- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Η οργάνωση El Caracol παρούσα στην προσπάθεια ενσωμάτωσης των αστέγων του Μεξικού

Κατηγορίες: Μεξικό, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Μέσα των πολιτών, Νεολαία, Φύλο & ισότητα
Jóvenes universitarios en trabajo comunitario con las poblaciones en situación de calle de Ciudad de México. "Seguimos acompañando acciones solidarias y de acompañamiento educativo a través de iniciativas profesionales de univeritarixs dispuestos a transformar otras miles de miradas y a promover el cambio cultural." Fotografía tomada de la página en Facebook de El Caracol y usada con permiso. [1]

Νεαροί φοιτητές κατά την κοινοτική τους εργασία με άστεγους στην πόλη του Μεξικού. “Συνεχίζουμε να στηρίζουμε τις πράξεις αλληλεγγύης και εκπαιδευτικής υποστήριξης μέσα από τις επαγγελματικές πρωτοβουλίες των φοιτητών/τριών που έχουν τη διάθεση να  αλλάξουν χιλιάδες βλέμματα επιπλέον και να προωθήσουν μια πολιτισμική αλλαγή”. Πηγή: σελίδα της Caracol στο Facebook (χρήση με άδεια).

Ο πληθυσμός των αστέγων του Μεξικού είναι, όπως σε άλλες μεγάλες πόλεις, αντιμέτωπος με κοινωνικό στιγματισμό, κατασκεύασμα των μέσων ενημέρωσης, και με διακρίσεις γενικότερα. Η σχέση των ατόμων και των αρχών με εκείνους και εκείνες που ζουν στο δρόμο είναι τον περισσότερο καιρό σχέση αδιαφορίας, διακρίσεων και απόρριψης. Σύμφωνα με στοιχεία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης του Μεξικού [2], 9000 άτομα ζουν σε δημόσιους χώρους στο Μεξικό, εκ των οποίων μόνο το ένα τρίτο υποστηρίζεται από το Κράτος.

Οι δρόμοι μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Οι διακρίσεις και η ποινικοποίηση [3]από την πλευρά των αρχών μεταφράζεται σε άρνηση παροχής υπηρεσιών, σε αστυνομική βία και αυθαίρετες συλλήψεις, οι οποίες αναφέρονται συστηματικά. Μέσα από τη δουλειά της Shaila Rosagel [4] για την ιστοσελίδα Sin Embargo [4], οι μαρτυρίες που συλλέχθηκαν αποδεικνύουν αυτή τη κακομεταχείριση:

…Marina, tiene 23 años. Vive en la calle desde los nueve y padece una extrema delgadez. […] Hace un mes que acudió al Centro Toxicológico Venustiano Carranza porque vomitaba sangre, pero regresó a la calle, donde vive, igual como se fue: enferma y sin medicamentos. No hubo quién le surtiera la receta en el hospital.“Me dijeron que no necesitaba internamiento. La doctora que me atendió me dijo que me fuera. Yo me sentía muy mal”.

…Μαρίνα, 23 ετών. Ζει στο δρόμο από την ηλικία των 9 και είναι εξαιρετικά λιποβαρής. […] Πριν ένα μήνα, επισκέφτηκε το τοξικολογικό κέντρο Venustiano Carranza, επειδή ξερνούσε αίμα, αλλά ξαναγύρισε στους δρόμους, όπου ζει, στην ίδια κατάσταση με πριν: άρρωστη και χωρίς φάρμακα. Κανείς στο νοσοκομείο δεν της έγραψε κάποια συνταγή. “Μου είπαν ότι δεν είχα ανάγκη εισαγωγής. Η γιατρός που ασχολήθηκε μαζί μου μού ζήτησε να φύγω. Αισθανόμουν πάρα πολύ άσχημα”.

Στο Twitter, το να αναφέρει κανείς αστέγους στις Αρχές αποτελεί μια σταθερά και αυτές οι αναφορές δίνουν αφορμή για αυστηρούς διωγμούς. Τα άτομα που κάνουν τις αναφορές δεν συνειδητοποιούν τις επιπτώσεις που αυτές έχουν για τις ομάδες των αστέγων, όπως επίσης δεν συνειδητοποιούν και την “κοινωνική εκκαθάριση”, η οποία στη συνέχεια πραγματοποιείται από τις αρχές.

Σε αυτό το βίντεο [στα ισπανικά], που διαμοιράστηκε από την El Caracol [9], διάφοροι άνθρωποι που ζουν στο δρόμο δίνουν τη μαρτυρία τους για τις βιαιοπραγίες της αστυνομίας. Σύμφωνα με όσους μιλούν στο βίντεο, η κατάστασή τους είναι εκείνη η οποία τους κάνει ευάλωτους στις ψευδείς κατηγορίες και τις πολυάριθμες αδικίες:

Εξάλλου, η κατάσταση των κέντρων φιλοξενίας στην πόλη του Μεξικό φαίνεται ότι δεν συνιστούν λύση. Σύμφωνα με το ψηφιακό μέσο ενημέρωσης Contralínea [10], ο ίδιος ο διευθυντής του κέντρου βοήθειας και κοινωνικής ένταξης, Rubén Fuentes Rodriguez [11], αναγνώρισε ότι “ο δρόμος [είναι] προτιμότερος από τα κέντρα φιλοξενίας”, τα οποία βρίσκονται υπό την αρμοδιότητά του.

