- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

“Μάνα, μην κλαις που δεν μπόρεσαν να με βρουν”: Εις μνήμην των 4.000 Σύριων προσφύγων που πέθαναν στο δρόμο τους για την Ευρώπη

· Σύνταξη Rami Alhames Μετάφραση Veroniki Bacharidi-Krikoni

Κατηγορίες: Συρία, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ανθρωπιστική ανταπόκριση, Μέσα των πολιτών, Μετανάστευση, Πόλεμος - Συγκρούσεις, Πρόσφυγες
maxresdefault

Φωτογραφία: “Θαλασσινό Κοιμητήριο” / Youtube

Η ανθρωπιστική οργάνωση βοήθειας Support to Life [1] αγωνίζεται για να ευαισθητοποιήσει ανθρώπους σε όλο τον κόσμο για τους περισσότερους από 4.000 πρόσφυγες από τη Συρία, που έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο. Ως κομμάτι της προσπάθειας αυτής, η οργάνωση ξεκίνησε ένα κινηματογραφικό project με τίτλο “The Sea Cemetery [2]” [Θαλασσινό Κοιμητήριο], το οποίο παρουσιάζει διαφορετικές απεικονίσεις των νεκρών.

Το βίντεο, διάρκειας 90 δευτερολέπτων, λέει τα ακόλουθα:

Από το ξεκίνημα του εμφύλιου πολέμου στη Συρία, 4,6 εκατομμύρια Σύριοι εγκατέλειψαν την πατρίδα τους. Το πέρασμα από τη Μεσόγειο έγινε το τελευταίο τους μονοπάτι προς την ελπίδα. Και η πιο θανατηφόρα διαδρομή του 21ού αιώνα.

Περισσότεροι από 4.000 πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων και πολλά παιδιά, έχασαν τη ζωή τους στη θάλασσα. Πολλοί εξ αυτών δεν μπορούν να ταυτοποιηθούν και δε δύναται να βρεθούν. Πλέον η θάλασσα έχει γίνει ο τόπος αναπαύσεώς τους. Η θάλασσα είναι το μνήμα τους. Ένα θαλασσινό κοιμητήριο.

Εις μνήμην χιλιάδων Σύριων προσφύγων…

Διαδικτυακοί χρήστες απ’ όλο τον κόσμο μοιράστηκαν τις αντιδράσεις τους για το βίντεο αυτό, εκφράζοντας την αλληλεγγύη τους προς τους νεκρούς πρόσφυγες. Στο Twitter, η Emilie Hasrouty επέστησε ιδιαίτερη προσοχή στα πλωτά μνήματα που εμφανίζονται στο βίντεο:

200 πλωτά μνήματα στη Μεσόγειο, που κατάπιε 4000 ψυχές, προς τιμήν των Σύριων θυμάτων που ζητούσαν άσυλο. Ένα δυνατό έργο τέχνης για μια τραγωδία άνευ προηγουμένου.

Παρά το θάνατό τους στην προσπάθειά τους να φύγουν, η Tammy Kling αισθάνθηκε ότι οι πρόσφυγες έκαναν ό,τι μπορούσαν:

Θαλασσινό κοιμητήριο. Πολύ καλύτερο να πεθαίνεις προσπαθώντας να ξεφύγεις από τον πόλεμο, με την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή, παρά το να χάσεις κάθε ελπίδα.

Το βίντεο του Support to Life τράβηξε την προσοχή και του Ζοζέφ Ντολ [7], Γάλλου πολιτικού και προέδρου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.

Όπως υμνούμε τη γαλάζια θάλασσα σήμερα στη Νίκαια, ας μην ξεχνάμε ότι είναι η θάλασσα που έγινε τάφος για τους μετανάστες, όπως είπε κι ο Ποντίφηκας

Αν και το “Θαλασσινό Κοιμητήριο” συλλέγει ορισμένες από τις αμέτρητες ιστορίες ανθρώπων που εγκατέλειψαν τη Συρία, το άθροισμα των άμεσων αφηγήσεων περιλαμβάνει πολλές ανεπιβεβαίωτες και ανακριβείς ιστορίες, όπως έχει γράψει παλιότερα και το Global Voices περί αυτού [11].

Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία κρατά πέντε χρόνια και έχει προκαλέσει τον εκτοπισμό τουλάχιστον 10 εκατομμυρίων ανθρώπων, στέλνοντας πρόσφυγες σε όλο τον κόσμο. Πλέον, Σύριοι ακτιβιστές είναι ενεργοί στο Facebook, γράφοντας για πρόσφυγες [12] που πέθαναν προσπαθώντας να βρουν ασφάλεια εκτός συνόρων.

Μια ιστορία που έγινε δημοφιλής διαδικτυακά παρουσιάζεται ως γράμμα [13] από έναν νεαρό Σύριο προς τη μητέρα του, που γράφτηκε αφότου βυθίστηκε η βάρκα που επέβαινε ο ίδιος με προορισμό την Ευρώπη, παρασύροντας στο θάνατο εκατοντάδες πρόσφυγες:

رسالة وداعية كتبها لاجئ سوري قبل غرقه في المتوسط : شكراً للبحر الذي استقبلنا بدون فيزا .. وشكراً للأسماك التي ستتقاسم لحمي ولن تسألني عن ديني ولا انتمائي السياسي

الأناضول-تداول ناشطون سوريون على شبكات التواصل الاجتماعي، نص رسالة قالوا إنها وجدت في جيب أحد اللاجئين السوريين الذين انتشلت جثثهم بعد غرق مركبهم الذي كان يحوي المئات من المهاجرين غير الشرعيين في البحر الأبيض المتوسط خلال رحلتهم للوصول إلى الشواطئ الأوروبية مطلع الأسبوع الجاري.
وفيما لم يبيّن الناشطون معلومات عن هوية صاحب الرسالة الوداعية الأخيرة التي كتبها فيما يبدو لدى استشعاره بقرب غرق المركب الذي كان يحمله، فإنهم أرفقوا مع النص الذي نشروه على صفحاتهم الشخصية عبارات مؤثرة من قبيل “هدية إلى العالم المتحضر.. هرب من الموت فاحتضنه البحر.. أنصحكم بالقراءة لكن لا تبكوا لأن الدموع جفت على أبناء سوريا”.

وهذا نص الرسالة الذي تنشره وكالة “الأناضول” بحسب ما تداوله الناشطون:

“أنا آسف يا أمي لأن السفينة غرقت بنا ولم أستطع الوصول إلى هناك (يقصد أوروبا)، كما لن أتمكن من إرسال المبالغ التي استدنتها لكي أدفع أجر الرحلة (يتراوح أجر الرحلة البحرية للوصول إلى أوروبا بطريقة غير شرعية ما بين ألف إلى 5 آلاف يورو بحسب دولة الانطلاق وعوامل أخرى مثل صلاحية المركب وعدد الوسطاء وغيرها).
لاتحزني يا أمي إن لم يجدوا جثتي، فماذا ستفيدك الآن إلا تكاليف نقل وشحن ودفن وعزاء.
أنا آسف يا أمي لأن الحرب حلّت، وكان لا بد لي أن أسافر كغيري من البشر، مع العلم أن أحلامي لم تكن كبيرة كالآخرين، كما تعلمين كل أحلامي كانت بحجم علبة دواء للكولون لك، وثمن تصليح أسنانك.
بالمناسبة لون أسناني الآن أخضر بسبب الطحالب العالقة فيه، ومع ذلك هي أجمل من أسنان الديكتاتور (في إشارة إلى بشار الأسد).
أنا آسف يا حبيبتي لأنني بنيت لك بيتاً من الوهم، كوخاً خشبياً جميلاً كما كنا نشاهده في الأفلام، كوخاً فقيراً بعيداً عن البراميل المتفجرة وبعيداً عن الطائفية والانتماءات العرقية وشائعات الجيران عنا.
أنا آسف يا أخي لأنني لن أستطيع إرسال الخمسين يورو التي وعدتك بإرسالها لك شهرياً لترفه عن نفسك قبل التخرج.
أنا آسف يا أختي لأنني لن أرسل لك الهاتف الحديث الذي يحوي “الواي فاي”(خدمة الانترنت اللاسلكي) أسوة بصديقتك ميسورة الحال.
أنا آسف يا منزلي الجميل لأنني لن أعلق معطفي خلف الباب.
أنا آسف أيها الغواصون والباحثون عن المفقودين، فأنا لا أعرف اسم البحر الذي غرقت فيه..
اطمئني يا دائرة اللجوء فأنا لن أكون حملاً ثقيلاً عليك.
شكراً لك أيها البحر الذي استقبلتنا بدون فيزا ولا جواز سفر، شكراً للأسماك التي ستتقاسم لحمي ولن تسألني عن ديني ولا انتمائي السياسي.
شكراً لقنوات الأخبار التي ستتناقل خبر موتنا لمدة خمس دقائق كل ساعة لمدة يومين..
شكراً لكم لأنكم ستحزنون علينا عندما ستسمعون الخبر.
أنا آسف لأني غرقت..”.

