλιτώσουν από τις κατακτήσεις των Ίνκας και, καθώς ο ηγεμόνας του πληθυσμού του Cuzco ήθελε να παντρευτεί την κόρη του ντόπιου μεγάλου ιερέα (curaca), αυτός και τα στρατεύματά του ντύθηκαν με γυναικεία ρούχα για να πλησιάσουν την  ευγενή κοπέλα. Ακολουθώντας το σχέδιο, οι Ίνκας δεν κατόρθωσαν απλά να δημιουργήσουν δεσμούς γάμου μαζί της, αλλά ανάγκασαν τον ντόπιο πληθυσμό της κοιλάδας Κόλκα να συμμαχήσει με τον πληθυσμό του Cuzco, κάτι που οι ντόπιοι αναγνωρίζουν ως ειρηνική κατάκτηση.Ως ανάμνηση του σχεδίου των Ίνκας, οι άντρες φοράνε ειδικά ρούχα, μερικώς γυναικεία, που αποτελούνται από δύο είδη ντόπιων κεντημένων φουστών που σηκώνονται ελαφριά στο μπροστινό μέρος και κρατιούνται από δύο καρφίτσες των Άνδεων (tupus o kipkis), όπως συνηθίζεται να κάνουν οι γυναίκες της περιοχής.

Η ιστοσελίδα en Perú περιγράφει την τυπική ανδρική φορεσιά κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης του wititi:

los varones son la principal atracción, por la colorida vestimenta que traen consigo […].
Chumpe: es como una Especie de faja alrededor de la cintura, que servía antiguamente para asegurar las dos Llicllas. Eran tejidos con finos hilos de vicuña, y adornados con finas piedras preciosas.
Llucllas: Son mantas de carga. Eran tejidos con finos hilos de vicuña o alpaca , era para llevar las frutas usadas como proyectiles, pero que también eran para compartirlas durante la danza o la fiesta.
La Montera: Es un casco protector hecho anteriormente de Paja de Puna. Sirve para proteger los proyectiles lanzados por el contrincante con la honda. Es adornado con flecos coloridos y sujetadores llamadas ”Angoñas”, que eran tejidos con finos hilos de vicuña o alpaca.
Honda: Es el arma con el que se lanzan las frutas.

Oι άνδρες συγκεντρώνουν τα βλέμματα χάρη στα χρωματιστά ρούχα που φοράνε […]:Chumpe: Ένα είδος ζώνης που φοριέται γύρω από τη μέση και δένει τα δύο Llicllas. Το κεντούσαν με ύφασμα από το μαλλί της καμήλας vicuna και διακοσμούταν με πετράδια.

Llicllas: Πανιά για μεταφορές. Τα κεντούσαν με ύφασμα από το μαλλί της καμήλας vicuna και χρησιμοποιούνταν για να μεταφέρονται φρούτα που με τη σειρά τους χρησιμοποιούνταν ως βλήματα ή μοιράζονταν κατά τη διάρκεια του χορού και της γιορτής.

Montera: Ένα προστατευτικό κράνος που φτιαχνόταν από ξηρόχορτα από το λιβάδι Puna. Χρησιμοποιείται για το μάζεμα των βλημάτων που πετάνε οι αντίπαλοι με σφεντόνες. Διακοσμείται από πολύχρωμες φούντες γνωστές ως Angoñas, κεντημένες με ύφασμα από το μαλλί της καμήλας vicuna.

Σφεντόνα: Το όπλο με το οποίο πετούσαν τα φρούτα.

Κάποια χρονικά σημειώνουν ότι ο wititi ήταν ανταγωνιστικός χορός, αλλά καθώς οι χορευτές κάποιες φορές τραυματίζονταν σοβαρά κατά τη διάρκεια της εκτέλεσής του, αυτό το στοιχείο εξέλειψε με τον καιρό.

Αυτό το βίντεο δείχνει τη σύγχρονη εκδοχή του wititi:

To Υπουργείο Πολιτισμού του Περού έθεσε τις βάσεις για την καταγραφή του wititi στη λίστα Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η προετοιμασία της υποψηφιότητας διάρκεσε δύο χρόνια και τελικά υποβλήθηκε στην UNESCO τον Μάρτιο του 2014:

El comité evaluador tuvo palabras de elogio para el Estado peruano, felicitándolo “por haber preparado una candidatura que puede servir de modelo, con plena participación de todas las partes involucradas, teniendo como resultado un expediente exhaustivo y bien concebido”.

Η επιτροπή αξιολόγησης επαίνεσε το κράτος του Περού και το συνεχάρη γιατί  “προετοίμασε μία αίτηση υποψηφιότητας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο, με την πλήρη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων, που είχε ως αποτέλεσμα ένα περιεκτικό και καλά σχεδιασμένο αρχείο”.

Σύμφωνα με την UNESCO “η πολιτιστική κληρονομιά δεν περιορίζεται στα μνημεία και τις συλλογές αντικειμένων. Συμπεριλαμβάνει επίσης παραδόσεις ή ζωντανές εκφράσεις που κληρονομήθηκαν από τους προγόνους μας και παραδόθηκαν στους απογόνους μας” και η σημασία της “[…] δεν είναι απλά η ίδια η πολιτιστική εκδήλωση αλλά ο πλούτος της γνώσης και των δεξιοτήτων που μεταφέρθηκαν από την μία γενιά στην επόμενη”.

Tόσο η περιοχή, όπου ο wititi είναι ο παραδοσιακός χορός, όσο και το Twitter γιόρτασαν με την απόφαση της UNESCO.

Η χαρά του wititi. Εορτασμοί στο Chivay [Αρεκίπα] μετά την καταγραφή στη λίστα Κληρονομιάς.

Ποια είναι η προέλευση του χορού wititi της Αρεκίπα; Αυτό το μεσημέρι, οι ντόπιοι θα αντιπροσωπεύσουν…

Ο χορός wititi Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας.

Χάρη στην UNESCO, ο χορός wititi καταγράφηκε στη λίστα Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.