Η αναγκαία αλλαγή, λοιπόν, εκτείνεται χωρίς αμφιβολία πέρα από τη θεσμική μεταρρύθμιση. Η αλλαγή της οπτικής την οποία έχει ο κόσμος για τους άστεγους φαίνεται να είναι ένα σημαντικό σημείο εκκίνησης.

Πρωτοβουλίες πολιτών για επιτευχθούν συγκεκριμένες αλλαγές: οι ιστορίες της El Caracol

Η El Caracol [που σημαίνει σαλιγκάρι] είναι μια οργάνωση, η οποία εργάζεται για την προάσπιση των δικαιωμάτων των αστέγων. Η οργάνωση στηρίζει άνδρες και γυναίκες καθ’ όλη την πορεία προς μια ανεξάρτητη ζωή. Η σελίδα της οργάνωσης στο Facebook [12] είναι ένα μικρό παράθυρο στις ιστορίες, τις εμπειρίες και τις επιτυχίες των ατόμων με τα οποία αυτή συνεργάζεται. Και επίσης είναι μια πρόσκληση συμμετοχής στην ενσωμάτωση των αστέγων και στο σεβασμό των δικαιωμάτων τους:

"Las fronteras de mi ser no están en mi piel sino en la suya; ahora veo mi vida a través de sus ojos y la veo cargada de otros colores, de otros brillos y otras penumbras. Yo también nací de nuevo." Fotografía y testimonio tomados de la página en Facebook de El Caracol y publicados con permiso. [13]

“Τα σύνορα της ύπαρξης μου δεν βρίσκονται μέσα μου, αλλά μέσα της. Βλέπω τώρα τη ζωή μου μέσα από τα μάτια της και τη βλέπω με άλλα χρώματα, με άλλη λάμψη, με άλλο  φως. Κι εγώ έχω επίσης ξαναγεννηθεί. Φωτογραφία και μαρτυρία από τη σελίδα της El Caracol στο Facebook (αναδημοσίευση με άδεια).

Η προάσπιση των δικαιωμάτων των αστέγων μέσα από τη διαφορετικότητά τους είναι ομοίως μέρος της δουλειάς της ομάδας El Caracol:

Diversidad en las calles [13]

Εκστρατεία για την Εθνική Ημέρα κατά της ομοφοβίας. “Οφείλουμε να επαγρυπνούμε για την ισότητα των ευκαιριών και το σεβασμό των δικαιωμάτων όλων, ανδρών και γυναικών. Κανείς δεν πρέπει να κρίνει τους διαφορετικούς τρόπους του να αγαπάει κάποιος. Ανάμεσα στους αστέγους, όσοι ανήκουν στην κοινότητα ΛΟΑΤ (λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι και διεμφυλικοί) βιώνουν πολυδιάστατες διακρίσεις. Στην πραγματικότητα, πέρα από τις λεκτικές και σωματικές επιθέσεις από την κοινότητα και τους υπαλλήλους, τα άτομα αυτά βρίσκονται αντιμέτωπα με άρνηση πρόσβασης σε υγειονομική περίθαλψη, άρνηση της ταυτότητας τους, των σεξουαλικών τους δικαιωμάτων και του δικαιώματος τους στην εργασία”.

Η El Caracol προτείνει ολοκληρωμένη υποστήριξη για όποιον έχει σχέση με την πραγματικότητα των παιδιών, των νέων και των γυναικών που ζουν στο δρόμο, μέσω ενός μοντέλου πολυδιάστατης διαχείρισης με μια καινοτόμο μεθοδολογία, η οποία διευκολύνει την εμφάνιση νέων εναλλακτικών αναφορικά με τη ζωή μακριά από τους δρόμους.

:: Audiencia pública con poblaciones callejeras :: [13]

Ανοιχτή συνάντηση με αστέγους. Φωτογραφία: από τη σελίδα της El Caracol στο Facebook (αναδημοσίευση με άδεια).

Η οργάνωση επίσης προσπαθεί να εμπλέξει τους άστεγους δραστικά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και στην άσκηση των δικαιωμάτων τους προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, σε στέγη και εργασία. Η El Caracol είναι επίσης μια από τις κύριες οργανώσεις, οι οποίες οργανώνουν δράσεις υπεράσπισης, προκειμένου να δημιουργηθούν  οι μηχανισμοί προστασίας και προγράμματα που θα βοηθήσουν τους άστεγους να τα βγάλουν πέρα.

