“Η μικρή Τερέζα” βοηθά τις γυναίκες από το Σάο Πάολο να καταπολεμήσουν την ξηρασία και την αντρική κυριαρχία – με βαρέλια βροχής

Two of about 50 rain barrels in the Vergueirinho favela in São Paolo, Brazil. Terezinha da Silva taught residents how to build the barrels to conserve water. Credit: Anne Bailey. Used with PRI's permission

Δύο από τα 50 βαρέλια με βρόχινο νερό που τοποθετήθηκαν στη φαβέλα Vergueirinho στο  São Paulo, στη Βραζιλία. Η Terezinha da Silva έμαθε στους κατοίκους πως να τα κατασκευάζουν.

Αυτό το άρθρο της Carolyn Beeler για τη σειρά #HerPlanet δημοσιεύτηκε αρχικά στο PRI.org στις 24 Φεβρουαρίου 2016 και αναδημοσιεύεται εδώ βάσει συμφωνίας ανταλλαγής περιεχομένου. 

Μπορεί κανείς να βρει σε πολλά σοκάκια στις φαβέλες του Σάο Πάολο σκουπίδια, αγριόχορτα, είναι κάτι το αναμενόμενο. Αλλά στο Sao Mateus (Άγιος Ματθαίος), στις παρυφές της πόλης, υπάρχει κάτι άλλο που δεν θα περιμένατε να δείτε: μεγάλα πλαστικά βαρέλια γεμάτα με βρόχινο νερό, πλούσια διακοσμημένα με αποτυπώματα παιδικών χεριών και ποδιών.

Αυτό το νερό διοχετεύεται από την οροφή, περνά μέσα από ένα φίλτρο που φιλτράρει τα κουνούπια και τα φύλλα, στη συνέχεια αποθηκεύεται στο βαρέλι και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το πότισμα των φυτών, για καθαριότητα, υγιεινή και άλλες οικιακές ανάγκες.

Τα δοχεία αυτά είναι μάρτυρες ενός έργου που έχει συσταθεί από την τοπική κοινότητα μετά από δύο χρόνια ξηρασίας στην περιοχή του Σάο Πάολο, στη διάρκεια της οποίας η διανομή νερού συχνά διακοπτόταν σε πολλές περιοχές της πόλης και οι άνθρωποι που ζουν στην περιφέρεια πλήττονταν περισσότερο από τους περιορισμούς αυτούς.

Terezinha da Silva with one of the her signature rain barrels. Credit: Anne Bailey. Used with PRI's permission

Η Terezinha da Silva δίπλα σε ένα από αυτά τα βαρέλια με βρόχινο νερό. Φωτογραφία: Anne Bailey. Χρησιμοποιείται με την άδεια του PRI.

Αυτά τα βαρέλια είναι κατά κάποιο τρόπο ένα αποτέλεσμα θετικό της “ξηρασίας”. Οι κάτοικοι του Σάο Πάολο είναι πολύ ενοχλημένοι από αυτή την κρίση νερού. Εκτιμούν ότι η κυβέρνηση δεν κάνει αρκετά για την επίλυσή της. Άρχισαν να προσπαθούν να επιλύσουν οι ίδιοι αυτό το πρόβλημα.

Αυτό είναι ακριβώς που έκανε η Terezinha Da Silva. Αυτή η “μικρή Τερέζα” που έχει ύψος μόλις 1,37, ανέπτυξε μία σημαντική ενέργεια.

Έτσι, ξεκίνησε την εγκατάσταση “βαρελιών βροχής” στην αυλή του σπιτιού της, πολύ πριν η ξηρασία να ξεκινήσει επίσημα, για να εξοικονομήσει χρήματα και να έχει νερό στο χέρι κατά τη διάρκεια των διακοπών. Στη συνέχεια, καθώς η ξηρασία επιδεινωνόταν, άρχισε να διδάσκει άλλες γυναίκες στη γειτονιά της να εγκαθιστούν αυτά τα βαρέλια, χρησιμοποιώντας φθηνά υλικά και εύκολο να βρεθούν. Τώρα μπορεί κανείς να βρει σχεδόν πενήντα βαρέλια με νερό της βροχής στην περιοχή.