Συγγνώμη, μητέρα, που βυθίστηκε η βάρκα και δεν κατάφερα να φτάσω εκεί και δε θα μπορέσω να στείλω το δάνειο που πήρα για να πληρώσω το ταξίδι αυτό.

Μην κλαις που δεν μπόρεσαν να βρουν το νεκρό μου σώμα. Θα κόστιζε περισσότερα χρήματα για τη μεταφορά και ταφή του. Συγγνώμη, μάνα, που ξέσπασε ο πόλεμος και ήταν αναγκαίο να ταξιδέψω κι εγώ σαν τα υπόλοιπα ανθρώπινα πλάσματα, αν και τα όνειρά μου δεν είναι τόσο μεγάλα όσο των αλλωνών. Όπως ξέρεις, το όνειρό μου ήταν να σου αγοράσω φάρμακα και ψεύτικα δόντια. Το χρώμα των δοντιών μου τώρα είναι πράσινο από τα θαλασσινά φύκια, κι όμως είναι και πάλι πιο όμορφα από τα δόντια του δικτάτορα. Συγγνώμη, γλυκιά μου, που σου έχτισα ένα σπιτικό με ψευδαισθήσεις—ένα όμορφο ξύλινο σπίτι σαν αυτά που βλέπουμε στις ταινίες, φτωχικό αλλά μακριά από βαρέλια με δυναμίτη, μακριά από τις σεχταριστικές και εθνοτικές κουβέντες και ψιθύρους που μας περιτριγύριζαν.

Συγγνώμη, αδερφέ μου, που δεν μπορώ να στείλω τα 50 ευρώ που σου υποσχέθηκα για να διασκεδάσεις πριν τελειώσεις τις σπουδές σου. Συγγνώμη, αδερφή μου, που δε θα σου στείλω ένα smartphone με “Wi-Fi” σαν αυτό που έχει η πλούσια φίλη σου. Συγγνώμη, γλυκό μου σπίτι, που δε θα κρεμάσω το παλτό μου πίσω από την πόρτα σου. Συγγνώμη, αγαπητοί δύτες και ερευνητές, που αγνοούμαι. Δεν ξέρω πού πνίγηκα στη θάλασσα…μείνετε ήσυχοι, δε θα ενοχλήσω το αρμόδιο τμήμα ασύλου.

Σε ευχαριστώ, θάλασσα, που μας καλωσόρισες δίχως βίζα ή διαβατήριο. Ευχαριστώ, ψάρια, που θα μοιραστείτε τις σάρκες μου χωρίς να με ρωτήσετε για τη θρησκεία μου ή τις πολιτικές μου πεποιθήσεις. Ευχαριστώ στα τηλεοπτικά κανάλια που θα παίξουν τις ειδήσεις του θανάτου μας για πέντε λεπτά κάθε ώρα για δυο μέρες… Ευχαριστώ σε όλους όσοι μας θρηνούν, όταν ακούν τα νέα.

Συγγνώμη που πνίγηκα…