Δυτική Σαχάρα: Καταγγέλλοντας τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσω βίντεο

WITNESS video advocacy workshop in the Tindouf camps in February, 2016. Photo by Madeleine Bair.

Επιμόρφωση στη χρήση του βίντεο ως εργαλείο για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το WITNESS στους καταυλισμούς του Τιντούφ, Φεβρουάριος 2016. Φωτογραφία της Madeleine Bair.

Από τον Habibulah Mohamed Lamin

Σημείωση από το συντάκτη του Witness: Kατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στους προσφυγικούς καταυλισμούς των Σαχράουι στο Τιντούφ της Αλγερίας, το Witness συνάντησε τον ντόπιο δημοσιογράφο Habibulah Mohamed Lamin. Αυτό το άρθρο του Lamin αποτελεί τμήμα της πρωτοβουλίας “Με τη ματιά στη Δυτική Σαχάρα” («Watching Western Sahara») του WITNESS Media Lab. Το WITNESS Media Lab διαχειρίζεται, εκθέτει και πλαισιώνει τα βίντεο που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία καταγράφονται από τους ακτιβιστές Σαχράουι. Αυτή η ανάρτηση έχει παλαιότερα δημοσιευτεί στο ιστολόγιο του Witness.

Οι προσφυγικοί καταυλισμοί Σαχράουι εκτείνονται στην απέραντη έρημο της Σαχάρας στα δυτικά της Αλγερίας. Αποτελούνται κατά κύριο λόγο από διάσπαρτες σκηνές και από σπίτια από λάσπη. Αυτοί οι καταυλισμοί αναπτύχθηκαν στο 1975, όταν το Μαρόκο προσάρτησε τη Δυτική Αφρική. Οι μερικές εκατοντάδες χιλιάδες των κατοίκων της περιοχής βασίζονται στην ανθρωπιστική βοήθεια για τις βασικές τους ανάγκες, όπως η σίτιση, το νερό και η ένδυση.

Το 1976, ο λαός των Σαχράουι ίδρυσε τη Λαϊκή Αραβική Δημοκρατία της Δυτικής Σαχάρας. Αυτή λειτουργεί στην εξορία στους καταυλισμούς και στο τμήμα της Δυτικής Σαχάρας, που ελέγχεται από το Front Polisario [ΣτΜ: Ένοπλο πολιτικό κίνημα της Δυτικής Αφρικής που συστάθηκε το 1973 ενάντια στην ισπανική κατοχή. Από το 1975, βρίσκεται σε αντιπαράθεση με το Μαρόκο για τον έλεγχο της Δυτικής Σαχάρας]. Μετά την κατάπαυση πυρός με διαμεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών το 1991, οι Σαχράουι στράφηκαν σε ειρηνικά μέσα για τη διεκδίκηση της αυτοδιάθεσής τους. Η συνθήκη ειρήνης τους υποσχόταν δημοψήφισμα, προκειμένου να αποφασίσουν για  την ανεξαρτησία τους, πράγμα το οποίο δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί.

Brahim Dahani

Brahim Dahani

Ο Brahim Dihani είναι 31 ετών. Μεγάλωσε στην πρωτεύουσα Λααγιούν υπό μαροκινή κατοχή. Ο Dihani έχει μεταπτυχιακό στη δημοσιογραφία και είναι ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Εργάζεται στο Σύλλογο Σαχράουι θυμάτων σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται από το κράτος του Μαρόκο (ASVDH): καταδεικνύει περιπτώσεις καταχρήσεων στην περιοχή και διοργανώνει ειρηνικές διαδηλώσεις.

Ο Dihani επισκέφθηκε τους καταυλισμούς για να λάβει επιμόρφωση από την Ένωση Σπουδαστών Σαχράουι (UESARIO). Οι 16 σπουδαστές, συγκεντρωμένοι σε ένα μεγάλο δωμάτιο, ήταν όλοι πρόθυμοι να μάθουν. Μόλις ο καθηγητής τους ζήτησε να προσδιορίσουν τα πλάνα ενός γυρίσματος, όλοι αναφώνησαν: “ευρυγώνιο πλάνο”, “όχι, γενικό πλάνο”, σε μια ατμόσφαιρα ενθουσιασμού.

“Ήρθα για ν’ αποκτήσω γνώσεις γυρισμάτων για να τις χρησιμοποιήσω μόνος μου στη συνέχεια”, λέει ο Dihani. Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι πολύ δύσκολο να διαδηλώσει κανείς στη Δυτική Σαχάρα, καθώς το Μαρόκο εμποδίζει κάθε συγκέντρωση διαδηλωτών.

Η καταστολή των διαδηλώσεων από το Μαρόκο είναι ένα ζήτημα το οποίο έχει επί μακρόν καταδειχθεί από τις διεθνείς ομάδες προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και από τους υπευθύνους του ΟΗΕ. Τον Απρίλιο, η Επιτροπή Tom Lantos για τα ανθρώπινα δικαιώματα συγκάλεσε συνεδρίαση του (αμερικανικού) Κογκρέσου για το θέμα της Δυτικής Σαχάρας. Κατά τη διάρκεια αυτής, ο Eric Goldstein του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων απαρίθμησε τις ανησυχίες του Οργανισμού, συμπεριλαμβανομένων “της παραβίασης του δικαιώματος της ελεύθερης έκφρασης, της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι, των συγκεντρώσεων καθώς και του δικαιώματος σε μια δίκαιη δίκη, περιπτώσεων βασανιστηρίων κατά τη διάρκεια των ανακρίσεων και της βίας των αστυνομικών απέναντι στους διαδηλωτές”.