Ο Gerardo Rodríguez της El Caracol μοιράστηκε με το Global Voices ένα μέρος της εμπειρίας του:

Uno de los mayores aprendizajes de trabajar con poblaciones callejeras es que son una población totalmente invisible para la sociedad a la cual no se le considera como sujetos de derechos… Es una población diversa y por lo tanto sus derechos están asociados a la diversidad. Es decir no es lo mismo una mujer que está en la calle, a una mujer en la calle con hijos, o una persona con alguna discapacidad, o niños en situación de calle.”

Ένα από τα σημαντικότερα διδάγματα που προκύπτει από τη δουλειά με αστέγους είναι το ότι είναι άνθρωποι τελείως αόρατοι για την κοινωνία, η οποία δεν τους βλέπει ως υποκείμενα με δικαιώματα…Πρόκειται για έναν ποικιλόμορφο πληθυσμό και κατά συνέπεια τα δικαιώματά τους συνδέονται με την ποικιλότητα. Με άλλα λόγια, μια γυναίκα που βρίσκεται στο δρόμο είναι διαφορετική από μια γυναίκα που βρίσκεται στο δρόμο με παιδιά ή από ένα άτομο με αναπηρία ή από τα παιδιά του δρόμου.

“Chiras Pelas Calacas Flacas”: μια εκστρατεία μελέτης και ευαισθητοποίησης

Το 2015, διεξήχθη η εκστρατεία Chiras Pelas Calacas Flacas [14] [fr], μια μέθοδος την οποία η El Caracol αξιοποιεί εδώ και 11 χρόνια για να μιλήσει για το θάνατο, για να εμβαθύνει στους λόγους που οδηγούν σε αυτόν και για να συλλέψει πληροφορίες γύρω από τους κινδύνους και τον αριθμό των θανάτων ανάμεσα στα άτομα που ζουν στο δρόμο. Το βίντεο [στα ισπανικά] παρουσιάζει μια επισκόπηση της εμπειρίας:

Ο τίτλος της εκστρατείας προέρχεται από μια έκφραση που χρησιμοποιείται συχνά στο παιχνίδι με τους βόλους [15]στο Μεξικό. Αυτό το παιχνίδι χαρακτηρίζεται από τη χρήση καθομιλουμένης αρκετά συνδεδεμένη με το θάνατο. Στο παιχνίδι, οι βόλοι των παικτών είναι “πνιγμένοι”. Η βολή που κατορθώνει να χτυπήσει πάνω από έναν αντίπαλους βόλους είναι γνωστή ως « chiras pelas ». Όσον αφορά το «calacas fracas», αυτό σημαίνει “αυτός ή αυτή που είναι νεκρός-ή” ή “τέλος”.

11224881_437790893076142_6780670781230083188_n

Δεν φοβόμαστε το θάνατο, αλλά φοβόμαστε το να είμαστε αόρατοι για μια κοινωνία η οποία αποκαλείται ανθρώπινη και αγνοεί τα αδέρφια της. #CritaMuerteCero.

Μόλις η εκστρατεία στο δρόμο ολοκληρωθεί, η El Caracol χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για διάχυση πληροφοριών. Σύμφωνα με τον Gerardo:

Las ventajas de estas plataformas es que los contenidos que publicamos pueden ser vistos por más personas gracias a las redes que se crean. Ahora nos han permitido mantenernos activos y a partir de los análisis también saber más sobre las mejores horas para publicar nuestros mensajes y conocer a quiénes nos dirigimos. Son fundamentales para nuestro trabajo. Ahora sabemos que no es sólo acerca de poner información en algún lado, sino que es necesario humanizar esa información y comunicar que estas personas no sólo son un numero, no sólo son un dato.

Το πλεονέκτημα τέτοιων πλατφορμών είναι ότι τα περιεχόμενα που δημοσιεύουμε μπορούν να τα δουν περισσότεροι άνθρωποι χάρη στα δίκτυα που δημιουργούνται. Προς το παρόν, έχουμε καταφέρει να παραμείνουμε ενεργοί, καθώς επίσης και να μάθουμε περισσότερα από αναλύσεις σχετικά με τις καλύτερες ώρες για να δημοσιεύουμε μηνύματα και να γνωρίσουμε εκείνους στους οποίους απευθυνόμαστε. (Τα κοινωνικά δίκτυα) είναι απαραίτητα στη δουλειά μας. Τώρα γνωρίζουμε ότι ο σκοπός δεν είναι απλά να βάλουμε στην άκρη πληροφορίες, αλλά είναι απαραίτητο να εξανθρωπίζουμε αυτές τις πληροφορίες και να επικοινωνούμε το γεγονός ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι απλά ένα νούμερο, ένα απλό δεδομένο.

Οι δημοσιεύσεις της El Caracol και οι πολυάριθμες ιστορίες της είναι διαθέσιμες στο Facebook [16] και στοTwitter [17]. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με τους οργανωτές μέσω των κοινωνικών δικτύων, καθώς επίσης και να έχετε πρόσβαση σε φόρμες για τη στήριξη των πρωτοβουλιών, οι οποίες περιλαμβάνουν οικονομική βοήθεια δια μέσου τραπεζικών λογαριασμών.