Σχεδόν 50 βαρέλια με βρόχινο νερό τοποθετήθηκαν σε όλη τη φαβέλα Vergueirinho μέσα στη συνοικία του São Mateus στο São Paulo. Φωτογραφία: Anne Bailey. Χρησιμοποιείται με την άδεια του PRI.

Αυτή τώρα βάζει σε εφαρμογή μια κοινοτική πρωτοβουλία με μια ομάδα γυναικών: “Ψωμί και Τέχνη”, με σκοπό να βοηθήσει τις γυναίκες της περιοχής  να δημιουργήσουν μαζί μια οικονομική αλληλεγγύη, ανάπτυξη, πρόσβαση σε δικαιώματα.

Η κύρια ιδέα ,”Για και από τις γυναίκες”, είναι θεμελιώδους σημασίας για την Τερέζα, επειδή η Βραζιλία είναι μια κοινωνία που κυριαρχείται από άνδρες. Και προσθέτει: “Οι γυναίκες είναι θύματα πολλής βίας, το γνωρίζουμε από επίσημα στοιχεία και επειδή εμείς τη ζούμε.”

Έχει, επίσης, λόγους πολύ προσωπικούς για να έρθει να βοηθήσει άλλες γυναίκες, να τις βοηθήσει να αντιμετωπίσουν την κρίση του νερού και όλα τα άλλα:

Κάνω αυτή τη δουλειά με πολλή καρδιά διότι είμαι και εγώ μία επιζήσασα, κάποιος μου έσωσε τη ζωή !

Η Terezinha da Silva άρχισε να εργάζεται ως καμαριέρα στα 14 της χρόνια και αυτό κράτησε 30 χρόνια. Λέει ότι αισθανόταν εντελώς εξαντλημένη από την εργασία. Στη συνέχεια, περίπου σαράντα ετών, άρχισε να εργάζεται εθελοντικά, εντάχθηκε σε μια ΜΚΟ που επικεντρώνεται στη βελτίωση της ευημερίας των κατοίκων της φαβέλας.

“Έτσι έμαθα ότι ακόμα και μία φτωχή γυναίκα θα μπορούσε να αλλάξει το μέλλον της. Όταν ξεκινάς να γνωρίζεις τα δικαιώματά σου, θέλεις να αγωνιστείς για να ανακτήσεις την αξιοπρέπειά σου, και αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις γυναίκες” , εξηγεί η ίδια.

Η Terezinha da Silva εργάζεται τώρα με πλήρη απασχόληση σε αυτή την οργάνωση, όπου άρχισε ως εθελόντρια, έχει σχεδιάσει ένα νέο σχέδιο τοπικής ανάπτυξης που δημιουργείται από την κρίση του νερού: κρεμαστοί κοινοτικοί κήποι.

Όπως με τα βαρέλια με βρόχινο νερό, χρησιμοποιεί μια απλή τεχνική που αναπτύχθηκε στο σπίτι της: σειρές πλαστικών σωλήνων νερού κομμένες στη μέση κατά μήκος, γεμάτες με χώμα και κρεμασμένες στον τοίχο, όπου σπέρνει λαχανικά όπως κρεμμύδια, βασιλικό και πιπεριές.

Da Silva keeps three rain barrels in her garden and one in her laundry room to gather water for cleaning, watering plants and laundry. Credit: Anne Bailey. Used with PRI's permission

Η Thérésa Da Silva έχει τρία βαρέλια με βρόχινο νερό στον κήπο της και ένα μέσα στο πλυσταριό της για να μπορεί να πλένεται και να ποτίζει τα φυτά.

Ο στόχος είναι να καταφέρουμε να οργανωθούν οι γείτονες από κοινού και να εγκαταστήσουν δίσκους για την καλλιέργεια πράσινων λαχανικών.

Για άλλη μια φορά, οι προσπάθειές της αποδίδουν καρπούς σε όλη τη γειτονιά.

“Η μικρή Τερέζα” είναι πραγματικά ένα σημαντικό πρόσωπο”, μας λέει η Μαρία Auxiliadora, κάτοικος της περιοχής, καθώς συνεργάζονται για να κατασκευάσουν έναν κρεμαστό κήπο πάνω στην σκεπή της. “Είναι ένα πρόσωπο που προσφέρει εθελοντική εργασία με επιμονή ακόμα και όταν είναι άρρωστη ή έχει προβλήματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν το σκέφτεται και απλά να εξακολουθεί να εργάζεται για την κοινότητα “.