“Ρισκάρετε τη ζωή σας”, μου λέει ο Dihani, “από τη στιγμή που βγαίνετε από το αεροδρόμιο της Λααγιούν”. Όπως το εξήγησε, η καταστολή των μέσω ενημέρωσης με την οποία είναι αντιμέτωπος είναι το αποτέλεσμα ενός πολύ αυστηρού ελέγχου από τις μαροκινές αρχές”. “Στο δρόμο της επιστροφής”, προσθέτει, “με περιμένουν όλα τα είδη ελέγχου αντίθετα με την ηθική, όπως γυμνή σωματική έρευνα κτλ”.

mZafr

Mariem Zafri

Η Mariem Zafri είναι 33 ετών και κατοικεί στην πόλη Smara, που βρίσκεται υπό μαροκινή κατοχή. Πρόσφατα ολοκλήρωσε ένα πρόγραμμα επιμόρφωσης γύρω από τη χρήση του βίντεο ως εργαλείο προάσπισης των ατομικών δικαιωμάτων, που οργανώθηκε από τις FiSahara και WITNESS.

Καθώς επέστρεφε στο σπίτι της στη Δυτική Σαχάρα μετά την επίσκεψη της στους καταυλισμούς, το φυλλάδιο της για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατασχέθηκε. “Μ’ έβαλαν σε μια ξεχωριστή αίθουσα ανακρίσεων και εκεί έτυχα μεταχείρισης με βάση τη φυλή μου”. Συγκρίνει τον δημοσιογραφικό ακτιβισμό στην περιοχή με έναν καθρέφτη, ο οποίος αντανακλά “τη σοβαρή κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα ανθρώπινα δικαιώματα στην περιοχή”. Για παράδειγμα, η Zafri ανέφερε τη στρατιωτική δίκη των κρατουμένων του Gdeim Izik το 2013, όταν εννέα πολίτες Σαχράουι καταδικάστηκαν ισόβια. Πρόσφατα, οι πολιτικοί κρατούμενοι ξεκίνησαν απεργία πείνας για 36 ημέρες. Όταν απαγορεύτηκε στις οικογένειες τους να τους δούνε, εκείνες διαδήλωσαν στο Ραμπάτ, φωνάζοντας ότι “το στρατιωτικό δικαστήριο δεν έχει καμία νομιμότητα”.

Όπως πολλοί Σαχράουι και διεθνείς οργανισμοί, η Zafri θα ευχόταν να προστεθεί η επιτήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα καθήκοντα της MINURSO, της αποστολής των Ηνωμένων Εθνών για τη διοργάνωση δημοψηφίσματος στη Δυτική Σαχάρα. Σύμφωνα με τη Zafri, μια τέτοια επιτήρηση “θα επέτρεπε στους Σαχράουι να κατέβουν στους δρόμους για να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους”. Προς το παρόν, τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Δυτική Σαχάρα σπάνια επωφελούνται από την κάλυψη από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης ή από τους προασπιστές (των ανθρωπίνων δικαιωμάτων). Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, μια ομάδα Ευρωπαίων απελάθηκε από το Ραμπάτ από τις μαροκινές αρχές επειδή αποπειράθηκε να επισκεφτεί τους φυλακισμένους του Gdeim Izik. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει επίσης αποκλειστείς από την περιοχή.

Ωστόσο, ενώ το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ψήφισε την παράταση της αποστολής της MINURSO, αυτό δεν προκάλεσε καμία μεταβολή.

Βίντεο από τη διαμαρτυρία των οικογενειών των φυλακισμένων του Gdeim Izik στο Ραμπάτ, Μαρόκο.

Εκείνοι οι οποίοι έχουν αφεθεί μόνοι τους για την καταγραφή των περιπτώσεων καταχρήσεων στη Δυτική Σαχάρα είναι οι ακτιβιστές των τοπικών μέσων ενημέρωσης, όπως η Zafri και ο Dihani. Όπως μου είπε η Zafri, υπάρχουν αρκετοί κίνδυνοι που συνδέονται με τη δουλειά της. “Βρίσκομαι πάντοτε σε κίνδυνο, ακόμα και όταν δεν κινηματογραφώ”.

Ο Habibulah Mohamed Lamin είναι δημοσιογράφος με βάση τους προσφυγικούς καταυλισμούς της Δυτικής Σαχάρας. Έχει δουλέψει ως διερμηνέας και μεταφραστής για τους επισκέπτες των καταυλισμών, συμπεριλαμβανομένου και του Witness. Είναι επίσης επικεφαλής του παραρτήματος της Equipe Media στο Τιντούφ, μιας ομάδας ενεργών ακτιβιστών δημοσιογράφων στη Δυτική Σαχάρα.

Συμμετέχετε στη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.