Η μικρή Thérèse Da Silva μας εξηγεί ότι είναι η δουλειά που την σώζει. Πιστεύει ότι αυτή η ξηρασία που συνέβη στο Σάο Πάολο μπορεί τελικά να αποβεί έμμεσα ευνοϊκή για τη διατήρηση του περιβάλλοντος.

“Βγήκε κάτι καλό από αυτή την κρίση”, μας λέει η  Τerezinha Da Silva. “Μια συνειδητοποίηση: Αυτή η κρίση του νερού ήρθε σε μια εποχή όταν ήταν απαραίτητο να γνωρίζουν όλοι το πρόβλημα, δεδομένου ότι ακόμη και σε μια χώρα που κατέχει την όγδοη θέση στο συνολικό απόθεμα γλυκού νερού του πλανήτη, το τρεχούμενο νερό σε κάθε σπίτι δεν ήταν αναγκαστικά κάτι το αυτονόητο “.

Δεν είναι η μόνη που το σκέφτεται αυτό.

“Ο πληθυσμός έμαθε ότι η παροχή νερού είναι κάτι πολύ σημαντικό”, μας εξηγεί η Μόνικα Πόρτο, η υφυπουργός για τους υδάτινους πόρους στην πολιτεία του Σάο Πάολο. “Δεν μπορούμε αναγκαστικά να αρκεστούμε απλά στο να ανοίξουμε τη βρύση και να περιμένουμε μέχρι να έρθει το νερό. Κάθε ένας από εμάς έχει την ευθύνη να αναλάβει τη φροντίδα του νερού.”

Προφανώς, είναι λίγο πιο περίπλοκο από αυτό. Υπάρχουν εκατομμύρια κάτοικοι ανάμεσα στους φτωχότερους, όπως είναι οι γείτονες της Terezinha da Silva, οι οποίοι ποτέ δεν περίμεναν να ανοίξουν απλά τις βρύσες για να έχουν νερό και υπέφεραν τα πάνδεινα κατά τη διάρκεια της ξηρασίας. Αυτοί δεν είχαν ανάγκη να μάθουν ποια ήταν η αξία του νερού.

Da Silva's garden rain barrels Credit: Anne Bailey. Used with PRI's permission

Τα βαρέλια με βρόχινο νερό του κήπου της Thérèse da Silva. Φωτογραφία: Anne Bailey. Χρησιμοποιείται με την άδεια του PRI.

Είναι ένα συγκεκριμένο μάθημα που ακόμη και η περιφερειακή κυβέρνηση φαίνεται να έχει μάθει. Βρέχει πάλι στο Σάο Πάολο, αλλά οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η κλιματική αλλαγή αλλάζει το τοπικό κλίμα. Η Monica Porto σκέφτεται ότι η ξηρασία βοηθά τους διοικούντες της περιοχής να αναγνωρίσουν το γεγονός ότι το Σάο Πάολο χρειάζεται ένα πιο κατάλληλο σύστημα διαχείρισης των υδάτων για να αντιμετωπιστεί αυτό που θα μπορούσε να φέρει το μέλλον.

“Δεν ξέρουμε τι να περιμένουμε από την κλιματική αλλαγή. Δεν γνωρίζουμε αν η περιοχή του Σάο Πάολο θα έχει περισσότερες πλημμύρες ή περισσότερες ξηρασίες”, μας λέει η Μόνικα Πόρτο. “Αλλά ανεξάρτητα, μετά από αυτή την ξηρασία, τουλάχιστον ξέρουμε με βεβαιότητα ότι πρέπει να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για τα πάντα.”

Αυτό περιλαμβάνει πολλές αλλαγές: νέες παροχές νερού, ένα σύγχρονο σύστημα διανομής, βαρέλια με βρόχινο νερό σε κήπους και στις στέγες των σπιτιών, και μια κοινότητα που εμπλέκεται άμεσα σε αυτή την πρόκληση.

Συμμετέχετε στη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.